[let Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
,M 1935.
Ocze kil eo ie Eogekckan.
De Officier van Justitie.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 5 SEPT.
1-1 land van alt en*1
1900.
YOOK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco psr post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels St) et. Elke regel
meer 7l/t et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavozd
ingewacht.
Van bpzondere pympa'hie voor den En
gelschman zal men ons Hollanders wel niet
verdenken. En toch is bet een feit dat wjj
na al jaren lans? Engeland in de gelegen
heid stellen ons da kaas van het brood te
eten. Wjj hebben rjjke koloniën in Indië,
waarnit en waarheen jaarlijks voor miljoe
nen verzonden wordt, we voeren al meer
dan een kwarteeuw een kostbaren oorlog
om ook den handel op Noord-Suumtra den
weg te banen, maar 't ia voor onze natie
om van schaamte te blozen, die handel is
vcor verreweg het grootste deel in handen
van de Engelschen!
Wanneer invloedrijke handelsmannen geld
vragen om nieuwe stoomvaartlijnen aan te
leggen, dau kloppen ze aan een doovemans-
deur. Wanneer buitenlanders komen oen
spoorwegen, dikwjjla denkbeeldige, aan te
leggeB, haasten we oris de koorden der
beurs los t« maken en storten met volle
handen ons goede geld in hnn kwade zaken.
Amerika is een bijzonder goede klant voor
onze Indische producten. In het vorig jaar
sloeg het van één Indisch product 650 mill.
E.G. in. Niet waar, aan het vervoer van
deze respectable uitvoer was wat te ver
dienen Doch we hebben er geen dait aan
verdiend nit gemis van een stoomvaart
lijn op Amerika, die broodnoodig, doch
waarvoor geen geld los te maken is. Die
zelfde producten zjjn, in Amerika aange
komen, vervoerd op spoorlijnen, waarvan
de aandeelen in onze brandkasten liggen,
doch daar we geen cent aan verdienen,
terwjjl in een stoomvaartlijn Indië-Amerika
vcor een heel leger zeelui brood zeu liggen.
Onze handel met China verkeert ia den
zelfden betrsarenswaardigen toestand. De
vier ladingen rijst, verleden jaar van daar
naar Nederland uitgevoerd, kwamen hier
aan onder Engelsche vlag. Groote hoeveel
heden van dit produet op Java aangevoerd
kwamen daar onder Engelsche en Duitsehe
▼lag. Suiker en petroleum werden vaa uit
Java insgeljjks met vreemde schepen naar
China verzonden. Zelfs was het aantal Bel
gische schepen, in China in- en uitgeklaard,
hooger dun dat onzer eigen vaartuigen.
De Ne lerlandsche vlag wappert thans
van enkele oorlogsschepen in de Chineesche
wateren zou het niet vrjj wat beter voor
IS OVELLE
HANS WACHENHUSEN.
9)
Er waren duizende blonde vrouwen in de
stad en, wat bewees de omstandigheid, dat
de villa der presidentsvrouw in de onmid-
dellgke nabjjheii van het tooneel der mis
daad lag?
De daar gevonden bewijsstukken waren
in de handen van de politiebeambten ge
bleven. Amsf.ld wilde ze des morgens vroeg
zien. Dat blonde haar met zjjn eigenaardi-
gen weerschjjn had hg des avonds lang ge
noeg bewonderd. Hg wilde zich overtuigen,
in den morgen naar den verwonde vragen,
en zoo hg nog in leven was nit hem zien te
halen, wat hg weten moest om Hellwach's
gevolgtrekkingen en gissingen voor bela
chelijk, als hersenschimmen te kannen hou
den die alleen in de verbeelding van dezen
jorgen man mogeljjk waren.
De stad lag nog in den morgendroom, toen
Amsfeld zich reeds kleedde om zjjn jongen
collega te overvallen.
De minnaar ging, de gerechteljike be
ambte bleef te huis. Hellwacb, deze jonge
ling met zjjn ziekeljjke verbeelding kon in
ten der aanzienlijkste buizen, waarin Ams-
feld hem ingeleid had, het grootste onheil
stichten eoo hjj, Amsfeld, niet tjjdig tas-
sc hen beiden kwam 1
Tot zjjn vei wondering vond hg Hellwach
onze welvaart zijn, wanneer ze wapperde
van een dozjjn koopvaardjjbooten
Dat we roer maar alfjjd geen stoomvaart
lijn hebben op Zuid-Afrika is overbekend.
