Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Dommelerwaard.
"feuilleton.
De Avonturier.
Land- en Tuinbouw.
Uitgever: L. J. YEEBMAH, Heusden.
M 1976.
ZATERDAG 26 JAN.
1901
i:Vr.
1
11 LAND VAN ALTEN^
YOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per S maanden f l.OO.
Franco psr post zonder prjjsveriooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels SO et. Elke rege
meer 71/, et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Kool verbouw.
II.
Van een kind sprekende, zeg* men wel
Het groeit als kool. Deze uitdrukking wjjst
er op, hoe voorspoedig het koolgewas tiert,
wanneer de omstandigheden gunstig zjjn.
Maar vele landbouwers weten ook van
tegenstand en mislukking te spreken. Tal
van vjjanden bedreigen de ontwikkeling der
kool plan t«nmen vindt ze aan en in de
wortels, aan de bovenaardsche deelen zoo
wel van jonge als van volwassen planten.
Wjj zullen thans de verschillende oorzaken
van mislukking niet bespreken, doch willen
slechts eenige algemeene opmerkingen, door
de ervaring ons aan de hand gedaan, ten
beste geven.
Vrucht wisseling, in het algemeen wen-
scheljjk, is vooral bjj koolverbouw, ook ter
voorkoming en bestrijding van daarbjj voor
komende ziekten, gebleken noodzakelijk te
zjjn. Ljjden de planten b.v. aan knolvooten,
dan moet men de teelt op denzelfden grond
niet voortzetten, maar die minsten$ driejaren
staken. Ook geen andere krnisbloemige
planten verbouwen, opdat aan de splijtzwam,
welke de oorzaak is der knolvoeten, geen
gelegenheid worde gegeven te bljjrea leven
eu den bodem verder te besmetten. Minstens
twee jaar toch kannen de sporen der ziekte
in den grond haar kiemvermogen behouden.
Waar het onkruid herik groeit, moet dit
worden uitgeroeid; zieke planten en na den
oogst de koolstronken, moeten worden ver
brand, waardoor niet alleen de ziekte-sporen,
doch ook tal van insecten en inssctenlarven
vernietigd worden. Op grond van eigen
ondervinding kan ik verder aan alle kool-
verbouwers het gebruik van scheikundige
meststoffen ten zeerste aanraden. Waar ik
vroeger vaak sukkelde met kwjjnende plantm
en van den oogst soms weinig terecht kwam,
heb ik mg thans, nu ik sin :s jaren kunst
mest gebruik, veel minder te beklagen dan
mjjn bnren, die nog stalmest aanwenden,
en mag ik mg bjjna zonder uitzondering
in een' zeer bevredigden oogst verheugen.
Ook dr. Paul Wagner, die in het landbouw
proefstation te Darmstadt proeven heeft ge
nomen met betrekking tot de aanwending
van scheikundige meststoffen bjj de koolen
cultuur, beveelt op grond der verkregen
uitkomsten het gebruik van Chili-salpeter,
(24
Elvira geraakte in verwarring, echter niet
door deze verlokkelijke voorspiegelingen.
Misschien zou zjj nog aan een oogenblikke-
lijke opwelling van den Amerikaan gedacht
hebben, die hem tot dit verrassende aanzoek
bracht. Doch hoe meer zjj nu begon te be
seffen, dat hg in ernst sprak, hoe meer zjj
zich beklemd gevoelde.
Alleen om iets te doen te he ben, sloeg
zjj den muzieklessenaar dicht en sloot de
piano. Haar gelaat was zeer bleek, haar
blik was peinzend. Snoward bemerkte, dat
hjj niet langer over deze zaak kon spreken,
en dat hjj er wel wat haastig over begon
nen was. Hjj deed eenige schreden achter
waarts.
>Nu, zooals ik zei, ge hebt al den tjjd
om een besluit te nemen, barones. Ge kunt
het mg mededeelen, wanneer het u goed
dunkt.
Zjj knikte, ofschoon ze hem liefst dadeljjk
had afgewezen. Zjj vreesde echter, dat zjj
op dit oogenblik niet kalm genoeg was om
hem haar weigerend antwoord te zeggen
zonder hem te beleedigen. Ea beleedig- n
wilde ze hem niet, ze wilde ook in het ver
volg nog gaarne met hem omgaan.
Met een gewoon effen gelaat trad Ellerich
op dit oogenblik binnen en richtte tot Elvira
eenige spottende woorden over haar woest,
klavierspel. Dit bracht het gesprek weer in
het geljjke vaarwater dat men de conversatie
kalizouten en phosphorzunr-raeststof (super-
phosphaat of Thomisslakkenmeel) aan.
