(let Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Onze Staatsloterij. FEUILLETON. De Avonturier. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. M 1964. ZATERDAG 15 DEC. 1900. i. VOOB Oit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 8 maanden f 1.00. Fanco per poat zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Adrertentien ran 16 regela 50 et. Elke regel meer 77i et. Groote letters naar plaatsruimte. Adrertentien worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavosd ingewacht. Zooala onze lezers wellicht reeds bekend zal zjjn, is dit onde, maar nog niet ver onderde onderwerp weer eens in de pers en elders ter sprake gekomen, naar aanleiding ran een wetje, dat de strekking h°eft om de rechten ran eigendom op loten welke uit de macht ran houders zjjn geraakt te ver zekeren. Ook in de Tweede Kamer is bjj die ge legenheid de loterq »»n de orde gesteld, en wel door het indienen eener motie, wiarbjj op de wenscheljjkheid der afschaffing wordt gewezen. In den strijd orer behond of afschaffing der Staatsloterij, willen wjj ons niet mengen. Wij zouden toch nietB anders kunnen doen dan argumenten herbalen, die sinds jaar en dag door roor- en tegenstanders zijn bij gebracht. Bovendien zou het niet reel prac- tiseh nut. hebben, omdat de Staat nog altijd zes en een halre ton per jaar uit de loterij trekt, d«t wil zeggen, met de instelling der loterjj wint en' roorloopig althans kan die bate zeker niet gemist worden. Maar ofschoon de loterij zelre niet ou- bekend is en er door reien geregeld aan wordt deelgenomen, haar geschiedenis en inrichting zijn niet zoo algemeen bekend, waarom wjj ons voorstelen daarvan eene eenvoudige schets te geren. Wanneer de Staatsloterij niet bestond, dan zou zjj waarschijnlijk thans niet worden ingevoerd. Zjj is echter reeds in 1726, dus ruim anderhalve eeuw geleden, onder den naam ran generaliteitsloterjj opgericht, en wei met het bepaalde doel om aan de schat kist eene nieuwe bate te verschaffen, die gemakkelijker zou toevloeien dan eene nieu we belasting. Belastingen zijn en waren altijd gehaat. Zjj worden gedwongen opgebracht. De loterjj daarentegen is een vrjjwillige bjj- drage. Die zjjn geld waagt weet te voren dat bjj het verliezen kandie een prjjs wint, weet dat hjj er een deel van aan den Staat moet afstaan en zoo worden, door de ge zamenlijke spelers, de zes en een halve ton jaarljjks aan den Staat vrjjwillig afgestaan. De Staatsloterij is altjjd een zoogenaamde klarsenloterjj geweest. De trekking had steeds bjj gedeelten plaats, eene regeling die wel eens bare bedenkelijke zjjde had, maar eenigs- zins door bet groot aan!al io*en te ver- (12 Anders wel, dan geeft men intieme fees ten waarop alleen de bloem van den adel wordt aargetroffenmaar dezen avond geeft men een soréi met koud buffet, waarbjj geldzaken kunnen behandeld worden. Ge ziet dan ook bjjna geen jonge dames, want van avoisd domineert niet het geld, dat door huweljjken kau verkregen worden maar bet geld, dat bestemd is om geld te ver dienen. Begrijpt ge het nu? Zie dien reus achtig gebouwden man daarginds met zjjn fraaien blonden baard eens aan 1 Dat is de afgevaardigde August Hall-s. Onder dave rend applaus heeft hjj eergisteren in een kiesvereenLing gesproken over het behar tigen der belangen van den minderen man en nu is hjj hier om zjjn manneljjk woord aan den meestbiedende te verkoopen. De kleine grjjze heer naast hem is de uitgever van het voornaamste dagblad in ons land. Hg is hier gekomen om mr. Snoward en zgn trawanten te herinneren, dat tegen ruime betaling door de redactie alle zaken kunnen worden aanbevolen, die de heerea slechts verkiezen. Schwerdtner