Hel Land van Heiden en Altena, de Langstraat en de Bonunelerwaard.
M 2026.
FEUILLETON.
Het Vonnis
aliens
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 20 JULI
1901
ALLEDAAGSCH.
lANB .VAN
VOOR
Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per S maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7*/i ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Wjj zjjn gewoon en niemand zal die
gewoonte afkeuren om eerbied en be
wondering te gevoelen voor die groote man
nen en vrouwen der ondheid, die ons door
de geschiedenis worden voorgesteld als hel
den en voorgangers in het goede, als de
wegwijzers der wereld naar het rechte spoor.
Het is er ook verre van verwjjderd, dat
wjj zouden willen beweren dat onze tjjd
arm is aan groote geesten, op welke het
nageslacht dankbaar zal terugzien.
Maar, wjj zouden toch de meening dur
ven verkondigen, dat het goed is, dat die
helden en groote geesten slechts zelden voor
komen dat zjj juist daaraan hnnne grootste
waarde ontleenen, en om die reden als
sterren zjjn, die den weg van het menscha-
ljjk geslacht verlichten, maar dat het mensch-
dom zelve 't best aan zjjne bestemming zal
beantwoorden, wanneer het, plat gezegd,
uit gewone menschen bestaat.
't Is maar de vraag, wat men onder
gewoon* verstaat. Gewoon behoeft toch
niet geljjkbeteekenend te wezen met onbe
duidend.
Onder gewone mensclen kan en mag
men immers dezulken verstaan, die zonder
boven anderen uit te blinken, ijverig en
getrouw hun plicht in acht nemen en een
diep gevoel toonen te hebben van den ernst
der levenstaak.
Men noemt deze menschen wel eens
»alledaagsch.< Maar, op die benaming is
toch heel wat aan te merken.
Veel liever zonden wjj zeggen, dat zoo
veel verkeerds en gebrekkigs als wg dage-
ljjks opmerken, misschien wel eens in ons
zei ven zien, grootendeels daaruit voorkomt,
dat men niet nauwgezet genoeg is, en dat
gene, wat men toch zelf als goed «n waar
en plichtmatig erkent, niet al te nanwgezet
nakomt.
Ook speelt bet begrip van vrjjheid ons
wel eens parten. Men komt er zoo licht
toe, de eene of andere maatschappelgke in
stelling verouderd te noemen, of zelfs be
lachelijk. Het moest eigenlijk zoo en zoo
L. T. MEADE en ROBERT EUSTAGE.
7)
Hoe het mjj op dii vreeseljjke reis is ge
gaan, kan ik me nu niet meer herinneren.
Ik geloof niet dat ik aan iets anders ge
dacht heb dan dat mevrouw Kolncby en
ik met denzelfden trein naar Londen gin
gen, en dat wjj elkand- r zeker spoedig weer
zonden ontmoeten. Haar laatste vrjje nar
had nu spoedig geslagen, rajjn uur van
wrake was nahjj.
Bjj het eerstvolgend station gaf ik den
portier twee telegrammen, met verzoek ze
onmidddellgk te verzenden. Zjj waren voor
Tyler er. Ford.
Toen wg dien avond tusschen acht en
negen unr in Locden aankwamen, wachtten
de detectives mjj op.
Mevrouw Kolnchy is in den train, zei ik
hnngjj kant haar nog arrestteren, als gjj
vlug zjjt, maar er is geen seconde te ver
liezen.
Beide mannen gingen zoo haastig moge
lijk langs het perron om haar te zoeken. Ik
volgde hen. Mevronw kon onmogeljjk reeds
ontsnapt zjjn, want zjj kon toch in 't minst
niet vermoeden, dat ik in den trein zatzjj
zon wel heel kalm uitstappen, als zg in
Londen aankwam. Zoo hud ik gehoopt,
maar mgn verwachtingen verden beschaamd.
Nergens vonden wjj ook maar een spoor van
de persoon, die wg zochten.
Het doet er niets toe, zei Ford, ik heb
ook berichten ontvangen en ik geloof, dat
wg het meeste succes zullen hebben, als wg
onmiddellgk doorgaan naar haar huis. Ik
vernam nog geen nnr geleden, dat zjj een
geheel nieuw stel dienstboden gehuurd heeft
wezenzoo redeneert men dan. En, omdat
het zoo niet is, ban men al die verouderde
vorm n en instellingen eigenlgk niet meer
in acht nemen en eerbiedigen. Men acht
er zich boven verheven.