Zonder bemesting verkreeg hjj koolplan-
teD, welke zich niet eens wilden sluiten
met Chili-salpefer alleen of met kali en
phosphorzuur tamelijk goede kooien; met
een volledige bemesting als bovengenosmd
oogstte hjj de prachtigste kool. De mest
stoffen moeten innig met den grond ver
mengd worden en de bodem dient flink en
diep bewerkt te worden. Ieder, die ever
mislukking te klagen heeft, wier planten
door ziekte worden geteisterd, raad ik in
vertrouwen aan te handelen als ik en in
het najaar het land te bemesten met 2 a 3
E.G. Chili-salpeter, 10 K.G. ks'iniet en 10
K.G. Thomasslakkenmeel, per Are. Zjjn de
planten uitgezet, dan geve men tjjdens den
groei bjj tusschenpoozen nog e^ns of een
paar maal naar behoefte 2 a 3 K.G. Chili-
salpeter per Are. In slakkenraeel zit tarna-
ljjk wat kalk en deze mag voor de koolen-
cultnnr in den grond niet ontbreken. Ljjdt
de bodem aan kalkarmoede, dan is het ge-
wenscht zoo nu en dan een aparte kalk-
bemesting a'<n te wenden; zoo ben ik ge
woon om de 5 jaren 15 a 20 K.G. kalk
per Are aan den bodem toe te voegen. Men
denke er wel om, genoemde meststoffen,
bepaaldeljjk kaïnietniet ia het voorjaar
aan te wenden, daar alsdan het chloor in
't kaïniet kwaad zou kunnen doen. In 't
voorjaar gebruiken we in plaats van kaïniet
(dat goedkooper is) gereinigde kali. Meer
dan één koolverbouwer heeft ondervonden,
hoe gunstig bet uitstrooien van tnrf- of
houtasch op het koolgewas werkt; dat zal
wel toe te schrjjven zjjn aan het kalkge-
halte: turfasch bestaat wel voor de helft
of de kleinste helft uit kalk en in de asch
van savoye kool b.v. zjjn" ook 3 van de
14 deelen kalk} dat is wel 10 maal zooveel
als in de asch van aardappelen. Welken
gunstigen invloed een kalkbemesting ook
overigens nog zou kunnen hebben, laten
wjj onbesproken, doch uit vorengenoemde
bljjkt ten duidfdjjkste, dat voor de koolen
cultuur een vette grond neg niet voldoende
is, dat een zekere hoeveelheid kalk in den
bodem niet mag ontbreken. Op een tuin-
bouwproefveld in de prov. Groningen ver
kreeg men bjj een overigens goede bemes
ting alleen voldoende uitkomsten daór, waar
tevens kalk was aangewend. Het bedekken
van den grond in den winter, nadat de
mest in den herfst is aangebracht, met
noemt.
Snoward nam weldra afscheid. Ellerich
deed hem uitgeleide ea keerde niet tot zjjn
dochter terug. Hij vermoedde volstrekt niet,
dat de Amerikaan het werkelijk reeds ge-
wa8gd had Elvira zjjn aanzoek voor te dra
gen. De man zag er zoo gelukkig als ooit
te voren uit.
HOOFDSTUK VI.
Tegen het einde van die week werd de
groote jjsbaan op de Scbönauermeer in de
nabjjheid der residentie, reeds geopend. Zoo
vioeg was het winterseizoen in lang niet
begonn-n; het was nog pas November.
Het schoone park van het konikljjk jacht
slot Sctönau stond het geheele jaar voor het
publiek open. Vooral trokken de inwoners
der residentie gaarne naar het heerljjke,
uitgestrekte meer, waarop men in den zomer
ging spelevaren, terwjjl het in den winter
ruime gelegenheid tot gsvermaak aanbood.
De eerste dag, dat de jjsbaan voor bet
publiek werd opengesteld, was ste;ds een
dag van belang. Er wbren dan ook zeer
velen naar buiten getrokken, hetzjj om met
gevleugelde voeten over het jjsvlak te zwie
ren, hetzjj om de kunstvaardigheid van
anderen te bewonderen.
Barones Elvira begroette deze gelegenheid
voor een nieuw tjjaverdrjjf als een aange
name afwisseling. Zjj reed daarom dien
middag uit naar Schonau, en wel, als ge-
emancipeerde dame, alleen, ten minste wan
neer men den koetsier en den knecht niet
als gezelschap beschouwt. Den dag van de
openstelling was de aristocratie nog weg
gebleven; doch juist daarom had Elvira
besloten heden te gaan. Zjj hoopte een ont
moeting te ontgaan, met al haar gewone
haardasch werkt zeer nuttig. Gebruikers
van stalmest kannen bg ondervinding weten,
dat op verschgeme8ten grond de kooien eer
last krjjgen van het knollen der wortels,
dan wanneer de mest in den herfst wordt
aangebracht. Dit dient in acht te worden
genomen. B.