Het is nn nog tjjd die te opmen met kans
op succes. Met leede oogen zien de duizende
Afrikaansche boeren in de kaapkolonie dvn
ondergang aan van de fLre Republieken.
Met haat vervuld tegen den Engelschen
overwinnaar, besloten ze, voortaan zoo min
mogelgk handel met Engelaud te drjjven,
maar zelf zaken te doen. Daartoe hebben
ze hulp noodig, afnemers en leveranciers.
ZjjD wij er niet spoedig bjj, dan zal Duitsch-
land of het jonge wakkere België ons de
kans afsnoepen en wjj visschen achter 't net,
als we nog zoover komen om te visschen.
Waarheen we op de kaart 't oog wenden,
we komen overal te kort. Daar is o.a. de
groote Russische graanschuur, waarvan
Odessa de uitvoerhav >n is. Hoor wat onz^
consul er van zegt. Gedurende 't vorig^jaar
vertrokken van hier 77 booten, beladen met
142 duizend ton graan, naar Nederland, 73
naar Rotterdam, 4 naar Amsterdam. Die
naar Amsterdam war^n Engelsche; van die
naar Rotterdam waren 67 Engelsche, 1
Oostenrjjksehe, 1 Grieksche, 2 Duitsehe en
2 Nederlandsche.
Zoo staat het nu met de vloot van een
natie, die voor twee eeuwen de grootste
vrachtvaarder der wereld was. Ia alle zeeëo,
in alle havens, de hemel beter» 't, zelfs in
onze eigea havens w&ppsrt de Eugelsche
vlag en verdient de Engelschman de vracht
gelden, die in onzen eigen zak hadden kunnen
terecht komen. Tot belooning zendt hg alles
wat Hollandsch is uit Zuid-Afrika naar hier
of naar Ceylon.
En het aangevoerde is nog niet alles. Niet
alleen op zee is Engeland ons de baas, ook
op 't vaste land en op ons eigen gebied
stellen we den Engelschman in de gelegen
heid ons te verdringen. Eén staaltje. Op
Java worden op da voornaamste plaatsen
tanks en depots opgericht voor petroleum
van een Engelsche maatschappij, die con
cessie verwierf van ons gouvernement. Die
maatschappjj heeft een kapitaal van 2t ïnil-
lioen gulden, in aandeelen van f 12. Ze
exploiteert nu onzen olie in onzen bezittin
gen, zoodat de Indiërs Indische olie van
een Engelschman moeten koop en. Voor d»ze
exploitatie had onze handel geen animo. Wel
voor de rxploitatie van petroleumbronnen
reeds schrjjrende aan de tafel. Ook de jonge
referendaris had een slapeloozm nacht ge
had hjj had zijn slaap opgeofferd, om na
middernacht zich nog naar het ziekenhuis
buiten te begevvn, en naar den toestand van
den verwonde te vernemen vervolgens had
hjj, na alles zorgvuldig in varhand gebracht
te hebben, zich te vjjf uren 's morgens aan
zijn schrjjftafel gezet, om een, naar zijn
meening goed geslaagd, verslag over het
gebeurde van gisteren te leveren, 't welk
bij zjjn ouderen kollega overhandigde, toen
deze hem verraste.
Amsfeld wierp een blik in bet opstel,
Hellwach sloeg hem heimeljjk gade en zag
dat hg m er en meer bleek werd. Zjjn
scherpzinnigheid triomfeerde ditmaal op zjjn
chef.
Met onmeedoogende scherpte van geest
had de kleine den vermoedeljjken toestand
geschetst. Wat Amsfeld dwaze verbeelding
bad genoemd, sprong hem bjj het lezen van
dit verslag zoo dnideljjk iu bet oog, dat hjj
er niets tegen in te brengen had.
Zwjjgend, met opeengedrukte lippen en
afgewenden blik vouwde hg het papier dicht
en stak het bg zich.
»De verwonde vertoonde heden eenige
beterschap, zei Hellwach. Zooals men mg
zeide, was de kogel ter zjjde in de mg
weder uitgegaan zonder eenige edele deelen
te kwetsen.»
»En ge zjjt werkeljjk van meening dat
hier van zelfmoord geen sprake ia?« vroeg
Amsfeld, die inderdaad op dit oogenblik
niet in staat was iets te beslissen.
»Ik geloof het, evenwel moet het nader
geneeskundig onderzoek, <iat heden te ver
wachten is, zulks uitmaken.»
