Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelervvaard. Een Rechterlijke Dwaling M 2007. FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. Afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee. WOENSDAG 15 MEI 1901. I yooB UND VAN Al. Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 ceni. In de Tweede Kamer is ingekomen bet wetsontwerp tot afsluiting en droogmaking der Zuiderzee, 't luidt in zjjn geheel als volgt Op nader vast te stellen wjjze worden voor rekening van den Staat de werken uitgevoerd noodig lo. tot afsluiting van de Zuiderzee door een afsluitdijk, loopende van di Noordhol landsehe kust door bet Amsteldiep naar 't eiland Wierinrten en vandaar naar de Frie- sche kust hg Piaam; 2o. voor de droogmaking van twee ge deelten der afgesloten Zuiderzee en wel b. een zuidwestelijk gedeelte, begrensd door de Noordhollandsehe kust en door een aan te leggen djjk, loopende van omtrent Blokkershoek naar 't eiland Marken en van daar naar den noordelijken oever van het Monnikendammer Gat; 3o. tot voorziening in de belangen van water keering, afwatering en scheepvaart, voor zoover deze door de afsluiting en de droogmaking geschaad worden 4o. tot herziening in de belangen der landsverdediging, in verband met, de snb. 1, 2 en 3 bedoelde werken. De Zuiderzee-visschersbevolking zal, op bij algemeenen bestuursmaatregel te bepalen wjjze, een tegemoetkoming ontvangen in de haar door de afsluiting berokkende schade. Eene commissie zal door de Kroon be- ncemd worden om de Regiering van advies te dienen omtrent de voorbereiding m uit voering der werken onder de bevelen der betrokken Ministers worden opgedragen. Jaarljjks wordt een afzonderlijke begroo ting vastgesteld voor de uitgaven voor de werken en de tegemoetkoming in de schade aan de visschersbevolking, terwijl tot dek king dier uitgaven worden bestemd de som men ten behoeve der werken op de alge- meene Staatsbegrootingea uit te trekken, de vermoedelijke batige sloten der rekenin gen wegens de bovengenoemde afzonderlijke begrootingen over vroegere dienstjaren, en de toevallige batan die uit de uitvoering der werken zullen kunnen voortvloeien. Twee voordeelen die sterk op den voor grond treden biedt naar de Memorie van Toelichting, geteekend door de minis ters van waterstaat, financiën en oorlog, mededeelt de oplossing van het Zuider- zeevraagstukde verbetering van den water- gtaatstoestand der om den zeeboezem gelegen landstreek door de afsluiting en de ver- grootiDg der bebouwbare oppervlakte des REINHOLT ORTMANN. (11 Het valt haar vindingrijke slimheid niet moeilgk, den juisten uitweg te ontdekken. In Berlijn woont een vriendin van haar nit vroegeren tijd, een lotgenoote, wie zjj vol ledig vertrouwen kan schenken. Wanneer zg aan haar in een gesloten convert de tien duizend mark in bankpapier doet toe komen, dan mag men later gerust hare ka mer onderzoeken, gelijk bjj veis andere bewoners van bet kasteel. Ja, zg zelf zal op zulk een onderzoek staan, het uitlokken, in geval de erfgenaam zjjn verlies ontwaart. Maar na moet er snel en vastberaden ge handeld worden. Met den eersten morgen- post reeds moet de brief van waarde wor den verzonden, en zg aarzelt dus niet op Advertentiën van 16 regels 50 et. Ell r meer 7*/i °L Groote letters naar plaatsruim, f Advertentiën worden tot Dinsdag- en Yrgdagavona ingewacht. lands, door de droogmaking. Bfi de phasen die 't vraagstuk in de laatste halve eenw doorliep, is nu eens het eerie, dan weer 't andere voordeel meer op den voorgrond geplaatst. Het plan Beyerink, omgewerkt door den