Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
De afval der steden.
M 2009.
FEUILLETON.
Tot zwijgen gebracht
Uitgever: Li. J. YEERMAK, Heusden.
WOENSDAG 22 MEI
1901.
LANDMAN ALIENS
TOOK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Adrertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ot. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
De wonderen van den waterdroppel*
zijn ieder beschaafd mensch bekend. Ook
wanneer hp in natuurstudiën geen lust toont,
heeft hjj toch zeker eens in zjjn leven door
een microscoop de dieren en planten in een
slootwaterdroppel bezichtigd. Deze wonder
wereld is echter nog maar een klein deel
van wat zoo'n droppel herbergt. Het zjjn
de renzeD, die zich aan 'toog vertoonen;
de droppel bevat bovendien nog een massa
dwergen, die pas met het sterkste vergroot
glas zichtbaar zjjn en dan veel minder in
teressant schjjnen, daar ze zich vertoonen
als streepjes en kogeltjes, waarin weinig
leven te bespeuren is. Welnn, niet tegen
de infnsorien en algen, de reuzen in den
waterdroppel, maar tegen deze bjjna on
zichtbare dwergen wordt tegenwoordig on
ophoudelijk strjjd gevoerd.
Kiemvrjj waterDat is het ideaal, 't welk
de technicus zich voorstelt te bereiken. Om
de bacteriën van 't water te vernietigen
heeft men tal van middelen aangegeven, ja
zelfs voorgeslagen het te koken voor het
in de leiding naar de weningen gevoerd
wordt.
Het water, dat nit de aarde vrjj opbor
relt, is in den regel kiemvrjj. Wat er aan
levende wezens in voorhanden was, is in
den grond achtergebleven. Zoo spoedig het
echter de oppervlakte bereikt, heeft weder
opneming plaats uit lucht en bodem. Ze
gevoelen zich in het klare, zuivere water
welbehageljjk, gedjjen in de koelte, schuwen
hoogere temperatuur, zjjn geheel onschade
lijk, ja zelf nuttig, daar ze de toetreding
van andere bacteriën tegengaan.
Hoe verder echter de beek vloeit en ein
delijk rivier wordt, aan welker oevers dor
pen en steden liggen, des te meer kiemen
van microscopische wezens ze opneemt. Uit
riolen en fabrieken wordt haar de afval der
stad toegevoerd en daarmee tallooze kiemen
van bacteriën. Men zon zoo denken dat ten
slotte de rivier geheel gevuld moet zjjn.
Toch is dat niet 't geval. De rivieren reini
gen zichzelf. Op zekeren afstand van de
plaats, waar ze verontreinigd werden, neemt
het getal bacteriën weer beduidend af. Men
heeft bevonden dat een rivier, die 6000
bacteriën per knb. centimeter bevat, bjj een
stad dit getal tot meer dan een millioen
ROBERT EUSTACE.
(1
Te vreeseljjke beproeving is voorbjj,
maar de zielefoltering der beile laatste
maanden zal mij ongetwjjfe d bjjbljjven zoo
lang ik It-ef. Morgen wordt b*4 hnweljjk
voltrokken van bet mjj zoo dierbare meisje.
Om harentwille heb ik geleden en bjjna
het leven verloren. Degenen die ons pgr
hebben gekost worden ons dubbel lief
dat is een der levenswetten.
Ik ben van goeden huize en nit ware
roeping alleen ziekenverpleegster geworden.
Gedurende den aanvang van den afgeloo-
pen winter droeg men mjj de verzorging
eeaer zenuwljjderes op. Mjjn patiënte was
een jong meisje en heette Leonore Trefnsis.
Zjj was niet ouder dan negentien jaar;
haar gelaat was allerliefst, maar zg had
haar schoonheid niet enkel aan regelmatige
trekken en den t ederen bloei der eerste
jeugd te danken, doch evenzeer aan een
steeds afwisselende en altjjd even bekoorljjke
uitdrukking. Dit nam niet weg dat zg aan
getast was door een der hevigste soorten
van zenuwziekte en dat zg dit te danken
had aan haar leed over een ongelukkige
liefdesgeschiedenis.
Twee jaar te voren was zg verloofd ge
weest met een Harer Majesteit's dapperste
officieren, kapitein Gilford, die deel uitmaak
te van een regiment cavallerie. Leonore en
ziet vermeerderen, terwjjl ze een eind ver
der weer een groot deel van deze verloren
heeft.