Amsfeld moest naar bniten in de open
in Hannover en in Roemenie, niet voor die
op ons eigen gebied.
Wat we hier aanhaalden is zeer treurig.
Er is geld genoeg in Nederland om stoom
vaartlijnen te exploiteren, waarvan bewezen
is, dat ze rente zullen afwerpen. Een beetje
meer nationale ziu mocht onze han lel wel
bezielen, zoo dat we bjj 't uitzetten van ons
kapitaal in de eerste plaats onze eigen land-
genooten bevoordeelden en de winsten niet
voor 't grootste deel vloeiden in de zakken
van vreemdelingen en wel van den Engelsch
man, die ons haat met een innigen haat,
maar toch niet vies is van ons geld.
iiiiMWMHaw»aa>qaMMtaiUL3W' MMJBII ■mi—awjr
Bnitenland.
Te Calais bevindt zieh sedert enkele dagen
ene Rumeensche, mevrouw Wolhurga, die
te Weenen het kampioenschap heeft ver
worven voor zwammen over groote sfstau-
den (48 mjjlen in 8 uren) en thans wil
trachten het Engelsche Kanaal over te
zwemmen.
Zaterdag is de termjjn, binnen welken
Bresci van zjjn vonnis in cassatie moest
komen, verstreken, zonder dat hij het hem
door zjjne advokaten voorgelegde stuk heeft
willen onderteekenen. Hjj moet gezegd heb
ben, dat hjj van een beroep in cassatie niets
verwachtte, en dat zjjne vrienden hem wel
zouden wreken.
De overste Domenico Cariolate doet de
volgende mededeelingen omtrent het wel
doen van Koning Humbert van Italië, dat
steeds ia stilte door hem geschiedde.
Hjj zonderde elke maand 150,000 lire af,
die hjj voor liefdadige doeleinden gebruikte.
Hoofdzakeljjk kwam deze steun ten goed»
aan hen, dia goed en bloed veil hadden
gehad voor het bevorderen van nieuwere en
betere toestanden in Italië.
»Ik was in dezen de stille uitvoerder van
zjjne bevelen,» zegt de overste, »en als ik
hem kwam vertellen dat ik zjjn opdrachten
bad uitgevosrd, zei miju keizer steeds »De
nieuwsgierigen, die ik steun, moeten nooit
weten wat ik in hun belang doe.»
De sommen, die hjj uitgaf, waren soms
zeer hoog, ja gingeq zelfs wel eens boven
de 50,000 lire voor eene en dezelfde familie.
»Deze sommen bracht mjj steeds zij a ka
merdienaar Machie in alle stilte in huis.»
Een ontvangbewijs vroeg Machie nooit en
als ik niet thuis was, had hg in last, het
lucht. De door den walm van Hellwach's
kantoorlamp verdikte lucht, verstikte hem.
Hij drukte zijn jongen collega de hand en
wilde heengaan.
»Hebt ge niets bjjzonders voor m-g
vroeg Hellwaeh.
Later! Ik moet eenige bezoeken doen.
De zaak heeft geen haast, daar zjj van den
toestand van den ongelukkige afhangt.
Maar ik verzoek u: verhiader dat ontgdige
mededeelingen door de drukpers verspreid
worden. Ge w;eet, het betreft een aanzien-
Ijjke familie te sparen. Ik zal daar nog
heden als vriend een bezoek brenger, h>e
smartelijk mg de weg ook zjjn moge.»
Ia zeer bedrukte stemming verliet Ams
feld zjjn collega. Zjjn hart was diep ge
kwetst; wat gisteren als een zalig gevoel
er in was opgerezen, moest hjj heden reeds
voor de treurigste dwaling erkennen.
En toch verzette zich zjjn hart tegen
deze erkentenis. Hilda stond voor zijn
oogen, geljjk hg haar gisteren gezien had.
Hellwach, koelbloedig als gewoonljjk, had
zich zelfs veroorloofd in zjjn verslag een
blik te werpen op de heldin van het nog
in aller geheugen levend proces van den
vadermoord, een jonge vrouw dia door haar
schoonheid en onschuldig voorkomen, door
de openbare meening zoo bepaald in be
scherming genomen, evenwel van de mis
daad overtuigd geworden was. Ook zjj was
van een achtenswaardige familie geweest
en zich geheel overleverend aau de door haar
vader streng afgekeurde liefde, laten ver
leiden tot een daad waar una niemand dit
8chjjnbaar zoo beminnenswaardig wezen in
staat had geacht dan juist de gerechtelijke
aanklager, tugnheer von Amsfeld zrif. Het
was dus ook in dit geval, waar het een, eerst
geld zonder ie-s te zeggen aan mjjn vrouw
te overhandigen.