Maar is dit eigenlgk geen onhoudbare
redeneering? Het sloopersvak is veel ge
makkelijker dan het bouwvak. En zoo is
het ook verbazend gemakkeljjk om zich
niet gebonden te achten, om wet, instel
ling, gebruik, enz. na te komen. Vergeet
men niet dat, wanneer ieder zoo handelde,
in elk opzicht en in elke omstandigheid,
de geheele samenleving welhaast een ban-
delooze hoop zou wezen, waarin niets veilig
en niets zeker zou zjjn?
Een schrjjver heeft eens de trouwe plichts
betrachting der groote menigte, de vrijwil
lige nakoming van alle bestaande wetten
en instellingen, juist omdat ze wettig be
staan en daarom van kracht, althans zeker
van zedelijke kracht zjjn, de stof genoemd,
waarnit de materialen van bet maatschap
pelijk gebouw zjjn gevormden, wanrljjk,
dit beeld is niet zoo onjuist.
Men noemt dat zoo alledaagsch, als
iemand maar heel gewoon en stil den rech
ten weg vervolgt. Maar zie eens, die een
voudige en stille en toch behoorlgke levens
wandel wordt ook maar niet zoo altjjd
zonder strjjd tot den zjjnen gemaakt. In
tegendeel, om hooger te staan dan anderen,
om nit te blinken, al zit er ook geen spoor
van grootheid of genie in den mensch,
gevoelt men al heel licht den aandrang.
Welnu, dan kan het ook nog niet zoo
alledaagsch wezen, om dien aandrang te
weerstaan, zich laag bjj den weg te honden
en getrouw te zjjn in het kleine.
Den droom van grootheid, eer en naam,
heeft misschien ieder onzer wel eens ge
droomd maar het is zeker dat het meeren-
deel niet voor de vervulling van dien droom
in de wieg is gelegd. Die dat spiegelbeeld
met alle geweld vervolgen wil, bljjft meestal
een tobber en die, al is het dan ook met
een onvolkomen succes, er ernstig naar
streeft om in stillen eenvoud en langs den
weg van strenge plichtsbetrachting, zjjn pad
te bewandelen, die zal meestal ervaren, dat
en dat het geheele huis schitterend verlicht
is. Onze detectives, die zich in de nabijheid
van haar woning schuil houden, zjjn vast
overtuigd, dat zjj van avond nog thnis zal
komen. Een rjjtuig wacht op ons, we kan
nen das dadeljjk vertrekken.
Ik nam pl> ats in het rijtuig, zonder pen
enkel woerd te zeggen. Wjj reden af, maar
niemand sprak om plannen voor te stellen.
Ieder nam zich voor den strjjd niet op te
are ven, voordat men mevrouw gevangen had,
betzjj levend of dood. Toen het rjjtuig dicht
bjj haar woning was, viel het mjj ook op,
dat het huis zoo schitterend verlicht was.
Op het oogenblik, dat Ford aan de bel trok,
wierp een lakei de deur open, alsof hg op
ons gewacht had.
Mevrouw is in haar laboratorium, was zjjn
antwoord op onze vragen. Zg is juist terug
gekomen van een reis. Ik geloof, dat zjj u
verwacht, heeren. Wilt u maar naar het
laboratorium gaan? u kent den weg.
Wjj gingen vlug de vestibule door en be
gonnen de steenen treden af te dalen. Onze
ooren werden toen getroffen door een ver
ward geraas van machines, die in snelle
beweging waren. Toen wjj bjj de dear van
het laboratoriam waren gekomen, hield Ford,
die ons voor was gegaan, stil en keerde zich
om. Zjjn gelaat was zeer bleek, maar hg
sprak flink en kalm.
Er is geen twjjfel aan, zeide bjj half
fluisterend, of wg begeven ons in een groot
gevaar. Mevrouw zou ons niet op deze wjjze
ontvangen, indien zjj niet een plan had be
dacht om ons te verderven, zooals alleen zjj
dat ontwerpen kan. Het is niemand moge-
ljjk te zeggen, wat er gebeuren zal. Dat het
een vreeseljjke ontmoeting zal zjjn, en dat
wjj al onze krachten en tegenwoordigheid
van geest zullen behoeven, is zeker; want
wjj zjjn nu op het punt om binnen te treden
in het eigenljjke heiligdom van al haar mis
dadige kunsten en toebereidselen. Ik zal
voorgaan. Zoodra ik haar zie, zal ik op haar
aanleggen, en als zjj zich beweegt, schiet ik
daarin ook de zekerste weg tot stoffelijken
voornirg«ng gelegen is, waarnaar ieder onzer
in het redeljjke mag streven.
