Het Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Bij den aanvang èr 20ste eeuw.
M 1968.
FEUILLETON.
De Avonturier.
Uitgever: L. J. YEEEMAH, Heusden.
DINSDAG 1 JAN.
1901.
iliSIl
:£T LAND VAN ALTEN^
YOOB
I
Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
franco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
....«v «tin. M&entat zal dit
maal in 2 zendingen bezorgd
wordenhet eerwte gedeelte,
bevattende den kalender der
eerste 6 maanden, omstreeks
nieuwjaar, het tweede ge
deelte met de laatste 6 maan
den, aan hen, die op fl Juli
ahonné zijn.
DE REDACTIE.
De wetenschap h«eft het nffgomaakt, helen
begint. de nieuwe eeuw. Ietwat feestelijker
gestemd dan andere jaren bezoeken we
elkaar op dezen eerstén dag van 't, jaar en
brengen ons »al wat wenscheljjk is« uit.
De 191e eeuw ten einde
Wie weten wil wat dat z<*gt, leze de
historie en hg zal tot de conclusie komen,
dat de menschenwereld in de laa'ste eeuw
een geheel andere gedaante heeft aange
nomen, dat in geen der vorige eenwen zoo
veel veranderd is als in ds laatste.
Wat een verschil ook, de aanvang van
deze met dien der vorige 1 Toen stond door
d# politiek en de heerschzucht van Napoleon
Europa in vuur en vlam, thans heerscht er
vrede; toen was oorlog tusschen de volken
een heel gewone toestand, thans is 't alge
meen doorgedrongen dat de oorlog een
schandvlek der natiën is; toen was pas ge-
leeraard: Wat is de burgerstand? Niets!
Wat moet hjj worden? Alles! Thans is de
burgerstand reeds over zjjn hoogtepunt heen
en dingt de z.g. vierde stand naar de
leiding.
De 191e eeuw heeft door haar uitvin
dingen van stoom en electriciteit wonderen
verricht op 't gebied van nfjverheid en
handelde machines hebben een revolutie
teweeg gebracht, ook in de maatschappelijke
verhoudingen, de heele maatschappij heeft
een geheel andere gedaante gekregen.
Zal ze die behouden in de 20ste eeuw
of zal ze voortgaan op dien weg? Er is
geen tw|jfel aan of de ontwikkeling van
al hsar krachten zal ook in de 20ste eeuw
met. reuz°nschreden vooruitgaan.
(18
»Mist eg iemand?* vro^g Elvira, nadat
Snoward herhaalde malen z|jn blik zoekend
over de personen aan tafel had laten gaan.
>0 neen 1 Ik dacht toevallig aan dien
beer Schwerdtner, geloof ik. Het deed
mii leed hem in uw tegenwoordigheid te
zien.*
Waarom
»Ik vind het neuswjjs van zoo 'n school
meester, zich b|j u, barones in te dringen.
Waarover spreekt men toch met zoo 'n
jongmenscb
»In Elvira's oogen flikkerde vrooljjke
spot hij h*t hooren van deze vraag.
»Nu, ik heb genoeg geleerd om veel te
weten, waarvan anderen zelfs niet droo-
mer.«
»L at mijnheer Schwerdtner zjjn wjjs-
heid ten beste geven in de leerkamer, daar
wordt hjj voor betaald,* zei Snoward min
achtend. In ieder geval schjjnt hjj me nogal
aanmatigend te wezen. Ik ken die lieden.
Zjj gelooven met hun schoolwijsheid ieder
een terecht te kunnen wjjien, m*ar in het
practise be leven zjjn ze zelden bruikbaar.
En van dezen jongen mao heeft uw papt
mjj verteld, dHt b|j hem heeft, laten s'udee-
ren en hem eigenljjk gemaakt heeft tot den
man die hjj nu is.
Het paste hem dan wel, meer bescheiden
Een en ander maakt dat velen met be-
;orgdheid de toekomst tegemnetzimi en
rragen, waar zal dat eindigen? Lieve men-
ichen, dat eindigt nimmer! Zoolang de
ereld bestaat is 't menschdom toegenomen
kennis en we mogen er bjjvoegen, ook
deugd en 't zal op dien weg niet bljjven
Staan. Steeds voorwaarts is de leus.