Eecs deed zich een zeer dringend geval
voor.
Er was voor iemand steun noodig, juist
toen de vorst zich naar Milaan begeven
zou, om daar het outbulLn bjj te wonen
van het gedenkteeken voor koniDg Victor
Emmanuel.
Hjj zond, vóór hjj vertrok, den directeur-
generaal van het koninklgk huis, Lambarini,
naar mjj toe met eene som van 41.000 lire.
Bjj dit bedrag was het volgende briefje
gevoegd als schuldbekentenis»Ik erken
van den directeur-generaal Lambarini te
hebben ontvangen de somma van 41000 lire
voor het bekende doel.»
Nu alle mogendheden ten strjjde zjjn ge
togen met de verzekering, dat het niet te
doen was om China's grondgebied, maar
om de gezanten te redden en waarborgen te
verkrjjgen voor de toekomst, dat orde en
veiligheid gehandhaafd big ven, was niets
logischer dan dat het voorstel van Rusland
om Peking thans weer te ontruimen met
algemeene stemmen werd aangenomen. Nog
meer schjjnt dit het geval nu de Keizerin
weduwe de regeering heeft gedelegeerd aan
prins Tsjing, een vriend der westerlingen
en zoo naast Lihoengtjang een wettige Chi
neesche overheid geplaatst heeft. Op zeer
aardige wjj ze werden de mogendheden aan
hun woord gehouden.
Duitschland evenwel dus het drievoudig
verbond en misschien ook Engeland zien
in dit voorstel een val door de Russische
diplomatie opgezet.
Allen zien, wat Rusland iu het Noorden
doet en herinneren zich reeds lang geleden
gedane voorspellingen. Achter het optreden
van Rusland als vredesonderhandelaar zien
zjj een plan om zich voor dien dienst ruim
te laten betalen met de thans in het Noorden
voorloopig bezatte gedeelten. Daar zulleH ze
dns niet inloopen.
Voeg dau daarbjj de begeerte van den
Duitschen Keizer om de rol van sconced*
directeur te spelen in den persoon van graaf
Waldersee, neem in aanmerking, hoe groot
de haat is tusschea Rusland en Engeland
(twee botsende machten) en het vredesvoor
stel van den Czar ziet er heel anders uit
en wel geschikt om strgd, zoo geen oorlog
tengevolge te hebben.
Men beweert, dat keizer Wilhelm grooten
sedert weinige dagen bekende jonge dame
gold, van wier vroeger 1 -ven niemand iats
wist, dat ieder vermoeden van medeplichtig
heid of deelname gerechtvaardigd kon zija.
Verraden en ten aanzien van hare idestiteit
schier overtuigd, was in alle omstandigheden
zjj de getuige van deze bloedige gebeurtenis
gewekt, ofschoon 'c niet aanneembaar was,
dat zjj het wapen gebruikt had.
Amsfrid tuimelde door de straten. Bjj
moest eerst al zijn kalmte herkrggen, om tot
een dadeljjke voorstelling van datgene te
komen, wat hjj het eerst te doen had, om
ten minste de achtenswaardige dame, de
presidentsvrouw, voor het ergste schandaal
te behoeden.
VL
Het was middag toen hjj in het landhuis
der presidentsvrouw verscheen. De onde
dame wag op niets minder voorbereid dan
op dit bezoek. Nog in haar toiletkamer
zittend, een frausch bo^k in de hand, be
schermd door de marquise tegen de gloei
ende Augnstnshitte, die haar zelfs nit den
lommerrjjken tuin naar binnen had gejaagd,
glimlachte zjj stil voor de haar eenigszins
gewaagd voorkomende stellingen van ma
dame Girardin, legde het bosk ter zjjde en
wilde juist Hilda doen roepen, welke zich
dien m -rgen nog niet vertoond had, toen
de kamenier haar het bezoek van den heer
von Amsfeld berichtte.
Amsfeld? Zonderling 1 Hg komt an
ders slechts in nauwkeurig afgemeten tus-
schmpozen, om mg een bezoek te brengen.
