Het Land van lleusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
De Officier van Justitie.
M 1940.
Duistere toekomst.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 22 SEPT.
1900.
land van altena-
TOOK
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
De strjjd in Afrika nadert zjjn einde. Wat
we liu zien gebeuren zjjn de laatste stuip
trekkingen van het krjjgsbafte Boerenvolk,
waarop volkomen onderwerping moet vol
gen. Velen zjjn van meaning dat dan eerst
de tjjd van rust en bloei voor de republieken
zal aanbreken. Het Eugelsche regeering-
stelsel zal zegenrijk werken. Is het Eugelsche
volk niet een der eerste en rijkste van
Europa In die grootheid zal na ook Trans
vaal deelen, van dien rjjkdom zal het zjjn
de#l krjjgen, geljjk de andere Eugelsche
kolonie a.
Dat moet wel de heerschende meening
zjjn in Europa, niet der volken, maar der
bvwindvoerders, anders dunkt ons zouden ze
't niet hebben kunnen aanzien, dat daar twee
onafhankelijke rjjken een dnistere toekomst
tegemoet gevoerd werden. Er bestaat een
overlevering omtrent Eugelands koloniaal
bestuur, dat dit als een voorbeeld stalt voor
alle koloniale rijken, die met same Eogelsch
Indië gelukkig prijst, dat het onder zoo'd
bestuur staat. Maar 't is niet meer dan over
levering, de werkelijkheid is daarmee geheel
in strijd.
Engelsch Indië telt een bevolking van
250 millioen inwoners en is bjjna 150 maal
zoo groot als ons Indië. Als men er zoo
van leest in de boeken dan moet het een
land zgn, waar aangenaam is te wonen.
Waar vroeger onophondeljjk oorlogen ge
voerd werden tusscben el Raar vganaige
stammeD, heerscht nu vrede. IJsdjjkheden,
als het dooden van pas geboren meisjes,
het verbranden van weduwen, het zich laten
verpletteren onder den wagen van den afgod
Djaggernaut, komen niet meer voor. Er
heereclt vrjjbcid van godsdienst, handel en
ngverheid bloeien, de hoofdplaatsen zgn
onderling en 't binnenland is met de kust
door spoorwegen verbonden. Zi-t, dat is
alles waar en toch is Engelsch-Iadië een
zeer ongelukkig land.
Het is n.l. ontzettend arm. Men heeft
Java vroeger geDoemd en toen terecht de
de kurk, waarop Nederland dreaf Eag.
Indië is nog de kurk waarop Engeland drjjft,
het oord waar tal van Eagelschen heengaan
om rpoedig met vollen buidel weer te keeren.
Tjjdens de oorlog tegen Z.-Afrika op zjju
hevigst was, heerschte in Eug. Iudië een
vre^seljjke hongersnood. Om de kas van een
I\ OVELLE
HANS WACHENHUSEN.
14)
»Wees overtuigd, mevrouw, dat de justi
tie u met alle verschuldigde achting....
In zgn ambtsijver krenkte ook hg da fier
heid der onde dame. Verwjjtend en toornig
rustte haar blik op hem.
Mjjnheer Hellwacb, komt ge, om mg
te
>God beware mjj!« riep hg verschrikt.
Alles zal ten beste geschikt wordeD, ofschoon
ik nog niet berekenen kan
Hjj was verlegen.
»Ik kwam om Amsfeld mede te deelen,
dat de verwonde een uur geleden, dus op
klaarlichten dag, op raadselachtige wjjs uit
het klvin ziekenhnis der voorstad, waarheen
men h-m wegens zgn toestand gevoerd had,
verdwenen is.«
De presidentsvrouw hoorde dit mot stom
pe gelaatsuitdrukking aan. Zjj wist niet
welke beteekenis deze omstandigheid hebben
kon.
>In een kort verhoor, dat men heden
morgen met hem kon aanvangen, toen hjj
tiekenen van terngkeerende levenskracht
gaf, antwoordde hg, het hoofd schuldend,
op de vraag of hg zelf de haud aan zich
gelegd had. Het gold derhalve werkeljjk een
moordaanslag.
De predidentsvrouw staarde hem uog
handj3Vol kapitalisten te spekken werd een
geldverslindende oorlog gevoerd en stier
ven daarginds ia Azië de Engelsche onder
danen als muizen van den honger. En
wat deed de Engelsche regeering? Ze deed
een beroep op den weldadigheidszin van 't
volk en ontving voor de arme inlanders
700.000 p. st., d. i. ruim 8 millioen gulden.
