Hel Land van Heusden en Altena. de Langstraat en de Rommelenvaard.
"feuilleton.
De Avonturier.
M 1984
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
ZATERDAG 23 FEBR.
1901.
land van alten^-
VOOB
O
Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prj'srerhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentien ran 16 regels SO et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Het is een teeken van onzen, zoo niet
van alle tijdon, dat in de maatschappij geen
groep Ijjden kan of er staat een woord
voerder, een strjjder op, die zich tot taak
stelt het publiek warm te maken en vir-
betering in hun lot te brengen.
In den jongsten tijd hebben we al ver
scheidene groepen achterafgezetten voortge
holpen. De bootwerkers, de diamantslijpers,
de confectiawerkers en werksters, en nog
vele andere hebbeD een beurt gehad. Maar
er blijft nog heel wat te doen over. Zoo
b.v. is er een groep, die meer hoofden telt
en welke hoofden 1 dan al de genoemde, e«n
groep van de aanminnigste schepselen, die
op Gods aardbodem rondl vopen, en die toch
door 't lot tot slavenarbeid gedoemd wordt,
die een leven Ijjdt, zoo diep treurig, dat 't
ten hemel schreit.
We behoeven niet met zooveel woorden
er bjj te voegen, dat we hier doelen op
onze dienstmeisjes, niet waar Ieder kent ze
en er zal wel niemand zjjH, die niet tot in
't hart bewogen is met bet treurig lot dezer
arme kinderen. Voor zóóveel per week of
liever voor zóó weinig moeten ze den heelen
dag ploeteren in 't huishouden, vroeg op
staan, laat naar bed gaan, eenzaam in de
keuken ontbjjten en dineeren, schoenen
poetsen, lampen schoonhouden, enz. enz
wie telt de werkzaamheden onzer kamer
katjes en keukenprinsessen, die ze verrichten
moeten voor zóóveel of zóó weinig per week
Geen wonder, dat ze vol verlangen uitzien
naar een helper, een redder uit den nood,
die ze uit Egypteland, het diens'huis, uit
leidt in een eigen gedoe, waar ze soms wel
armoe ljjden en mishandeling verduren moe
ten, maar waar ze dan toch hun eigen bazin
zjjn en ongestoord een praatje kunnen
houden, zonder door 'n mevrouw te worden
toegeroepen: Kaatje, maak voort!* Een
simpelen aardappel met wat lawaaisaus, in
vrjjheid verorberd, is beter dan een voed
zaam middagmaal, gegeten in het huis van
een slavenhouder.
De vorige eeuw kende den ongelukkigen
toestand, waarin onze dienstboden verkeeren,
ook reeds en heeft ook meermalen een stem
verheven tot verzachting van haar lot, maar
daar is 't bjj gebleven. De stem klonk niet
door, ze pakte niet. Er volgde geen koor
(32
Op dit oogenblik dacht hjj echter niet
aan die afschuweljjke droombwelden.
Hjj schrikte op door het luide jawoord,
waarmee de bruidegom de beslissende vraag
van den geestelijke beantwoordde. Thans
wendde deze zich tot de bruid
Elvira's »ja« klonk slechts zacht en be
vend, dnch in Schwerdtner's binnenst»» weer
klonk dat geluid als een gesmoorde klacht,
totdat de geesteljjke zjjn zegen over de
ineengelegde handen van het paar had uit
gesproken en er een algemeene beweging
ontstond na afl )op der kerkeljjke plechtig
heid.
Elvira stond op als een wassen beeld,
dat door een gebrekkig mechanisme in be
weging wordt gebracht. Snoward echter
richtte zich op in de houding van een over
winnaar, om door de aanwezigen gecom
plimenteerd te worden. Baron Yon Ellerich
sloot zjjn dochter in zjjn armen en drukte
een kus op haar marmerwit voorhoofddoeh
daarbjj zag hjj er uit als iemand die door
gewetenswroeging wordt gefolterd. Zjjn lip
pen trokken zenuwachtig, maar hg kon
geen woord uiten van hetgeen hjj vooruit
bedacht had. Elvira stond met neergeslagen
oogen, gtjjf en gevoelloos als een pop.
