Hel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bonimelerwaard. De nieuwe Dokter. yooB Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden. M 3001. WOENSDAG 9 APRIL. 1902. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden l.OO. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke nummers 5 cent. Adyertentien ran 16 regels SO et. Elke regel meer 7Vt et. Groote letters naar plaatsruimte. Adyertentien worden tot Dinsdag- en Yrgdagayond ingewacht. II (Slot.) Hetgeen wij schreven, is eenvoudig de loop der feiten. Daaruit blijkt dat wij den oorlog niet begonnen uit ver overingszucht, veel minder in het be lang vaD enkele handelaren, maar dat wij er toe genoodzaakt waren krachtens het tractaat van 1824. Ook blijkt daar uit, dat de oorlog van Atjehsche zijde niet is een onafhankelijkheidsoorlog, daar zij herhaaldelijk aan andere regeeringen de bescherming hebben gevraagd, die gelijkstaat, wel niet met een inlijving, maar toch met de toekenning van zeer grooten invloed ook op het binnenlandsch bestuur. Toch heeft het van het begin van den oorlog af niet ontbroken aan af keurende stemmen. Niet, dat men niet ten volle overtuigd was van ons goed recht en van de noodzakelijkheid om aan de jarenlange beleediging een eind te maken, maar omdat het tijdstip voor de oorlogsverklaring niet geschikt was. Zelfs een man als Elout van Soeter- woude verklaarde den oorlog noodig om een souvereiniteit van Amerika of Italië, of erger nog van den Turkschen sultan, te voorkomen en alleen meester te blijven van Sumatra. En dat dit gevaar niet denkbeeldig was blijkt uit het voort durend woelen der Pan-Islamisten, voor welke het van groot belang zou zijn geweest er een gebied te hebben, ter wijl de bewering, dat Amerika, door de Monroeleer genoodzaakt, zich niet buiten het Westelijk Halfrond zou be geven, is weerlegd door de in bezitneming der Filippijnsche eilanden. Had Italië er de souvereiniteit gekregen, dan was Atjeh een strafkolonie geworden, wer- waarts de bandieten en misdadigers werden verbannen, tot groot ongerief voor de buren, in dit geval voor ons. Een 20.000 bandieten zijn geen plei- zierige en zelfs gevaarlijke buren. Dat de oorlog dus zonder twijfel te recht is begonnen is zeker, dat hij zoo lang duurde, is de schuld onzer regeering, die door telkens van stelsel te veran deren, of liever door algeheele stelsel loosheid, hem rekte. In 1879 was de oorlog eigenlijk uit, alleen in de „onder- hoorigheden" was nog verzet. Had men dit toen geregeld gebroken dan ware 't uit geweest, maar men overschatte FEUILLETON. ««■■■■■■■■■■■■■■aMHVHaiunKA 2) Het was zeer onbeleefd yan hem, zich op die wjjze uit te drukken en hjj schaamde zich ook dadeljjk er oyer. De dame echter trok glimlachend de wenkbrauwen op en antwoordde bedaard: Het schjjnt mg toe, dat u de zaken ver- wart, maar het spreekt yan zelf, dat als inderdaad de yrouw manneljjk werd ge maakt door de studie, zulks lang niet ver kieslijk zou zjjn. Bjj dit gezegde, waarachter zulk een fijne bedoeling schuilde, maakte dr. Riplej met zuurzoet gezicht een toestemmende buiging. Het wordt mjjn tjjd ons te yertrekken, zeide hg. Het spüt mg, dat wg het niet wat beter oens kunnen worden, daar wg nu toch een- naai buren moeten zjjn, merkte zjj op. Hg boog nogmaals en deed een stap naar de deur. Het is toevallig, ging zg voort, dat ik juist op het oogenblik, dat u hier binnen- traadt, bezig was uw artikel in de Lancet* te lezen over »Locomotorisehe ataxie. Inderdaad, zeide hg droog. Ik viDd het een zeer goede verhandeling. Gjj zjjt wel vriendeljjk. Alleen wordt het oordeel, als u aan pro fessor Pitres van Bordeaux toesehrgft door hem zeiven ontkend. Ik heb zgn brochure van 1890, zei dr. Riplej geraakt. Hier is zgn brochure van 1891 en zg haalde die onder