Dat ljjkt heel wat, maar men moet alLg
weten. Dit nl. dat Engeland elk jaar 60
miilkm p. st. of 720 millioen gulden nit
Indië trekt, of er overvloed is of hongers
nood, dat doet er niet toe. Dit wordt op
gebracht door de landbouwende bevolking
en behalve deze som, hebben ze nog een
leger ambtenaren te onderhouden, die zoo
spoedig mogaljjk rjjk willen worden en in
de middelen daartoe niet bgzender kiesch
zgn.
Het getal ambtenaren in Indië bedraagt
39,000. Elfduizend van deze zgn inlanders,
de rest Engelschen. Die 11,000 inlanders
genieten een bezoldiging van c. 3 mill,
galden, de overige 28,000 c. 15 millioen,
een onevenredigheid die in 't oog springt.
Indië is, vooral sedert het aan Victoria
den titel Keizerin verleend heeft, het eldo
rado geworden voor alle Engelschen, die in
staatsdienst spoedig rjjk willen worden.
Langzamerhand zjj a alle inlanders uit de
hooge posten vaH 'c landsbestuur door En
gelschen vervangen, zoodat thans 900 van
960 gewichtige betrekkingen door Engel
schen bekleed worden. Indië is eenvoudig
een ichtveld geworaen vuur gnuazoeKers.
En de arme bevolking moet het loodje
leggen. Er zjjn onder de Engelsche politici
mannen die inzien, dat 't zoo op den duur
niet gaat. Nog dezen zomer is de toestand
van de arme hongerlijdende bevolking ter
sprake gekomen. Er is gewezen op de Behan
del jjke heffing der belastingen, nog vóór dj
oogst rjjp is, waardoor de bevolking in
banden van woekeraars valt en er is ea-
drukkeljjk gezegd dat de voortdurende goud
stroom nit Indië naar Engeland de oorzaak
is der telkens terngkeerende perioden van
hongersnood de regeering bleef echter
met een stalen aangezicht we kennen
immers Joe's trekken? volhouden dat Iudië
in bloeienden toestand verkeert.
Aan d« lieden, dis dit systeem van beheer
toepassen, zullen straks Trans/aal en Oranje-
Vrjjstaat worden overgeleverd.
't Is onbegrjjpelgk dat de aandeelen der
altoos even verstomd aan. Maar het laatste
veroorzaakte haar eene rilling.
>Men heeft niets bjj hem gevonden, dat
omt.ent zjjn persoon eenige inlichting kon
geven. Wjj zgn dus daaromtrent-geheel
onwetend. De mogeljjkheil van zgu ver-
dwjjnen bljjft inmiddels een raadsel voor
ons. De bewaarder in zjjn toestand had
men den verwonde zonder bewaking gela
ten zeide ons, dat er des morgens een
in het zwart gekleede, gesluierde j inge dame
in het ziekenhuis was verschenen en ver
langd had den zieke te zien. Te laat was
waarschjjnljjk hvt bevel uitgevoerd om door
het posteeren van een heimeljjke wacht,
zich van degenen te verzekeren die mochten
beproeven hem te naderen. De ziekenop
passer, een oude domkop, liet zich door een
of ander voorwendsel uit het hnis verwjj-
deren, en torn hjj terugkeerde, waren bei
den, de verwondene met da zwarte dame,
verdwenen.*
»De zwarte dame!* fluisterden de bleeke
lippen der presidentsvrouw, Dezelfde dus
van heden
Ojk de laatste hoop, dat slechts door
overdreven ambtsjjver een lid barer familie
in dit heilloos voorval betrokken was ge
worden, werd door deze mededeeling ver-
jjdeld.
Hilda was in hare oogea verloren.
>Ik zal terstond bg de politie aangifte
doenmen zal alles aanwenden om den
ontvluchte op te sporen,* eindigde Hell-
wacl, zgu hoed nemend en vol gver in
zgn ambteljjke opgewondenheid.
>Ia dat alles wat ge mjj te zeggen hebt
vroeg de presidentsvrouw somber.
Het geldt eigenlgk mjjn kollega, doch
daar u, mevrouw Hellwach zweeg
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7l/t ct. Groote letters i»»r plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Zuid-Afr. Spoorw. Maa'sch. zich nog zoo
krachtig op de beurs handhavenDe aan
deelhouders kunnen er verzekerd van zgn
dat een der eerste concessies, die ingetrokken
worden, die van hnn maatschappij zal zgn.
