Hel Land van Ilcusden en Altena, de Langstraat en de Bominelerwaard. Tolstoï. M 2028. FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 27 JULI 1901. Kaleh en Kohra Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per poit zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentièn van 16 regels 50 et. Elke regel meer 71/, ot. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en VrjjdagavoEd ingewacht. De een maakt de banden van zjjn helm los en weer vast, de ander poetst bedaard zjjn bajonet, een derde slaat de kappaa van zjjn laarzen om als gold het een parade, een vierde trekt grashalmen uit den grond. Viel het schroot niet dicbt als hagel, men zou meenen een tooneel uit e#n bivouac bjj t8 wonen. Bjj iedere losbarsting, bjj iederan bom, die barst met daverend geweld, liggen er eenigen ter aarde. Zjj, als merkten ze bet niet, kjjken naar het paard vóór een kanon, dat met den poot verward zit in de strengen. »Hé,« roepen ze, »kameraads, zie je 't niet, 't paard zal vallen!* Daar komt een op geschrikte haas 't veld over, de lepels in den nek en dol van angst. Kjjk sinjeur eens beenen maken't Heele regiment barst uit in schaterend gelach. En dat alles te midden der verschrikkingen des doods l Meer mogen we er niet uit afschrjjven. Genoeg, de roman «Oorlog en Vrede* wordt gehouden voor een natuurgetrouwe schil dering van Rusland tjjdens den Franschen tjjd. De schrjjver doet ons kennis maken met den adel zoowel als met den eenvou- digen boer, de salons der aanzienljjken en de kroegen van den minderen man en met het soldatenleven in al zjjn nuances in en om 1812. Ofschoon zjjn huweljjk Tolstoï afleiding gaf, toch kwamen de oude, brandende vragen een tiental jaren later weer boven. Toen gevoelde hjj zich ellendiger dan ooit, zoo lat hjj zelfs neiging tot zelfmoord had. Het leven scheen hem hopeloos treurig, met slechts een paar lichtpunten. Die lichtpunten waren hem zjjn letterkundig werk en. zjjn huweljjk. Hjj zocht licht bjj de studie der natuur, maar vond geen antwoordbjj de wijsbe geerte, maar ze kwam tot dezelfde treurige slotsom als de Prediker in Israël, en Buddha in Indië, dat het leven een last is en de dood beter dan het leven. Toen ging hjj tot het volk en leerde de macht kennen waardoor duizenden met het leven verzoend werden: het geloof. Het geloof bracht het eindige in verband met, het oneinlige. Hij had tot heden 't geloof miskend, daarom wendde hjj zich tot het volk. Daar vond ANDRÉ THFURIET. 2) Zjj bad bepaald nog nooit een philosoof van achttien jaar met verward haar en bleeke waDgen gezien, en rojjo droefgeestig uiterljjk boezemde haar klaarblijkelijk be lang in. Om kort te gaan zoo hebben Charlotte en ik kennis met elkaar gemaakt en nu kunt ge begrjjpen, dat ik mjj gedurende die zes weken in den grootsten tweestrijd bevond door de aanwezigheid van dat meisje. Ik nam mjj iederen dag voor, haar niet meer te zullen aanzien, doch de gedachte aan haar vervolgde mij zelfs op school, terwjjl ik naar de wijze en geleerde verhandelingen luister de, die n jjnheer Poirier hield over de on overwinnelijke kracht van den wil, die steeds zegeviert in den strjjd tegen de hartstochten en alom den plicht en de deugd doet tri- omfeeren. Vader was destjjds eigenaar van een oude loods, die in de Kapucjjnersteeg achter de stallen der gendarmerie lag en hem tot ber ging diende voor al de zaken die thuis in den weg stonden; zoo was deze loods beur telings schuur, wagenhuis, kelder en zolder. Vroeger had dit gebouwtje aan een slaap- steehouder, zekeren Geisse, toebehoord; goo chelaars, orgeldraaiers, berenleiders en an dere lieden van allerlei slag hielden zieh ^HTi T 11 hjj arme, eenvoudige menschen, voor wie het