keerde zich om, teneinde uit te zien naar een gelegenheid om van dezen boosaaruigen lasteraar ontslagen te raken; bjj begen van dien man te griezelen. Maar mgnheer Von Rümmel meende, dat zgn prijzenswaardige leiding voor den nieuwe ling onmisbaar was, en geleidde hem naar dedigen is. In hoofdzaak is de inrichting steeds dezelfde geweest, ofschoon van tjjd tot tjjd wijzigingen plaats hadden. De voor naamste dier wijzigingen w rl door de wet van 23 Juli 1885 tot stand gebracht. Deze wet bepaalt onder anderen, dat er niet meer dan drie loterjjen per jaar mogen plaats hebben. De regeering is dus bevoegd het aantal te verminderen en dat zij tot dusver van die bevoegdheid geen gebrnik maakte, is een duideljjk bewjjs, dat het ge makkelijk inkomende geld, dat anders toch door eene belasting zou moeten worden ver vangen, de oorzaak der instandhouding is. Driemaal 's jaars dus treedt de Staat als ondernemer eener loterjj op. Feiteljjk ge schiedt dit door een hoogen ambtenaar, den directeur der lotergen, met de collecteurs, die werken door middel van debifcanten. De minister van Financiën benoemd en ont slaat de collecteurs; de debitanten worden door den directeur aangesteld. Scbjjnbaar is de kans in deze geldloterjj zeer groot, daar zjj 21000 loten bevat, waar van er niet minder dan de helft met een prijs uitkomen; maar verrreweg het mee- rendfel dezer prjjzen is zoo gering, dat men, na aftrek der korting, wel zooals het heet met eigen geld uiikomt, maar feiteljjk ver liest, hoe weinig het dan ook zjj. In de vier eerste klassen wordan telkens zestienhonderd nommers van de 21000 uit een reusachtigen trommel getrokken, Uiteen anderen trommel komen evenveel briefjes te voorschjjn, waarop de verschillende prjj zen zjju vermeld, die in elke vol,made klasse hroger worden. Is men to"? de 5e of laatste klasse genaderd, dau schieten er 14600 loten over, en daarvan eg a dun nog 4100 prjjzen, maar tevens 10500 nieten en al deze loten worden nu getrokken en daar tegenover ook al die prjjzeu en nieten. Het is geen vereischte om bjj den aan vang een lot te nemen, waar made men des noods tot het einde toe kan door spelen. Om ook hen die weinig bezitten de gelegen heid te geven een kansje te wagen, is het stelsel der klassikale loten uitgedacht. De kosten zouden dan toch nog betrekkelijk hoog blgven, wanneer men een geheel lot moest nemen maar dit is niet noodig. Elk lot toch bevat twintig bewjjzen van aan deel en elk aandeeltje kan afzonderlijk wor den uitgegeven. In vroeger tjjl gaf de staat het geheele lot in eens aan den collecteur uit en had de volgende vertrekken. Het gewoel was nog levendiger geworden. Men was aan elkaar voorgesteld en in de verschillende groepen werd ongedwongen gesproken. Eindelijk mankte Frederik gebruik van een oogenblik, dat Riiramel iets gevraagd werd door een bekende, die op hem kwam toeloop *n en sloot zich aan bjj eenige hee- ren, die juist van plan waren een aangren zende kamer binnen te gaan. Op den drempel liep hg bjjna iemand in blauwe uniform tegen het ljjf. »Ah, ge schijnt veel haast te hebben, mjjnheer Schwerdtner Het was baron Guido, die dit zeide. »Ge loopt zek^r bjj dien mooien mjjn heer Von Rümmel vandaan vroeg de hu zaar lachend toen hg de blik bemerkte, waarmee Frederik zuchtend naar den laste raar omkeek. »Natuurlgk,< liet Frederik zich ontval len, en dit woord maakte den baron niet weinig vrooljjk. »Hjj zal u veel moois verteld hebben, dat kau ik wel raden. Maar ge moet niet alles gelooven, wat hg zegt. Hg is bekend om zjjn kwaadspreken. >Kwaad spreken kan hg wel.« »Hg leeft er vas.