't Is te doen om den rijkdom van den Afri-
kaanscben bodem en Engeland zal dien
weten te exploitetren om de enorme oorlogs
kosten althans ten deels goed to maken.
Er wordt een nieuw jachtveld geopend
voor monopolisten en gelukzoekers, en min
der dan een Boeddiatinlander zal straks in
tel wezen de Transvaalsche boer. Wat kan
Engeland een hongerepidemie schelen als
de goudstroom naar 't moederland maar
vloeien bljjft.
't Is daarom dat we de toekomst der Afr.
heldenvolken dnister inzien.
Buitenland-
Nog altijd vertoeft kapitein Alfred Drey-
fns met zgn familie in den omtrek van
Gecè/e, waar hg zich heeft neergelaten in
de lente van dit jaar. 't Gaat wat beter
met hem naar het schjjnt, want hg heeft
vóór enkele dagen een bergtocht onderno
men, welke nogal vermoeiend en inspannend
was en waar hg niets van geweten heeft.
De instrnktie tegen Salsou, den dader
van den moordaanslag op den Shah van
Perz'ë te Parjjs, is gesloten. De geneeshee-
ren hebben hem volkomen toerekenbaar
verklaard.
hoofdplaats, Teheran, terug en wel met
een tameljjk groot geleide van cavaleristen.
Deze reis kost hem 2X/S millioen francs en
duurt ruim een maand. Maar hjj vermjjdt
hierdoor de zeereis, die hjj absoluut niet
verdragen kan. Te Ostende probeerde de
Shah een klein tochtje op een stoomboot
te maken, maar hg werd zeeziek. Toen be
val hg dadeljjk terug te keeren. En nn komt
hem de reis, waarover hg een maand doet,
in plaats van 2 maal 24 uur over zee,
verschrikkelijk duur te staan.
Naar men meldt heeft keizer Wilhelm
een nieuwen bjjaaam gekregen. Zooals men
weet, staat Z. M. reeds lang bekend als
»der Reisïkaiserc, en aan een diner, dat
Z. M. bjjwoonde, moet uitgekomen zgn dat
de matrozen hem om zgn liefde voor zeilen
»Boot-Wi!ly,« en de soldaten om het ge
noegen, dat hjj in het plotseling doen aan-
verlegen. Hg was weder op het punt iets
grievends te zeggen.
»Dan dank ik u!« He oude dame boog
koel, onbeleefd, en verliet hem.
Het bloed steeg Hellwac'a naar het hoofd.
Nu kwam hem eerst in de gedachte, dat
bg eenigzins taktloos zjjn medeleeliug aan
een verkeerd adres gericht en het gevoel
der presidentsvrouw gekwetst had.
Hg moest Amsfeld zoeken. Het verdwjj-
nen der twee raadselachtige personen ver
toornde den vice-officier van Justitie in hem.
Het verschjjnen der zwarte dame overtuigde
h«m, dat gisteren nog een derde persoon
aan het voorval deel genomen had. Ook
de stomme ontkentenis van den man, op
de vraag betreffende de poging tot zalf-
moord, wierp een nieuw licht op het ge-
benrde. Dat alles gaf aan Hellwach handen
vol werk.
Hg hal ook reeds het zjjne gedaan om
van de zaak een belangrjjk geval te maken.
De nieuwsbladen hadden zich er reeds van
meester gemaakt, en de geheele stad had
er des morgens reeds iets van gelezen.
Aan deze omstandigheid had de arme
presidents /rouw een nieuw Verdriet te dan
ken, zoodat zg als vernietigd naar haar
kamer t^-rugwankelde.
Daar vond zg, als gewoonlgk, het nieuws
blad voor haar rustbed op de tafel, waarop
de bediende bevel had het eiken voormid
dag te leggen.
Het blad lag ditmaal niet zooals anders
dicht gevouwen, met den titel naar boven.
Het was reeds gelez n.
De oude dame, de oogen half omsluierd,
duizelig en met een gewaarwording van
onbesebrgfigk hartzeer naderde de tafel,
steunde er met bevende handen op en
treden van een regiment vindt, Alarm
Fritz* noemen.
