Hel Land van Heosden en Altena, de Langstraat en de Honnnelerwaard.
Het verborgen testament.
M 3016.
OPVOEDING.
landdam! alten^
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 31 MEI.
1902.
voob
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per S maanden f 1.00.
Franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Er zijn ouders, die 't hunnen kinde
ren in de wereld niet gemakkelijk ge
noeg maken kunnen, en hoe zuurder
zij 't zeiven in der tijd gehad hebben,
des te lichter en gladder moet het bij
hunne kinderen gaan. Geen koud luchtje
mag hun aanwaaien en de moeder heeft
toch haar leven lang in den snijdenden
tochtwind gestaan. Geen steentje mag
hun in den weg liggen, terwijl de vader
toch bergen op zij heeft moeten wen
telen. De ontbering moet in overvloed,
de inspanning in uitspanning verkeerd
wordenwat de ouders om zoo te zeg
gen op hunne rekening te goed hebben,
moet met rente en woeker op de kin
deren overgaan.
Zoo denken en zorgen de ouders in
hunne hooge wijsheid, en als alles hun
naar wensch gaat, brengen zij kinderen
groot, die half zoo gelukkig en in allen
gevalle drie kwart minder bruikbaar
zijn in de wereld dan zij. Ook de
•meest zorgdragende ouders kunnen toch
niet alles afwenden, niet alles voorzien.
Een ieder heeft toch zijn eigen pakje
te dragen en niemand kan 't hem af
nemen; maakt men 't van voren een
pondje lichter, dadelijk hangt er van
achteren weer een pond meer aan, en
't leelijkste is, dat het alsdan ook met
het rechte evenwicht gedaan is. Waar
toe zou ieder mensch ook handen en
voeten en een gezonden kop gekregen
hebben, als hij die niet gebruiken moest
Juist van die handen, die voeten en
dien kop 't rechte gebruik te leeren is
de hoofdzaak; zich zoo veel mogelijk
altijd zelf te helpen en te redden is
de voordeeligste kunst in het leven, en
hier mogen de ouders allerminst het
leergeld van een paar blauwe oogen
ontzien, laat staan dat van het gezonde
zweet, uit den spaarpot hunner kinderen
betaald.
Dan hebben de ooievaars eene betere
manier van opvoeding, zooals menigeen
op het platte land daar wel eens ge
tuige van is geweest. Gij overbezorgde
ouders, kijkt des zomers eens naar dat
dak, waar een ooievaarsnest met jongen
is. Als de dag tot vertrekken op handen
is, en de een of andere geelsnavel uit
schroomvalligheid of onbehulpzaamheid
nog niet ter deeg goed kan vliegen, dan
schiet er tot lange explicaties en oefe-
FEUILLETON.
8)
»Ge hebt het lot van de kinderen in
handen,* voer Rogalla langzaam voort. »De
bewjjzen van dat verwenschte huweljjk lig
gen in het familie-archief. Daar hebt ge
den sleutel van wat wilt ge doen?*
>Ik weet het niet, Rogalla,* antwoordde
Willy met schuwen blik terzijde naar zjjne
vrouw, die in troteche houding hg hem
stond. »Het oogenblik, waarvan ge spreekt,
is nog niet gekomen; ik kan nog geen
besluit nemen breng mg niet in verzoe
king.*
»Neen, het beslissende oogenblik is nog
niet aangebrokenmaar als het aanbreekt,
denk dan aan dit gesprek en herinner u de
plichten, dia ge tegenover mg en de kin
deren hebt te vervullen.*
>Daar zal ik aan denkeD, wees daar ze
ker van. Maar ik kan geen eerlooze scbark
worden. Wat ge me aanraadt, is....«
Een luid geschreeuw op het slotplein
ond«rbrak het gesprek der echtgenooten.
Een dichte schaar van mannen, vrouwen
en kinderen stroomde het plein op. Aan het
hoofd van den troep liep de opzichter van
het landgoed en naast hem de schoolmeester
van het dorp. Midden op het plein bleef
men staan. De opzichter zwaaide zjjn muts
en riepJongens, er komt oorlog, oorlog
tegen de Franscben! Hoeral hoeral nog
eens hoera!*
ningen naar de regels of tot voorlezingen
over de wet der zwaarte onmogelijk
tijd meer over. Wat doen de ouden nu?
