Ilel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Het verborgen testament.
Brieven uit Amsterdam.
Uitgever: L. J. YEESMAH, Heusden.
WOENSDAG 18 JUNI.
1902.
took
LAWS VAN ALTEN*
Dit blad versch^nt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
■M 3021.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Ge hebt het uw lezers al verteld iu
welke benarde omstandigheden de ge
meente waterleiding ons brengt. Ze er
kent het volmondig dat de hoofdstad
met haar drie verschillende waterlei
dingen, als straks de warme dagen komen,
in watersnood verkeeren zal. En we
hadden zoo'n goede hoop dat 't nu met
watergebrek zou gedaan wezen. Aller-
wege in de grachten ziet men nieuwe
zinkers leggen, zoo wijd dat een vol
wassen man er op de knieën door kan.
Dat is, heet het, om een grootere massa
water tegelijk in de stad te stuwen. Nu
is die geleeding ongeveer klaar, maar
thans ontbreekt het voornaamste. Uit
de Haarlemsche duinen kunnen we niet
meer verwachten. De bron waterleiding
uit het Gooi is evenmin in staat meer
te geven en de Vechtwaterleiding wordt
voor huiselijk gebruik ontraden. Dat ziet
er leelijk uit tegen Juli en Augustus
en vooral tegen de volgende jaren. Er
bestaat een voorstel van den Directeur
aan den Gemeenteraad, maar zelfs al
wordt dat morgen aan den dag aange
nomen waarop geen kans is, daar
er, naar ik meen 16 millioen mee ge
moeid zijn, dan nog zullen jaren
verloopen eer dit uitgevoerd is. Het plan
behelst nl. om het water van de Lek
benoorden of bezuiden Schoonhoven, te
voeren naar de duinen, die ons water
leverenhet daar in 't zand uit te
storten en zoo den bodem kunstmatig
te voeden. Zet voor dit plan drie jaar
en 't mag vlug gedaan heeten. Intus-
schen zitten we er gek mee. Op drukke
dagen, Dinsdag en Zaterdag, moet mijn
vrouw 's morgens vroeg den noodigen
voorraad tappen, daar de kraan dan
weigert. Ik woon 2de en 3de verdieping.
Op de derde staat ze den heelen dag
lens.
Ge moet nu uit deze verzuchting niet
het gevolg trekken dat we hier op een
droogje zitten, want dat is in geenen-
deele 't geval. Hebben we gebrek aan
duinwater, bier is in overvloed tekoopen.
Om dit te brouwen, wordt bij voorkeur
geen duin- maar Vechtwater gebezigd.
De Deli-, de Haantjes-, de Amstel-, de
FEUILLETON.
Heinekens- en andere brouwerijen zorgen
dat 't ons aan 't lavend vocht niet
ontbreekt.
Het loont de moeite op een avond
na een warmen dag een wandeling te
maken langs de bierpaleizen en te zien
hoe de Amsterdammer zich schadeloos
stelt voor 't gebrek aan duinwater.
Van uit mijn woning komen we binnen
5 min. in 't Vondelpark, waar bij 't
Paviljoen op 't terras en daaromheen,
de beminnaars der avondstilte een offer
plengen op 't altaar van den edelen
Cambrinus, terwijl zomerzuchtjes door
de toppen der olmen en geuren van
meidoorn en sering over den vijver
zweven, 't Is een heerlijk genot zoo'n
stil uur in 't Vondelpark bij avond.
We kunnen er niet lang vertoeven,
want we moeten verder naar 't Leidsche
plein. Daar prijkt thans 't Café en Hotel
American in vollen luister. Tot den
grond toe afgebroken, vergroot aan de
eene zij door aankoop van twee woon
huizen, aan de andere van 't brand
weerstation, is 't in lichten steen opge
trokken en maakt nu 't af is een
aangenamen indruk, al is de bouwtrant
ook wat vreemd. Daar en aan de over
kant in Hollandais zit 't avond en avond
vol met minnaars van 't gerstenat, aan
schouwend de drukte van 't plein, hel
verlicht door electriciteit en gloeigas.
Wilt ge nog iets meer dan bier, even
den hoek om naar Bellevue (vroeger
Maison Stroucken), een dubbeltje entree
geofferd en nu binnen of buiten al naar
verkiezing, kunt ge genieten van een
Deensche Huzarenkapel, die zich avond
aan avond niet onverdienstelijk weert.
Om wat te praten is deze gelegen
heid minder geschikt en maken we ons
op door Leidsche straat en Kalverstraat
naar 't Rembrandplein. Merk op, hoe
overal, waar 't bier den scepter voert,
alle stoelen bezet zijn.