En nu wordt het volgende verteld:
Drie maanden geleden was er in zeker
dorp in het zuiden van Dnitschland kermis,
en in een der tentjes stond een man, die
portretten van de drie Keizers, Wilhelm I,
Frederik III en Wilhelm H verkocht. Hg
prees zgn waar aan, zooals dat bjj kermis
reizigers gebruikeljjk is en deed dat onge
veer aldus
»Hier ziet gjj de fraaie en welgreljjkende
portretten van Keizer Wilhelm I, Keizer
Frederik in en Keizer Wilhslm II. Wil
helm I zal eeuwig in de herinnering van
alle Dnitschers voortleven, omdat hjj eens
het beroemde woord sprak»Ik heb geen
tgd om mjj te vervelen*. Keizer Frederik's
meest bekende gezegde is: »Leer ljjden zon
der klagen*, en wat onzen tegenwoordigen
geëerbiedigde Keizer, Koning en heer aan
gaat, deze beeft tot devies: sGusta, pak de
koffers.*
Dit gevleugelde woord deed natuurljjk
dadeljjk de ronde en bereikte even nataurljjk
het oor der politie. Het gevolg was dat de
vermetele kermisreiziger met- zgn portretten
werd aangehoudenbg stond wegens ma-
jesteitschennes ten aanzien van keizer Wil
helm en keizerin Augusta teracht en werd
veroordeeld tot twee maanden gevangenis
straf.
Onmiidelljjk na ommekomst van zjjn straf
hervatte hjj zjjn
een
gaan.
Wilhelm I«, zoo heet het na, »zal
eenwig in de herinnering van alle Dnitschers
voortleven omdat bg eens bet beroemde
woord sprak: ȕk heb geen tgd om mg te
vervelen.*
Keizer Frelerik's meest bekende gezegde
is >Lser ljjden zonder klagen.* Eu wat
onzen tegenwoordigen geëerbiedigden keizer,
koning en heer aangaat hg heeft na-
tnnrljjk ook een devies, maar wat dat is,
mag ik n niet zeggen
En dan brult de geheele verzamelde me
nigte lachend: >Gnsta, pak je koffers!*
En dat is nu 's keizers nieuwe bjj naam
geworden.
Sadert de Deutscbland het b>ste record
zigUeia. maar zün rede-
Terne wgziging onaer-
van haar mededingster, de Kaiser Wilhelm
der Grosze, sloeg, is de vraag voor passage
op dat schip grooter dan ooit elders voor-
staarde geheel gedachteloos op het blad
neder.
Een voorgevoel zeide haar dat de wjjze,
waarop men heden het blad voor haar had
n/ê-gelegd g#en toevalligheid was. Werk-
tuigeljjk greep zjj het, haar oogen zochten
de regels te vatten. Zg las, ter wjj l bet blad
in baar hand beefde en de letters in elkander
lieptn, het groot gedrukte opschrift:
>Oe goudkleurige haarlok aan den boom
tak.*
De krant ontviel haar hand, de laatste
kracht, welke zjj aangewend had, terwjjl zjj
nog altoos een gunstige opheldering ver
wachtte, verliet haar. Een geweldige zenuw
aanval deed haar neerzinken en met het ge
laat viel zjj op het rnstbed.
Het nieuwsblad had inmiddels reeds vóór
eenige aren aan de geheele stad verhaald,
wat de onmacht der ou le dame nog voor
haar verborg. Het was een romantisch sen
satie-artikel, den vorigen avond kersversch
aan de drnkkerjj geleverd, zooals het naar
Hellwach's verhaal in het koffiehuis opge
vangen was geworden.
Allerwege wekte het nataurljjk de groot
ste nieuw/gierigheid, maar in de bunrt der
villas en in de nabgheid van het stedelgk
bosch de grootste misnoegdheid.
De blonde haarlok was voor den ver
slaggever een voorwerp van uitgebreide
gissingen. De tuinier had de schoone eige
nares er van, gehnld in een donkere om
slagdoek slechts vluchtig uit het bosch zien
komen en er weder in verdwgaeu. Zg be
hoefde niet ver gevloden te zgn, om zic'i
aan aller oogen te onttrekken.