Is bet niet waar, dat er veel over on
gehoorzaamheid, verwaarlooziag vau plich
ten en dergeljjke dingen meer geklaagd
wordt door hen die boven anderen gesteld
zjjn? Gesteld dat die klachten steeds ge
grond zjjn, is dat dan geen reden om zelf
te doen, wat men gaarne in anderen zou
zien? Wanneer wjj er over klagen dat het
^erk, dat wg een ander opdroegen, niet
goed verricht wordt, hebben wjj dan wel
een degeljjk en streng toezicht uitgeoefend
of hebben wjj soms de zaken maar zoo wat
overgelaten? Was dat naloopen van de
kleinste dingen ons misschien wat te alle
daagsch
't Ran zjjn; maar wg zouden wel durven
aannemen, dat er minder dagdieven zonden
wezen en «en minder aantal hun entree in
de rechtszaal zouden gemaakt hebben, wan
neer meesters en meesteressen het nooit be
neden zich hadden geacht, om zóó alle
daagsch te wezen.
Nu, misschien hebben ze het ook niet
beneden zich geacht en menigeen had er
ook veel spjjt van, de koordjes niet wat
strakker te hebben aangebonden, 't Was dan
alleen maar wat onnadenkendheid.
Het omgekeerde ziet men immers ook
gebenren. Die aan anderen ondergeschikt
is, wil wel eens graag wat vrjjer wezen,
't Is vervelend, zóó te worden nagegaan.
Dat vat men op als een bewjjs van wan
trouwen, als een bespotteljjke overdrjjving.
't Is zoo alledaagsch 1
Maar die goed wil handelen, naar ver
mogen zjjn best wil doen en dan ook niets
te vreeasn heeft van toezicht of tucht, die
denkt er immers anders over?
Zeker, we kunnen zoo maar niet eiken
dag van stnkje tot beetje ons eigen doen
en laten nagaanmaar, als we 't eens zeer
nauwkeurig konden doen, dan zonden wjj
allen ons zei ven een enkele maal wel eens
betrappen op iets, wat nu niet zoo precies
heelemaal richtig is.
Enfin, een klein beetje kannen we er ons
dan toch wel in oefenen, en hoe meer die
haar onmiddelljjk dood.
Hg draaide de kruk van de deur om,
en wjj gingen zwjjgend het laboratorium
binnen.
De hitte was er zoo vreeseljjk, dat het er
veel van had, alsof wjj in een oven kwamen.
Een enkel gloeilicht verspreidde een flauw
chjjnsel over het geheele vertrek en deed
zelfs de donkere hoeken in de muren en den
binnenkant van het steenen dak uitkomen.
Achterin stond mevrouw Kolnchy.
Toen wjj binnen kwamen keerde zjj zich
langzaam om en keek ons aan; baar gelaat
was kalm, haar lippen waren op elkander
gedrukt, haar oogen alleen drukten ontroe
ring nit.
De handen naar hoven of ik schietklonk
het nit den mond van Ford, die vooruit
ging en onmiddellgk het pistool op haar
aanlegde.
Zjj gehoorzaamde onmiddelljjk, haar beide
armen omhoog heffende; haar oogen ont
moetten de mjjae, en een flauwe glimlach
speelde om baar lippen.
Het volgende oogenblik, als door den
krachtigen greep van een onziehtbare macht
losgerukt, vloog het wapen nit de hand van
Ford en sprong met geweldige kracht tegen
de polen van een enormen electro-magneet
naast hem.
Elk los stuk jjzer sprong op en kwam
met een geweldigen slag tegen den magneet
aan.
Mevrouw scheen den electrischen stroom
gesloten te hebben door met haar voet te
drukken op een sleutel in den grond. Voor
een oogenblik stonden we als aan den grond
genageld, doodeljjk ontsteld door de plotse
linge en onverwachte methode, waardoor
wjj op eens ontwapend waren.
Mevrouw Kolncby ging nog steeds voort
met ons aan te kjjken, maar na w*rd haar
glimlach meer zichtbaar en ging eindelgk
over in een spotachtigen lach.