Toch is de verontreiniging der rivieren
in de nabjjheid der steden een groot gevaar.
Hi»r bestaat de mogelijkheid dat bjj de af
watering ook kiemen van ziekten in den
vlo«d geraken. Yele van deze mogen in
rivierwater geen gelegenheid vinden zich te
ontwikkelen, van twee soorten weet men
zeker dat ze er in gedjjen en onder zekere
omstandigheden ontzettend vermeerderen.
Het zjjn de kiemen van twee ziekten, cho
lera en typhus, van welke de laatste, ook
in ons land, steeds voorkomt. De laatste
epidemie te Utrecht heeft geleerd, welk
groot gevaar er schuilt in de vervuiling van
openbare wateren.
De groote steden zullen daar aindeljjk
iets tegen moeten doen. Jaar in, jaar nit
wordt allerlei afval in 't water gebracht,
soms ook de faecaliën daarin gestort, ter-
wjjl dikwjjls de stroom niet sterk genoeg
is om al dat vuil naar zee te brengen. Zoo
zullen na verloop van tjjd banken ontstaan
van allerlei onrein, die in bepaalde gevallen
zoovele kweekplaatsen kannen worden van
besmettelijke ziekten.
Eenige maatregelen kunnen genomen
worden dit gevaar te verhoeden. Zoo kan
de havenpolitie in tjjden van epidemie een
oog houden op schepen, dat ze het water
niet verontreinigen en bjj. politieverordening
kan bevolen wordeat dat afvalstoffen nit
ziekenhuizen en besmette woningen van
particulieren niet in de riolen gestort wor
den alvorens gedesinfecteerd te zjjn, maar
aan dergeljjke bepalingen de hand te hou
den is vrijwel onmogelijk.
Wil men alle gevaar keeren, dan dient
alle afvalwater, voor het in rivier of gracht
terecht komt, gedesinfecteerd te worden. Om
dit te kannen doen, wordt het in buizen
buiten de stad gebracht op de wjjze als de
waterleiding het water in de stad brengt.
Te Berljjn heeft men het aldns ingericht.
Men heeft er eeBige landerijen voor uitge
kozen, die verschillend van hoogte zjjn,
zoodat water, op het hoogste stak land
gebracht, afvloeit naar het middelste en
vandaar naar het laagste, vanwaar het nu
door buizen naar de rivier afvloeit.
Het huiswater, nu van faecaliën is hier
geen sprake, daar die zorgvuldig verzameld
en tot compost bereid worden het hnis-
bjj hadden elkander al in hun kinderjaren
liet gehad en hg hoopte binnen het jaar nit
Indië weder te keeren en haar mede te
voeren als zgn vronw. Maar hg was be
stemd het slachtoffer te worden van een
der vele onlusten, die onveranderlijk aan
de noord-westelijke grenzen van Britsch-
Indië plaats hebben. L°onore ontving de tij
ding dat haar verloofde gedood was ge
worden bjj een schermutseling met oproe
rige staramen. Zjjn ljjk werd nimmer weer
gevonden, en de vreeseljjke, verpletterende
slag verlamde bet jonge meisje geheel en
al voor het dageljjksche leven. Een tjjd lang
was zg zoo goed als ontroostbaar, »n waren
haar zenuwgestel en verdere gezondheid
zoo zwaar geschokt, dat zg onophoudelijke
verzorging behoefde. Het was daarom dat
ik tot haar kwam, en het duurde niet lang
of ik wist haar te bewegen rag haar droef
heid mede te deelen. Sedert sprak zjj mg
dikwjjls over kapitein Gifford en de liefde
welke zg hem nog altjjd toedroeg. Eens
of tweemaal zelfs voegde zg mg met ge
jaagde stem toe:
Zuster, het zou toch niet geheel onmo
gelijk wezen dat bjj nog in leven was!*
Ik schudde het hoofd, gevoelende hoe
verkeerd het zjjn zon mjjn patiënte om den
tnin te leiden met een valsche hoop. Het
sprak dan ook vanzelf dat de jonge officier
gesneuveld was, anders zou men al lang
bericht van hem hebben ontvangen.
Van lieverlede, ofschoon heel laDgzaam,
begon Leonore haar gezondheid te herwin
nen, en bjjna onmiddelljjk daarop geraakte
zjj, tot mgn niet geringe verbazing, verloofd
met den heer Hertsiet, een der meest be
kwame chirnrgen nit Harley Street. Ik had
reeds vroeger patiënten van den heer Hertsiet
en regenwater wordt door buizen naar een
pompstation geleid, vanwaar het naar de
hoogstgelegen landergen gebracht wordt.