Met goeden moed treden we dus het jaar
1901 in. Wat verandere, wat verkeere, het
Opperbestuur bljjft in dezelfde hand, dia ons
tot hiertoe geleid heeft. Wjj, die 't zooveel
beter hebben dan Kruger, kunnen van h8m
leeren, wat 't zegt in dat Opperbestuur ver
trouwen te hebben.
't Laatste jaar der oude eeuw heeft een
,/roote verandering in da pers zieu voor
bereiden. Onze groote zusters in Amsterdam,
Rotterdam en den Haag hebben door ver
laging van prjjs hun lezerskring trachten
uit te breiden en daarvoor enorme reclame
gemaakt.
Reclame maken is ook een uitvinding
vau 't laatste der eeuw, op groote schaal
alleen aan te wenden door heu, die over de
noodige fondsen kunnen beschikken. Een
schadawzjjle van den vooruitgang is wel
deze dat daardoor groote zaken aan de
kleine een concurrentie aanloen, waarin de
lnatste het onderspit delven. Op literair-
journalistiek gebied echter hebben ook kleine
bladen, als het onz>, recht van bestaan en
't is daarom dat we tot eiken lezer van ons
blad de uitnoodiging richten: toe, maak
wat reclame voor ons blad onder, uw vrien
den en kennissen, opdat onze lezerskring
zich uitbreide en ons volgende nieuwjaar-
artikel in nog uitgebreider kring gelezen
worde.
Met vele goede wenschen eindigen we dit
eerste onderhoud met onze lezers in de
nieuwe eeuw. Dat het hnn, in hun maat
schappelijke en elke andere positie steeds
welga dat alle gemeenten, waarin we het
voorrecht hebben lezers te tellen, in b'oei
mogen toenemendat ons lieve Nederland
voor rampen gespaard blijve en moge voort
gaan in ontwikkeling en beschaving, in
stoffelijke en zedelijke welvaart; dat onze
geliefde Vorstin dit jaar een bond sluite
waarop ze tot in lengte van dagen mat
vreugde mag terugzien dat is de wensoh van
RED. en UITGEVER.
Buitenland.
Te Antwerpen is Donderdag bjjna overal
het werk hervat door noodhulpen. De op-
op te treden, dan ik van hem bemerkt heb.«
Heeft h|j dan geen recht om gevoel
van eigenwaarde te bezitten, omdat h|j
arm is?« vroeg Elvira.
»Ah!« zeide Snoward lachend, terwijl hij
dreigend den wijsvinger ophief. Maakt dit
hem belangwekkend in de oogen eener door
weelde verwende jonge dame? Waarschijn
lijk zon h|j er zich niet weinig op laten
voorstaan, als hij wist, dat hjj zulk een
warme verdedigster heeft.*
Elvira trok minachten! den neus op en
toonde een hoogmoedig gelaat.
>0 neen! En ge kunt gerust gelooven,
dat ik niet zou twijfelen om mjjnhe^r
Schwerdtner binnen de perken terug te wij
zen, als als daar aanleiding voor mocht
komen.*
VoortreffelijkZoo uit de hoogte van
uw troon hoor ik u gaarne spreken!*
Z|j maakte een afwijzend gebaar. »Ge
spot zeker, of moet ik gelooven, da*; ge
emand zjjn gunstige fiaaneiësle omstandig
heden als verdienste aanrekent?*
»Wel zeker, als men het goed inziet!
Zichzelf die gunstige financiëele omstan
digheden te scheppen is een verdienste van
menschen met een sterken wil en een flink
verstand, en het is eveneens een verdienste,
als men in zulke omstandigheden weet te
bljjv*n, wanneer men zooals u door erfenis
er in geplaatst is. De rrbarmeljikste men
schen z|jn de zwakkelingen in huu njj^
li»t een erke. nirjg van de macat en de
kracht van anderen.*
Elvira glimlachje verrast. Daar hoorde
zjj weer iets van Schwerdtners theorie
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en VrjjdagaroBd
ingewacht.
gewondenheid der stakers neemt daardoor
steeds toe. De pefrol*um- en hontbergplaat-
sen worden 's nachts door troepen bewaakt,
uit vrees voor brandstichting. De burge
meester, de plaatselijke commandant, de
hoofd-commissaris van politie en anderen
hebben dreigbrieven ontvangen dat zg bin
nen acht dagen vermoord zullen worden.