een stapel tjjdschriften te voorschgn. Hebt u nog een oogenblik den het succes en begOD het land als be vredigd te beschouwen. Het gevolg werd, dat de vijandige elementen zich koüden vereenigen en de oorlog opnieuw ont brandde. Toen werd de groote fout be gaan der zoogenaamde concentratie, men beperkte zich tot de verdediging van een klein gedeelte van Groot-Atjeh. Al spoedig bleek het, dat men nu op den verkeerden weg was en aanvaardde daarom in '93 de hulp van den be- ruchten avonturier Toekoe Oemar, die met zijne benden ons helpen zou. Hij ontving een rang als NederBmdsch offi cier en geld en wapenen en 't scheen dat men nu gedaan werk zou krijgen, tot in '96 zijn afval alles weder op losse schroeven stelde. Men was toen genoodzaakt tot krachtig optreden en sedert is de toestand dan ook heel wat verbeterd. In eigenlijk Groot-Atjeh is de veiligheid even groot als op Java en ook in de kuststaten is de toestand steeds vooruitgaande. En ware het niet, dat van uit de Engel- sche bezittingen aan den overkant, uit de Straits Settlements, waar men onze vorderingen met leede oogen aanziet, omdat men er een bedreiging in ziet voor Singapore's handelsbeteekenis, ware 't niet vandaar uit, dat de nog over gebleven opstandelingen steeds van wa penen enz. werden voorzien, we zouden al veel verder zijn geweest. Yolgens deskundigen is de eigenlijke oorlog overwat te doen blijft is noodig, om de wettige hoofden te steunen in hun gezag tegen hunne onderdanen en hen zelf er aan te gewennen, dat zij onze bevelen gehoorzamen. Het geheele land wordt nu overdekt met goede wegen, opdat de inlandsche bevolking de mark ten enz. kunne bezoeken, een stoomtram is aangelegd en in verschillende oorden worden mijnbouwkundige onderzoekin gen ingesteld. Yoor den Atjeher zelf, die vroeger tijdens de telkens bestaande regeering- loosheid voortdurend was blootgesteld aan onzekerheid, zoowel van zijn leven als van zijn bezit, is de toestand onder ons bestuur een groote vooruitgang. Dit wordt door henzelven, die in het reeds geheel tot rust gebrachte gedeelte wonen, ronduit erkend. En dat de opstand zich in de onderhoorigheden zoolang staande houdt, is voor een groot deel de schuld der Mohammedaansche priesters, voor welke iedere oorlog tegen de Christenen tjjd, om deze bladzjjde even door ta zien Dr. Riplej nam het boekje van haar aan en vloog de paragraaf door, die zg hem had aangewezen. Er was geen twjjfel aan, alle grond werd daardoor aan zgn eigen artikel ontnomen. Hg wierp de brochure op tafel, maakte nog maals een stjjve buiging en ging haastig naar de deur. Terwgl hg de teugels van zgn knecht overnam, zag hg de dame voor een der vensters staan en het kwam hem voor dat zg hartelgk lachte. Dan geheelen dag bleef de herinnering aan dit bezoek hem bjj. Hg gevoelde, dat hg er allesbehalve roemrjjk was afgekomen. Zg had zich zgn meerdere getoond. Zjj was hoffeljjk geweest, terwjjl hg ruw was; zg was kalm gebleven en hg had zich geraakt getoond. En dan wat hem vooral hinderde, was haar tegenwoor digheid in het dorp, haar mededinging naar zgn praktgk en dat te moeten ondervin den van een vrouwelijke dokter! Zgn voorstelling van zoo iemand was hem wel altjjd zeer antipathiek geweest, maar daar hg er nog nimmer een had ontmoet, maakte hg het er zich ook niet erg druk over. Doch nu was zg daar in levende lgve, hopende op dezelfde patiënten als hg. Niet, dat bg zoozeer vreesde, dat zg hem veel patiënten zou ontnemen, maar zjjn ideaal van ware vrouwelijkheid was hem ontno men. Zg kon niet ouder zgn dan 30 jaar en zg had een levendig en aantrekkelijk uiterljjk. In zgn verbeelding zag hg telkens haar geestige oogen, haar vastberaden mond. Hoe meer hjj daar aan dacht, hoe meer het hem tegenstond, dat zg de stadie voor dokter had