l!el Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
M 2025.
FEUILLETON.
Het Vonnis
UitgeverL. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 17 JULI
1901.
UNO VAN ALTENA
yoob
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsvevhooging. Afzonderlijke
nnmmers 5 cent.
Adyertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, et. Groote letters naar plaatsruimte.
Adyertentiën worden tot Dinsdag- en VrjjdasravoB
ingewacht.
Een onzer beste journalisten heeft voor
speld dat deze eeuw den naam heldeneeuw
zal krjjgen, en zwker heeft hjj danrbjj niet
gedacht aan grootmeesters in de vechtkunst,
maar aan helden naar den geest. Voor 't
oogenblik echter is de dageraad van deze
eeuw nog niet aangebroken, ja onze tjjd
kenmerkt zich juist door gebrek aan groote
mannen, groot op het gebied der poëzie,
der redekunst, scheppende geniën, die hun
stempel drukken op de eeuw waarin ze
leven. Een leerling, die in een opstel naar
voorbeelden zoekt van tjjdgenooten, die een
wereldberoemden naam dragen en zich te
vergeefs aftobt een groot dichter, redenaar
of schrijver in de straten van een der
wereldsteden te vinden en daarover met een
klacht tot zjjn leeraar komt, krjjgt ten
antwoorder leeft in onzen tjjd geen groot
man. Wjj bevinden ons in een tusschentijd
d»s geest'-s; de groote koning is gestorven,
de nieuwe is nog minderjarig, een regent
schap heeft voor cenige jaren de heerschappij
in handen.
Deze armoede doet zich in alle landen
gevoelen. Het publiek vlucht in dezen tjjd
van geestelijke ebbe tot Tolstoï en Ibsen
en tracht bjj deze apostelen te vinden, wat
het zoekt.
De intreding dezer ebbe berust ongetwij
feld op eenige wet in het leven der volken,
een wet nochtans, die we niet kennen. De
oorzaken welke de wetenschap in de natuur
ontdekt, zjjn klein in aantal, vergeleken
met die, wolke ons verborgen bljjven. In
de wereld des ge< stes is het niet anders.
Een mensch zal nooit kunnen ophouden te
leeren. Meent een geleerde het ver gebracht
te hebben in de kennis vau het weer, dan
komt er een winter, waarin het gras in
Januari reeds in bloei staat, of een zomer,
geljjk deze, waarin Zwitserland onder de
sneeuw bedekt ligt. In het jaar 1234 was
de Middellandsche Zee bevroren en het ver
keer langs de kust geschiedde over hot jjs.
In 1864 daalde de thermometer tot 32° R.
onder nul in Midden Italië. Is het de weten-
dook
L. T. MEADE kn ROBERT EUSTAGE.
6)
Met een laid kloppend hart ging ik vlug
acht voorarmslengten afmeten, dut wil zeg
gen twaalf voet, en toen sprong ik terug
met een kreet van afschuw, want ik was
bjj een groot gewelf gekomeD, dat open
stoBd. De ingaagssteen was weggenomen.
Zonder een oogenblik te aarzelen ging ik
er een eindweegs in. Het graf was bjjzonder
groot en ledig; daar had stellig nooit een
doodkist in gestaan, maar aan de eene zjjde.
links af, was een gang; 't was een bochtige
gang, die ik vlug iu liep. Mjju lantaarn
verlichtte die spookachtige omgeving zeer
goed, en de lucht was er vrg zuiver, zoodat
de lantaarn kon bljjren branden.
Waarom was het graf open? Wat ge
beurde er op dit oogenblik? 't Was wer-
keljjk of ik bang begon te worden. Nooit
te voren had ik zalk een griezelig gevoel
gehad. Ik liep haastig voort, en bemerkte
weldra een flauw licht aan het andere einde.
Het volgende oogenb ik was ik in de vesti
bule van het oude huis. Ik was er in ge
komen door een paneel, dat op zjjde was
gevallen. Was er iemand voor mjj in ge
komen? En zuo ja, wie dan? Wie had het
graf geopend? Wie was door die griezelige
en sedert lang gesloten denr in bet huis
gekomen
Ik was juist van plan naar boven te gaan,
toen ik een vreeseljjk gegil hoorde; het was
prtcies boven mg In twee of orie sprongen
was ik de trap op en het volgende oogen
blik viel mjjn blik op een ineengedoken
hoon. die qd den overloop lag. Ik boog er
schap onmogeljjk uit te maken waardoor
zulke strenge winters in Europa ontstaan,
evenmin kan ze ook de wet der ebbe en
vloed in 't geestesleven doorgronden. Het
is ook niet mogeljjk te zeggen of de thans
heerschende armoede een ongeluk voor ons
is of dat ze ook eenig goed uitwerkt.