Als ooit Cambrinus nog eens terug
komt en onze stad de eer van eeD bezoek
waardig keurt, dan zal hij op 't Rem
brandplein zijn hart ophalen, 's Avonds
zwemt dit plein in bier. Aan de eene,
voornaamste zij, vier groote paleizen.
Mille Colonnes, de Kroon, het Gouden
Hoofd en de Quelle, altemaal quellen
waaruit 't bier met stroomen opborrelt.
13)
Als een standbeeld stond Rogalla nog
steeds voor den baard, waarin de vlammen
langzaam de onde couranten varteerden.
«Rogalla*, sprak Willy, »ik kon niet han
delen als een eerlooze. Ik ben een Altvn-
brak. Ik bid je, spreek nooit weer over deze
zaak.*
«Hoor dan mjjn laatste woord,zeiRo-
galla. «Als ga de kinderen van Ednard als
erfgenamen erkent en de goederen van het
majoraat aan hen overlevert, dan ziet ge
mg en mgn kinderen nooit weer.«
Regalia
«Ge kent me ik meen wat ik zeg
Als ge mg de schande aandoet, dat ik voor
die gelukzoekers moet wgken, dan zjjn wg
voor eeuwig gescheiden.*
«Maar ik bid je
«Ge hebt te kiezen tusschen die geluk-
zoekater en mij niet je kinderen. Overleg
alh 8 daarom goed, voordat ge den beslis-
senden stap doet.c
Zonder haar ontstelden man met een blik
te verwaardigen, ging zjj heen.
Onmiddellgk nadat Rogalla achter de ka
merdeur verdwenen was, trad Willy binnen.
Zwggend en met somber gelaat luisterde hg
naar de berichten van den agent. Mgnheer
Tirschner wist echter niet veel te berichten.
Mevronw Montelli leeft zeer stil en inge
togen; de kosten van haar huishouding be
strijdt zg uit een klein kapitaal, dat voor
haar bg een bankier te Berlgn in bewaring
is gegeven. Sedert den dood van baron
Ednard von Altenbrak ontvangt zg nooit
bezoek; daarbjj komt, dat zg bet laatste
jaar voortdurend ziek is geweest, zoodat
de dokter zelfs aan haar herstel heeft ge
twijfeld.
Op het hooren van die laagste woorden
verhelderde Willy's gelaat plotseling; hg
vroeg: «Aan welke ziekte ljjdt de dame?*
«De dokter, die haar behandelt, denkt
dat het op tering zal uitloopen.*
De baron was intusschen opgestaan en
liep heen en weer. Eindelijk bleef hjj staan
en staarde, in gepeins verzonken, *naar bui
ten. Allerlei plannen doorkruisten zgn hoofd.
Wat zou hg doen? Zou hg de documenten
aan mevrouw Montelli overhandigen, maar
daarbjj terzelfder tjjd zgn eigen kinderen
opnieuw in armosde brengen en zgn huise
lijk geluk vernietigen? O, hg kende Ro-
galla's onbuigzarnen wil. Haar bedreiging
was ernstig gemeend; zjj was de vrouw om
die uit te voeren. Maar als Margherita het
slachtoffer werd van die sluipende ziekte?
De kinderen waren nog te klein om hun
aanspraken te laten gelden, en vreemden
kon men altgd met een som geld tot zwjj-
gen brengen. Er moet dus tjjd gewonnen
wordendan was alles misschien nog wel
te regelen op een manier, waarbjj de eer
van het adelljjk geslacht niet leed en zgn
eigen gevoel van billgkheid evenmin.
Willy's besluit was genomenfluks trad
hg op dt.n kleinen man toe en zei: »mgn-
heer Tirschner, ik moet u in een familiege
schiedenis inwgden, kan ik u vertrouwen?*
L'e sluwe oogen van den man begonnen
te schitteren en om zgn mond speel Ie een
glimlach. Familiegeheimen warea voor hem
altgd de voordeeligste zaakjes. Hjj maakte
een diepe buiging en met de hand op hat
hart verzekerde hjj>Mjjnheer de baron kaa
mg in aangelegen heden het volste vertrou
wen schenken! Juist in gevallen, waarin
zwjjgen een voornaam vereischte was, heb
ben de aanzienlijkste families mjjne diensten
gevraagd. Natnnrlgk kan ik n niemand aan-
wjjzen, bg wien u informatie kunt krjjgen,
want door het qoemen van een naam zon
ik het geschonken vertrouwen schenden.*
Willy knikte even met het hoofd. Hg
nam daarop in zgn armstoel voor de schrjjf-
Tüsschen no. 2 en 3 -was nog een
groote ruimte, waar mindere gelegen
heden, ook voor bier, stonden. Die zijn
afgebroken en daar is men thans met
kracht bezig aan 't optrekken van een
groot specialiteitentheater, dat nog voor
den winter af moet. 't Is er 's avonds
heel gezellig. Als 't weer mee is, is alles
bezet buiten en binnen en ik vermoed
dat Rembrand, die dezer dagen met
een krans getooid is, hier studies van
lichteffecten maakt. De man zal, staande
in die omgeving, wel met zijn tijd mee
gegaan zijn.