Alle maatregelen zjjn genomen om de schut
terij onder de wapensn te kunnen houden.
Er zjjn zooveel schurken te Parjjs, dat,
de aanhouding van een 1000-tal hunner
geenszins de veiligheid kan of zal verzeke
ren aan do vreedzame burgers. Al het ge
vaarlijk goedje, mannen en vrouwen, wordt
er op 20,000 geschat.
De gezanten van Frnnkrjjk en Rusland
hebben bjj de Porte een protest ingediend
tegen het verbieden van de doorvaart van
de Dardanellen aan het Franscbe stoom
schip »Yille de Tamatave,* met 819 Rus
sische soldaten aan boord, komende van
Port Arthnr. De Tarken beweren, dat zjj
met dit verbod in hun recht waren, daar
de soldaten gewapend waren.
Te Dresden is een onderofficier van het
eerste regiment ljjfgrenadiers wegens voort
durende ernstige mishandeling van recruten,
door den krijgsraad veroordeeld tot een
jaar gevangenisstraf en degradatie.
Niet lang geleden richtten de ljjfartsen
van koning Alpxtndcr ran Servië in diens
naam het verzoek tot de Engelsche levens
verzekeringsmaatschappij »Gresbam«, een
verzekering op 's konings leven te willen
sluiten ten bedrage van 1VS millioen fres.
Naar aanleiding daarvan werd een vergade
ring van belanghebbenden dezer maatsch.
bjjeen geroepen, in welke besloten werd het
verzoek van de hand te wjjzan op de vol
gende overwegingenTot heden sloot de
maatscb. wel verzekeringen op het leven van
regeerende vorsteD, en reeds dikwijls deed
zjj nitkeeringen aan hun nabestaanden, maar
na den moord op koning Hombert, die bjj
haar voor 3 millioen francs verzekerd was,
besloot zjj principieel geen verzekeringen op
het leven van gekroonde hoofden meer aan
te nemen. De »Gresham« is dus niet in staat
den wensch van koning Alexander te ver
vullen, maar aldus wordt er bjjgevoegd
den koning wordt verzocht dit niet te
beschouwen als een tot hem gerichte on
vriendelijkheid, doch alleen als een algemeen
besluit van de bestuurders der maatschappij.
die had ook beweerd, dat een raensch met
sterken wil en flink verstand zijn eigen lot
schiep, en wie dit niet kon, verdiende door
de anderen achteruitgaschoven te worden.
Dit was de moraal der machthebbers en
hier was overeenstemming tusschen den
philosoof en den koopman, die pochte op
zjjn bijeengegaarde m'llioenen.
»Neem me niet kwaljjk, mr. Snoward
Maar als dat zoo was, zon het bezitten van
rjjkdnra alleen reeds het bewjjs zjjn voor
zedelijke sterkte**
>0, niet bjj de lieden, voor wie geld
slechts het middel is om zich da gewone
genietingen des levens te verschaffen, en die
van bon renten gaan laven, zoodra zg ge
noeg bezitten. Voor sterke geesten heeft
geld slechts waarde als een middel om macht
nit te oefenen. En uit de manier, waarop
dit machtmiddel wordt gebruikt, kan men
zeer nauwkeurig bepaleo, of de geldbezitter
veel of weinig verstand heeft.*
»Dat klinkt goed. Na begin ik u te be
grijpen.*
En nu b-schouwle Elvira den millionair
nit een nieuw oogpunt. Zjj maakte zich een
verwjjt over haar voorbarig oordeel over
dezen man en meende nu te begrgpen, waar
om hg soms lachte over zjjn talrjjke han
delsvrienden, die zich optooiden met gekochte
ridderorden en nieuwe adellgke titels.
»En toch hebt ge straks gesproken van
eea troon, dien ik met reent inneem?* vroag
zg toen plotseling.
Den troon der schoonheid, die ook een
onbedwingbare macht uitoefent,* antwoori-
de bjj snel. Beken maar gerust, barones,
Te Belerado is kolonel Markovits, gewe
zen bevelhebber der gendarmerie, gearres
teerd op het oogenblik, dat bjj een schend-
brief, bestemd voor den Koning en de Ko
ningin, in de brievenbus wilde werpen. Bg
de purtjjwoelingen in Servië speel le Mar
kovits een rumoerige, hoewel ondergeschik
te, rol.