geloof vormde de kracht, die hen staalden en met 's levens rampen verzoende. Zoo ontstond bjj Tolstoï zjjn bekende afkeer van de groote wereld, die wel feesten en velerlei beslommeringen, maar geen waren arbeid kent. En zoo kwam hjj er toe te wenschen ééa te zjjn met het volk in ljjden, zoowel pis in geloof. Hjj werd en bleef drie jaar lang een zoon der Grieksch-Orthodoxe kerk, maar in die jaren werd hem helder het bederf der kerk en stond hem de haat tegen, die ze voedde jegens andere kerkgenootschappen. In 1881 bracht hjj een winter door in Moskou en daar trof hem het snjjdend schril contrast tusschen de standen. Hjj kreeg een afkeer van zichzelf, toen hjj de ellende had leeren kennen, waarin het volk leefde en die vergeleek met de weelde zjjner woning, waarin een lakei aan de deur stond, gereed hem den pels om te hangen. Hjj gaf zich aan bjj 't gemeentebestuur als teller, dew jjl juist een volkstelling op handen was en ontwierp een plan om de armen te helpen met het geld der rjjken. Maar dat viel hem niet mee, daar de giften scha arsch vloeiden. Zijn kennismaking met het volk viel hem evenmin mee. Hjj ont moette armen, die arm waren door luiheid anderen, die voor arm doorgingen en onder steuning wenschten, ofschoon ze zeer goed in hun onderhoud kondeD voorzien. Hij zag ouders, die leefden doordat ze hun dochters aan ontucht prjjs gaven en daarin niets kwaads zagen. Zoo liep Tolstoi's plan op niets uithjj begreep dat de menschen zelf moesten ver anderd worden, eer dan de uiterlijke dingen. Een eenvondige bo-r lichtte hem op dit punt in: swat ge moet doen,* zei deze, •ge moet die ongelukkigen onder de rjjken verdeelen. Ik zelf wil er twee nemen al ben ik niet rjjk. En we moeten ze leeren arbei den en onder de thee wat met ze praten.* Van toen af ging de landheer Tolstoï, gekleed in een kiel, zelf zjjn land bebouwen, zjjn hout hakken, zjjn kleeren en schoenen vervaardigen en hjj keerde de wereld den rug toe. En dit zjjn doen grondde hjj op het Evangelie. Volgens hem bestaat het wezen van het Christendom in het woord weersta den booze niet.* Hjj heeft in den breede een uitleg gegeven van wat uit de bergrede voor den Christen te leeren valt. Er liep toen een praatje dat Geisse, die in het dure jaar 18161817 tot over de ooren ia de schulden zat, geene betaling kon krjjgen van een troep Zigeuners, die hg in dien tjjd van groote ellende huisvestte, en daarom het kind eener jonge tzigane ver kocht had, om de kosten van hun verbljjf te dekken. Later heb ik gehoord dat Geisse hieraan geheel onschuldig was, hoewel hjj zich wel licht andere misdrjjven te verwjjten had. Kohra, de ongelukkige moeder, liep wan hopend de stad door en eischte aan alle deuren haren kleinen jongea op. Deze zaak bad veel opzien gebaard en de justitie had er zich in gemoeid. Het gerucht wilde, dat een aanzienljjk persoon, die door Ptalzburg reisde, op zjjn weg naar Baden het kind had gekocht. Daar Geisse zonder orde op zjjn zaken te stellen verdwenen was, werd het huis op verziek der schuldeischers bjj opbod verkocht, en zoo kreeg Vader het in zjjn bezit. Alles was er sedert dien tjjd in hoofdzaak hetzelfde gebleven, behalve natuurljjk dat de oude loods bouwvalliger geworden was. Mjjn vriend Timotheus Boestel kwam mg daar iedereH dag met zjjn viool onder den arm een bezoek brengen, om mjj een massa stukjes van eigen compositie voor te spelen. Timotheus was de zoon van onzen buur man, vader Boestel, een gewezen huzaar. Hjj was gehuwd geweest met mejuffrouw Au relia Cnanoine, bjj wie hjj drie kinderen had gehadde meisjes Christine en Salome, die het logement >Het gouden schaap* hielden en Timotheus, die op hetzelfde college als ik studeerde. Het is mg