Buitenland.
Het is bekend, dat het alcoholisme in
België nog erger heerscht dan in ons land.
De vorderingen, die het in de laatste 40
jaren daar gemaakt heeft, zijn verschrikke
lijk. In 1860 waren er 75,000 drinkgele-
genheden, in 1900 waren er 200,000; in
1860 was het hoofdeljjk verbruik 7 L., ver
leden jaar 13 L. Tengevolge van dit ver
bruik waren er in 1860 wel 55,000 over
tredingen, welk getal nu per jaar 155,000
bedraagt.
Var.wege de familie van kapitein Alfred
Dreyfus, wordt met de meeste beslistheid
tegengesproken het gerucht, dat hg sinds
een maand ten huize van zjjn zwager, den
heer Hadamard, zou bezig zjjn mst het sa
menstellen van zjjn gedenkschriften, te sa
men met een geschrift getiteld•Souvenirs
de l'Ile dn DiaMee, welk laatste bestemd
zou zjjn om allerwege in Frankrjjk gratis
te worden verspreid, ondanks de raadge
vingen van advokaat Labori en kolonel
Picquart.
In de Engelache bladen wordt verhaald
van een scheepsramp in de haven van Fal
mouth, waar de »Parmigan« in een zwaren
overtocht, komende van Liverpool, voor
anker lag. Het schip had onder zjjn lading
vaten met karbolzuurdoor het werken der
lading waren eenige der vaten verschoven,
zoodat de bootsman Shaw en drie matrozen,
een Noor, een Engelschman en de Hollan
der Jullens omlaag gingen om een en ander
op zjjn plaats te sjorren. Doch een der vaten
sprong en de vergiftige gassen drongen naar
buiten. De Engelsche matroos Callister viel
dadeljjk flauw, doch Jnllens bood zich da
delijk aan om bjj zjjn kameraad te bljjven,
tot de Noor Johnson het luik geopend zou
hebben. Toen de laatste echter omlaag terug
kwam, vond hjj Jullens eveneens bewuste
loos met een lus om het ljjf geslagen kreeg
hjj hem echter aan dek, waar Jullens nog
teekenen van leven vertoonde. Doch inmid
dels raakte de Noor door de vergiftige dam
pen bevangen en tuimelde omlaag bjj de
bekenden, die zjj vandaag wear niet kon
uitstaan. Geheel alleen en onbekend zich
te vermaken, dat had nog iets aantrekke-
ljjks voor haar. Om de aandacht niet^op
zich te vestigen, liet zjj haar schaatsen niet
door den livreiknecht aanbinden, maar deed
dit zelf. Doch nauweljjks had zjj de tent
verlaten en was op het gs, waar een vroo-
ljjke zwerm schaatsenrijders door elkander
warrelde, of tot haar groote verbazing werd
zjj aangeroepen en nog wel bjj haar
voornaam.
Elvira!* riep een heldere jongensstem.
»Wat? Ben jjj daar ook, Robert?*
»YVel ja!« antwoordde de jonge baron
lachend. Aan zjjn hoogroode wangen en
schitterende oogen kon men zien, hoeveel
genoegen het schaatsenrjjden hem verschaf
te. »Het is vandaag immers Zaterdag, dus
heb ik den namiddag vrjj en nu heb ik
mjjnheer Schwerdtner overgehaald om met
mg naar het gs te gaan. Is het hier niet
prachtig
Elvira antwoordde niet, doch haar gelaat
toonde een eigenaardige uitdrukking.
»Gjj je een beetje met ons rjjden?*
»Met wie?* vroeg Elvira een beetje ont
steld.
Wel met mg en mjjnheer Scbwerdt-
Der. Hjj rjjdt best, hoorl Kjjk eens ba,
hg heeft bemerkt, r'at ik hem ontsnapt
ben, nu komt hg hierheen! Zie eens,
wat mooie bogen hg besehrjjftl*
Elvira volgde de uitnoodiging om de
kanst van Sehwerdtner te bewonderen niet
op. Zjj keerde zich om, voordat zjj van
dien man notitie moest nemen eu reed pjjl-
snel weg in tegenovergestelde richting.