* »Ge schertst, baron I* slnderdaad waar; sedert hg zgn eigen vermogen opgemaakt heeft, leeft hg van te gast gaan bg alle gegoede familiën. Men duldt hem, eensdeels omdat men zgn giftige tong vreest, anderdeels omdat hg aljjd de pikantste en nieuwste babbelpraatjes weet te vertellen, en dat is een hooggeschatte kunst bg de lieden die zich vervelen. »Woaderigk!« fluisterde Frederik be- Buitenland. Uit Antwerpen wordt, d.d. 13 Decem ber, gemeld De stuwers bleven bjj bnnne weigering om voor dubbel loon Zondagnacht te wer ken. Men verwacht tegen Maandag eene gedeeltelijke werkstaking. De politie heeft reeds erastige voorzorgmaatregelen geno men. De zoon van een bekend advocaat te Berlijn, is plotseling van het Wilhelmsgym nasium verwjjdard. Het jongemensch zou, □aar aanleiding van den zoogenaamdeu aan slag op het leven des keizers te Breslau, waar een niet gansch toerekenbare vrouw een hand>jj!tje naar het keizerljjke rjjtuig heeft gewerpen, zjjn leedwezen er over te kennen hebben gegeven, dat de vrouw haar doel gemist heeft, terwjjl hjj voorts belee- digende carricaturen zou hebben geteekend. Voorts zou de minister vin eeredienst, on der wien ook het onderwjjs ressorteert, den jongen man den toegang hebben ontzegd tot elke inrichting van hooger onderwijs in Pruisen. De Sultan van Turkjje heeft aan de re- geeringen van Italië, Frankrjjk, Rusland en Engeland een vertrouwelijke nota gezon den iu zak* Kreta, waarin hjj toestemt in eene verkiezing van prins George van Grie kenland, hetzjj door de Nationale vergade ring of door eene volksstemming, tot regee- rend vorst vau dat eilaa 1, maar onder be ding dat het schatplichtig bljjft aan Turkjje, onder oppergezag des Sultans. Prius George zou zich daartoe naar Konstantinopol moe ten begeven om zjjne onderwerping aan te bieden. In Griekenland schjjnt men met zoodanig® oplossing echter weinig ingeno men en bljjft men de aanhechting van d rem meld. Wacht eens, ik wil het genoegen heb ben hem eens flink van streek te brengen. Ik behoef alleen maar te Tragen, hoe het staat met de zeshonderd mark, die bjj kort geleden aan mg heeft verloren bg het kaart spel.* Schwerdtner bleef echter niet wachten naar den afloop van dit huiareustukjo, maar ging vlug de kamer uit en mengde zich in het gewoel in de volgende zaal. Om zichzelf tot rust te brengen, mompelde hg: »W*-1 zeker, wel zeker, die afschuwelijke spotter liegthjj overdraft tenminste, dat is zeker En hjj heeft me alben op de allerergste dingen gewezen, de achtbare lieden, op wie niets valt te dingen, ziet hg over 't hoofd; die vindt hg niet interessaat.* DoGh dat baron Guido hem had gezegd, dat men dien man te gast vroeg, omdat hg zoo gezellig allerlei schandaaltjes wist te vertellen, neen, dat kon hg maar niet verduwen. En hoe kwam hg zelf aan de twijfelach tige eer, door dieu man zoo aangeklampt te worden? Had Rümmel hem slechts voor den mal gehouden en dacht hg nu de damts eens aan net lachen te maken door een op gesmukt verhaal vau zgn avontuur met dien kinderljjk eenvoudigen studioos? En behoor de misschien de barones Von Ellericb tot die dames? Had zjj misschien ook scüik in die pikante babbelpraatjes, welke Rümmel als gezellig prater overal rondbabbeliie Natnurlgk van Elvira had de boos aardige zwetser geen eigealjjk kwaad weten te vertellen. Dit deed Frederik eenigszins goedmaar toch bhef hg in een verbitterde stemming. Hjj voelde vermoeidheid m al zgn Kreta bg het moederland verlangen. Uit Velteraas (Zweden) wordt gemeld, dat Nordland, de men, die aan boord van het Zweedsche s.s. >Prince Karl* zeven zijner mede-passagiers vermoordde, aldaar onthoofd is. Voordat hjj het hoofd op het blok legde zong hij eenige verzen van een psalm. In verband met het bit, dat het jongste telegram