of ik die brave lieden nog voor mjj zie; Christine met haren grooten taifc- hoed. hield, het toezicht in de keuken en En een eigenaardige uitleg. Zoo b.v. ont raadt hjj den mensch zjjn eigendom te be schermen en wil politie en rechters afschaffeD. gevangenissen en kerkers sluiten. Ook de legers afdanken. De Staat en de eigendom zjjn twee machten, die uit den booze zjjn. Het geld, omdat het een deal der mensch- heid tot slaven maakt, de Staat, omdat deze des menschen persoonljjbe verantwoor- deljjkheid opheft. Zoo b.v. beveelt de Staat aan den militairdood uw naaste, ofschoon geen soldaat er uit zichzelf toe komen zou dit te doen. Zoo heeft T. uit het Evangelie een gods dienst van eigen opvatting getrokken, waar naar hjj zoo trouw mogeljjk tracht te leven. Gemakkeljjk valt hem dit niet, daar zjjn huisgenooten hem in die opvatting alleen laten staan. Hjj leeft als een eenvoudige Russische boer. Zjjn goederen worden niet afgesloten of bewaakt. Weersta den booze niet!* leeraart hjj. Hjj is totaal-afschaffer en heeft ook het rooken afgeschaft. Dierljjk voedsel gebruikt hjj niet meer. Hjj is gehuwd maar bjj ontraadt het een ieder te huwen. Zinneljjke liefde is uit den booze. Tolstoï is dus wel een interessante per soonlijkheid. Zjjn leven en werken zjjn in alle talen der wereld bekend. Op zjjn wjjze werkt hjj aan de komst van het rjjk van vrede en gerechtigheid. Zjjn naam zal ook nadat hjj ten grave gedaald is, big ven leven in de hutten der arme Russische arbeiders en in de vergaderzalen der strjjders voor sociale geljjkheid in Europa. Buitenland. In Duitsch Oost-Afrika zjjn in de maand November van het vorige jaar niet minder dan 500 olifanten doodgeschoten. Er is nu een verbod uitgevaardigd, dat door jagers niet meer op wjjfjes en op jonge olifanten geschoten mag worden. Uit Tanger wordt geseind, dat een Spaansch meisje met haar broertje, die sedert twee maanden door Mooren in da bergen werden gevangen gehouden, vermoord zjjn na eerst vreeseljjk te zjjn gemarteld. De •Liberal* dringt erop aan dat de schuldigen zullen worden gestraft en een schadeloos stelling van den Sultan zal worden geeischt. In Brazilië zjjn da katten niet voldoende om de ratten plaag te keer te gaan en daarom hebben de Brazilianen hunne toevlucht ge- Salome bediende de gasten en reizigers. »Het gouden schaap was soms tot aan den nok toe vol met logeergasten. Op het tjjdstip, waarop dit verhaal begint, had een buitenlandsche kunstenaar, mjjn- heer Lad:slas Duvosier, sedert eenige dagen in dat logement zjjn intrek genomen, het geen groot opzien in ons stadje verwekte. Hjj had de geheele eerste verdieping in gebruikzjjn uiterljjk was opvallend door zjjn lang haar, dat hem als de wol van een merinoschaap in den nek hing, zjjn recht-n neus, zjjn blinkend witte tanden en zjjne bruine gelaatskleur. Hjj scheen zich vrjj te bewegeD, en was nog een echte jongen. Mjjn vriend Timo theus had dadelpk kennis met hem gemaakt en zjj gingen iederen Donderdag en Zondag te samen uit, om eenige gezichten uit de omstreken van Pfalzbarg te nemen, hetzjj op de Platte Rots* of wel in het eiken bosch op den Savernentauvel of elders. Het spreekt vanzelf dat mjjn kameraad den ezel, het vouwstoeltje en de schilders doos droeg Mjjnheer Ladislas speelde na het avond eten altjjd prachtig op de violoncel en Ti motheus begeleidde hem dan Nu ik u dit heb verteld, kom ik weder terug op mjjn geschiedenis en die van Charlotte. Ik had de grootste onrust gevoeld, zon der mjj juist rekenschap te kunnen geven van 't geen bjj mjj omging, toen de oude houtvester Perlot met zgne dochter bjj ons kwam om haar aan Vader toe te vertrou wen. De gedachte aan Charlotte verliet mg geen oogenblik, zelfs