Het Land van Heusden en 41 ten a, de Langstraat en de Bommelerwaard.
De Engel van het slagveld.
FEUILLETON.
De Avonturier.
UitgeverL. J. YEERMAH, Heusden.
M 1973.
WOENSDAG 16 JAN.
1901.
r r -j-
f--*
i
AI&sErj
1-1 &T LAND VAN ALTENA
TOOK
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementaprjji: per S maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
5 cent.
nummers
Wanneer op het slagveld 't kanon tot
zwijgen komt, na met zijn vreeseljjken adem
fcjj honderdtallen menschonlevens vernietigd
of verminkt te hebbenwanneer ook het
geknetter der geweren en het flniten der
kogels heeft opgehouden, de bebloede sabels
ïjjn opgestoken en bet sein tot attrekken
geblazen is, dan wordt die treurige plek
gronde, waarop de duivel van den oorlog
zijn noodlottigen dans heeft volvoerd, ver
overd door den engel des vredes en der
menschenliefde. Die engel zweeft over het
slacrveld, troostbrengende, moed insprekende,
lavende de stervenden, oprichtende de ge
wonden. In zjjn zachte armen neemt hij
ae op, Wie nog teekenen van leven geven
en tracht ze te behouden. In zijn gevolg
komen de broeders en zusters van het Roode
Krnis, die hais en haard verlaten hebben
om aan het leven weer te geven wat de
gruweljjke oorlog heeft neergeschoten en
neergesabeld.
Om goed te gevoelen, wat een zegen dat
Roode Kruis op het slagveld brengt, moet
ge weten boe 't daar vroeger na den slag
geschapen stond, 't Is nog niet zoo heel
lang geleden, dat na een slag (bp Leipzig)
•en geneesheer aan den minister rappor
teerde: »op d«n weg naar Leipzig ontmoette
ik een onafgebroken reeks van gekwetsten,
die als kalveren op handwagens, zonder
stroobossen, opeengepakt lagen, terwjjl som
migen hun verbrijzelde ledematen, nit ge
brek aan ruimte, over den wagenrand moes
ten laten hangen. Nog heden, dus 7 volle
dagen na den eenwig gedenkwaardigen slag,
worden er gewonden in de stad gebracht,
voor zoover hun onverdelgbare levenskracht
noch door wonden, noch door de vorst,
noch door den honger kon worden vernield.
In Leipzig vond ik ongeveer 30,000 gewonde
en zieke soldaten. De meest levendige ver
beeldingskracht is niet in staat dit jam
merlik tooneel voor te stellen. Zelfs de
krachtigste mensch zou tegen den aanblik
van dat tafereel niet bestand zjjn.«
En vjjftig jaar later, na den slag bij
Solferino schreef een arts: de meest gren-
zelooze verwarring heerschte op het slag
veld. Met ontzettende moeite werden lang
zamerhand 30,000 gekwetsten naar Brescia
gezonden en 10,000 naar Cremona gevoerd.
(21
Mr. Snoward luisterde bedaard en knikte
slechts nu en dan.
Juist, juist,* zeide bjj eindeljjk zoo koel
als altjjd: »als uw naam voorkomt onder
de inteekenaars, voor b«t waarborgfonds,
zonder dat ik in werkeljjkheid de ingeschre
ven som van u heb ontvangen, dan is dit
niet geheel in orde, maar wjj volgjn slechts
een gewoonte, die ons lastige'formaliteiten
doet vermjjden?*
Ellerich vertrok zjjn gelaat een weinig.
»Ik hoop, dat u geen bedenkingen maakt.
Door mjjn vele verbintenissen en den hui-
digen stand der benrs mogen mg op het
oogenblik geen kapitalen ter beschikking
staan, maar ge w et toch, dat ik mij ver
bind met al mgn onroerende goederen, hier
in de residentie en buiten.*
>Maar die hebben evenveel waarde als uw
onderteekening voor het waarborgfonds,
waarvoor de gelden niet zonden gestort
worden.*
Ellerich keek ontsteld op. >Wie z»gt
dat?*
De bypotheek-registers,* antwoordde
Snoward droogjes.
•Ah ik vrees datge toch niet
goed ingelicht...*
•Jawel, baron! Neem mg niet kwalijk,
maar ge zult wel begrjjpen, dat ik inlich
tingen moest inwinnen omtrent alle omstan
digheden en omtrent alle personen, met wie
ik in aanraking ion komen. Onder de on-
Maar nog den 6den dag waren niet alle
gekwetsten onder dak gebracht. Talloos
waren zjj die doodbloedden en versmachtten
op het slagveld, en gedurende het trans
port in de straten der dorpen en steden.