Schwerdtner, die dicht bjj stond en met
goed fatsoen niet kon terugtreden, maakte
een buiging voor het echtpaar dat langzaam
voortschreed. Men kon die beweging zeer
wel aannemen als den gewonen geluk-
fWSWgy"11 W. 'V JU-V »ii— .uii .i» yin .j «iiiiii.jm'm» - »...j
van stemmen na, wat toch noodig is zal
er verbetering komen en de hand aan den
plo^g geslagen worden. De reden ligt voor
de hand. Het koor van stemmen, waarop
de 19da eeuw wachtte, moest komen van
den kant dar werkgevers, der heeren en
mevrouwen, de dienstmeisjes zelf waren nog
niet wakker genoeg zich in 't publiek te
laten hooren. Wel durfden z* ieder voor
zich een brutaal bekje opzetten als men ze
naar haar meening te veel werk opdroeg,
maar gezamenljjk optreden en in koor eischen
stellen, als minder werk, meer eten, minder
standj-s, meer gold, minder toezicht, m >er
vrjjheid, daarvoor waren ze nog niet ge
ëmancipeerd genoeg
Daar zal de 20ste eeuw gelukkig in voor
zien. Het wachtwoord van onze dagen
wereenigt n* is tot in de keuken doorge
drongen en nu zal men er spoedig meer van
vernemen.
Er kan op den dnnr geen groep menschen-
kinderen ljjden of er staat iemand op, die
der maatschappjj den L andschoen toewerpt,,
schreven we in den aanvang. Natuurljjk
zjjn 't hier dames, die zich het lot der ver
worpenen aantrekken. De eerste hept Mevr,
Roland Holst, de tweede Mevr. Haver,
vroeger Schook, geboren Haver, beiden te
Amsterdam woonachtig. Van tjjd tot tjjd
verzamelen dez» dames wat dienstmeisjes
om zich heen, ten einde z» in te wjjlen in
de hooge roeping, ook voor dienstboden
weggelegd en in de plichten en reehten van
den dienstbaren stand. Vooral in de rechten.
Mevr. Holst vooral schfint te meenen dat
de huismoeders capabel genoeg zjjn haar
dienstboden op haar plichten te wjjzen, voor
zoover ze die nog niet kennen. Daarom
heeft zjj het uitsluitend over de rechten van
de dienstbaren, ook doordat die door de
mevrouwen schromeljjk over 't hoofd gezien
worden. En daar Mevr. Holst bjj ervaring
weet dat van een uitgebreide redevoering
bjj gie gelende meisjes weinig bljjft hangen,
heett ze als Mozpb op den berg Sinöï haar
auditorium tien geboden op een papiertje
gegeven, om die da mevronwen onder den
neus te duwen. Dat is er wel niet hjjge-
zegd, maar zonder dit gevolg is zoo'n reeks
van geboden een wassen nens.
Zie hier wat onze dienstboden wordt op
gelegd te doen eD te eischen
1. Gjj zult meer beschikking over vrjjen
tjjd eischen: n.l. twee vrjje avonden per
wensch.
Elvira kreeg van haar broeder Gnido een
vlnchtigen kus en kwam nn bjj Robert, dien
zjj zacht de hand op den schouder legde.
De knaap, die al dien tjjd met sombere
trekken had toegezien, knikte als een weer
barstig kind, dat slechts gedwongen een
groet toebrengt, en wilde zich losmaken.
Als uit een droom ontwakende, zag zjjn
zuster hem met wjjd geopend oogen aan
en ontmoette zjjn trotschen blik, waaruit
maar al te duideljjk zijne gemoedsstemming
bleek. Eh plotseling trok zjj den knaap
dicht tot zich en kaste hem, terwjjl zjj met
moeite haar tranen bedwong. Een lange
poos hield zjj hem in bare armen geklemd.
»Vaarwel, rnjj» jongen, vaarwel*, fluis
terde zjj. »Bljjf maar veel van mij houden,
611 611 C
Zjj bleef in haar woorden steken en kon
den knaap, die nn ook verteelerd werd en
haar omhelsde, slechts op mond en oogen
kassen.
Schwerdtner keerde zich om en staarde
op den vloer rerst toen het gedrnisch van
voetstappen hem zei, dat men heenging,
waagde hjj het om te zien. Robert trok hem
aan de mouw van tgn jas.
»Kom toch mee, mjjnheer!*
Langzaam verliet de gouverneur met zjjn
leerling het kerkgebouwzjj waren de laat-
sten en moesten in het achterste rjjtnig plaats
nemen. De gasten waren ongeregeld inge
stapt en de overige rjjtuigen waren reeds
vol. Schwerdtner bleef in gepeins verdiept
zitten. Robert keek uit het portierraampje,
maar bljjkbaar niet nit nieuwsgierigheid;
van tjjd tot tjjd wischre hjj nog zijn tranen
Plotseling wendde hjj zich tot zjjn vriend
week en een vrjjen dag om de 14 dagen.