Maar daarvan zullen we wel overtuigd
zijn, dat er in onze dagen geljjk onder de
Romeinen ten tjjde van Paulus, veel »goed-
heicU gevonden wordt. Wanneer Paulus
waargenomen beeft, dat zjjn broederen in
goedheid opwassen en bjj die waarneming
gelukkig is, zoo mag onze tjjd gelooven dat
er oorzaken bestaan, welke de veredeling
van het individueele karakter gunstiger zjjn
dan de voortbrenging van groote geesten.
En dat te meer als we zien dat alle geestes
krachten tegenwoordig ingespannen zjjn. De
seholen nemen in aantal toe, de drukkcrjjen
zjjn in volle werking. De onwetendheid
neemt af, er is een geesteljjk ontwaken te
bespeuren, tot in de verste deelen der wereld.
Boeken worden in ongehoorde massa's uit
gegeven en zoo billjjk verkocht, dat ze be
reikbaar worden voor millioenen, die vroeger
er niet naar taalden. Waar zooveel voedsel
aan den geest geboden wordt, mag men
aannemen dat de menscheljjke geest aan de
oplossing arbeidt van een nieuw probleem,
dat van even groote waarde is als de voort
brenging van geuit ën.
Komt men in een nat voorjaar aan een
beek en vindt er geen water in, dan heeft
de watermassa zich een ander bed gekozen.
De Njjl had vroeger zeven moudingen, thans
slechts twee, doch door die twee vloeit even
veel water als vroeger door de zeven. Wat
de geesteljjke krachten onzer dagen betreft,
ze zjjn van richting veranderd, niet vaa
intensiteit. De vlo^d is dezelfde, de mon
dingen zjjn hieuw.
Geljjk het Christendom zich een weg
baande in een trooateloozen tjjd en een
nieuwen tint gaf aan de wereld, zoo be
weegt zich de modsrne geestesstrooming in
moraal, kunst, litteratuur ia eeu andere
richting dan vroeger. De machtige stroom
heeft zjjn loop veranderd. De tegenwoordige
tjjd streeft meer naar handelen, dan naar
theorie. Grootheid is een hoog ideaal, doch
over heen, het was Rosalie. Haar gelaats
trekken waren geheel verwrongen, en haar
wjjd opengesperde oogen staarden mg aan
zonder mg te herkennen. Haar lipp-ra pre
velden Pak haarpak haar 1
Het volgende oogenblik verscheen de pre
dikant in zjjn chamber-cloak.
Wat is er? riep bjj uit; wat is er ge
beurd?
Het meisje greep mjj bjj den arm, en
gilde maar steeds door. Ieder in huis was
wakker geworden, en de dienstboden kwa
men met slaperige gezichten toegeloopen om
te zien, wat er voorviel. Nu eerst kou Ro
salie woorden vinden om lucht te geven aan
haar ontsteltenis.
De waarzegster, snikte zjj, de geest van
de waarzegster. Ik hoorde beweging en ging
haastig naar den overloop. Ik kwam haar
tegen zjj kwam uit de kamer van mjjn-
heer Dufrayer zjj liep regelrecht naar de
uwe toe, mgnbeer Head. Plotseling zag zjj
mjj, gaf een gil en vloog naar beneden. O.
pak haar, pak haar toch, 't was de geest
't was de geest!
Hebt gjj niet gezegd, dat de vrouw uit
Dufrayer's kamer kwam? vroeg ik. Een
plotselinge, vreeseljjke schrik bering mjj.
Waar was Dufrayer? Hg moest toch die
drukte in de gang ook gehoord hebben. Ik
ging naar zjjn kamer, deed de deur open
en vloog naar binnenhet was er pikdonker.
Word toch wakker, zei ik tot hem, er is
iets vreeseljjke voorgevallen hebt gjj Ro
salie niet booren gillen? sta toch op!
Er kwam geen antwoord. Ik ging terug
naar den overloop om een licht te halen.
De predikant ging nu met mg de kamer
in. Wjj gingen beiden naar het bed van
Dufrayer. Ik boog over hem heen en schudde
nem bg zjjn arm. Hg bewoog zich nog
uiaar altjjd niet. Ik boog wat lager, en be
merkte op zjjn nek, juist achter het oor,
een klein teeken, precies zoo'n litteeken als
een bypodermisch spuitje kan maken. Goede
alleen de goedheid kan dit ideaal tot het
werkeljjke leven brengen.