Zij brengen hun sukkelaar op den nok
van het dak en stooten er hem zonder
omstandigheden vaD af, waardoor de
nood hem wel van zelf leert, zijne vler
ken uit te spannen en te vliegen al zijn
best, alsof hij 't van den knapsten
meester geleerd had. Ja, evenals de nood
ijzer breekt, bidden leert enz., evenzoo
leert hij ook vliegenNatuurlijk blijven
de ouders hier echter niet rustig bij op
het dak zitten en kijken toe, of hun
kind bij geval ook den nek zal breken,
maar ze blijven mee bij de hand, passen
goed op en steunen het jong, als het
gevaar loopt van te vallen.
En de grootste vliegersbazen onder
de menschen namelijk en die zich
't hoogst boven de gewone koppen leer
den verheffen, die hebben dat meest ook
op zulke ooievaarsmanier geleerd. Zie
maar eens onder uwe bekenden rond of
in de geschiedenis, waar gij wilt, onder
geleerden en soldaten, onder kunstenaars
en kooplieden. En is daar soms ook
menigeen hals over kop neergetuimeld
en heeft een leelijken val gedaan, zoo
geschiedde dat doorgaans niet bij het
leeren vliegen daartegen werd won
derbaarlijk gezorgd, ook zonder ouders,
maar integendeel, als iemand al hoog
op was gevlogen en zich verbeeldde een
volleerd meester in de kunst te zijn.
ASiiitenlaiicl.
Ongeveer een jaar geleden hebben 25
Fransche mijnwerkers, dis te Montceau ge
daan hadden gekregen, een kolenmjjn ver
kregen, welke sedert ruim 40 jaar door den
vroegeren eigenaar onontgonnen was ge
laten. De Fransche regeering schoot han
15,000 franks voor ten behoev9 dur instal
1 itie en thans hebben zg dat voorschot
afbetaald en is er nog 9300 franks in kas.
Maandag heeft op feestelijke wjjze de over
dracht plaats gehad in tegenwoordigheid
van een ambtenaar van het departement
van koophandel, die namens den minister
lillerand de werklieden-eigenaars geluk
venschte met hun poging om zei ven da
qjn te exploiteeren. De mg uwerkers ont
vangen 5 franks per dag en laten de verdere
ntvangsten voorloopig in de gezamenlijke
t as. Zg hnizen te zamen in een woning
'dj de mgn, waarvoor elk per dag 1,10
frs. betaalt en zenden het overschot aan
hun gezinnen, die nog te Montceau en in
Juichend stemde de menigte daarmee in,
en de echo weergalmde tot het graf, waarin
weinige dagen geleden de oude baron was
bggezet. Als hg op dit oogenblik nog bad
geleefd, zou hg naar buiten getreden zgn
en met de juichende schare ingestemd heb
ben. Nu wachtte de menigte vergesfs, dat
een heer von Altenbrak zich aan hau hoof 1
stelde. Willy wilde wel op het balcon gaan,
maar zgn vrouw hield hem terug, met de
boosaardige woorden: >Laat die menschen
stilletjes begaan; gg zgc hun beer niet, gg
zgt slechts gast op het slot Tan uw voor
vaderen
En onder den duivelachtigen invloed van
zgn vrouw bleef Willy besluiteloos aan het
venster staan en keek de menigte na, die
onder luide juichkreten aftrok.
Ook Eduard von Altenbrak vernam bg
zgn aankomst te Berljjn, dat de oorlog
was uitgebroken. Bg zgn thuiskomst ont
ving hg de tijding vau zgn commandant,
dat bg zich tegen den avond bg zgn regi
ment moest voegen. Van de weinige uren
die nog overbleven, maakte Ednard gebruik
om zich naar zgn vrouw en kinderen te
spoeden.
Hg deelde haar in korte trekken den
toestand mede en zeide, dat, indien het
noodlot hem niet meer deed terugkeeren
uit den strijd, zg zich naar zgn broeder
moest begeven, die haar en de kinderen
met alle hulp zou terzjjde staan.
Voor hjj echter ten strgde trok, wilde hg
ook afscheid van zjjne kinderen nemen
arm in arm trad bg met zgne vrouw de
kamer binnen, waarin deze sliepen. Eduard
boog zich over hen heen en kuste ze op
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiên worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
de omgeving gevestigd zgn. Het zal nu
moeten blgken of deze coöperatie stand
houdt.