Robert wenkte zjjn gouverneur reeds in de
plaat», waar Callister lag. De bootsman
daalde daarop op zjjn beurt in het ruim af
en sloeg een touw om Johnson, zoodat deze
omhoog kon worden geheschen. Ook de
bootsman Shaw werd onwel, doch herstelde
na eenigen tjjd, hoewel hjj zwaar in het
gelaat verbrand was.
Callister bleek dadeljjk door de gasseD
gedood te zjjn, doch ook Jullens en John
son, beiden wakkere kerels, die huR leven
gewaagd hadden om hun kameraden te hel
pen redden, stierven na een half unr.
De aandacht wordt door dit ongelukkige
voorval weer gevestigd op de verzending
van karbolznur in houten vaten, inplaats
van in jjzsren bussen.
Het ljjk van koningin Victoria zal waar-
sehjjnljjk in het mausoleum te Fragmore
worden bjjgezet, waar de Prins Gemaal,
die 14 Dec. 1861 stierf, ook begraven is.
Het mausoleum is niet ver van de tombe
der Hertogin Van Kent, Victoria's Moeder.
Boven den ingang is een Latijnsch opschrift,
dat vertaald luidt: »in dit graf zullen,
volgens beschikking van zjjn treurende
weduwe, koningin Victoria, de stoflfeljjke
overbljjfselen van Print Albert worden bjj
gezet A. P. MDCCCLXII. Vaarwel, hier
zal ik rnsten bjj u en met u in Christus
verrjjzen.*
Men zegt dat, behalve de koning van
België, ook de koningen van Portugal en
Griekenland tegenwoordig zullen zjjn bjj
de begrafenis van Engelands Koningin. Ook
is er sprake van dat de koningen van
Denemarken en Italië overkomen. De overige
huizen in Europa zullen, voorzoover dit
mogelijk is, vertegenwoordigd worden door
de troonopvolgers.
Het beet, dat keizerin Frederik, de dochter
van koningin Victoria en moeder van den
Duitschen keizer, in verband met den wan
kelenden staat van haar gezondheid, rog
niet in kennis is gesteld met het overigden
van Engelands koningin. Langzamerhand
zal de keizerin op de doodstjjding voorbe
reid worden, terwjjl de keizer zich onmid-
delljjk na aankomst op Duitschen bodem,
naar zjjn moeder zul begeven.
Da Prins van Wales, die den naam aan
genomen heeft van Eduard VII, is Donder
dag te Londen te 9 uur uitgeroepen tot
koning van Groot-BrittanDië en Ierland en
keizer van Indië, vó ór het St. Jamespaleis.
verte vrooljjk toe, en naar zjjn zuster wjjzende,
verontschuldigde hg zjjn weggaan, doch nu
bemerkte bjj, niet weinig verbluft, dat zjj
verdwenen was.
»Wat moet dat beteekenen?* zei hg zon
der erg. »Ik vroeg, of zjj met ons wilde
rjjden, en nu is zjj opeens weg.*
Schwerdtner keek eens rond en bemerkte
in de verte het beverhoedje met blauwe vee-
ren van de barones, terwjjl zjj jaist tusschen
de menigte onzichtbaar werd. Eigenlgk had
bg Elvira reeds vroeger bemerkt dan Robert,
maar eerst toen zjjn leerling hem wenkte,
had hjj het passeljjk geoordeeld haar te
naderen.
>De barones zal je niet goed verstaan
hebben,* teide hjj kalm.
>0 ja, dat heeft ze wel; maar hot kwam
mg voor, of zjj bang voor u was.*
GekheidHoe kom je op die gedachte
Ja, als u e ns gezien had welke oogen
zjj opzette, toen ik uw naam noemde.*
Schwerdtner antwoordde hier niet op
hjj nam den knaap bjj de hand en reel
in snelle vaart weg. Robert zag wel, dat de
wangen van zjjn gouverneur tameljjk rood
wa en en dat hg de lippen samenperste,
doch dit kon wel toegeschreven worden aan
de inspanning van het rjjden.
Zou ze werkeljjk boos op me zgn?«
vroeg Schwerdtner zich af. »Dan zou ik
me toch in haar vergist hebben, en dan is ze
niet zoo
Hg werkte die gedachte niet uit, met
zekeren trots rukts hjj sich daarvan los.
Goed dan, al haatte zjj hem en al trachtte
zjj hem kleingeestige speldeprikken te geven,
wat gaf hg daarom? Hij was toch reeds
half en half besloten om bjj de eerste gele-
De koning was bjj de plechtigheid niet
tegenwoordig.