Er wss gebrek aan transportmiddelen, aan
handen om de dorstigen te laven en toen
later de hulpmiddslen van alle kanten kwa
men opdagen, was er gebrek aan helpers.*
Zoo was de toestand voorheen. Er werd
eenvoudig niet aan de gevolgen van den
oorlog gedacht. Die viel, lag daar, totdat
de beangstigde omwonenden hen begroeven,
of «Is er nog leven in was, ze trachtten
in 't leven te behouden.
Eerst in den Amerikaanschen oorlog heeft
men maatregelen genomen aan dezen on-
houdbaren toestand een eind te maken. Er
werd een groote ambulaneetrein gevormd,
die de gewonden zoo spoedig mogelgk naar
de groote hospitalen te Boston, Philadelphia,
Baltimore en elders vervoerde. Daarna is
achtereenvolgens in alle staten, het eerst
in Pruisen, de ambulancedienst georgani
seerd. In de ambulances die een goede 1000-
pas achter de linie onder goede beschutting
geplaatst zjjn, wordt het eerste noodzake
lijke verband gelegd, om de bloeding te
stelpenwaarna de zwaar gekwetsten naar
achteren getransporteerd worden, om geope
reerd te worden.
Bjj ons is bjj Kon. besluit van 1881 be
paald, dat elk bataljon infanterie, elke twee
eskadrons kavalerie en iedere batterjj artillerie
zich moeten aanschaffen ééa pakpaard met
draagbare ambulance; bovendien telt het
leger twee compagniëu hospitaalsoldaten,
die geregeld onderwezen worden in de ver
pleging van zieken ra gekwetsten.
Toch schiet de beste geneeskundige dienst
op het slagveld te kort Waar honderden
en duizenden tegelgk geneeskundige hulp
inroepen, is het personeel van den dienst
steeds onvoldoende. Hier moeten bjjzondere
krachten aanvullen. Het strekt onzen Koning
Willem III tot eer den stoot gegeven te
hebben tot een beweging, die ook over de
grenzen de zegeningen der merscbenliefdH
gebracht heeft te midden van de gruwelen
des oorlogs.
In Aug. 1867 werd opgericht »De Ne-
derlandsche Vereeniging tot het verleenen
van hulp aan ziekeen gewonde krijgslieden.*
Dit was het Roode Kruis, tot welks op
richting de Zwitser Henri Dunsant den
«tiMn'aaa*aHiiJMJiii n i immwaï, inwin ■awwii»wsffiM^M»MBBaB»wsBBiw»swwBwaa«iv»
derneningen, waarin ge betrokken zjjt,
staan de voornaamste twee op het punt van
bankroet te gaan.*
Ellerich verbleekte, maar de Amerikaan
gisg kalm voort: »Uw positie aan het hoofd
van de Landsbank kan slechts dieneu om
u eenig gewicht te geven tegenover de bui
tenwereld, en is een middel ona aan de twee
bedoelde ondernemingen een bedriegeljjken
glans te gev^n. Maar hoe lang zal dat nog
kunnen duren?*
Mr. Snoward, ik ik ben verbaasd,
dat ge wat zal ik zeggen zoo
zoo ongunstig over
Duid mg mgn openhartigheid nist ten
kwade, maar ge dwingt mg daartoe.
Toen ge dezen middag b(j mg waart, wilde
ik u mgn inzichten nog verswjjgendoch
het is beter, dat wjj met elkaar spreken
zonder eenige achterhoudendheid.* Snoward
stond op en legde zijn uitgedoofde sigaar
in den a^chbeker. >A1 is hét nog niet alge
meen bekend, toch weet ik door mgn in
lichtingen en door mgn nauwkeurige bere
kening: ge zjjt geruïaeerd, baron I*
Ellerich wilde spreken, doch onder een
krampachtigen glimlach bewogen zjja lip
pen zich, zonder eenig geluid voort le
brengen Zenuwachtig bevend wischte hg
zich het zweat van het voorhoofd. De Ame
rikaan tradt dicht bjj hem en onbeweeglijk
liet hg zjjn koude grjjze oogen op den heer
des huizes rusten.
Toch bestaat er nog mogelijkheid om
aan uw zeer begrjjpelgke wenschen tegemoet
te komen.*
De baron voelde zgn hart verlicht en
keek den Amerikaan vragend aan, doch
deze antwoordde niet dadelgk.