De bjjzondere grootheid van onzen tjjd
ligt in het streven naar .goedheid, niet naar
een ideale grootheid, maar naar een leven
vol verdienste. Het evangelie zegent hem,
die den dorstende een dronk water reikt.
Zoo bekommert zich onze tjjd minder om het
dogma en houdt zich aan den dronk water.
De wetenschap streeft naar practische
toepassing. Ze kent de macht van den stoom
en maakt dien der menschheid dienstbaar.
Zjj doorgrondt het wezen van den bliksem
en dwingt dien den mensch te dienen. Zoo
is de wetenschap een zoeken naar wat tot
't w?lzjjn der menschen dienen kan.
Zoo ook streeft de goedheid naar recht
en gerechtigheid voor alle menschen. De
krans van 't genie kan slechts het voor
hoofd van enkelen sieren, de schoone krans
der goedheid legt zich om de lokken der
jeugd, zoowel als om de zilvergrjjze haren
des ouderdom».
»Ik weet dat ge vol zjjj; van goedheid*
schreef eeuwen geladen een apostel: 't is
deze goedheid alleen, die de wereld met het
leed verzoenen kan, die troost en ophefr,
die de armen bjjstaat en de boosheid bant.
Buitenland.
De prefect van politie te Parjjs, die Za
terdag zjjn toestemmiHg had gegeven tot
de manifestatie ten gunste der Boeren, "heeft
deze Zondagnamiddag plotseling weer inge
trokken. Om 4 nur waren de manifestanten
op de Place de la Sorbonne bjjeen gekomen.
Voor no. 42 op de Boulevard Saint-Michel
stond de landauwer, waarin de regelings
commissie zou plaats nemen. Een klein
meisje in 't wit wachtte geduldig, de Trans-
vaalsche vlag dragende, op het oogenblik,
dat de stoet zich in beweging zou zetten.
De studenten droegen tal van banieren en
placaten, waarop Leve de Boeren I Leve de
Transvaal! Leve de Vrjjheid!
De manifestanten konden al heel weinig
onderstellen, dat achter de Sorbonne eenige
peletons politie gereed stonden om bjj de
eerste, eventualiteit op te treden.
Het sein tot vertrek zou worden gegeven,
hemd! Wat was er trebeurd?
Gjj zgt in de onmiddellijke nabjjheid van
dpn dood. Gjj kunt er u niet voor wachten,
want bjj zal geheel onverwucht en op ge
heel onvoorziene wjjze komen, en vlug en
ongemerkt zal hjj zjjn werk verrichten.
Die woorden weerklonken spottend in
mjjn ooren. Ik sloeg de dekens op en legde
mjjn hand op het hart van den man, die
mjj het liefst was op de geheele wereld. Hjj
was dood
Alles dmaide ora mjj heen; duizelig en
ontsteld viel ik half tegen het ledikaut aan.
Dat ia haar werk, zei ik tot den onden
predikant, dat is haar werkzjj is hier in
huis geweest. Zjj is binnen gekomen door
de geheime gang. Ga dadeljjk mee, er is
geen oogenblik te verliezen. Als er een God
in den hemel is, zal zjj tenminste voor deze
misdaad boeten.
Sherwood keek mjj aan, alsof hjj dacht,
dat ik mjjn verstand verloren had. Hjj kon
niet gelooven, dat Dufrayer werkeljjk dood
was.
Maar wie heeft dat dan gedaan zei hg.
Over wie spreekt gjj toch eigenlijk?
Over mevrouw Koluehy.
Ik vloog de kamer uit en naar beneden.
Het paneel in de vestibule was weer op
zjjn plaats gezet, maar mjjn geheugen kon
mjj niet bedriegen; ik wist, waar het moest
zjjn. Ik vond, wat men zoo lang te vergeefs
gezocht had, drukte op een veer en opende
het paneel. Sherw >od en ik liepen haastig
door de nauwe kronkelende gang. Juist bg
den ingang van het gr»f vonden wjj de
muts en den mantel eener Zigeunerin. Zjj
waren daar zeker achtergelaten door me
vrouw, toen zjj gevlucht was, na het vol
brengen van haar doodeljjk werk. Wjj tra
den het ledige graf binneB. Op den grond
lag een klein bypodermisch spuitje. Ik
raapte het op, het was gebroken. Er kleef
de nog een witachtig-grjjze stof aan. Ik
veronderstelde, zooals later ook het geval
toen de heer Guillaume, vrederechter, in een
rjjtnig naderhjj kwam cm de commissie toe
sprak, hun verbiedende aan hun voornem°n
gevolg te geven. Op hetzelfde oogenblik
kwamen de peletons politie, die achter de
Sorbonne waren opgesteld, op het terrein,
namen vaandels en borden af en deponeer
den deze op het politiebureau in het vjjfde
arrondissement. Voor het lokaal klimt thans
een redenaar op een tafel en zet de Mar
seillaise in, die aanstonde door de gansche
menigte wordt mt êgezongen. Kreten »Weg
met Chamberlainklinken luid op. De
politie wordt talrjjker, drjjft de groepjes
uiteen, maant aan tot loorloopea.