Men wees op de nabuarschap. In de
villa's aldaar waren ongeiakkigerwgs wel
een half dozgn dametjes, die alle geko in
kwam. De ronde som die Zoudag 1.1. door
passagiers le klasse voor de vaart van
Southampton naar New-York befaald is,
zon bgna voldoende zjjn om een klein schip
uit te rosten; men begroot ze op 40000
p. st., zonder de biljetten 2e klasse en de
vracht van da lading te rekenen. In deze
som heeft de spoorwegkoning van Pitts
burg, mr. Andrew Carnegie, niet minder
dan 1600 p. st. bggedragen voor zioh en
voor zgn nit 16 personen bestaand reisge
zelschap. Dit zon de grootste som zjjn die
ooit op een transatlantisch stoomschip voor
ééae familie betaald werd. Een ander Ame-
rikaanscb millionnair betaalde 532 p. st.
voor zich, zjjne vrouw en zuster, benevens
drie dienstboden, en nog een ander, die
alleen met zjjne vrouw reist, betaalde 250
p. st. Wegens den sterken aandrang om
passage heeft men alle officierskajaiten voor
passagiers in gebruik genomen.
Le geweldige orkaan, die dezer dagen
in Texas gewoed heeft, bljjkt ook de zee
badplaats High Island in da provincie Jef
ferson vernield te hebben. Van de onge
veer dnizend huizen, die het stadje telde
en waarin tal van badgasten vertoefden, is
er niet een gespaard. Reeds zgn er 400
lgken gevonden.
De stoomboot >Sarkia« van ALxaudrië
naar Konstantinopel, is in het gezicht van
de haven van het eiland Andros overvallen
ongeraT met de machine zonk het schip.
Een aantal passagiers en eenige ledea der
equipage zgn verdronken, terwjjl verschei
dene opvarenden het eiland Andros hebben
kannen bereiken.
Ten opzichte van de internationale bewe
ging voor de Boeren deelt het Daitschs
comité mede, dat het nit binnen- en buiten
land niet minder dan 950,000 handteeka-
ningen verkregen heeft voor het internatio
nale telegram aan President Kruger.
Te Weenen is men zeer ontstemd over
de uitzetting van een honderdtal Oosten
rijkers, die hoegenaamd niet aan den strjjd
hebben deelgenomen en van behoorljjke
passen voorzien waren, uit Johannesburg,
om zjj weigerden de zware buitengewone
belasting te batalen, welke de Eugelsche
overheid daar van hen eiachte. In dea nacht
van 13 Juli waren allen van haa bel ge-
promitteerd werden, en thans waarschjjnljjk,
huiveren 1 voor de geschetste bloedige om
standigheden, hare onschuld betuigden.
Als niet genoeg te beklagen schilderde
het artikel het toe /al, dat juist het stuk
met het naamcijfer aan den bsbloiden zak-
do8k ontbrak. Hoe gemakkkeljjk zon het
anders voor de justitie geweest zgn, dia
reeds gister an van het gebeurde kennis had
gedragen.
De voetsporen in den drassigen grond
waren, helaas, geen voldoends aanwjjzing,
en toch beweerde het artikel dat het da in-
druksels van een allerliefst vo«tjwaren.
Maar men hoopte den ongelukkige dieu
men half doodgebloed in het bosch gevon
den had, in het leven te behouden, een
jongeling dien de verslaggever ofschoon on
gezien, als schoon, elegant, enz. beschreef.
Het geneesknndig onderzo ak had, tenge
volge van het geronnen bloed op de wonde,
niet kuanen vaststellen of de tromp van het
wapen dicht bjj het lichaam gebracht was
geworden en er bjjgevolg zelfmoord plaats
gehad hadmaar zalks was niet te denken,
daar men vergeefs naar het wapen gezocht
had. Welke zelfmoordenaar zou nog de
kracht, de tegenwoordigheid van geest heb
ben gehad, het wapen in den vjj ver te wer
pen en zich vervolgens naar het bosch te
slepen
't Was belac'.eljjk iets dergeljjkB te ge-
looven. Zonder twjjfei betrof bet een moord,
maar welke rol had daarbjj de eigenares
van den goniklsurigen haarlok vervuil?
Vermoedelgk door eeu gverzucutige op
een liefdessamenkomst bjj den vgver ver
rast, was de medeminnaar ncê.geschoten
geworden.
(Wordt vervolgd
EIIWSHAD
van
MHUfismnpwsHnnpMBBBHmBmHEwnBftsBHNiuK
LJV OlittU 1V.K01 U ALA OOIA Vr.,,1
lufnnorA nftftr 7nn
rlnrvr aan /vamal KMAM r- ,^r