van generaal Knoz aangaande zjju treffen met De Wet in het zuidoosten van Oranje-Vrjjstaat, godateerd is uit Helvetië van Dinsdagavond, maakt men in deskun- kundige kringen de gevolgtrekking, dat generaal De Wet er reeds vóór etteljjke dagen met zgn strgdmacht in geslaagd is de Caledonrivier over te trekken in noor delijke richtiDg, den hoogen stand van die rivier ten spjjt. Hierdoor zou De Wet de vier colonnes van Knox en Pilcher hebben weten te ont komen en men heeft weinig hoop, dat de colonne Broadwood-Settle er in zal slagen hem den weg af te snjjden te Reddersburg. Waarschjjnljjk is De Wet er in geslaagd de Caledonrivier noordelgker over te trekken en vermoedelijk zet hjj koers in noord oostelijke richting, zonder dat de Engelsche strjjd macht er in geslaagd is hem tot staan te brengen. Dinsdagavond is weer een bezending van 200 krijgsgevangen Boeren met het trans portschip Victorian* op St. Helena aan gekomen. De gevangenen genieten ten minste volgens dit Engelsche bericht een goede gezondheid; slechts eau wordt er in het hospitaal verpleegd. Woensdag zjj q zij, onder geleide van 80 man infanterie, naar Dead wood gebracht. Uit Standerton wordt geseind, dat de Boeren Zaterdag weer drb treinen met paarlen hebben veroverd bg Heidelberg. Zjj hadden de spoorstaven opgebroken, zoo dat de trein moest stilhouden. Daarna plun derden zjj de treinen, bevrjjdden de paarden en maakten zich nit de voeten. De Australische troepen zullen heden van Kaapstad vertrekken. Zjj hebben in den loop van den oorlog gevochten bjj Rama, Jacobs- dal, Klipdrift, Klipkraal, Paardeberg, Arun del, Colesberg, Kimberby, Thaba'nchn, Os- fonteiD, Poplar Grove, Driefonteiu, Karse, Vetrivier, Zandrivier, Doornkop, Pretoria, Diamantheuvel, Elandsrivier, tthenosterkop, ledematen en een akelige leegte in zjjn binnenste. Besluiteloos stapte hjj tusschen de gasten voort. Wat wilde hjj hier eigenlijk? Was hier dan wel een plaats voor hem Maar bjj had immers raenschenkennis willen opdoen 1 En was hg dan niet rjjker geworden aan belangrjjke ervaringen? Hjj sloop langs de wanden voort door verscheidene vertrekken. Overal dezelfde heete, verstikkende lucht, dezelfde op re smukte dames en met ridderorden getooide heeren. Er werd gelachen en gespot, bjj limonade en jjs werd menige goede naam bespot. Hier werd over de politiek gespro ken, ginds over geld en beurszaken en dit alles werd verbonden door zekere harmonie, die hjj niet kon begrjjpen, maar die hem toch weinig goeds deed vermoeden. Hg voelde, dat hg hier op vjjandelgken bodem stond, hoe zwak zgn zucht naar het goede stond tegenover dit gezdscbap. Hg haal ie veel vrger adem, toen hg in eene kleine kamer kwam, waar de lucht koeler en het licht niet zoo helder was. Hoe hjj daar ge komen was, wist hjj eigenljjk zelf niet. Hg had een portière opengetrokken en was op eens uit het gewoel op een rustig plekje. Hg was alleenOnder de omlaag getrokken gaslampen stonden eeuige speeltafels, ginds in de vensternis een sofa. Vermoeid als een nagejaagd stak wild nam hjj daarop plaats. Van links en van rechts troffen geluiden uit het gezelschap zjju oor nog, daar de beide ingangen van dit vertrek slechts waren afgesloten door dichthangende flaweelen poilières, maar, Goddank, bg behoefde toch niemand te zien. Hg liet h:t hoofd achterover op de scfa Bothaville, Mafefeing en nog ambre plaat sen. In het geheel vrloren zjj 260 dooden in het gevecht of aan ziekten en kregen 400 gewonden. Uit Leurend-Marqués komt het bericht dat de Boeren telkens weer bg groepjes da Portugeescha grens oversteken, uit de Le- bombo-bergen komende. Zjj voeren vee weg, en de Portugeesche overheid houdt zich met de zaak bezig. Wil dat zeggen dat de Porta mesche troepen na tegen de Boeren in de Lem- bombo-bergen zullen oprukken? Waarom ook niet Louren^o-Marques, 14 Decembor. De toestand te Komatiepoort is ernstig. 