Maar grootere groepen vormen zich weer
verderop en in de Rue de Sommerard, ach
ter het museum Cluny, moet de politie weer
handelend optreden. Over de Pont des Arts
is intusschen een ander deel der menigte
gesneli. Onder de kreten van »Leve de
Boeren Ic »Weg met Chamberlain !c en het
zingen van de Marsailkise trekt men langs
de bon1 ^ir ls.
En de politie elders de handen vol
had, n deze stoet ongehinderd door de
straten trekken, alom met groote instem
ming begroet.
Intusschen heeft de manifestatie, ondanks
het schandeljjk optreden der Parjjsche po
litie (de hoofden wel te verstaan) dit gevolg
gehad, dat de heer Daussat, voorzitter van
den gemeenteraad, kon verklaren, dat de
sympathieën van den gemeenteraad vóór de
Boeren waren. Een hooggeplaatst Engelsch-
tnan, voegde hjj er bjj, verzekerde hem,
dat het eind) van het Vereenigd Koninkrjjk
te voorzien was, daar Engeland zich ov r-
gaf aan een dolle en onzedeljjke politiek en
het volk werd geprikkeld tot ongemotiveer
de jjdelheid en hoogmoed.
De verhouding tusschen Rusland en Bul-
garjje wordt al meer en meer vriendschap
pelijk. Grootvorst Alexander Michaïlovitch
kwam met zjjn gevolg onlangs een bezoek
afleggen op het slot te Varna en werd er
feesteljjk onthaald. Schoon de Grootvorst
uitdrukkelijk verklaarde, dat zjjn komst met
politiek niets uitstaande had, blsrak uit de
toosten, welke werden gewisseld, genoeg de
zeer vriendschappelijke stemming door. Het
bleek te zijn, dat het trinitin was, of nitro
glycerine in een sterke oplossing. Het effect
van zulk een zwaar vergif moest oogen-
blikkeljjk zjjn.
Sherwood en ik gin/en weer nnar huis.
alles was daar een en al opgewondenheid.
De plaatselijke politic was reeds aanwezig.
Ik vertelde mjjn zonderling verhaal, waar
naar ieder met ademlooze belangstelling
stond te luisteren.
Rosalie was zwaar ziek en viel van het
eene zenuwtoeval in het andere. De dokter
was reeds bjj haar geroepen. Het werd zorg
vuldig voor haar geheim gehouden, dat
Dufrayer dood was; haar vader was zoo
ongerust over haar, dat hg zich om niemand
anders kon bekommeren.
Intusschen was ik alleen, geheel alleen,
overgelaten aan mjju smart en mjju ver
driet. Mjjn harteljjk geliefde vriend was mjj
ontnomen; hjj was gevallen door de hand
van mevrouw Koluehy. Ia mjjn binnenste
brandde een vuur, dat elk oogenblik hooper
opvlamde. Nooit was nog iemand ter wereld
bezield met zulk een dorst naar wraak. De
gedachte, dat mevrouw elk ooj£e»blik den
afstand tusscheu mjj en haar z-lt grooter
maakte, was mjj onuitstaanbaar. To jen den
morgen kon ik niet langer werkeloos bljjven
en besloot ik naar het station te wandelen.
Daar aangekomen zjjnd vernam ik, dat
er geen trein vertrok voor negen uur. Dat
was mg te kras; mjjn ongedurigheid werd
steeds grooter. Het station waarop deze lgn
uitkwam, was vjjftien mjjlen van hier ver-
wjjderd. Eeu rjjtuig was nergens te krjjgen.