gedurende de geleerde verhandelingen van mjjuheer Poirier over de onoverwinnelijke wilskracht, zag ik haar zitten met hare oogen bedeesd op haar nomen tot eene slang, Giboia genoemd. Het dier is 4 meters lang en een arm dik, maar geheel onschadeljjk, want het is niet giftig en valt den mensch niet aan. Men koopt deze slangen op de markt voor ongeveer een rjjksdaalder het stuk. Overdag slaapt de Giboia als een hond voor de deur van de kamer of hier of daar op den vloer, zonder zich met iets te bemoeien, maar nauweljjks breekt de nacht aan of de slang wordt op gewekt en levendig. Snel schiet zjj over den grond en grjjpt de ratten, die zjj doodt, door hun het nekbeen te verpletteren. Zjj eet de ratten niet op. Zjj komt spoedig met hare huisgenooten op goeden voet en raakt zoo aan een huis gewend, dat als men haar naar een andere woning brengt, zjj, juist als een hond, bjj haar vroegeren meester weet terug te keeren. De Giboia is zoo onontbeerljjk, dat als iemand zjjn huis verkoopt of verhuurt, hjj nooit zal nalaten onder de goede hoedanig heden er van op te sommen, dat er een allervoortreffelijkste Giboia in is. De regeering van Nieuw-Zeeland heeft het d nkbeeld geopperd om ter nagedachtenis van koningin Victoria te Londen eene na tionale hoogeschool van kunsten en weten schappen te stichten, waartoe alle koloniën zullen medewerken. Als een eigenaardige bjjzonderheid wordt medegedeeld, dat slechts twee leden van het tegenwoordige Amerikaansche kabinet van president Mc. Kinley een universitaire opleiding genoten. De secretaris der schat kist begon zjjn carrière als kantoorklerk, de secretaris van oorlog als schoolmeester, de postmeester-generaal als letterzetter, de secretaris van marine als jongen op een boerderjj, de secretaris van landbouw als ploeger, en de secretaris van buitenlandsche zaken als koopman. Aan boord van esn Araerikaanschen drie master, geladen met petroleum, die te Gaedd- vigen in Zweden aankwam, heeft een ge weldige ontploffing plaats gehad, die het gansche schip uitean sloeg. Van de 12 per sonen aan boord kwamen 6 leden der be manning en 4 ambtenaren der belasting bjj de ramp om. De vreeseljjke hitte in het westeljjk deel van de Vereenigde Staten duurt ongehin derd voort, zonder dat zich taekenen voor- mandje gevestigd, als op den eersten avond; ik was boos op mjj zelf dat ik haar met zooveel welbehagen had aangezien, en ik bracht mjj onder 't oog dat een philosoof zich niet met dergeljjke beuzelingen moet ophouden. Toen de lessen eindeljjk waren geëindigd, begaf ik mjj naar mjjne loods, niet om vol gens gewoonte mjjne aanteekeningen te maken, doch om te droomen over die vreem de verschjjnselen. Eene dergeljjke aandoening had mjj niet meer verontrust", sedert ik op het bal, dat de inwoners van Pfalzburg den in garnizoen liggende offic eren hadden aangeboden, met mejuffrouw L^ontine Bonat door de versier de zaal van het raadhuis gezweefd en ik weet niet hoeveel walsen gedanst bad op de tonen der muziek van 18de regiment. Leontme droeg dien avond een hemels blauw kleed en hare weelderige blonde lok ken golfden over hare blanke schouders zjj had niet de minste overeenkomst met Charlotte, die kleine boschnimph. De eene* zou de goede Poirier gezegd hebben, vertegenwoordigt de lyrische poëzie en de andere de ongekunstelde pastorale.