Te New-York is uit Peking een telegram
ontvangen van den zendeling Kelly, die de
nieuwe cbristenmoord<*n bevestigt. Het aan
tal inlandsche christenen, door de Boksers
in een kerk verbrand, moet 21 bedragen.
Hg zegt ook dat duizenden gewapende Chi
nezen in San-ho gezien zjjn.
De Amerikaansche gezant heeft een af
schrift van Kelly's bericht aan graaf Wal-
dersee gezonden, en er zijn Japansche en
Duitsche ticpen uitgezonden om een on
derzoek in te stellen.
Een ongewoon buitenkansje is den tot
een langen straftjjd veroordeelden ia Noor
wegen ten desl gevalLn door de invoering
van de nisuwe wet op het gevangeniswe
zen. Alle gevangenen nameljjk, dia twee
derden van hun straftjjd, maar minstens 6
maanden, hebban ondergaan, worden ter
stond, en alle tot levenslange gevangenis
straf veroordeelden na het uitzitten van een
twintigjarigen straftjjd voorwaardelijk in
vrjjheid gesteld. Yan het oogenblik, dat zg
de vrjjheid herkregen tot het einde van
den straftjjd, die hun bjj rechterljjk vonnis
is opgelegd, maar minstens gedurende dria
volle jaren big ven de ontslagen gevangenen
onder politietoezicht staan.
De Evening Standard mellt, dat volgens
een Donderdag te Londen ontvangen tele
gram, het eskadron der Yeomanry dat de
Boeren achtervolgde in de richting van
Prieska en door de Boeren werd gevangen
genomen, weder in vrjjheid is gesteld.
Hunne paarden, zadels en andere eigen
dommen werden hen afgenomen. Volgens
hun bericht waren de verliezen der Boeren
zwaar. Ongeveer tien der Yeormn werden
gewond, waaronder hnn kolonel.
Een af ieeling Boeren, in t 150 wagens,
trok den spoorweg ov^r fpn zuiden van
Vrjjburg (tnsschen KimberLy en Mafeking).
Een andere afdeeling, sterk ongeveer 270
man met een kaDOD, trok dsn spoorweg
over ten noorden van Vrjjburg. Beide af-
deelingen trokken in westeljjke richting.
Men gelooft, dat zg naar Damaraland wil
den vtrekken*.
dat ge u op dien troon gevoeltIn dit geval
zon b-scheidenheid juist jjdelheid zjjn. En
zooals de eerste voorwaarde voor de macht
van het geld is, dat men weet, hoever die
macht strekt, zoo moet men ook de macht
van zijn eigen persoonlijkheid kennen, om
het zelf bewustzjjn te kunnen bezitten, dat
wjj noodig hebben om met ons leven ver
zoend te zijn.*
Elvira begre«p deze woorden niet geheel,
maar toch luisterde zjj met onverholen be
langstelling. Uit zjjn woord n sprak kracht,
kracht en dat maakte indruk op haar.
Kracht en een vast karakter, juist, nu wist
zjj het, die twee bad zjj in haar omgeving
gemist, en door dit gebrek warea de man
nen, die zjj kende, zoo veraehteljjk in haar
oogen.
Mjjnheer Von Rümmel, die schuin tegen
over haar zat en haar voortdurend in het
oog had gehouden, schud ie nu geërgerd
het kale hoofd.
»Wat doet de barones toch!* fluisterde
hjj zjjn buurvrouw, de coquette gravin
Gypen, toe. >Om haar aanbidders te plagen,
laat zjj zich door dien Amerikaan aau tafel
geleiden maar nu gaat ze toch stellig
te ver.*
>Hoe bedoelt ge dat?* vroeg de giavin.
»Wel, zjj stelt zich nn bloot aau de ver
denking, dat zjj naar de hand van dien
rgken Amerikaan chen burger hengelt
»Haba! En wie zegt n, dat zg niet wer
kelijk
>Oeh, kom Onzin!* antwoordde de an
ders zoo boosaardige lasteraar thans heftig,
en zjjn geelachtig gelaat werd bleeker. »Zjj
»The Star* bevat een gedeplte van een
brief, in de tweede helft van November nit
Johannesburg verzonden en waaruit volgens
dat blad blijkt, dat de tegenwoordige toe
stand in Zuid-Afrika voor de Engelschen
eer slechter dan beter geworden is.