Daar wordt het gestort in eenige kanalen,
die het land doorsnjjden. Door traliewerk
verhindert men het doorloopen van vaste
stoffen, als stukken hout, papier enz. en
regelt men tevens het te ving doorvloeien
van het water. Al dat hier opgegaard vuil
wordt door tuinlieden gaarne gekocht ter
bemesting banner landergen. Op de hoogste
gronden wordt gras, op de lager gelegene
moesgroenten geteeld, terwjjl de laagstge-
legene als bassin dienen, waarin al het wa
ter, na de bovengronden doorvochtigd te
hebben, samenvloeit. Het vnile water ver-
krjjgt al lager vloeiende, grooter helderheid,
en is, op de moesgronden aangekomen, reeds
geheel reukeloos. Wat men eerst vreesde,
dat de bewoners der omliggende streken
onaangename gevolgen voor de gezondheid
zonden ondervinden, is totaal ongegrond
bevonden.
Door deze wjjze van handelen wordt ten
slotte water verkregen, dat zonder gevaar
in rivieren of grachten kan ingelaten wor
den. Voor plaatsen, waar in de nabjjheid
doelmatige gronden liefst zand gevon
den worden, is het een weinig kostbaar
middel van desinfectie.
Voor de groote steden in de oude en
nieuwe wereld big ft op het terrein der by-
gienne in deze eeuw nog heel wat te doen.
Met name de vervuiling van openbare wa
teren door 't afvloeieü van hniswater en
andere onreine stoffen is een ge^ ichtig
vraagstuk, aan welks oplossing hier en daar
gewerkt wordt. De resultaten in Berljjn en
ook in Londen en hier en daar in Amerika
verkregen, zjjn leerzaam voor onze steden,
die toch ook znllen gedwongen worden een
oplossing te zoeken.
Buitenland.
Het stadje Champol, op 3 kilometer af
stand van Chartres, nog onder den indruk
vau de vreeseljjke misdaad te Corancez, is
opnieuw in opschudding gebracht door een
geheimzinnig drama. Twee oudjes, de echte
lieden Fileanx Rouelle, beiden meer dan 70
jaren oud, zjjn dood in hun tuin gevonden:
de man lag uitgestrekt onder een boom en
zjjn ljjk droeg aan den hals sporen van
verworging; de vrouw werd dood uit een
meertje opgehaald. De meeningen omtrent
verpleegd, maar mjj nooit een enkel oogen
blik voorgesteld dat hjj iemand was, met
wien men kon trouweD. Hij bozat een hard
en onvriendelijk niterljjk; in waarheid kon
hjj niet onder dan vjjf en dertig jaar ge
weest zjjn, maar hjj zag er nit als een man
van zestig. Zjjn gelaatskleur had een don
keren oljjftint, hjj was angstwekkend mager
en zjjn geheele wezen had iets hards en
onaangenaams over zich. Zjjn oogen waren
zwart als de naeht. Hij had ook zwart
haar, dat plat tegen het hoofd aangestre
ken was. Men zon gezegd hebben dat het
er aan kleefde. Zjjn bewegingen waren haas
tig, vlug en zeer vastberadennooit zon hg
noodeloos een woord gesproken hebben en
hjj scheen altjjd verdiept in wetenschappe
lijke vraagstukken.
Dokter Hertsiet was een specialist voor
de hersenen, en ik was in de gelegenheid
geweest een paar bjjzonder ernstige geval
len van hersenziekten onder zijn leiding
te behandelen. In heel Engeland leefde nie
mand, die znlk een grondige stadie van de
samenstelling der hersenen gemaakt had
als hg. Al wat de nieuwe wetenschap hem
slechts kon leeren, had hg in zich opgeno
men. Nu en dan, als hjj wat minder in
zichzelf gekeerd was, had hg mjj over de
bjj zjjn patiënten waargenomen verschijnse
len gesproken. Ik hield van niets zoozeer
als van ontleedkunde, en lnisterde met de
grootste belangstelling naar zjjn woorden,
in de hoop iets te leeren verstaan der won
dervolle mechaniek van dat prachtigste
werktuig, dat men op aarde kan vinden:
het menschelgk brein.