2. Gjj zult hooger loon bedingen.
3. Gjj zult uw patrones geen langer cre-
diet geven dan een maand.
4. Gjj zult met uw meerder loon de Vak
organisatie steunen.
5. Gjj zult n kleeden ak de overige huis-
genooten.
6. Gjj zult eischen betere voeding en
betere huisvesting.
7. Gjj znlt nw recht doen gelden op een
des winters verwarmde kenken.
8. Gjj znlt uw meerderen vrijen tjjd be
steden aan zelfopvoeding, ten einde nw
eischen kracht bjj te kunnen zettan.
9. Gjj zult er voor bedanken huisslaven
te worden.
10. Gjj zult als medepreletariers de al-
gemeere vakbeweging steunen.
Mevr. Holst bad bjj 't stellen dezar 10
Geboden moeten bedenken, dat er door de
mevrouwen op zal worden afgedongenze
hadden een beetje moeten overvragen. Ze
had b.v. best knnnen bedingen eiken avond
een paar uurtjes uitgaan en eiken Zondag
vrjj. DoorloopeHde permissie voor de vrjjen
en vrjjheid om bjj 't doen ven boodschappan
een hoekje om te loopen. Vast loohtarief,
geregeld naar de klasse, waarin 't gezin in
de belasting is aangeslagen. Minimumloon
f 4 per week. Vergoeding der kosten van
lessen in muziek en dansen, alles terstond
te voldoen, wanneer de kwitantie gepresen
teerd wordt. Lid worden Ier S. D. vereeni-
ging. Dezelfde modiste als mevrouw. Ver
schoond bljjren van afgedragen kleeding-
stukken. Een gestoffeerde slaapkamer, aan
tafel eten, de eereplaats na meneer en me
vrouw; een vulkachel in de keuken; vrjje
beschikking over de bibliotheek en de por
tefeuille van 't leesgezelschaprecht op be
handeling als de dochter des huizes. Titel:
juffrouw.
Dat had Mevr. Holst moeten vragen.
Als men zjjn eischen gaat stellen, moet mlfn
't goed doen, anders schiet er zoo'n bedroefd
beetje van over, dat 't voor zulke voorname
dames de moeite niet loont, daarvoor zich
in 't harnas te steken.
Algeheele emancipatie, niets minder dan
deze, moet de lens zjjn.
Door eenige leden der Belgische Kamer
is een voorstel ingediend, om te bepalen
en leermeester en zeide: »Weet n Elvira
is toch een lief meisje, en ik ben erg met
haar begaan. Tot dusver heb ik haar eigen-
ljjk aiet goed gekendmaar nu eerst spijt
het me zeer, dat zjj dien Amerkaan heeft
ganomen. Ik geloof, dat zij niet goed bjj
haar zinnen waszjj zou zoo straks liefst
»neen« gezegd hebben, toen de geasteljjke
vroeg, of zjj hem lief had en zjjne vrouw
wilde worden.*
»Zgt ge daarvan zoo vast overtuigd
vroeg Schwerdtner met geveinsde kalmte.
»Ja hebt ge dan niet opgemerkt, hoe
zjj te moede was later, toen het reeds
gebeurd was en zjj mjj kuste? Eerst wilde
ik niet, maar ik weet niet hoe het
kwam plotseling was het of mjjn hart
zou bersten.*
De flinke knaap onderdrukte met moeite
zjjn tranen en sloeg nu opeens een verwjj-
tenden toon aan.
»Maar ik had destjjds wel geljjk Gjj,
mjjnheer, gjj hadt haar di- domme gril uit
het hoofd moeten praten. Gjj weet zoo goed,
wat een mensch moet doen voor zjjn eigen
bestwidat bjj misschien zelf niet kent,
en gjj hebt er goed slag van om iemand
terecht te wjjzen. Wanneer ge dadeljjk met
Elvira had gesproken en haar alles voor
oogen hadt gehouden ik kan dat niet
zoo goed uitdrukken, maar ge weet wel,
wat ik bedoel dan zon zjj zich nog wel
tweemaal bedacht hebben. Gelooft ge
dat ook niet?*
»Dat is kinderpraat
>Neen, neen,* viel de jongen hem met
warmte ii de rede, >ik laat me dat niet
nit het hoofd prateD. Toen ik u vertelde,
dat Elvira verloofd was, waart ge vreese-
ljjk heftig; dat herinner ik me nog zeer
dat in het vervolg in de Vlaamsche ge
westen elke wet het eerst inhetNederlandsch
zal worden afgekondigd en dat bij het be
handelen van wetsontwerpen, die in het
bjjzonder voor die gewesten van belang zijn,
het Nederlandsch den voorrang zal hebben.