ingenieur F. J. Stieltjes, vormde den grond slag der concessieaanvraag, in 1870 inge diend door de Maa< schappij tot droogma king van het zuidelijk deel der Zuiderzee. Na langdurige onderhandelingen achtte de regeeriDg het beter de zaak van Staatswege ter hand te nemen en diende in 1877 een ontwerp in, waarbij ook de landaanwinning op den voorgrond stond. Dit ontwerp kwam eebter niet in behan deling, waarop naar aanleiding van 't ini tiatief van den he«r Buraa, lid der Tweede Kamer, die de afsluiting op den voorgrond stelde, de Zuiderzee-vereeniging werd op gericht, wier arbeid leidde tot het instellen der Staatscommissie van 1892, die in 1894 de vraag of de zaak van Staatswege be hoorde te worden ondernomen, met groote meerderheid bevestigend beantwoordde. Het plan der Zuiderzeovereeniging, zooals het door de Staatscommissie is aangevuld en gewjjzigd, vormt den grondslag van dit ontwerp dat eerst afsluiting en daarna ge leidelijke droogmaking beoogt. Aan de richting van den afsluitdijk, waar door de IJsel binnen de afsluiting valt, ont leent het ontwerp zijn bizonder karakter. De afsluiting met insluiting van den IJsel biedt verschillende voordeelen. Niet slechts wordt de tegen de zee te verdedigen kustlijn belangrijk verkort, doch midden in 't land in plea's van een met de Noordzee gemeen liggende zoutwaterpias een zoet- watermeer verkregen met een veel meer standvastigen waterspiegel, laag genoeg voor een behoorlijke afwatering der omringende landstreek, uit welk binnenmeer Friesland en Noord-Holland, tot dusver steeds ljjdend onder 't gemis eener behoorlijke waterver- versching, op overvloedige wjjze van zoet water kunnen worden voorzien. Voor de water ver versching, de waterloo- zing en de waterkeering worden hierdoor voordeelen geschapen. Frieslands boezem, geen ander water ont vangend dan 't hemelwater, en het weinige dat van de oosteljjke gronden afstroomt, ljjdt zomers aan groot watergebrek, terwjjl ook de uitwateringssluizen hierom spoediger dienen gesloten dan uiefc het oog op goede afwatering wenscheljjk is, waardoor bjj on gunstige weersverandering overlast van wa ter kan ontstaan. Hetzelfde ofschoon in mindere mate doet zich voor in Noord- Holland benoorden het IJ. Aangenomen mag worden dat het water van het te winnen IJselmeer reeds korten tjjd na de tot standkoming van den afsluitdjjk vol doende zal zjjn ontziit om te dienen tot boe- zemverver8cbing van Friesland en Noord- Holland en wat het zoutgehalte betreft, tot de plaats d»-r daad hem te schrijven. Al wat zjj noodig heeft ligt op de schrijftafel van haren oom. Met driftige pennestreken stelt zg het korte briefje op, waarin zg hare vriendin verzoekt, het ingesloten pakje ongeopend te bewareD, totdat zjj het terug zal eischen, en haar daarbjj de strengste stilzwijgendheid tegenover iedereen op 't gemoed drukt. Haastig, om ge n seconde nutteloos verloren te laten gaan, droogt zjj met een daar gevonden blad vloeipapier, het schrift, nog nat van inkt, een beetje al te haastig, freole von Politzwant op het vloeipapier blgven als stille verraders maar al te veel woorden achter, die zg ge schreven heeft! het verzoek om geheimhou ding, het wgzen op de groote waarde van den inhoud van het pakje en zelfs een ge deelte van het adres, genoeg, om daaruit den naam der ontvangster te ontcjjferen den naam van mejuffrouw Eiise Arankow te Berljjn Een vret8elgke gil weerklonk door de kamer, en Asta wierp zich voor haren neef op de knieën. Genade, Gecyve- drinkwater voor mensch en vee, althans voor vee. Om de gelegenheid tot waterinlating nog