In de dynaraietfabriek van Alfred Nobel
Co. te Krümmel bg Bergedorf heeft Maan
dagochtend een hevige ontploffing plaats
gehad, die aan vgf arbeiders en den che
mist Bernt het leven kostte. De materieele
sehade is zeer groot. Da ontploffing was zoo
geweldig, dat overblijfselen der verongeluk
ten eenige duizenden meters van de plaats
des onheils teruggevonden werden. Da slag
werd tot in Lauenburg en Büchen vernomen.
In het drie kwartier verwijderde Grüahof
werd het dak van het schoolgebouw inge
drukt.
De Keizer van Rusland heeft een besluit
uitgevaardigd, waarbg uit de schatkist eene
schadevergoeding van 800,000 roebels wordt
verleend aan de grondeigenaars in de goe-
vernementen Cbarkow en Poltawa, die door
de boeren-onlusten verliezen hebben geleden.
De regeliag dier schade is aan eene kom
missie opgedragen, welke tevens den tjjd
zal hebben te bepalen, binnen welken de
boeren door betaling eener hoogere jaar-
ljjksche belasting hunne schuld aau de
schatkist motten aauzuivereu.
Bg de inspectie van een brigade te Kaschau,
in 't noorden van Hongarije, traden 28
man van een compagnie van het 34ste regi
ment infanterie naar voren, en beklaagden
zich bg den brigade-generaal over de on-
menscheljjke behandeling, waaraan hun
kapitein hen blootstelde.
Er is terstond een commissie van onder
zoek ingesteld en de klagers, waaronder
verschillende onderofficieren, zgn voorloopig
bg andere compagniëu ingedeeld.
De Engelsche bladen vertellen, dat een
net gekleed persoon zich Woensdag aan een
der ingangen van het Bnckingham-paleis
te Londen vervoegde bg den aldaar gepos-
teerden politieagent, wien hg zeide, dat
Koning Edward hem wachtte en dat het
belangrijke zaken betrof.
Daar het voorkomen van den bezoeker
niets verdachts had, bracht de politieagent
hem naar d< n ingang van de appartementen
van den koning, waar, naar het schijnt, de
bezoeker er in slaagd» de waakzaamheid
der paleisbedienden te verschalken en tot
in het kabinet vau Zgne Majesteit door te
dringen.
Man gelooft echter niet dat hg den ko -
het voorhoofd. Ia zgn slaap lachte de kleine
Ednard: zgn lippen bewogen zich en in
zjjn droom fluisterde hg: »Papa, papa, laat
mg meerijden.*
»Mijn zoon, mgn zoon,* fluisterde Eda-
ard, die zgu tranen niet langer kon be
dwingen. Hg zonk voor het bed op de
knieën en bedekte zgn gelaat met zgn
bandeH. Daar slo^g zgn vrouw haar armen
om zgn hals, en een zachte stem fluisterde:
»Hg moet worden zooals gg, Eduard
getrouw en braaf een man van eer
zooals zgn vader.*
VI.
Het Fransche en het Duitsehe leger hiel
den elkander in vreeseljjke, bloedige omhel
zing bekneld. Sodert negen uur 's morgens
donderden de kanonnen, knetterde het ge
weervuur, klonk 't hoera der voortfringend9
Daitschers en het gekerm der krijgers, die
door het vjjandeljjke lood geveld waren. De
AngU8tuszon brandde heet op het in kruit
damp gehulde slagveld. Als vurige slangen
kronkelden zich de batterijen over de ver
treden akkers, ze verdwenen wel hier en
daar achter boschj?s, maar vertoonden zich
dan weer en voltooiden den kring rondom
de ongelukkige dorpen, waarin zg een regen
*an granaten deden neervallen.
FlavigDy, Tronville, Mars la Tour en
Vionville geleken reeds veel op bouwvallen,
en nog steeds ging het geschut voort met
verwoesting aan te richten. Daar aan de
noordwestzjjde waren de hoogten van Bru-
ville, Sainte-Marie en Rezonville bezet door
de keurtroepen van het Fransche leger, de
regimenten van Canrobert en Ladmirault,
ning ontmoet beeft. Zgn aanwezigheid werd
eindelgk opgemerkt, men ondervroeg hem
en zijn verwarde antwoorden deden het ver
moeden ontstaan, dat hg niet over het volle
gebruik van zgn zinnen beschikte. De be
dienden brachten hem buiten het paleis.