doorgemaakt. Een man kon zoo iets wel doen, zonder iets van zgn reinheid er en alles wat dienen kan om dezen scbade te veroorzaken een heilige plicht is. Want bijna van iederen oorlog in Indië kan men zeggen, dat zij de aanleggers zijn. Daarbij oefenden zij op Atjeh over de regeerende vorsten en hoofden een groot gezag uit, zoodat zij het zijn, die zich door ons benadeeld achten. En ver geleken bij den tijd toen zelfs de Sultan en zijn familie van zeeroof leefden, is er reeds eene groote vooruitgang merk baar. Nu gaat het toch allerminst aan, om een oorlog tegenover zeeroovers en moordenaars, die eene voortdurende be dreiging waren voor alle omliggende volken, die blijkens hetbovengeschrevene volstrekt niet op onafhankelijkheid zijn gesteld, te vergelijken met de Boeren republieken, waar landbouw en veeteelt het rustig en vredig bedrijf vormde van een groot deel der bevolking, waarnaast zich een bloeiende nijverheid ontwik- delde een land waar de toestanden op onderwijsgebied van dien aard waren, dat zij de eere-medaille behaalden op de Parijsche tentoonstelling. Waar de Engelschen, tuk op het goud der Republiek, na een vroegeren ver ijdelden rooftocht, eerst door eindelooze uittartingen de Boeren tot wanhoop dre ven en toen met een tienvoudige over macht hen trachtten te verpletteren, roovende, moordende, plunderende waar zij kunnen, vrouwen en kinderen uit moordende in de concentratiekampen en de aanvoerders, als waren ze misdadi gers, ophangend of dopdschietend, daar mag ook in dat opzicht de oorlog niet worden vergeleken. Men vergete niet, dat de Atjehers den 70-jarigen bood schapper van generaal van Swieten op de schandelijkste wijze vermoordden en onze gewonden op de gruwelijkste wijze ter dood brachten. Dan is 't begrijpelijk dat ook van onzen kant uit wraak wel eens dingen zijn gebeurd, die niet door den beugel kunnen. Soldaten zijn nu eenmaal geen engelen! Dat een partij, die eiken oorlog, om welke reden ook ondernomen, afkeurt, ook hare stem verheft tegen dezen, is te begrijpen, maar het gaat daarom niet aan, uit dien oorlog een wapen te smeden tegen de regeering en het voor te stellen, als zouden landroof van de zijde van deze en begunstiging van het kapitaal, betrokken bij den landbouw en de nijverheid op Sumatra, de drijf- bjj te verliezen, dat spreekt vanzelf, maar voor eene vrouwschaamteloos vond hg het! Het duurde echter niet lang of hg be merkte, dat hg haar wel degeljjk als mede dingster te vreezen had. Eenige nieuwsgie rige patiënten hadden zich, aangetrokken door het bjjzondere van het geval, onder haar behandeling gesteld en de indruk, dien zg op hen maakte door de flinkheid van hare behandeling en de nieuwerwetsche in strumenten, die zg bg het onderzoeken van hun kwalen gebruikte, was zoo groot, dat zg nog weken daarna er over spraken. Door verscheidene gelukkige genezingen was dr. Verrinder Smith in den tgd van twee maan den als een uitstekend medicus bekend ge worden. Af en toe ontmoette dr. Riplej haar op zgn dageljjksche ronde. Zg had een hooge sjees aangeschaft en mende zelvepterwjjl een kleine tggerhond achter baar in het rjjtuig zat. Als zg elkaar ontmoetten, groette hg beleefd, maar tegel jjk zóó koel en stjjf, dat zg wel begreep, dat er geen sprake van toenadering tusschen hen was. En inderdaad was zgn antipathie tegen haar al spoedig aangegroeid tot af keer. De »man«vrouwc noemde hg haar tegen de patiënten, die hem getrouw waren geble ven. Maar hun aantal werd steeds kleiner en dagelgks moest hg nieuwe nederlagen ljjden. De dame had op onbegrjjpeljjke wjjze de mensohen geboeid, zg hadden een bjjna bjjgeloovig vertrouwen in haar macht en van heinde en ver stroomden haar de patiënten toe. Maar 't meest hinderde het hem, als zg iets bewerkstelligd», wat hg voor onuitvoer