Lord Kitchener, zoo heet het in dien brief,
is nu feiteljjk opperbevelhebber geworden.
Lord Roberts gaat huiswaarts. Zjjn dochter
is nog ernstig ziek. De strmge maatregelen,
door de autoriteiten genomen, het verbran
den der huizen en het deporteeren der Boeren
hebben een verkeerde uitwerking. De Boeren
vechten nu met den moed der wanhoop en
zjjn nu veel gevaarlijker dan ten tjjde van
den val van Pretoria.
Met hnn onvergeljjkeljjke taaiheid en bun
bjjzondere terreinkennis lachen zjj wat om
de pogingen der Engelschen, om hen in een
hoek te dringen. Vele officieren, mannen
van bedaard karakter, hebben mjj verteld,
dat de strjjd nog wel weer twaalf' maaudeD
kan duren. Iedereen, van den veldmaarschalk
af, walgt van de geheele geschiedenis. De
officieren hebben het air van zelfbewustzijn
verloren en de soldaten loopen met ver
moeide stappen rond, terwjjl telkens ge
ruchten verspreid worden over het aanhou
den van versterkingen en andere groote
rampeu.
De Daily News* vindt dat Lord Kit
chener's laatste proclamatie van een goed
beginsel uitgaat, en dat de poging om over
gave gemakkelijker te maken, de moeite
waard is. >Een vereeriiging van strenge
maatregelen tegen de gewapende benden
die nog te velde staan, met milde voorwaar
den en krachtdadige bescherming voor hen
die zich overgeven, is de beste manier om
een eind aan den oorlog te maken.*
De Daily Graphie* merkt daarentegen
op dat er nu, evenals vroeger, geen mani
festen noodig zjjn maar bereden manschap
pen. In elk nieuw manifest zal een groot
deel van de Boeren sLchts een nieuw tee-
ken van Engelsche zwakheid zien. »Als wjj
de Boeren overwonnen hebben, zal het
misschien mogeljjk zjjn hen met ons te ver
zoenen, maar zjj zjjn nog niet overwonnen.*
Uit Rome wordt o. a. geseindComman
dant Grower Botha, broeder van generaal
Louis Botha, kwam hier heden aan en is
naar Den Haag vertrokken. De »Tribuue«
zegt, dat Grower Botha door den vice-pre
sident der Zuid-Afrikaan8che Republiek Daar
President Kruger gezonden is met belang
rijke rapporten over den toestand op het
denkt daar niet aan. Ik ken baar te goed.
Neen, zij is toch verhaven boven zulke be
doelingen.
De gravin keerde zich van hem af om
met haar anderen tafelbuur een gesprek
aan te knoopen. Bjj uitzondering vond zg
Rümmel dezen avond vervelend.
»Ik behoef u niet te zeggen, barones,*
vervolgde Snoward, »lat er voor degenen,
die de wereld en de menschen niet kunnen
liefhebben, slechts ééa zaak is, die hun
genoegdoening verschaft, en dat is: de we
reld en de menschen beheerschen, onder bet
jak brengen. Ea die genoe/doening moet
niet voortkomen uit jjdelheid neen,
slechts wanneer de triomf een ziel bevre
digt, die een geheele wereld noodig heeft om
de vleagelen uit te slaan, een ziel, wier
streven geen grenzen kent, dan wordt
de wil van ééa man groot en verheven,
daarvoor bnigen de gewone stervelingen
misschien met haat in het hart, maar altjjd
zeker met het bewustzjjn van hnn eigen
oo macht.»
Eu dit alles zei de ma i zonder de minste
opwiuning, zonder een snier van h^t gelaat
te vertrekken, en dit versterkte ja st d^n
indruk zjjner woorden, want men kon be
merken, dat hjj werkelgk boven >de jjdel
heid* verheven was.
>Als wjj niet kunnen liefhebben
herhaalde Elvira, in hare gedachten ver-
dit-p-.
>Ja want wie lLf heeft, begint met zich
zelf vrgwillig ondergeschikt te maken.*
■zmm
rVntMMB—DWB—aiU III I
(Wordt vervolgd