Ik droeg den heer Hertsiet een groote
bewondering toe, maar ik kan met ontken
nen dat ik h&4 tevens vreesde. .^Toen ik dan
den loop van het gebeurde zjjn verdeeld
enkelen zjjn van opinie, dat de oudjes ver
moord zjjnanderen werpen de hypothese
van zelfmoord op, waartoe slechte finan
cieels verhoudingen aanleiding gaven.
In de Oostenrjjksche Kamer heeft de so
cialistische afgevaardigde Daszynski de
verdorvenheid van den Galicischen adel eens
op krasse wjjze aan de kaak gesteld. Toen
hg in algemeens termen sprak van bedrie
gergen en afpersingen, door prinsen, graven
en priesters gepleegd, riep een der conser
vatieve leden hem toe, dat hjj namen zon
noemen en terstond gaf Daszynski aan die
uitdaging gevolg, door de namen te noemen
van hoog adellgke personen die zelfmoord
hebben gepleegd, om vervolgens die van
nog levenden op te sommen, met vermel
ding van feiten en datums. O. a. verweet
hg de graven Mir en Poltocki diefstal van
deposito's, den afgevaardigde Wielowicyaki
oplichting en geldafpersing, diens ambtge
noot Tyszkowski bedriegerij der arbeiders
op zjjne landgoederen met waardeloos pa
pieren geld enz. Den afgevaardigde Gizowsky,
die dezen laatste wilde verdedigen, beet
Daszynski toe dat hjj beter deed te zwjjgen,
daar hjj zelf genoeg op zjjn kerfstok had.
Geen der beschnldigden waagde het, de tegen
hem aangevoerde feiten te weerleggen.
Uit Servië komt het verrassend bericht,
dat het ministerie van buitenlandsche zaken
in Weenen en het diplomatieke corps in
Belgrado officiëele aanzegging ontvangen
hebben, dat de bevalling van koningin Draga
niet te verwachten is.
Dit ongewoon démenti, zoo op het uiterste
oogenblik, terwjjl men het bericht van de
bevalling, die nog onlangs door den koning
zelf was aangekondigd, verwachtte, wordt
op verschillende wjjze door telegrammen van
dagbladcorrespondenten in Belgrado opge
helderd: het vreemd geval wordt als een
raadsel op gynaecologische gebied of als een
hofschandaal voorgesteld.
Volgens de doctoren Caulet uit Parjjs en
Snegirof uit Moskou zou de koningin in
zwangerschap verkeerenanderen willen in
het geheel niet aan deze verklaring geloo-
ven en zeggen dat zg voorgewend waren,
om op het niterste oogenblik een kind te
kunnen onderschuiven.
De (Russische) doktoren zjjn al afgereisd,
nadat gebleken was dat hunne hulp in den
ook zijn verloving met Leonore vernam,
was het mjj niet mogeljjk iets anders dan
een diepe verslagenheid te gevoelen.
Ik waagde het zelfs, bjj zekere gelegen
heid, daarover met mjjn patiënte te spreken.
>Het spjjt mjj dat gjj met hem gaat
trouwen,* sprak ik»hjj is een door en
door stroef mensch en gjj zjjt nog vol vuur
en geestdrift. Hjj zal eindigen met al wat
jong in u is te dooden.*
Haar gelaat werd door een donkeren
blos overtogen; zg vouwde de handeu en
zag mg smeekend aan.
Waarom zegt gjj mg dat?* vroeg zg
dringend. »Het is vreemd ran a; maar nu
gjj eenmaal dat punt hebt aangeroerd, zal
ik u gulweg iets bekennen. Ik heb den
heer Hertsiet niet lief en nam hem enkel
en alleen aan, omdat mgn vader het vol
strekt wilde.*
>Hebt gjj hem dat gezegd?* was mgn
vraag.
»Ja, hjj weet geheel en al waaraan hg
zich daaromtrent te houden heeft, en stelt
zich geen oogenblik voor dat ik heua lief
heb. Al de teederheid waartoe mgn hart
in staat was, werd weggeschonken en bleef
het eigendom van hem, die zoover van mg
verwjjderd in zjjn onbekend graf rast. Ik
heb dokter Hertsiet dan ook zonder omwe
gen verklaard dat, zoo het schier onmoge-
ljjke zich voor mocht doen, en Dick Gifford
wederkeerde, ik hem niet tronwen zon, maar
het vroeger gegeven woord alleen zou hon
den. Helaas! Dich zal nooit wederkeeren
en het is meer dan waarschgnljjk dat ik over
twee maanden de vrouw van den heer
Hertsiet zal zjjn. Gg belooft rag imm-rs
bjj mjj te zullen big ven toA na de voltrek
king van het
Servischen konak niet noodig was. De Ko
ning heeft twee andere verloskundigen uit
Oostenrjfk ontboden. Hg moet bereid zjjn
alles te doen om de Koningin voor laster
te vrjj waren.