gemakkelijker te maken zal de waterstand van 't IJselmeer, als regel op 0.40 M. N.A.P. aangenomen, in droge tjjden tjjde- Ijjk kunnen worden opgezet tot 0.20 M. N.A.P. De aangenomen hoogte van 0.40 M. N.A.P. is een gemiddelde, met de aangenomen sluiswjjdte van 300 M. in nor male omstandigheden zonder moeite te hand haren. Door de belangrjjke verbetering van de waterloozing op het afgesloten gedeelte wordt een betere uitwatering verzekerd aan de polders en uiterwaarden langs het be nedengedeelte van den IJsel en de kleine rivieren en boezems die thans in de open zee loozen, als Schermerboezem, Vechtboe- zem, Eem, Zwartewater met Overjjselsche Vecht, Sallandsche Wateringen en 't Mep- peler diep, boezem van 't Waterschap Vol lenhoven en de Linde. De afsluiting der Zuiderzee levert dus een belangrjjke besparing op de zeker eenmaal noodige werken tot verbetering der afwate ring van deze wateren, terwjjl een jaarlgk- sche besparing wordt verkregen op de kosten der waterloozing van de boezems en polders die door stoom bemaling op de Zuiderzee en de daarmede gemeen liggende wateren loo zen. Een dergelgk voordeel zal ook worden verkregen ten aanzien van Frieslands boe zem. De tegen de see te verdédigen kastlengte wordt door den afslnitdjjk teruggebracht van 320 K.M. tot ongeveer 40 K.M., zjjnde de lengte voor den afsluitdjjk met da noord kust van Wieringen. Op het onderhond d'jr dgken en zeewe ringen en van de zee- en havenwerken langs de afgesloten Zuiderzee en de eilanden Schot land, Urk en Marken wordt eene aanzien lijke jaarljjksche besparing verkregen die zeker ver zal overtreffen het bedrag der onderhoudskosten van den nieuwen afslnit- djjk, met inbegrip voor de werken op Wie- ringen en het kanaal Harlingen-Piaam door de Staatskommissie op ruim f 90.000 's jaars geraamd. Ook verschillende ontworpen werken tot waterkeering, zooals de bedjjking van Dront- gen, de watervrjjmaking van Zwolle en om streken en de verbetering van de bedijking langs de Eem worden door de afsluiting der Zuiderzee onnoodig. Het grootste voordeel, waarvan de waarde niet onder cijfers valt te brengen is de meerdere veiligheid bjj stormvloeden van de om de Zuiderzee gelegen landstreek. In verband met de feljjvende verlaging van den waterspiegel der Zuiderzee bjj af sluiting, dienen de binnen den afsluitdijk vallende havens zoodanig te worden ver diept dat daarin onder 't peil van 't IJsel meer dezelfde diepte wordt aangetroffen als thans bjj dageljjksch hoogwater aanwezig is, keljjke marteling gedaan zjjn! Je zult je geld tot de laatste penning terug heb ben Maar laat mjj nn heengaan Ik smeek hat je!... Laat mg vertrekken De baron was opgesprongen. Er stond een akelige uitdrukking op zjjn gelaat te lezen. »Verder!« kreunde bjj, zonder de knie lende te antwoorden. »Verd>"r! De dievegge ken ik nn. Maar kant n mjj na ook de moordenaar mjjns vaders noemen, mijn heer? Ook de commissaris was opgestaan en hij trad voor Asta, om haar tegen mogelgk geweld van George te beschermen. >De moordenares heeft zooeren nog aan uwe tafel gezeten, baronFreule von Politz, in mjjn hoedanigheid als ambtenaar der politie verklaar ik u mjjne gevangene!