Ik zon zelfs die dagen vooraf in den alma
nak kannen bepalenZeg hem dat net
ui jj pleizier doetin.ar dat hg eenige
minuten geduld gelieve te hebbenMaar
last heeft om te antwoordentrek uw troepen
terng: ik behoud ze daar. Maar d«ze ver
klaring van vijandigheid tegenover Rusland,
die zeer ten believe der Boksers de een
stemmigheid der verbondenen zou verbreken,
heeft nog meer gevolgen.
Het is ook een ware oorlogsverklaring
aan China, dat in Rusland dan eerst recht
den engel des vredes zon zien en een niet
genoeg te bevoorrechten vriend. Het is een
lastig dilemma, waarvoor de gladde diplo
matie des Czaren Europa gesteld heeft.
't Zjj de mogendheden het aannemen of
verwerpen, altjjd is Rusland China's beste
en lieve vriend en de deugdzame bovendien.
Een medewerker van de »Temos« heeft
een onderhoud gehad met den Russischen
minister Witte, die thans ta Parjjs vertoeft.
Vele bladen hebben beweerd, dat dit bezoek
in verband stond met een nieuwe Russische
leening. De heer Witte verklaarde echter
het volgende: De mededeelingen van ver
schillende couranten over de kosten die de
gebeurtenissen in China voor de Russische
schatkist meebrengen, zjjn meer dan over
dreven.
Voor een land als Engeland, dat niet
voortdurend een groot leger onderhoudt, ver
oorzaakt iedere groote expeditie enorme
kosten. Voor Rusland daarentegendat steeds
een talrjjk leger en quasi gereed houdt
in vergeljjking ten minste mat andere lan
den om eventueele politieke complicaties
af te wenden, is de toestand een geheel
andere. Wjj hebben voor onze manschappen
slechts supplementaire onkosten uit te geven.
Wjj hebben uit Rusland slechts 20 h
30,000 man latea komen. Wjj hebben Bteeds
in Siberië, dat een kolonie van ®ns is, drie
maal zoo groot als geheel Europa, 170,000
man op de been. Ik herhaal het, wjj hebben
slechts betrekkelijk geringe onkosten, die
wjj gemakkeljjk nit onze gewone middelen
kunnen bestrjjden en verschillende vreemde
bladen bedriegen zich ten zeerste door te
denken, dat ik geld noodig heb en dat ik
er op uit ben geld te Parjjs of elders te
gaan leenen.
Te Glasgow is in een straat grenzende
aan die, waar zich de eerste gevallen hebben
voorgedaan, is een jonge vrouw aaa de pest
gestorven. Da bnren werden opmerkzaam
door een ondraaglijke lucht. Zjj braken de
deur der wouiog opeu en vonden de vrouw
ne*n, verwittig liever mijn nich\ dat zjj
hem ontvange. Daar ik zoo vlug niat;m»er
ben, wil ik hem niet ongeduldig doen wor
den.»
De onde dame trad voor deu spiegel en
wierp nog een blik op haar toilet, toen de
kamenier terugkwam met het bericht, dat
mjjnheer von Amsfeld alleen verzocht me
vrouw wegens een bgzondere aangelegen
heid en wel onder vier oogen te mogen
spreken.
»Oader vier oogen... Zoo dat is vreemd!
Zou de avond van (gisteren reeds znlk» snelle
gevolgen hebben
Zjj trippelde door de kamer en ging de
met oranjeboomen versierde trap af.
Amsfeld stond onmiddellijk ia het kleine
receptiesalon, van boven tot on ter in het
zwart gekleed, bleek, koortsig, onmatig en
vol spanning naar de dear ziende.
Nooit was hem, den ge vreesden Officier
van Justitie, een toestand als deze voorge
komen.
leder gedrnisch deed hem schrikken.
Hilda kon komen en, hoe vurig hg zulks
in andere omstandigheden verlangd zou
hebben, heden was bg tegenover ha*r zeker
van zjjn stak geraakt; toevallig zag hg bo
ven den schoorsteenmantel een aqaarelpor-
trethg naderde, beschouwde bet nauw
keurig en ontstelde. Het was Hilda's
portret Hilda in zwart zjjden robe, een
medaillon op de borst, als dat hetwelk hjj
er gisteren ep gezien had.
Op haar gelaat lag een trek van zwaar
moedigheid. Ia hare hand hield zjj een
waaier, de andere Lande op een gué.ïion.
Wordt vervolgd.)
HtltLAI
■MIBiailll I II II HIZZII I ■■MUI III 111 IIMIIMIIMII Zlll MIJ, IIlI Jk*.
VAN