Te Belgrado moet groote opschudding
heerschen over deze teleurstelling; (in het
het land is het bericht nog weinig doorge
drongen). Het geloof moet in de hoogere
kringen veld winnen, dat de koningin wer
kelijk haren man heeft willen bedriegen,
hern indertjjd met voorgewende teekenen van
zwangerschap tot het huweljjk heeft willen
dwingen en thans niet het bjjbehoorend slot
heeft kunnen doen aanpassen door de con-
tröle van den niet omkoopbaren Rassischen
verloskundige, die door den Tsaar gezonden
zon zjjn.
De Russische regeering is voor 3ys mil
lioen roebels opgelicht door een bende. die
met behnlp van valsche faetnren schadever
goeding had weten te verkrjjgen voor te
weinig afgeleverde goederen, die op den
Weichelspoorweg zouden gestolen zjjn. Een
40-tal leden dier bende, onder wie haar
hoofd, een advokaat te Warschau, zjjn gear
resteerd.
Een hevige brand heeft Zaterdag te Lera
ren^ Marques gewoed. De brand brak uit
in de drnkkerjj van de Portugeesch-Engel -
sche conrant O Futuro, en tastte vervolgens
het bureau van financiën aan, hetgeen ver
brandde met alle belastingdocumenten en
archieven, die zich daar bevonden. Vervol
gens brandde het magazjjn van oorloge
materiaal af. De gebon wen van het depar
tement van Publieke Werken zjjn geied.
Aan de ^Standard* wordt uit Sjanghai
geseind
Wederom verluidt dat Rusland voorstelt,
Mantsjoerjje te ruilen tegen Chineesch Toer-
kestan. Een keizerljjk decreet gelast de ont
binding van de hulptroepen die tegen het
einde van het vorige jaar het keizerlgke hof
ter hnlpa snelden.
De correspondent van de »Times« te
Tokio meldt dat Giers onlangs aan Li-
hoeng-tsjang voorstelde de geheele Chinee-
sche leening voor de betaling van de scha
devergoeding door Rusland te laten waar
borgen, in ruil voor belangrijke voordeelen.
Li moet gezegd hebben dat dergeljjke plan
nen hetzelfde wantrouwen zouden wekken
als zjjn verdediging van de conventie he-
Ik stemde hierin vol bljjdschap toe, want
ik was reeds van ganscher harte aan haar
geheeht.
Op zekeren dag, niet lang na dit gesprek,
bevond ik mjj toevallig alleen, toen de dear
der kamer waarin ik bezig was, geopend
werd en dokter Hertsiet binnentrad. Hjj
blikte haastig naar alle zjjden rond, en
ziende dat Leonore niet aanwezig was, trok
hg de wenkbrauwen op en trad regelreeht
op mjj toe.
»Ik zon n gaarne iets zeggen, Miss Pe
ter,* en al sprekende zette hij zich aan mgn
zjjde neder.
»Ik zal u bewgzen hoeveel vertrouwen ik
in u stel,* ging hg voort. »In mgn eigen
hospitaal heb ik op het oogenblik een bjj
zonder ernstig geval. Daarvoor wordt een
uitstekende verpleegster vereischt, iemand
die niet alleen kalm en vastberaden is, maar
ook volkomen op de hoogte is van haar
vak. Het geval is een zaak op leven en
dood. Gij zult Miss Trefnsis morgen vaar
wel zeggen en bjj mg komen.*
Ik kreeg een kleur van teleurstelling.
>Dat is onmogeljjk,* gaf ik ten ant
woord. »Leonore is weliswaar hersteld, maar
nog zeer afhankelijk van mgn zorgen. Bg
oogenblikken maakt de oude zenuwziekte
zich nog van haar meester.*
»Dat zal zg wel te boven komen,* ver
zekerde de geneesheer met een gebaar van
ongeduld.
»Maar ik beloofde bjj haar te znllen
bljjven tot na de hnwelgksplechtigdheid,*
hernam ik.
Toen ik van zjjn aanstaand hnweljjk
sprak, werd zjjn gansche gelaat door een
glans van genoegen verhelderd.
DOOR
Wordt vervolgd.)