* George had inderdaad zich op haar wil len werpen, maar Urbach hield hem met krachtigen arm tegen. Een oogenblik lang scheen Asta als door den bliksem getroffen, toen echter vloog zjj op en schreeuwde: is krankzinnigheid! Ik heb jjat d«w?r,...yNi» ~h waardoor een voordeel voor de scheepvaart wordt verkregen, daar die havens ophouden tjjhavens te zjjn en te allen tijde een voor de scheepvaart bruikbare diepte zullen aan bieden. Ook een afdoende verbetering van het Zwolsche diep wordt noodig, waarvan de kosten op rnim 35 miljoen zjjH geraamd, doch waardoor een veel verder strekkende verbetering wordt verkregen dan reeds in 1878 voor dien waterweg was ontworpen. Voorts wordt de vaart veiliger bjj den meer standvastigen waterstand, na de af sluiting te wachten. Het landverkeer wordt gebaat door de gelegenheid voor den aanleg van een weg over den afsluitdijk en voor een rechtstreek- sche spoorwegverbinding tusschen Friesland en Noord-Holland, den afstand langs den spoorweg tnsschen Leeuwarden en Amster dam met 50 K.M. verkortend en belangrjjk minder kosten eischend dan een spoorweg waarvoor een aarden baan is aangelegd, daar de berm van den afslnitdgk er voor zal kunnen worden gebezigd. In het plan is opgenomen verhooging van den Frieschen zeedjjk benoorden Piaam en van den Balgdjjk in Noord Holland, voorts een kanaal van Harlingen langs de binnen zijde van den Frieschen zeedjjk bij Piaam, uitmondende in de Zuiderzee. Op Wieringen zullen schutsluizen moeten gebouw! worden, het Zwolsche diep zal moeten worden verbeterd en de binnen den afsluitdjjk vallende Zniderzeehaveiis verdict. Voor de voorziening in de visseherjjbe- langen is 41/, millioen geraamd. De defensiebelangen zullen door du af sluiting in menig opzicht zeer worden be vorderd. Voor de inrichting der defensie in overeenstemming n et de gewijzigde toestan den wordt 10 millioen geraamd. De tegenwoordige wjjze van verversching der grachten van Amsterdam zal moeten worden gewjjzigd en 't Zuiderzeewater wor den opgepompt. De kosten van de afsluiting worden ge raamd op f 40.800.000, de verbetering van 't Zwolsche diep en de voorziening in de belangen voor visscherjj, defensie en wa- terverversching op f 16.300.000, te zamen f57.100.000. Voor de inpoldering van 46.520 H.A. vruchtbaar land in Wieringer Polder en Hoornscben Polder f 35.550.000. De totale kosten van 't beperkte plan worden alzoo gesteld op rond f 95.000.000, waarvan f 57.000.000 voor afsluiten en f 38.000.000 voor droogmaking. De uitvoering kan geschieden in 18 jaar. De regeering wenscht de 57 miljoen voor de afsluiting te beschouwen als uitgaaf zon der meer, uit de gewone middelen te dekken en ze te verdeelen over 60 jaar door leening waardoor jaarljjks 2 miljoen voor rente en aflossing zullen noodig zjjn. Dat dientengevolge geen versterking van dat ik het gedaan heb.c »'t Is in elk geval niet mjjne taak, om u dat bewija te leveren,* verklaarde Urbach koel. »Maar ik meen het niet slecht met n, wanneer ik u dringend raad, van alle nut- telooze leagens af te zien. Da loop en de beweeggronden van uwe handelwijze zjjn immers zoo gemakkeljjk te gissen. Toen uw oom, tegen alle verwachting in, niet stierf, maar begon te genezen, trad het gevaar ontdekt te worden, als een dreigend schrik beeld voor uwen geest. En aangezien het geen gebeurd was, niet meer ongedaan kon gemaakt worden, deed de doodsangst in u de afschuwelijke gedachte, om hem te doo- den, rjjp worden. Misschien meendet gjj, dut men de werking van het vergift slechts voor een natuurljjk ziekteverschijnsel soa houden. Maar ge waart toch te laf of te slow, hem den doodelgken drank met eigen hand vtoe te reiken. Een gedeelte van nwen voorraad goot gjj in de niedicjju. Daarna liet gg het over aan uwe g> hate medemin nares, die, zonder k1 vermoeden, üet selijke feit volvoe*^^#!