* Ik was ook van die meening en dacht er sinds een uur over, toen ik eensklaps de deur beneden hoorde opengaan. Vader was gewoon Rosine of Madeleine de groote azjjnkruik uit een der beneden liggende vaten te laten vullen. Als Charlotte dat eens was! zeide ik tot mjj zelf en mjju hart begon sneller te kloppen. De deur gaat weder dichtik hoor iemand in het oude gebouw rondatommelan en de plaat van den oven, waarin Geisse eertjjds zjjn brood bakte, oplichten. Daarna ging die persoon op de plaats, waar hg een doen van een naderend einde. De Zondag is officieel aangewezen als de biddag om regen. De lucht is droog als bjj een oveB. Men begroot de schade, door de droogte aan den oogst in zeven staten aangericht, op ruim 330 millioen dollars. Het is in China nog altjjd niet pluis. Van alle kanten komen berichten van op stootjes. In meer dan dertig districten van Midden-China moet anarchie heerschen. De roovers treden met groote brutaliteit op en de plaatseljjbe beambten zien geen kans ze uit te roeien, meestal omdat de benoodigde krachten hun ontbreken. In Canton hebben een veertigtal bandie ten winkels geplunderd en de politie heeft hen hun gang laten gaan. Op verzoek van de overheid zjjn het Engelsche oorlogsschip Woodlark* en de Fransche kanonneerboot Decidée* naar Butcheng aan het Pojang- meer gestoomd omdat daar tusschen Katho lieke en Protestantsche Chineezen een for meels oorlog is ontstaan. En inmiddels reist de »Gera,« met Von Waldersee aan boord, naar Europa en berichten de Duitsche bla den met bljjdschap, dat nabjj Port-Said, van een Fransche paketboot af, de veldmaar schalk geestdriftig werd toegejuicht. Men meldt uit Londen, d.d. 24 Juli: De Daily News* verneemt dat er te Londen onderhandelingen worden gevoerd met betrekking tot den vrede in Zuid-Afrika. In het Zuiden wordt, volgens denzelfde* berichtgever, een Bieuwe algemeene bewe ging der Boeren op touw gezet. Het laatste van dit bericht ljjkt wel eenig verband te houden met het telegram van da Times* uit Krugersdorp. Al is het niet precies het zelfde, zoo scbjjnt het toch ook onrust in zuideljjker streken te verwachten. Kolonel Allen by rapporteert, dat een macht van 1000 Boeren ta Kromdraai staat. Boeren, die zich onderworpen hebben, ver tellen, dat de Boerenaanvoerders gezamen lijk het voornemen koestaren een beweging naar het Zuiden te maken. Te New-Orleans zjjn Woensdag 1130 muildieren verscheept ten dienste voor het Engelsche leger in Zuid-Afrika. Volgens den korrespondent van de Daily News* te Bloemfontein bevinden president Stejjn en De Wet zich tusschen de Vaal- en de Rhenoster-rivier bg Vredefort, m«t oogenblik toefde. Wie kon dit zjjn Timotheus niet, want hg kende het ge bouw zoo goed als ik, en de trap was vlak tegenover den ingang. De gedachte aan Charlotte maakte mjj onrustig; ondanks mjjne philosofie was d« verzoeking om naar beneden te gaan en haar te omhelzen, mg bjjna te sterk. Ik had een zwaren strgd te voeren ik aarzelde Er komt iemand naar boven, ik zie op, en wie is het? Mjjnheer Ladislas Durosier staat op de onderste trede der ladder, eer, roode baret met een blauwen zjjden kwast dekte zjjn kroeshaar; hjj zag er zoo errs'ig en droefgeestig uit als een dromedaiH en was in 't zwart gekleed, zjjn vest was over laden met charivari's. Welk eene ontgoocheling! Hg keek mjj met zgne groote oogen, die eene bjjzondere bruine kleur hadden, aan en zeide: Vergeef mjj mjjne onbescheidenheid, mjjnheer, maar dit oude gebouw heeft mjjne belangstelling in de hoogste mate opgewekt, het is misschien het eenige dat nog van de Graven van Weldeutz binnen het door Vauban versterkte Palzburg is overgeble ven.* Ik kon niet anders dan beleefd tegen hem zjjn en bood hem dus een stoel aan. Hjj ging zitten, terwjjl fcjj de gewelfde ramen oplettend beschoawde; einieljjk z-Ade hjj Men zou meenen, dat men hier in het laboratorium van den Dadenk>-nden philo soof van Rembrandt was. Bewoont ge dezen uithoek der wereld reeds geruimen tjjd?* (Slot). Naar het Fransch DOOR Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1901 | | pagina 1