Nu is het mgn beurt om de wetten voor
te schrgven, zei zjj op kalmen, gedecideer-
oefening vordert, hoe duideljjker het ons
zal worden, dat de groote levensvraag toch
eigenlijk maar deze is: komen we onze
doodgewone plichten getrouw na
Als het antwoord op die vraag een wei-
nigje bevestigend mag luiden, dan is het
nog zoo heel erg niet, dat de geschiedenis
onze namen niet noemen zal.
't Ljjkt heel alledaagsch; maar.... 't
is zoo.
Buitenland.
In «den loop der behandeling van de
begrooting van onderwjjs in de Belgische
Kamer werd de socialist Demblon tot de
orde geroepen en door een lid der rechter
zijde uitgemaakt voor een schandeljjken
lasteraar, terwjj! deze laatste het blad »Ger-
manial* ean waardeloos vod noemde, waar
op Demblon hem weer uitschold voor ellen
deling en den Koning aanviel en beleedigde
door een vloed van vuile scheldwoorden,
waarvan uitdrukkingen alsschandelgk ka-
nalje, jezuiet, schgnbeilige en dronkaard,
schering en inslag vormden.
Hubin liep met gebalde vuist op Verhae-
gen toe, maar de boden hielden hem tegen.
De voorzitter schorste de zitting voor een
half uur en dreigde bjj de heropening ha r
voor goed te zullen sluiten.
Naar beweerd wordt, is de Duitsche re
geering voornemens, een ontwerp in te die
nen, bepalende dat Poolsche rekruten, wier
onvoldoende kennis van de Duitsche taal
oorzaak is dat hunne militaire opleiding
vertraagd wordt, nog een derde jaar onder
de wapenen zullen worden gehouden.
De rechtbank te Darmstadt heeft een
roekeloozen wielrjjder gevoelig gestraft. Pas
een beginner, reed hjj in een dorpje, waar
het kermis was, door de menigte en deed
o.a. een oude vrouw tuimelen die haar arm
brak. Op den koop toe scholt hg haar nog
uit. De eerste rechter legde hem 10 weken
gevangenisstraf op. In hooger beroep trachtte
hjj er met een boete af te komen, maar
de rechtbank wilde daarvan niet weten en
veroordeelde hem tot 5 weken opsluiting.
den toon. Als gjj een stap dichter bjj mjj
komt, sterven wjj allen te zamen. Norman
Head, dit is nw zoo lang gewenschte uur der
overwinning, maar weet wel, dat gjj mjj
nooit in uw macht zoU krjjgen, levend noch
dood.
Onder het spreken kwam zg met haar
hand aan een kleinen hefboom op de bank
naast haar. Zjj richte zich op in haar veile,
majestueuze lengte en stond zoo onbewe
gelijk als een uit marmer gehouwen beeld.
Ik keUc naar Ford, zjjn lippen waren stijf
op elkaar geperst, druppels zweet stonden
op zjjn gezicht, hjj begon snel te ademen
door zjjn sterk uitgezette neusgatendaarop
sprong hjj plotseling naar voren, en tege-
ljjkertjjd kroop er vlak voor onze oogen
iets schitterends, dat een groote straal van
witte vlammen scheen te zjjn. Dat licht was
zoo fel en verblindend, dat het ons als met
een geweldigen slag op den grond neer
velde.
De hitte was tevens zoo buitengewoon
groot, dat het ons voorkwam, als verbrand
den zelfs onze oogleden. Een oogenblik la
ter was alles duisternis om ons heen. Toen
ik weer bjjkwam, woei er een frissche koelte
over mgn gezicht en veraam ik de stem
van Tyler. Ik stond half waggelend op.
Voor mjjne oogen schenen nog duizenden
vonken en draaiende vuurraderen op en neer
te gaan. De bedienden liepen ontsteld en
haastig heen en weer, en een van de man
nen had een lamp gebracht uit de vestibule,
die haar licht wierp op het ontdane en
verwilderde gelaat van mgn metgezel.
Wjj kunnen nog niet weggaan, fluisterde
hjj, naar de denr van het laboratorium
wjjzende en nog over zgn geheele lichaam
trillend en haiverend.
Maar wat is er dan toch gebeurd? vroeg
ik. Ik wilde het laboratoriam in loopen,
doch twee van de bedienden hielden mjj
met geweld tegen.