* a®;er het jjseigk inkomsten noodig zou zijn, kan bezwsarink worden voorgespiegeld. Zwaarder en pjji; ljjker offers zjjn door volken gebracht hun grondgebied nit te breiden. >aiH jerie Buitenland. Naar men uit Gent meldt is Vrjjdagh een spiegelgevecht van twee eskadrons lai ciers onder Oosterzeele, ten gevolge van hi schrikken en steigeren van een pasrd, kwartiermeester Duquesna de borst door lans doorboord, zoodat hij binnen weit. oogenblikken den geest gaf. De ongelr' was 25 jaar ond. Prof. Chauvean, van het. Parjjs, heeft aan de Academi' schappen aldaar de medec dat zjjn assistent, dr. Phisawu^ heeft ontdekt om jonge honden, spuiting, tegen de hondenxiekte te gen. Dezelfde bacterie, die bjj zulke honden in het bloed wordt aangetroffen, heeft bjj gevonden bjj z<eke marmotten en uit het bloed van deze is het raiddel be reid dat gebleken is honden onvatbaar te maken voor de bekende ziekte. 16000 werklieden der Reading IJzer Compagnie, hehoorende tot het groote syndicaat, hebben het werk gestaakt, weigering van loonsverhooring. M dat de staking zich over geheel v&nië zal uitbreiden. V«n verschillende zijden woedt»—» V dat het met de geestvermogens van den. Sultan van Turkge slecht gesteld is. O.a. moet hg een revolverschot hebben gelost op een geneesheer, die hem bjj het mas- seeren pjjn deed. Terwjjl Zaterdag in de kauongieterjj van den Spaanschen staat te Trubia een stuk geschut van 24 cM. werd gegoten, had er, hoe weet men niet, een ontzaglijke ontplof fing plaats. Dria werklieden bleven dood en ongeveer vjjftien werden zwaar gewond. De stoffeljjke schade is zoo groot dat de fabriek niet doorwerken kan. Een Russische landbouwkundige, de heer A. K. Kalantor, is onlaags te Londen aan gekomen, om een onderzoek in te stellen naar den invoer van Russische boter. Uit een intervienw, dat een vertegenwoordiger van de »Daily Mail* met den Russisuhen financieelen agent te Londen gehad heeft, bljjkt, dat het doel van Kalanter's bezoek is, een directen band tusschen Engeleche koopers en Russische industrieelen voorna melijk voor den boterhandel, tot stand te 1 brengen. Tot dusver genieten tusschenpsr- sonen hiervan de voordellen. Langs drieërlei weg wordt Russische bo ter in Engeland ingevoerd, ten eerste direct door Engelsche firma's, die uitgebreide in richtingen in Rusland bezitten, ten t?Téed<B door handelsagenten in Russische havens de misdaad dreigde ontdekt te worden, toen bedreeft ge, onder de zucht tot zelfbehoud, de afschuwelijkste van alle duivelachtige streken, door het flesct je m t het overschot van het blauwzuur onopgemerkt te gooche len in juffrouw Reinfeld's scbrjjftafel, die gjj ongelukkiglijk open vond staan. Ziet «e nn wel in, dat het u weinig baten zou, nog langer de onschuldige te spelen?* Maar Asta von Politz hoorde ham in 't geheel niet meer. Zg lug in diepe onmacht op den grond, en de commissaris moest om de vronwelgke dienstboden in huis schellen, ten einde deze zich voorloopig met zjjne arrestante konden bezighouden. Nog denzelfden nacht reed George waar de stad en, brandend van ongeduld, wacht te hjj op het uur, waarin hg zich den vol genden morgen naar het bureau van den rechter van instructie koude begeven. HQ was verwonderd Holdaeim van alles onder richt te vinuen, uitgenomen de ïnhecotenis- ütimng van Asta; zoodat; hg van hem gua nog ineer te weten kwam, dan hg zelf in ,wL_rtva2 uieue te deelen., IIEIIWSBLAD a. een noordwestelijk gedeelte begrensd door de Noordhollandsehe kust, den afsluit dijk door het Amsteldiep, het eiland Wie- ringen en een aan te leggen djjk van dit eiland naar de Noordhollandsehe kast nabjj Medemblik DOOK -%'/ zien mm

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1901 | | pagina 1