baar had verklaard. Bg al zjjn kundigheden toch, bezat hg voor operaties noch de ver- eischte koelbloedigheid, noch de noodige veeren zijn. Daarom is het noodig, dat men zich voortdurend goed herinnere, wat de toestand van Atjeh was en hoe wij door internationale verbintenissen evenzeer als door het belang van ons bezit op het eiland, er toe zijn genood zaakt. Hopen wij, dat het nog te vol tooien „bijwerk" spoedig zij ten einde gebracht en, evenals nu reeds Groot- Atjeh, het geheele eiland zich verheugen mag in toenemende welvaart en bloei onder ons opperbestuur. Buitenland. Toen president Loubet Zaterdag van zgn reis naar Montélimar te Pargs was terug gekeerd, trad een persoon op het rgtuig van den president toe en riep uit: President, ik vraag recht. Hg werd terstond gearresteerd. Hjj droeg een geladen revolver bg zich, was zeer op gewonden en verklaarde, dat hg zich voor de oogen van den president van het leven had willen berooven. Het plan bestaat de reis van Pargs naar Londen met een uur te bekorten door den aanleg van een electrisehen spoorweg van Londen direct naar Dover. In het Britsche Parlement zal zoo spoedig mogeljjk mach tiging voor den aanleg van dien spoorw-g worden gevraagd. Het sjndicaat, dat daartoe gevormd is, moet hoofdzakeljjk uit Amerika nen bestaan. Men berekent, dat de afstand LondenDover gemakkelijk zal kunnen worden afgelegd in 50 minuten. De kosten zijn geschat op 5 millioen pond sterling. Een 12-jarig musje te P^rjjs, Georgette genaamd, had twee.... vrjjers: Georges en Auguste, die iets ouder zgn dan zij. Zaterdag ontstond twist tusschen de beide medeminnaars en ten slotte keerde hun toorn zich tegen Georgette, die zg uitscholden. Het meisje liep naar huis, groep er een flesch, met zwavelzuur gevuld, en wierp den inhoud in het gezicht harer aanbidders. Georges is afschuwelijk verminkt en zgn toestand is zorgeljjk. Georgette is gearresteerd. Een officieus telegram uit Konstantinopel meldt, dat de Porte de mobilisatie heeft gelast van 170.000 man troepen, teneinde het hoofd te bieden aan den toestand in Macedonië en Albanië. vastheid van hand en gewoonljjk zond hg daarom een ernstig geval naar Londen. De dame echter kende een dergeljjke zwakheid niet, zg pakte alles aan, wat haar voorkwam. Het was een vreeselgke slag voor hem, toen hg vernam, dat zg van plan was Alex Tur ner's voet te opereeren en nauwelgks was hg van den schrik over dit bericht beko men, toen hg een briefje van Alex moeder ontving, met het verzoek of hg de operatie wilde bjjwonen om behulpzaam te zgn bg het toedienen der chloroform. Het zou on- men8chelgk geweest zjjn te weigeren, daar er niemand was, die zgn plaats kon ver vullen. En toch, in spgt van zjjne ergernis, kon hjj niet nalaten de behendigheid te be wonderen, waarmede zjj de operatie ten uit voer bracht. Zjj behandelde het wasachtige voetje zoo zacht en hanteerde hare instrumenten even handig als een artist zgn penceel. Hjj had nog nooit zoo iets meesterlik» gezien en hg was zoo eerljjk dat ook te zeggen, hoe wel hare vaardigheid zgn afkeer voor haar nog deed toenemen. Deze welgeslaagde operatie maakte haar nog meer bekend en dat natuurljjk tot zgn schade, zoodat de zucht tot zelfbehoud er nu nog bjjkwum, om haar hoe langer hoe verfoeiljjker in zgn oog te maken. Maar juist die groote afkeer was bestemd de zaak tot eene zeldzame oplossing te brengen. Op een winterdag, juist toen hg opstond van zgn eenzaam middagmaal, werd hjj ontboden bi den heer Faircastle, den rjjk- sten grondbezitter uit den omtrek, wiens dochter zich zeer ernstig gebrand had. Te gelgk was een andere knecht naar dr. Smith gezonden, zei de man, die de boodschap bracht, want het kwam er niet op aan, 'Te Glasgow is Zaterdag, bjj een inter- nationalen voetbalwedstrijd, eene