»Nog is uw naam goed. Zoudt ge niet
Advertentiën ran 16 regels
meer ll/t et. Groote letters
naar
S0 et. Elke regel
plaateruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
eersten steen geleed had.
Het Roode Kruis staat met den groot
sten gruwel van onzen tjjd op voet van
oorlog. Ieder menschenleveD, door het R. K.
gered, is een overwinning op den helschen
geest, die vorsten en volken beheerscht en
meesleept. Het R. K. is het protest van de
natiëa tegenover de misdadige aanslagen
der machtigen. Hat R. K, is de zedelijke
triomf over de triomf van den oorlogsgod.
Het Roode Kruis heeft bewezen dat ware
menschlievendheid geen vaderland, geen
nationaliteit kent, dat zjj in den mensch
alleen den mensch ziet, en in vriend of
vgand, zoo deze gekwetst daar neer ligt,
den broeder, dien het plicht is, te heipon.
In dit opzicht heeft ons land zjjn sporen
verdiend, èn in den oorlog van '70 ia in
de jongste treurige dagen. I» den eersten
hebben zoowel de Duitschers, als de Fran-
schen onze hulp genoten, in den Afrikaan-
schen oorlog heeft de Nederlandsche am
bulance geen onderscheid gemaakt tusschen
Boeren en Engelscben.
De laatsten mogen het verantwoorden
dat ze deze apostelen der menschenliefde
kwaljjk bejegend hebben, het R. K. deed
en doet nog zgn barmhartig werk zonder
aanzien des persoons. En al kunnen deze
weinige strijders voor een heilig beginsel
de rampen niet bezweren van den oorlog
die deze over duizenden brengt, hun be
ginsel zelf krijgt nieuwe kracht door hun
toewgding; de witte banier, door hen ge
heven, Zal eenmaal zegevieren ovBr de roof
zieke adelaars en in bloed gedrenkte stan
daarden.
Buitenland.
Het bekends verhaal van de maag en de
ledematen hesft veel van zgn waarde ver
loren, nu het gelukt is menschen te doen
leven zonder maag. Een geval van dien
aard is deze week in de Parjjsche Academie
van Geneeskunde medegedeeld. Dr. Bërkel
te Straatsburg, correspondent van de Aca
demie, he«ft haar het verslag gezonden van
een operatie door hem verricht. Hg heeft
bg een 38-jarige vrouw, die een kankerach
tig gezwel aan de maag had, dit lichaams
deel geheel weggenomen. Ruim een maand
na de operatie kon de vrouw worden ont
slagen, en haar spijsvertering geschiedt zon
der eenig bezwaar. Wjj vinden er bg ver
denken, dat de mijne hem nog meer
aanzien zou schenken?*
•Ongetwjjfeld,* lispelde Ellerich; »aat
zou
Hg derfde niet bekennen, dat dit juist
de wensen was, dien hij sedert lang ge
koesterd had.
Welnu, veroorloof mjj dan, aanzoek te
doen om de hand uwer dochter.*
Hoe kalm dit ook gezegd werd, de uit
werking van deze woorden op den baron
was groot. Hg deinsde werkelijk terug en
had eenige oogenblikken noodig om tot
kalm beraad te komen.
•Is u dit ernst?* stamelde hg.
•Ik scherts nooit, en deze zaak is daar
voor allerminst geschikt. Ik doe dezen stap
na rgp overleg.*
Werkelijk?* vroeg Ellerich in verwar
ring, terwjjl hem allerlei tegenstrijdige ge
dachten door het hoofd vlogen. »Ik meende
wel bespeurd te hebben, dat ge voor mgn
dochter belangstelling gevoelt; maar...
na ben ik toch verrast.*
•Ea wat is nw antwoord? Hebt ge
bezwaar veroordeelen van nw stand
misschien?*
De baron zuchtte en maakte een afwe
rend gebaar. Weer kwam er een glimlach
op zgn lippen, doch het was geen vrooljjke
glimlach.
Veroordeelen van mgn stand? Mgn
God, zon ik die in dezen tgd en in mgn om
standigheden kannen laten gelden? Neen,
dat is het niet. Voor u behoef ik niet te
verbergen, dat deze verbintenis mg zeer
welkom zon zgn; maar
Ge wilt zeggen, dat barones Elvira de
beslissing in handen heeft.*
•Natnurljjk I Zjj is meerderjarig es
meld dat dit het vierde geval is,
dergeljjke operatie is gelakt.
waarin
Het Fransehe blad La Jonrnés Parisienne
deelt de volgende vermakelijke gebeurtenis
mede.