Overal in Europa, in noord en zuid, oost
en w»st, heerscht strenge koude, vallen
sneeuwbuien of hangt buiv-rig-kille mist.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
heeft het te Madrid onophoudelijk hevig
gesneeuwd bjj een ongewoon lage tempe
ratuur. Over straten en pleinen ligt nu een
dik sneeuwkleed, dat de stad een schilder-
achtigen aanblik geeft en het verkeer met
rjjtnigen ea trams uiterst moeilgk maakt.
Dinsdagavond heeft een hevige sneeuw
storm gewoed over Monte Carlo en de om
geving. Binnea weinige minuten lag de
sneeuw 15 centimeters hoog, zoodat het ver
keer geheel gestremd werd.
In geheel Frankrjjk blijft de konde ont
zettend, voomameljjk aan de kust van de
Atlantischen Oceaan. Sedert een paar dagen
valt er onophondeljjk sneeuw in al te weel-
derigen overvloed. Cherbourg ligt geheel
onder de sneeuw.
Het Travendal in Zwitserland, tusschea
de Fransche grens en Neufchatel wordt met
een vreeseljjke ramp bedreigd. De sneeuw
ligt aan de eene zjjde van het dal zóó hoog,
dat de minste dooi noodzakeljjk een groote
overstroming tengevolge moet hebben. Vier
dorpen worden met verwoesting bedreigd.
In Duitschland is de koude hardnekkig
van strengheid. Sedert bjj iA 7 weken waaien
met korte onderbreking noordelijke winden.
De gemiddelde theruometerstaud voor Zuid-
Duit8chland was 27 graden Fahrenheit onder
het vriespunt, de laagste stand, die dezen
winter bereikt is. Door de voortdurende
koude en de sneeuw hebben vooral de vogels
en het wild te Ijjden. In de Rodgan-bosschen
werden dezer dagen 7 reebokken en vele
hazen doodgevroren gevonden. Bjj duizenden
sterven de vogels van honger of van kou.
Zelfs hoenders sterven in de hokken. Te
Klein-Welzheim bjj Seligenstadt zjjn twee
vrouwtjesvarkens met al hun jongen bevro
ren. In het Rhöngebergte ligt de sneeuw
meters hoog, zoodat het verkeer bjj na on
mogelijk is. Het klooster Kreuzberg is ge
heel ingesneeuwd.
Te Londen is de koude Dinsdag nog ver
hoogd door een jjzigen mist, die kort na
goed! Ge waart zeer boos op Elvira, en ga
dacht, dat zjj het gedaan had om hut vele
geld, dat die man m®et bezitten. Doch nu
weet ik beter zjj verdient niet, dat gjj
of iemand anders met minachting op haar
neerziet zjj wist niet wat zjj deed. En
zjj heeft niemand, die zich haar lot aantrekt,
zjj heeft geen vriend, en nu moet zjj boe
ten voor een onberaden oogenblik veel
zwaarder dan mjjne arm» zuster verdiend
heeft.*
Op dit oogenblik hield het rjjtnig stil
voor het paleis van den baron. Schwerdtner
verheugde zich hierover. Tegenover den
knaap had hij ni«t langer zjjn niterljjke
kalmte kannen bewaren.
HOOFDSTUK VIII.
Schwerdtner dankte den hemel, dat het
voornaamste gedeelte van het huweljjksban-
ket voorbjj was en de danslnstige paren de
uitnoodigiHg der balmuziek opvolgden. Nu
kon men tenminste de tafel verlaten.
Hjj had tameljjk ver van Elvira gezeten
maar telkens had hjj den blik op haar moe
ten vestigen, zooals zjj daar als een steenen
beeld zat tnsschen haar echtgenoot en haar
vader, met een uitdrukking in het gelaat
als iemand, die alle hoop heeft laten varen.
Bjj een der toosten hadden hunne blikken
elkaar ontmoet en toen had hjj in haar oog
het zwjjgend verzoek om barmhartige wel
willendheid gelezen.