trffiune ingestort. In de paniek, welke daardoor ontstond, werden 20 personen gedood en 162 gewond. Omtrent deze ramp lezen wjj nader Een groot onheil, waarbjj 3 personen direct zgn gedood, en meer dan 100, deels hopeloos, gewond, had Zaterdagmiddag in Ibrox Park te Glasgow plaats, bg den In ternational Association voetbalwedstrijd tus schen Engeland en Schotland. Vóór het spel begon, was het publiek over de heining op het veld gedrongen, waardoor het uitzicht van de gereserveerde plaatsing af werd be lemmerd. Om het spel te kunnen laten aan vangen, moest het publiek de menschen van het terrein verwjjderen, maar een paar mi nuten na den aftrap braken de toeschouwers opnieuw van alle kanten door en vulden met duizenden het veld, waardoor de wed- strjjd onmogeljjk werd gemaakt. Ten slotte maakte de bereden politie een charge over het terrein om dat schoon te vegen. On gelukkigerwijs stortte toen onder de op dringende massa een deel van de tribunes over een lengte van honderd voet in, en de menschen vielen over elkander tusschen de planken, sommigen van 60 voet hoog. Bg de paniek geraakten bovendien velen onder den voet. Stukken van het amphitheatre werden gebruikt als burries om de gewon den naar het paviljoen te dragen, dat wel dra vol was, waarna de ongelukkigen achter op het veld werden uitgestrekt, in afwach ting van doctoren en ambulances, die ge lukkig spoedig verschenen. Te 4 uur waren 40 personen met rib-, been- en armbreuken onder medische behandeling, terwgl een 60 anderen mede voorloopig werden verbonden. Het moet een ontzettend gezicht zgn ge weest, dadeljjk na het instorten, die ker mende massa in de diepte te zien liggen, te midden van de brokken van vlo9ren en heiningen; en aanvankeljjk durfde niemand zich te wagen op den rand van het deel der tribune dat nog stond, uit vrees dat het mede zou bezwjjken. Maar toen men zag, dat geen verder gevaar dreigde, gingen dadeljjk velen de ongelukkigen helpen, en toen vonden zjj reeds dadeljjk 2 ljjken, en stervenden onder de gewonden. Het publiek voor dan wedstrjjd was niet minder dan 60.000 personen sterk. Om de aandacht van wie zou komen, als er maar zoo spoedig mogeljjk hulp verleend werd. Dr. Riplej stoof zgn huis uit en zgn rgtuig in, alles was er hem aangelegen osa dezen, zgn voornaamsten patiënt te behou den. Hjj gunde zich den tgd niet om de lantarens van zgn rgtuig aan te steken, maar reed in vliegenden galop weg. Hjj woonde iets dichter bg den landheer dan dr. Smith en was er bgna zeker van, dat hg er wel vóór haar zgn zou. Eu dat zou ook gebeurd zgn, als het grillig noodlot hem niet in de wielen gere den had, zooals dat ons, stervelingen, zoo menigmaal overkomt. Of het kwam, omdat hg zgn lichten niet aanhad, of, omdat zgn gedachten te zeer vervuld waren met zgn mededingster, hoe het ook zjj, hg nam bg een kromming van den weg zjjn draai te kort, met het gevolg, dat de verschrikte paarden den duisteren weg oprenden met het ledige wagentje achter zich. De knecht van den heer Faircastle kroop verschrikt uit de sloot, waarin hjj door den schok was terechtgekomen. Hg streek een lucifer aan en keek daarmee naar den kermenden dok ter. Deze richtte zich een weinig op en zag bg het flauwe schjjnsel, het bloed uit zgn been stroomen. Vervloekt! steunde hg, dat is geen klei nigheid en daarop viel hjj bewusteloos neer. Toen hjj weer tot zichzelven kwam, was de knecht verdwenen; hjj was naar het hoerenhuis gesneld om hulp te halen. Een kleine jongen liet het licht van een rjjtuig- lantaren op dr. Riplej's gekwetst been schjjnen, terwgl een dame met een geopend étui vol glinsterende instrumenten naast zich, bezig was, zjjn broekspjjp open ta knippen. illDWUBMD (Slot volgt/.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1902 | | pagina 1