"Van Kras en de andere bierpaleizen
om en bij den Dam gewaag ik maar
niet, liever loopen we door, als 't nog
niet te laat is, langs de nieuwe Beurs,
en om 't Station en gaan aan den Yoever
bij Zincken of een ander een afzak
kertje nemen. Zoo zittende aan den
grooten plas, die Zuiderzee met Noordzee
kan vereenigen, zou men niet zeggen
dat de hoofdstad aan watergebrek lijdt,
't Is hier frisch en die 's avonds bier
heen gaan, doen wijzer dan zij, die in
't hart der stad straatstof zitten in te
ademen. En wilt ge nog schooner zitje,
laat u voor een paar centen overzetten.
Daar aan den overkant, verscholen achter
dicht geboomte, ligt het bekende Tol
huis, tegenwoordig heel netjes onder
houden. Hier aan den zoom van 't IJ
gezeten, heeft men een verrukkelijk
gezicht over 't water op de verlichte stad.
Hier in 't Tolhuis viert Zaagmans
zijn triomfen. Deze week b.v. komt op
zijn programma de slag bij Waterloo
van Wijsman, in 5 of 6 afdeelingen,
waarvan een kanongebulder en geweer
vuur nabootst. In 't Vondelpark voert
hij dit stuk ook uit, maar hier wordt
er heusch bij geschoten en dat is pas
mooi
Drie dagen muziek, maar de overige
is 't hier heerlijk stil. Ook voor kinderen
heeft 't Tolhuis groote aantrekkelijkheid,
daar 't voorzien is van allerlei speeltuig.
Als we terug gaan, moet ge niet
denken dat Amsterdam in slaap ligt.
Zoo spoedig laat 't bier de liefhebbers
niet los bij 't warme weer. In den zomer
wordt 't eigenlijk niet stil op straat
voor 1, 2 uur. Ik ben in de Kinker
straat eens aan 't plakken geweest van
f kiesbiljetten, maar we konden vóór half
twee niet aanvangen, zóó druk was 't.
Natuurlijk heb ik van tal van bier
salons moeten zwijgen, daar we anders
leelijk boven ons bier zouden geraakt
zijn. We hebben nu genoeg om rustig
te slapen.
A., 15 Juni 1902. J. L.
Bnitenland.
tafel plaats en wenkte mgnheer Tirschner
wat dichterbg te schuiven. Toen begon hg
«Reeds bg den aanvang zult ge wel begre
pen hobben, dat ik niet wegens een voor
bijgaande genegenheid naar de levenswijze
van mevrouw Montelli onderzoek heb laten
doen. Die dame beweert, dat zjj de recht
matige echtgenoote van mgn overleden broe
der is.«
Mijnheer Tirschner antwoordde niets, toen
Willy von Altenbrak opzetteljjk een oogen-
blik zweeg; aandachtig lnisterend, bleef hg
den baron aankijken.
«Gij znlt wel begrijpen, dat ik die be
wering in twjjfel moet trekken,* vervolgde
de baron. «Van nwe nasporingen had ik
bewijzen verwacht; maar gjj vertelt mjj
niets, dat belangrjjk genoemd kan worden.*
«Neem mjj niet kwaljjk, baron,* zeide
de zaakwaarnemer; «als n mg van die om
standigheden vroeger gesproken had, zon ik
mgn nasporingen anders hebben ingericht.
Wilt u mg veroorlooven, eenige vragen te
doen, om dan mgn oordeel te vernemen.*
«Ga uw gang, vraag maar.*
«Heeft nw broeder ooit van dat huwelgk
gesproken
Witly weifelde; hg W4S nog niet bedre
ven in het liegenmaar hjj had een begin
gemaakt en moest nu verder op den inge
slagen weg voortgaan.
«Mgn broeder heeft eenige onduidelijke
toespelingen gemaakt,* antwoordde hg toen
«maar het rechte ervan begreep ik niet.