1500 Boeren bevinden zich in Nederhoed. Men verwacht dat ze een uitval naar Ko- matiepoort zullen doen. De Engelsche cavalerie is naar Sabi ver trokken. Alle troepen hebben last gekregen zich gereed te houden. Ieder oogenblik ver wacht men een gevecht. Engelsche nederlaag-. De EDgelachen schjjuen weer klappen te hebben gekregen, ten minste een telegram van Kitchener uit Pretoria van 14 dezer zegt: De strgdmacht van Clements werd op 13 December bg het aanbreken van den dag op Magaliesberg door het 2500 man sterke kommando van Delarejj en Bejjers van uit Warmbad aangevallen. Clements trok zich terug naar Hexpoort. Vjjf Engelsche officieren werden gedood, de overige verliezen zgn nog niet gemeld. Clements is te Nooitgedacht in de Maga- liesbergen aangevallen. De eerste aanval werd teruggeslagen, maar de Boeren slaagden er in de toppen der Magaliesbergen te bereiken, die door 4 kompagniën Northumberland fuseliers bezet waren. De Boeren beheerschten das het kamp van Clements, die zich daarom naar Hex poort terugtrok en stelling nam op een heuvel iu het midden der vallei. Het was een zeer scherp gevecht, 1 ko lonel en 3 kapiteins werden gedood. Versterkingen werden uit Pretoria gezon den. De brigade Broad wood was aan den noord kant der Magaliesbsrgen 7 mjjlen ten westen van Clements. Mislukte aanvallen der Boeren zjjn ge- rusten en onwillekeurig sloot hjj de oogen. Het was ree is laathjj was niet gewoon zoo lang op te blgven, en dan al die drukte en dat gewoel Half ingedommeld luisterde hij naar het verwarde geluid der vela stemmen in zjjn nabgheid. Soms klonk het hem in het oor als het bruisen der zee of het geraas van een storm in de verte, soms ook als het dreunen van een groot stoomwerktuig of als de zware ademh-ding vau een monster achtig dier misschien wel het »gon ien kalf*, waarover mgnheer Von Rü nmel had gesproken. Het kwam al nader en wilde zich nu op zjjn borst te rusten leggen. Benauwd sloeg bjj de armen uit om het kalf af te weren en opende de oogen 1 Wat? Daar was hjj bjjna ingeslapen! Hoe domDan kon hg toca veel liever naar bed gaan Hjj wilde opstaan, doch zgn armen en beenen voeld- n loodzwaar. En die rast was zoo hearljjk! Nog slechts vjjf minuten op de sofa! Hjj zou wel oppassen, dat hg niet weer sliep en daar slapeude werd gevonden. Zgn geest was weer wakker, zgn geest was weer volkomen in orde. Duid^lgk hoorde hg de stemmen in da aangrenzende kamer drie of vier heereu praatten met elkaar. Nu sprak er een alleen; bg kon de woorden verstaan. »De Argent jjusehe leening, zeg ik, biedt een zeer schoon# gelegenheid tot net beleg gen van Dnitsch kapitaal. Dez», staat is bjjzonder rjjk aan natuurlgke huiporonuen, waarvan men tot heden geen partg heeft getrokken; dat land gaat een tgdpark van ontwikkeling en van grooten bloei tegz- moetWordt vervolgd v-zrv land van altena* deze het recht om zelf aandeelen uit te geven. Wat deden nu sommige collecteurs? Zjj traven b.v. van één en hetzelfde lot niet twintig twintigste aandeelen uit, maar der tig twintigste. Zjj verkochten dat lot dus met een baitensporige winst, maar het kruikje ging soms zoolang te water tot het brak. Want gesteld eens dat op dat lot de hon derdduizend viel, dan kwamen niet twintig menschen om hun twintigste deel, maar dertig; de collecteur kon er dus nagenoeg de helft bjjleggen en kon hg niet betalen dan volgde een faillissement en de geluk kigen waren bedrogen.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 1