Later werd geconstateerd, dat men met een
krankzinnige te doen had.
Woensdag in den vroegen morgen is t«
Londen tusscbea het Buckingham-paleis en
de abdjj van Westminster eene algemeene
repetitie gehouden van den koningsoptocht
op 26 Juni. De hofrgtuigen, waarin dan de
vorstelijke personen zullen plaats nemen,
waren vervangen door brikken en mailkoet-
sen, bespannen met de fraaie paarden, die
ook dan dienst zullen doen.
De >Daily Mail* verneemt nit Ottawa,
dat er ernstige onlusten dreigen uit te bar-
ten in Canada, tjjdens de kroning van Ed
ward VII. Een belangrgke stam van Iro-
keesche Indianen heeft sedert eenigen tgd
grieven tegen de blanke bevolking, tenge
volge van vgandelgke invallen van de blan
ken op zgu grondgebied. Het hoofd van
d*zen stam, die geen bevredigende resultaten
kon krjjgen na een bespreking met de
Canadee8che regeering, heeft zgn zaak per
soonlijk bepleit in Engeland, doch eveneens
te vergeefs. Thans heeft hg verklaard, liever
de blanken den oorlog aan te doen, dan
langer bloot te staan aan die onrechtvaar
digheden.
Geen Btad ter wereld kan zich met Butte,
in Montana, (Amerika) vergeljjken. Dit is
een mgnwerkersstad met 45.000 inwoners,
een stad die nooit slaapt. De winkels, uit-
spanniugslokalen en zelfs enkele kantoren
zgu dag en nacht open; men kan zich op
elk uur van den nacht en den dag laten
scheren, een tooneelstuk zien, in een café
gaan en inkoopen doen.
Het eenig beroep, dat de bewoners uit
oefenen is mgnarbeid; dezs wordt onafge
broken in drie afdeelingen, elk van 8 uur,
verricht.
Eu naar het drie-ploegenstelsel is het ge-
heele leven ingericht, den geheelen nacht
stralen de winkels in het schitterendste elec-
trische licht, goed gekleede menschen ziet
tsen op elk uur rondwandelen, alleen weet
mon niet of zg juist opgestaan zgn of eerst
naar bed willen gaan. Men moet niet den
ken dat het in Butte armoedig toegaat. De
mijnwerkers verdienen veel geld, zg werken
die reeds in de Krim en Italië gevochten
hadden^ bg Rezonville stonden de keur
troepen, de keizerlgke garde. Zg begeerden
niets liever dan zich op de Pruisen te werpen,
die moedig en ophoudelgk over Tronville,
Flavigny en Vionville voortschoven. Op de
hoogte van Villars stond de grjjza veldheer
Bazaine; den stand van het gevecht niet
wetende, hield hg zgn troepen terug.
Doch tegen dea middag verslapte de
kracht van het Pruisische legerkorps tegen
de vgandelgke overmacht. Bg Vionville
kwam het gevecht tot staande vermoeide
Pruisen konden niet verder, de ammunitie
raakte op, de artillerie had geen voorraad
meer. Daar drongen Conrobert ea de kei
zerlgke garde onstuiming vooruit. Toen
kwam bet er op aan, het bedreigde voet
volk en de artillerie te redden, hun tgd tot
verademing te verschaffen en gelegenheid
om nieuwe krachten te verzamelen. Dat
was de taak van de cavallerie. De trompet
ters bliezen den aanval en daar stortten de
zwarte Brunswgksche huzaren zich op den
vgand. Maar of de zwarte ruiters ook al
doordrongen tot de plaats, waar Bazaine
stond, of hun aanvoerder zelf het zwaard
kruiste met den Franscheu maarschalk, de
overmacht was te groot; de lichte ruiterij
moest terug, en de kolommen der vgande
lgke grenadiers drongen steeds dichter aan
op de afgematte Pruisische infanterie. Nu
moest een laatste krachtsinspanning van
paard en ruiter redding brengen 1 De hu
zaren waren teruggeworpen hoort! daar
dreunde de aarde onder den galop der zware
ruitergde zon schitterde op de glinsterende
kurassen der cavallerie, de vaantjes der ula-
met gver en willen dus ook van het leven
genieten.