Was dat nog die trotsche harten'oe Iwin-
ster, die alom gevierde schoonheid, die met
zoovele aanbidders gespeeld had? Wel was
daaronder Danweljjks een enkele geweest,
die innerlijke waarde bezat, en zeker was
het lot, haar nn beschoren minder te wjjten
aan eigen schuld dan aan onze verderfelijke
den middag neerdaalde en de geheele stad
in duisternis hulde. Om 1 nar brandden
alle lantaarns en in de hniz-n gingen de
lampeH op. Deze Egyptische duisternis bleef
tot den avond hangeD, tot de opstekende
wind ze verjoeg.
Aan de Universiteit te Kiel is weder een
jong geleerde op treurige wjjze omgekomen.
Hjj strooide aan het ontbjjt bjj vergissing,
in plaats van zout, arsenikutn op zjjn brood,
en was binnen een kwartier een ljjk.
Uit New-York wordt geseind, dat de
Belgische vic'-consnl Haeltmaan te Manilla,
op last van de regeering der Vereenigds
Staten van Noord-Amerika, is gevangen
genomen, daar hij herhaaldeljjk en in het
oog loopend hulp zou verleend hebben aan
de opstandelingen.
Reeds een paar maal deelden wjj mede,
hoe rars. Nation te Topeka, in Kansas,
jjverde voor de afschaffing van alcoholische
dranken, de overheid op eigen gezag hielp
en alles deed om haar doel te bereiken.
Nadat zjj een tocht met gewapende vrouwen
door verschillende steden van Kansas had
gehouden en de onwillige kasteleins met
geweld gedwongen had om te sluiten, is
zjj eindeljjk gevangen genomen. Znlk anar
chie kon niet langer duren. Een harer dap
pere strjjdsters heeft reeds het leven gelaten
in een straatgevecht te Deaven worth. Zeven
mannen werden tevens gewond.
Volgens bericht uit Peking vreest men
in diplomatieke kringen aldaar, moaieljjk-
heden, zoodra de vertegenwoordigers der
mogendheden hnn eischen aangaande de
schadeloosstellingen zullen kenbaar maken.
Voornamelijk maakt men zich ongerust
over de bedoelingen van Duitschland, dat
vasthoudt aan den eisch tot betaling der
schadeloosstelling i* gei l, voordat Peking
door de troepen der mogendheden ontruimd
zal worden.
De gezant van de Vereenigde Staten
meent, dat de eischen in hun geheel 400
millioan dollars zullen bedragen.
Aan de >Times« wordt uit Peking ge
meld, dat het Chineesche hof heeft kennis
gegeven aan de legaties, dat het de bestraf
fing der schuldigen goedkeurde, ter wjj 1 de
gezanten er hunnerzijds in toestemden, dat
Chaochoechao en Yuenyen opgehangen in
plaats van onthoofd zullen worden. De
valsche schaamte. Men behoefde slechts
rond te zien in dezen kring van bedorven
menschen, wier verstand en hart verminkt
en ontaard was. Zij begrepen volstrekt niet,
wat dat arme jonge schepsel leed; zij lach
ten en praatten als gewoonlgk ea achtten
zich verheven boven de lieden, die hn-a na
tuurlijk gevoel lieten spreken.
En hoe geestig zij ook waren, mit hun
gemoed was het armzalig gesteld. Hoe had
den zjj anders de stemming van het pas
gehuwde paar buiten stemming kannen
laten
Zoo was ook mr. Snoward.
Hjj was doorkneed in alle listen «n stre
ken, die het menscheljjk verstand kan be
denken; maar hjj had aiet hat minste be
grip van hetgeen er in het gemoed zijner
jonge vrouw omging. Hjj had een beroep
gedaan op haar verstand, toen hij haar ten
huweljjk vroeg; welnu, op haar verstand
vertrouwde hjj. Het droevige in haar gelaat
schreef bjj toe aan de nawerking van de
godsdienstige plechtigheid in de kerk en
aan een treurige stemming wagens hair af
scheid van het ouderljjk huis; >iat zal wel
spoedig uitsljjten,* dacht hjj. Hjj maakte
het zich niet lastig met eauigen twijfel en
was doordrongen van het bewnstzjjn, dat
zjj hem veel dank schuldig was voor zij a
belofte, dat hjj geen liefde van haar ver-
laugde, en dat hjj deze belofte zoo eerlijk
gestand deed
Schwerdtner mengde zich onder de hee
ren, die de eetzaal verlieten om zich vrger
te kannen bewegen in de rook- en speel
kamers.
Hjj geroeide zich ellendig, zonder eigen
lek te weten waarom.
{Wordt vervolgd.)
Weg.
Buitenland.