Daarom besloot ik den afstand te voet af
te leggen. Ik had evenwel mjjue kraehten
overschat. Ik was reeds duizelig en koorts
achtig. Die vreesljjke gebeurtenis had mjj
m er aangepakt dan ik mjjz^lf wilde beken
nen. Ik had den weg nog niet half afge
legd, toen ik plotseling zoo duizelig werd,
dat ik niet kon big ven staan; het werd ixe
donker voor mjjn oogen, 't was of de grond
bezoek van Grootvorst Alexander aan Varna
zal nu door een tegenbpzoek van prins
Ferdinand aan St. Petersburg gevolgd wor
den. Dat tus8chen beide Staten een vriend
schappelijke verhouding bestaat van meer
dan gewone beteekenis, bljjkt ook wel uit
het feit, dat Rusland, om de Jalaraarsche
financiën wat op dreef te helpen, (de fiqan-
cieele toestand der kleine Oosteigke Rjjkea
laat voortdurend tr wenschon over) een som
van 6 a 8 tnillioen roebels heeft voorgescho
ten, en daarloor de uitbetaling van den
Juli-coupon der Bulgaarsche Staatsschuld
heeft mogeljjk gemaakt. Het gerucht ging
tevens, dat Rusland zou beproeven, ten be
hoeve van Bulgarjje in Frankrjjk een lee
ning te sluiten van 80 millioen.
De twee landen, die bjj de Ooster-Enro-
peesche quaestie het meeste belang hebben,
zjjn zeker Rusland en Oostenrjjk, ora van
Italië niet te spreken, dat zich in zjjn be
langen door O istenrjjk duchtig bedreigd ziet.
In Oostenrjjk nu is m a lang niot gerust
omtrent deze poes-vriem djjkheid van Rus
land tegenover Bulgaria en de pers, die
sinds den val van Stambulof, dan toestand
toch al met wantrouwende oogen aanzag,
komt thans openljjk voor haar gevoelens uit.
Vooral de »Neue Freie«, van Weenen,
is heftig.
Zjj vergeljjkt Bulgarije'* verhouding tot
Rusland met die van Parzië en China tot
het rjjk van den Czaar, want door de door
Rusland aangeboden financieele hulp te
aanvaarden, verpandt Bulgarjje fePeljjk e<ra
deel der onafhankelijkheid.
De kleine BalkanstatoN zjjn eerzuchtig;
zjj droomen van uitbreiding van grondge
bied, ten koste van den Zieken Man na
tuurlijk, maar of Rusland, bg al zjjn vrien
delijkheid, hiertoe mee zal helpen, valt te
b3zien. Het Czarenrjjk heeft voor 't oogen
blik belang bjj rust en vrede in de Bal-
kanstaten, zjjn oogen zjjn op heel wat
anders gevestigd, en troebelen aan de Zuider
grenzen zouden het zeker te onpas komen.
Uit Par jjs bericht men
Toen de minister van openbare werk»n
Baudin Dinsdagochtend naar het Elysée
reed, om den ministerraad bjj te wonen,
onder mjj wegzakte, ik waggelde een oogen
blik, en daarop was alles duisternis om mjj
heen. Ik schjjn gestruikeld en op zjj van
den weg gevallen te zjjn; en ik hen zeker
heel lang bewusteloos geweest, want torn
ik weer tot bewustzijn kwam, stond de zou
al hoog aan den hemel. Een eenvou lig*
man, als werkman gekleed, stond over mjj
heen gebogen.
U is er slecht aan toe geweest, zei de
man toen ik mijn oogen opsloeg. De dame
zei, dat ik uw gezicht met koud water moest
wasschen, dan zou u wel weer beter worden.
De woorden van dien man wekten rag
geheel op, beter dan het m*est versterkend
middel had kunnen do«n. Ik ging opzitten
en een oogenblik later Btond ik recht op
mjjn voeten.
De dame? vroeg ik. Hibt gjj over een
dame gesproken? Welke dame?
Een lange dame, was het antwoord. Zjj
boog jnist over u heen, toam ik hier langs
ging. Zjj had donkere oogen en ik meende,
dat zjj u iets gaf om u beter te maken.
Toen zjj mg zag, zei zjj
Gooi maar wat kooi water over hem
heen, dan zal hg wel bgkomen.
Daar bjj gindschen heuvel, zjj gaat nu
jaist over den top, ziet gjj haar uiet?
Ja, ik moet haar zien in te halen. Goe
den bag beste vriead, gjj hebt mg geheel
en al beter gemaakt.
Toen ik dicht bg' het groote station
kwam, hoorde ik het fluiten van een nade
renden trein. Dat was de exprestrein. Hg
reed het station binnen op bet oogenblik,
dat ik er aankwam. Ik was nog jaist bg
tjjds. Zonder op een kaartje te wachten
vloog ik meer dood dan levend in de eerste
coupé, die ik zag. De trein zette zich iu
beweging. Ik had plotseling een zeer vol
daan gevoel, Mevrouw Kolucby reisde met
mjj mes.
NIEUWSBLAD
■MWMWWWMWMWWWSWBSnWMWillf.ilM—II 1MB r—n r m w
(Slot volgt/.