't Is daar niet veilig, mjjnheer, zei een
hunnerdat vertrek daar van binnen is als
Ook aan den Moessl is het een zeer rjjk
kersenjaar geweest. Het dorpje Ley heeft
80,000 mark, de plaatsjes Mosselwsiss en
Guls hebben elk 120,000 mark besomd. In
Salzig en Kamp aan den Rjjn was de op
brengst nog hooger.
Er is in Duitschland bjjzondere belang
stelling voor de Zuidpool-exepeditie, die 14
Augustus voor haar onderzoekingen op weg
gaat en enkele jaren denkt weg te big ven.
Van alle kanten stroomen geschenken toe
om den mannen der expeditie zoo weinig
mogeljjk hnnne eenzaamheid te laten ge
voelen.
Onder de geschenken, tot heden ingeko
men, zjjn 1000 flesschen Münchener bier,
die door de brouwerjjen zgn gezonden.
De groote wjjn-firraa's te Lübeck zoaden
ieder een kist Bordeauxwjjn en een firma
te Berljjn 500 flesschen Moezelwjjn; 500
fl. rooden wjjn zond de geografische ver-
eeniging te Lü'oeck en van Greifswald wer
den 75 fl. Franscho champagne gezonden,
enz. enz. Men ziet: voor h t »natje« wordt
goed gezorgd. Ook het droogje* wordt niet
vergeten, er zjjn vele geschenken tot ver
sterking van den inwendigen mensch ge
zonden.
Een pianino, voor dezen tocht extra ge
maakt, wordt niet vergeten, zoodat in
afgelegen oorden een »Heim-melodie« zal
weerklinken. Optische instrumenten en boe
ken kan men eveneens onder de geschenken
zien prjjken. Ook uit Engeland werd veel
gezonden. Maakte men bjj het nitgaan der
expeditie met de >Fram« de kajuit gezellig
door het aanbrengen van schilderjjen, door
Noorweegsche schilders ten geschenke ge
geven, zoo wordt thans bericht, dat de
»Gansz« door den dieren-schilder Kuhnert
van schilder gen wordt voorzien. Ook werden
verschillende foto's gezonden en de keizer
schonk bjj zgn bezoek aan de >Gausz< op
1 Juli zgn eigen portret met handteekeniug
er onder. Veel geld kwam er voor de expe
ditie binnen vsn de geografische vereeni-
gingen te München, Leipzig, Frankfurt a/M.,
Hamburg, Stuttgart en Maagdenburg.
Te Kanea hesft een krankzinnige een mis-
een oven. U zoudt sterven, als u daar heen
gingt. Men weerhield mg met alle macht
om mjjn eigen ondergang tegemoet te gaan.
Eerst een nur later kondén we het labo
ratorium betreden. Ook toen nog was de
hitte bjjna ondragelijk. Langzaam en voor
zichtig naderden Tyl-r en ik de plek waur
wjj mevrouw Kolnchy het laatst gezien had
den. Op den steenen vloer lag het lijk van
den detective Ford, zoo vreeseljjk verbrand,
dat het bjjüa onherkenbaar was, en een
paar meter verder was de mond van «en
groot hol, dat nog steeds een groote hitte
uitstraalde. Langzamerhand knelde het ge
noegzaam af, dat wjj het iets nader konden
onderzoeken. Het was ongeveer acht voet
diep en cirkelvormig. Uit den ronden muur
staken tallooze ijzeren kanaaltjes omhoog.
Ik begreep dadelijk waartoe die moesten
dienen, want op den grond naast ons stond
een enorme jjzeren cylinder, zooals men dien
gebruikt voor gecomprimeerde gassen.
Hiermede was een groote oxyhydrogene
vlam voortgebracht om de hoogst mogelgke
hitte te verkrijgen, een hitte die door man
nen van de wetenschap geschat wordt op
de enorme temperatuur van 2400 centigra
den. Wat hier was voorgevallen, was nu
lfcht te begrjjpen. Toen Ford naar voren
sprong, moet mevrouw de jjzeren klep heb
ben losgelaten en naar beneden gevallen
zgn in een kolom van die vreeseljjke vlam,
die niet alleen een oogenblikkelgken dood
veroorzaakte, maar ook tegelgkertgd een
volstrekte vernietiging.
Op den bodem van die holte lag een
kleine hoop smeulende asch. Dat was het
eenige aardsche overbljjfs-1 van het brein,
dat der menscbheid zooveel ellende berok
kend had, en dat misdaden had ontworpen
zoo snood, als de geschiedenis der werell
ze nooit te voren had aangewezen.
NIEUWSBLAD
DOOR
(Slot).