Carnegie heeft onlangs een ljjst doen
opmaken van de verschillende schenkingen,
die hg reeds gemaakt heeft; het totaal
bedag is 67,212,923 dollars, zeker de grootste
som die een man gedurende zjjn leven ooit
voor openbare doeleinden geschonken heeft.
De belangrijkste giften kregen Schotland
voor de universiteit 10,000,000 dollars,
Washington, voor een nationale universiteit
10,000,000 dollars F< sburg vo hal
Carnegie-instituut 7,25ü,0u0. Ua&rbg komen
4,000,000 als pensioenfonds ,der arbeiders
van de Carnegiefabrieken en 2,000,000 voor
een polytechnische school in Pittsburg.
Veel werd door hem voor bibliotheken
geschonken. Bovenaan staan hier de open
bare boekerijen van New-York, die 5,200,000
dollars ontvingen, St. Louis kreeg er voor
hetzelfde doel 1,000,000. De geheele lgst
telt ongeveer 200 nummers.
In een stadje in Georgia is Carnegie eens
iets overkomen, wat bg gaarne vertelt. Hjj
had nooit een negerkerk bezocht en zoo
ging hg er een binnen en nam op de ach
terste bank plaats. Nu moet men weten,
dat het kritieke moment bg een neger
predikatie altijd het slot is, wanneer met
de schalen wordt rondgegaan. Dan wordt
menige knoop van een of ander kleeding-
stnk afgesneden. Carnegie echter legde een
bankbiljet van vgftig dollars op de schaal.
Toen de geestelijke, zooals gebruikelijk was,
aan de gemeente mededeelde wat de collects
had opgebracht, zeide hg
Broeders, de Heer is buitengewoon ge
nadig jegens ons geweest. Wjj hebben eea
dollar en 24 cents bg de collecte opgehaald
en als het biljet, dat de onde man met
den grgzen baard op de schaal gelegd heeft,
echt is, dan hebben wg 51 dollars en 24
ets. ontvangen. Broeders 1 ;at ons den Heer
danken en hem bidden, dat het biljet acht is.«
Carnegie verliet de kerk, toen het gebed
uit was.
Nu weer heeft zich te Trenton, in dan
staat New Yersey, Amerika, eene maat
schappij gevormd met een kapitaal van 34
millioen dollars, welke aan de groote Arae-
rikaansche tabakstrust de kontrole verze
kert op 85 pCt. van den sigaren- en tabaks-
handel op Cuba.
Volgens een telegram uit Rozeau, op Do
minica, is daar Dinsdag uit Martinique ten
nen wapperden in hat frissche windje en
als een verwoestende bergstroom stortte de
ruiterbrigade onder bevel van generaal von
Bredow zich met doodsverachting op dea
vgand. Met doodsverachting ja, slechts
de helft van hen keerde uit den strgd
Ook dit offer der Pruisische ruiters sebgut
tevergeefsReeds is Tronville weer in han
den der Franschen, reeds dringt generaal
Ladmirault over Mars la Tour naar voren
en dreigt den linkervleugel van de stelling
der Pruisen in te sluiten, doch tegen vjjf
unr verschijnt de twintigste divisie op het
slagveldde trompetten worden geroerd en
met versche krachten gaan de troepen van
het tiende legerkorps in hst gevecht. Een
heete strgdt ontbrandt rondom Tronville en
Mars la Tourluidt klinkt soms het hoera
der Duitschers, schetterend weergalmt het
geluid der signaalhoorns, het geweervuur
knettert, de granaten vliegen fluitend door
de lacht en daartusscheu sisseu de mitrail
leuses. En over dit afgrgseljjk tooneel van
dood en verwoesting werpt de ondergaande
zon hare laatste stralen.
Op de linkerflank der Daitsche slaglinie,
half gedekt door laag struikgewas, staan de
gardedragonders en onbeweeglijk voor zgu
escadron zien we Eduard von Alteubrak.
Zgn oog schittert met een somberea gloed.
Langs zgn voorhoofd vloeit langzaam, bjj
droppels, het bloed nit een lichte wond, hem
door een vgandelgk zwaard toegebracht.
Reeds hebben de dragonders tweemaal een
aau ral gedaan en zich in het heetst van
den strgd geworpen; na staan ze daar, de
mannen en paarden, om van de zware ver
moeienis te bekomen. Wordt vervolgd).
OTIU»