Dokter V., een welbekend geneeskundige,
wilde een werkje uitgeven onder den titel
•Gezondheidsleer voor het huisgezin; raad
gevingen aan jonge moeders*, en zond zjjn
handschrift aan een boekdrukker in een
provinciestad.
Tegeljjkertjjd liet een handelaar in zad«n
en bloembollen bjj denzelfden drukker «en
catalogus van 'genoemde artikelen drukken,
die tevens eenige practische wenken be
vatten, hoe die zaden en gewassen be
handeld moesten worden.
Het werkje over de gezondheidslser en
de catalogus werdea te geljjk gedrukt en
vervolgens naar dan boekbinder gezonden.
Toevallig waren beiden in hetzelfde for
maat en met dezelfde letter gsdrukt, waar
van het gevolg was, dat de innaaier de
bladen met elkaar verwarde, zoodat bjj een
deel der oplaag 16 pagina's van den dokter
in de catalogus, en 16 pagina's van den
satalogns in de Gezondheidsleer* kwamen.
Noch de dokter, noch de zaadhandelaar
bemerkten iets van deze vergissing, en bei
den zonden hnnne exemplaren de wereld
in, zooals zjj ze van den boekdrukker ont
vangen hadden.
Nu las men in de «Gezondheidsleer voor
huisgezin* onderaan op pag. 48
•Jeugdige echtgenoote, hoort naar den
raad van een ervaren geneesheer. Wilt gjj
schoone, gezonde kinderen hebben, krachtig
van gestel en in staat om alle aanvallen
van ziekte door te staan Dan moeten zjj
En verder bovenaan op pag. 49
•in Maart in den grond, die daartoe
vooraf bereid moet worden. Dat wil zeggen
gjj moet een kuil graven van 50 c.M. diep,
ongeveer 70 c.M. breed, en op den bodem
behoorljjk droog gemaakt. Deze vooraf
gaande werkzaamheden zgn noodzakeljjk.
Zoo schieten zjj het best op en zullen zjj
verscheidene jaren voortreffelgk groeien.
Zg moeten echter niet maar zoo woest
en wild ingeworpen worden, maar met een#
voorzichtige en geoefende hand, anders gaan
er te veel van verloren*.
Daarentegen las men in den catalogus
van den zaadhandelaar onderaan op pag. 48
uL HM III Ml IIII Ml 11 lil 11 w—wae—swBwy
bovendien heb ik op baar standvastig ka
rakter volstrekt geen invloed en dan
zon het mjj ook tegen de borst stuiten
haar door het blootleggen van mgn
benarde omstandigheden te noodzaken
tot
Ellerich perste de lippen samen en sloot
een oogenblik de oogen. Hg huiverde zelf
van de diepte, waarin bjj gezonken was,
zóó diep, dat bg eerst ds verzekering moest
geven, dat hg zgn kind niet wilde verscha-
cheren.
•O, dat zou ik niet verlangenMet on-
dirling goedvinden wil ik trouwen, maar
zonder dwang. Ik hoop, dat de barones
mgn aanzoek even kalm z-ü aannemen, als
ik voornemens ben het tot haar te richten.*
Denkt gel*
In dsn blik, waarmee Ellerich den Ame
rikaan bjj deze twjjfelende vraag aas keek,
lag onwillekeurig zekere spot.
Snoward gevoelde dit wel, maar hjj
toonde zich daardoor volstrekt niet belee-
digd.
•Ge moet niet van mg denken, dat ik
mjj zelf te hoog schat, baron,* zeide hjj.
Het geheim van het welslagen mjjner on
dernemingen is hierin gelegen, dat ik altjjd
preci-s wist, waar ik mgn bekwaamheden
kon aanwenden en op welk gebied ik te kort
schoot.
Ge meent, dat ik niet in staat zal zgn
een schoon, verstandig en verwend meisjs
liefde in te boezemen en ik meen dat
ook. Mgn persoon was nooit begeerens-
waard, en nu ben ik reeds over den bloei
der ruanneljjke jaren heen. Maar liefde is
ook het laatste, wat ik zou begeerea te
geven of te ontvangen.*
Dan stalt ge uw hoop op
Deze soort van bloembollen zgn zeer
gemakkelijk te kweeken. Zjj gedjjen in bjjna
eiken grond. Men kan ze op tninperken in
rjjen of in groepen vereenigd planten.