Voor de Boeren-vriendea is de oorlog in
Zaid-Atrika een vlek op de nagedachtenis
van koningin Victoria, die niet uit te wis-
schen is, hoeveel verzachtende omstandig
heden daarvoor ook worden aangevoerd en
hoe gaarne men ook het >van de dooden
niets dan goeds* wil toepassen.
Wat mag men in dit opzicht van den
troonopvolger in Engeland verwachten Zal
hg een einde maken aan de schande, die
den oorlog tegen de Boeren republieken over
Engeland gebracht heeft.
Helaas, daarop valt niet te hopen, wan
neer hjj niet volkomen met zjjn verleden
wil breken. Tjjdens het onderzoek als gevolg
van de Jameson-affaire, was 't de prins van
Wales, dis in de rechtszaal schreed naar
den hoofdschuldige, naar Cecil Rhodes, om
hem de hand te drukken en daarmee aam
de wereld te toonen, dat hjj 't opnam voor
den man, die roof had willen plegen. Van
Edward VII is niet aan te nemen, dat bjj
tot het inzicht zal komen, dat er onrecht
is gepleegd, en dat, door er paal en perk
aan te stellen, hjj zich de dankbaarheid van
duizsnden zal oogsten.
Volgens de Daily Mail*, zullen de maat-
schappjjen bg wie koningin Victoria haar
leven verzekerd had, in het geheel onge
veer een kwart millioeu pond sterling moeten
uitbetalen.
De sOstdeutgche Rundschau*, het pan-
germaangch orgaan bevat een heftig artikel
tegen Engeland en zegt o.a.
Wjj hopen, dat de laatste band, die
Engeland aan het Duitsche volk verbond,
nu doorgesneden is. Als keizer Wilhelm nit
Engeland terugkomt, zal zjjn volk hem be
groeten zonder sympathie voor zjjn rouw,
doch met een zacht van verlichting bjj de
gedachte, dat nu de vriendschap van Duitsch-
land voor Engeland heeft opgehouden.
Het Engelsche konsulaat te Philippopol
zoekt de erfgenamen van eene niet minder
dan 328 millioen francs bedragende erfenis.
Vele jaren geleden verhuisde esn zekere
Mandradjjew van Philippopel naar Indië en
verwierf daar een groot vermogen. Vóór zjjn
dood vermaakte bjj dit aan zjjn bloedver
wanten te Philippopel, met de bepaling
echter, dat er eerst na vjjftig jaar onder
zoek naar dezen zom worden gedaan. De
erfenis is in dien tusschentjjd door interest
genheid den baron zjjn ontslag te vragen.
Hg had andere plannen, en alleen de schuld
der dankbaarheid hield hem nog terug. Het
zou hem daarom welkom zjjn, wanneer de
baron hem zjjn aanvrage om ontslag zoo
wat zelf in den mond had gegeven.
Schwerdtner was echter besloten zich van
daag niet in zjjn genoegen te laten storen.
Hg wilde der barones zelf niet eens zooveel
aandacht schenken, dat bjj haar opzettelgk
uit den weg bleef. Werkeljjk ontmoetten
zjj elkaar dan ook bjj toeval. Schwerdtner
groette koeltj«s, en Elvira bedankte niet
voor zjjn groet, dien zjj toch wel moevt
bemerkt hebben, want zjj zag hem trotsch
in het gelaat
Dom ding,* mompelde Schwerdtner tus
schen de tanden. >Als je meeat iemand
door je aanmatigen trots te verlagen dan
doe je het alleen je zelf.*
Nu, heb ik geen geljjk?» sprak Robert.
•Ik zou wel eens willeu weten, wat haar
scheelt. Zjj heeft uw groet niet eens beant
woord.*
Dat heeft ze wel,* antwoordde Schwerdt
ner met een fijn lachje. >Je hebt er niet
goed op gelet, Robert. Hoa kom je op de
gedachte, dat je zuster zich onbetameljjk
zou gedragen?*
Dit zeide hg opzettelgk zoo luid, dat
Elvira het nog hoorenkon: zjj moesteven
stilstaan om aan een lange rg van schaat
senrijders den doortocht rrg te laten.
Het volgende oogenblik, toen hjj met zjjn
leerling reeds een groot eind weg was,
schaamde hg zich over die kleine wraak
neming, ofschoon hg toch moest erkennen,
dat Elvira aan hem wel een lesje bad ver
diend. Wordt vervolgd
&.~-U
lil HU—Hl
■J—MSTTVTnun—mIIISI iiKiHWfwiantnw
-as. anaamii i uw msa—s—uiuijmuxi wi «mm» Msmsm.iiw -<**--