Zoo heeft hg mg opgedragen, voor Mar
gherita Montelli en haar kinderen te zorgen,
wanneer hjj in den oorlog mocht komen
te sneuvelen.*
Tirschner glimlachte. Hg las op Willy's
gelaat, dat deze loog; maar dat waï hem
juist naar den zin, want nu kon de baron
niet meer terug. Tirschner kon zgn net
voortdurend dichter om zgn slachtoffer vast-
halen.
«En hebt n geen enkel schriftelgk btwgs?*
Willy weifelde alweer; maar het somber
Een tragische gebeurtenis heeft het Fran-
sche dorpje Saint-Cirgues-en-Montague in
rep en roer gebracht.
De echtelieden Fialon waren op het land
aan hst werk, terwjjl zij hun kind van 4
maanden alleen in de keuken, in een wieg
hadden achtergelaten. Tgdens hna afwezig
heid kwam een varken de kenken binnen
en wierp de wieg om. Daarna wierp het
dier zich op het kind en verslond het bjjna
geheel. Toen de ouders thuis kwamen vonden
zg eenige vorralooze stokjes vleesch op den
grond liggen.
Te Parjjs is een stalhouderij ontdekt, die
geheel op diefstal berustte. Er waren al
gernimen tjjd bjj de polï.ie klachten inge
diend door huurkoetsiers dat terwjjl zjj in
een eethuis wat gebruikten, hun rijtuigen
met de paarden op onverklaarbare wjjze
verdwenen. De waarde dier verdonkere
maande vervoermiddelen be Iroeg in het laat
ste half jaar 50,000 frs. Te vergeefsch was
naar de daders gezocht, totdat de vorige
week het gelakt is hen te vinden. Twee
politie-agenten kregen verdenking tegen een
koetsier, die op den bok van een stilstaand
rjjtuig zat, en waarschawde den stalhouder,
die het meest bestolen was. Deze nam toen
met de agenten plaats in het rjjtuig en gaf
den koetsier een adres op. Onder het rjjden
kreeg hjj op grond van zgn ervaring, ze
kerheid dat het paard hem ontstolen was.
De agenten stapten toen uit en namen
den koetsier mede naar den commissaris.
Bjj onderzoek in het huis van den aange
houdene ontdekte men een stal met tien
paarden, die alle als gestolen werden her
kend. Een aantal was nog op straat en
andere bleken te zgn geslachtl De dieven
hadden ook een vasten zadelmaker die de
dreigende gelaat kwam hem voor den geest,
en een nieuwe lengen volgde.
«Neen*, antwoordde hjj.
Tirschner glimlachte. «Bestaan er geen
bewijzen?*
«Ik kan moeiljjk gelooven, dat die dame
ze heeft, anders zou zg die wel laten gelden.*
«Dat is natnnrlgk. Maar zouden de
kinderen van mevrouw Montelli onder zekere
omstandigheden erfgerechtigd zijn?*
«Paar is weinig kans op. De wettigheid
van zoo'n huwelgk kan betwist worden. Ik
verlang geen procesik wensch alle opzien
te vermjjden.*
«Zeer begrjjpeljjk, baron. Wil nu ook
eens toeluisteren om te vernemen, hoe ik
over de zaak denk. Ik geloof, dat dit huwe
lgk niet gesloten is. Mevrouw Montelli zoa
anders reeds lang met haar aanspraken voor
den dag zgn gekomen.*
«Gelooft ge dat werkeljjk?*
«Ik ben er tameljjk zeker van. Hoe zon
het anders mogeljjk zjjn, dat er geen schrif
telijke bewjjzen voorhanden zgn, dat
mevrouw Montelli zelfs geen trouwacte in
handen heeft?*
«Ja, ge kunt geljjk hebben, maar men
noemde mjj zelfs de plaats, waar het huwe-
ljjk gesloten zon zgn; die plaats heet Frati,
bjj Palermo.*
«Frati* Frati? Zeker een armzalig
dorpje in het gebergte. Heeft n aan den
ambtenaar van den burgerlgken stand in
die plaats geschreven?
«Tot heden niet.*
«O, dat is goed, zeer goedl Mag ik u
een voorstel doen, baron?*
«Welnu?»
«Laat mjj voor nwe rekening naar Pa
lermo gaan en inlichtingen ia winnen om
trent dat Frati. Wie weet, ot er wel ten
plaataje van dien naam bestaat, en of er
wel een kantoor van den burgerlgken stand
isIs dat wel het geval, dan onderzoek ik,
of daar ter plaatse het huwelgk tusschen
Ednard von Altenbrak en Margherita Mon-
tuigen vermaakte. Drie verdachten werden
aangehouden ea nog anderen worden op
gespoord.