Bjj voorkeur plant men ze in Maart en
April, maar wil men ze in Jnli planten om
ze in October in bloei te zien, dan is het
onmisbaar dat zjj
•onmiddellijk een goede min krjjgea die
aan alle vereischten voldoet. Men moet
daartoe een jonge kiezen, bjj voorkeur wat
kloek van gestalte, zonder juist dik te zijn.*
Beiden, de dokter en de zaadhandelaar,
waren woedend, men beschouwde hen als
krankzinnig.
Laat ons hopen, dat er aanvankelijk niet
reeds eenige lieve kleinen levend in den
grond zjjn gestopt. Dit meldt gelukkig deze
geschiedenis nog niet.
Te Konitz zgn thans de kleeren van den
vermoorden gymnasiast Ernst Winter ge
vonden en herkend. Zjj waren geheel met
bloed doortrokken en moeten eerst enkele
dagen geleden neergelegd zgn op de plaats
waar men ze nu vond, aangezien daar vroe
ger herhaaldelijk vergeefs gezocht is. Het
raadsel is dus nog lang niet opgelost.
Aan graaf Zeppelin is door den Dait-
schen keizer de orde van den Rooden Ade
laar le kl. verleend bjj een kabinetschrijven,
waarin over zgn stuurbaar luchtschip het
volgende wordt gezegd; »De voordeelen
van nw stelstel, de verdeeling van den lang-
werpigen ballon in kamers, de geljjkmatige
verdeeling van den last door twee afzon
derlijk werkende machines, een in vertikale
richting goed werkend roer, verschaffen uw
luchtschip de grootste snelheid en stuurbaar
heid, die tot dusver bereikt zjju. Deze resul
taten beteekenen een merkwaardigen voor
uitgang in den bouw van luchtschepen en
vormen een grondslag van groote waarde
voor verdere onderzoekingen met de be
schikbare hulpmiddelen.* Daarom heeft de
keizer bevolen, dat de bekende afdeeling
voor lachtvaart bjj het Dnitsche leger den
graaf met raad en daad zal bjjstaau en dat
bjj verdere proefnemingen een der officieren
zal aanwezig zjjn.
Graaf Zeppelin heeft over zjjn schip te
Berljjn een voordracht gehouden en ver
klaarde overtuigd te zjju, dat het eerlang
volkomen bruikbaar zal bljjken te zjja.
Ia het Silezisch gebergte zjjn korte aard-
»Op de verlokking van mgn rjjkdom
denkt ge? Baron, ik ken uw dochter reeds
genoeg, om te weten, dat zjj een verheven
inborst heeft. Anders zon mgn aanzoek een
monsterachtige dwaasheid zgn, die ik al wel
duizendmaal had kannen begaan. Neen, ik
hoop uwe dochter de overtuiging te scheu
ken, dat wg door een huweljjk elk afzon
derlijk ons gemoedsleren op de beste wjjte
kannen ontwikkelen.*
De baron keek hem bedremmeld aan,
alsof hg dit laatste niet begreep. Daarop
vervolgde Snoward:
•Ik zal mjj duidelijker verklaren. Van
inborst zgn wg geheel verschillend, maar
in ééa opz'ckt komen wjj overeen: wg wil
len heerschea, ieder wel op zgn eigen
manier, dat is zoo en omdat wjj bjj dit
gemeenzame streven toch in doel verschillen,
zulLn wjj daarover geen twist krjjgen. Wjj
laten elkander geheel vrjj, en daarop berust
de voldoening van onze triomfen. Barones
Elvira heeft onmeteljjke rgkdommen noodig
om den vollen triomf van haar schoonheid
te vieren en ik heb zulk een schoone,
voorname vrouw met karakter, verheven
boven de verdenking van alledaagschheid,
noodig om de honneurs van mjja huis waar
te nemen op een wgze, die mjj het welsla
gen waarborgt van groote plannen in de
toekomst. Met een huishouding, waarvan
Elvira aan het hoofd staat, durf ik het op
nemen tegen de hofhouding van een koning,
enge begrjjpt wat dit beteekent voor
mgn plannen.*
Ellerich knikte en daar bjj toonde zgn ge
laat een nitdrnkking van scbnwe bewonde
ring. Nu eerst begreep hjj, hoe slim deze
Amerikaan was.
Wordt vervolgd
•- -