Hoe treurig het nog altgd gesteld is met
iet zedeljjk peil van het Dnitsche onder-
fficieren-corps, bljjkt telkens nit berichten
over ergerlijke soldatenmishandelingen.
Te Frankfort heeft zich pas weer een
soldaat in den Rjjn verdronken, omdat hjj,
zooals hjj in een brief aan zjjn vader mede
deelde, de voortdurende mishandelingen en
kwellingen van zgn meerderen niet langer
kon verdragen.
De twee schuldigen werden veroordeeld
tot de zeer lichte straffen van drie weken
en acht dagen gevangenisstraf.
Een andere beul voor zgn soldaten was
de onderofficier Beyer van het 22ste ba
taljon sappenrs te Riesa. Esn meerdere had
dezen onderofficier berispt, omdat zgn man
schappen niet flink genoeg voor den dag
kwamen en Beyer zou nu eens zorg dragen
dat er verbetering in kwam. Telkens liet
hjj hen, na afloop van de oefeningen, nog
een paar nur door exerceeron en schreef
verder allerlei maatregelen voor, waartoa
de kapitein eigenlgk alleen het recht had.
Op één soldaat, zekeren Stemmler, had hg
het vooral gemunt. Reeds acht dagen nadat
hjj in dienst was gekomen, schreef Stemm
ler aan zjjne verloofle dat hg zich van
kant moest maken, als men doorging mat
hem zoo te judassen. Twee maanden later
liep bjj van dan troep weg en verdeed hjj
zich. Bjj de behandeling van de aanklacht
tegen Beyer kwamen de ongelooflijkste voor
beelden van machtsmisbruik aan het licht.
Na een zwaren dienst stuurde hij zgn man
schappen soms zonder eten naar bed en
liet ze 's nachts dan weer opstaan, om te
poetsen. Hjj oorvjjgde, stompte en trapte
de soldaten. Stemmler morst eens zoo dik-
wjjls kniebuigingen doen en zgn geweer
voor zich uitstrekken, tot hg van uitputting
niet meer kon. Deze laatste mishandeling
dreef Stemmler ten slotte tot zelfmoord. De
krjjgsraad ts Chemnitz veroordeelde Beyer
tot anderhalf jaar gevangenisstraf en de
gradatie, en het Oberkriegsgericht te Leipzig
heeft het vonnis bekrachtigd.
telli is ingeschreven.*
«Ik ben n zeer verplicht, als gjj dat op
u wilt nemen. Op die wgze alleen ban
worden vastgesteld, of dat huwelgk werkelgk
is gesloten.*
«En wanneer dat het geval wel mocht
zjjn? vroeg Tirschner met een loerenden
blik.
Willy von Altenbrak zweeg en keek
somber naar den grond, terwjjl hjj plotse
ling kleurde.
De zaakwaarnemer had genoeg gezien
bg wist nu, boe de zaken hipr stonden. Als
ervaren man van zaken raadde hg de weu-
schen van zgn lastgevers en wist dio tege
moet te komen. Zoo ook nn. Hjj schoof
zgn stoel nog dichter bg, legde zijn hand
op Willy's arm en fluisterde: «Ik zal u
zeggen, wat ik dan doe, mjj sheer de baron.
Ik zal trachten dat register, waarin de
hnweljjksacte is ingeschreven, meester te
worden; gelakt mjj dit, dan breng ik het
n hier. U kunt er dan mee handelen naar
uw goedvinden. Heb ik mgn taak goed
begrepen?*
Langzaam sloeg Willy zgn oogen op.
Zgn blik ontmoette die van den kleinen,
mageren man, die ineengedoken zat als een
roofdier, dat op het punt is zgn prooi te
bespringen. Een tjjd lang keken zg elkaar
in de oogen, alsof zg in elkanders ziel
wilden lezen. De scherp loerende blik van
den vreemde werkte met geheimzinnige
kracht op Willy; doch eindeljjk onttrok
deze zich met geweld aan dien invloed;
met een diepen zucht stond hg op en zeide
»Gg hebt uwe taak goed begrepen, mgnheer
Tirschner. Ik moet die bewjjzen noodzake
lijk in mgn bezit hebben, om mgn gedrags
lijn tegenover mevronw Montelli daarnaar
te regelen. Breng mg die bewjjzen, als ze
tenminste voorhanden zgn.c
Wordt vervolgd).