Hel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Het verborgen testament. M 3022. V ertrouwen. Uitgever: L. J. YEERMAN, Heusden. ZATERDAG 21 JUNI. 1902. ,lj^ land van alten*- YOOB Dit blad versch^nt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per poat zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentien ran 16 regels 50 «t. Elke regel meer 71/, ct. Groote lettere naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. "Welk antwoord zouden we moeten geven op de vraag, of naar one oor deel de bekende voorschriften der huma niteit in de hedendaagsche maatschappij volledig zijn toe te passen? Een ontkenning ligt voor de hand. We hebben in 't algemeen geen hoogen dunk van de menschheid om ons heen en met een gepaste hoeveelheid zelf kennis maken wij voor eigen persoon geen uitzondering. Heider staat het ons voor den geest, hoeveel er aan ons zei ven Dog ontbreekt, hoezeer we tekort schieten in ernst, in waarheidszins, in onbaatzuchtigheid; maar tegelijk met die bekentenis verklaren wij ook, met volle overtuiging, dat het met verreweg de groote meerderheid onzer natuur- genooten, althans wanneer we mogen afgaan op hetgeen wij van hen weten, niet beter is gesteld. Integendeel, bij vergelijking zouden wij, volgens onze schatting, geenszins naar de inferieure merken wordeD verwezen. Laten wij aannemen dat het zoo is. Stelen doen we niet, van stelselmatig liegen hebben we een afkeer, het leven onzer naasten hebben we nooit be dreigd. Derhalve, er bestaan minderen dan wij. En zou nu in een wereld, die aldus is samengesteld, de onbegrensde men- sehenliefde het bezielende element kun nen zijn, zouden we al die lui van min alloooi, waaronder misdadigers van hoogen en lagen rang, ontuchtigen en dronkaards, zouden wij die allen maar hebben te aanvaarden als broe ders en zusters, en er geen bezwaar tegen mogen inbrengen, met hen gere kend te worden tot één groot gezin? Want dat is toch eigenlijk de zaak. Of wij hechten aan die woorden, zoo vaak gebezigd bij openbare godsdienst oefeningen en in beschouwingen van zedekundigen aard, weinig beteekenis en gebruiken ze als versleteh klanken, bf wij verstaan er wel degelijk onder, wat er mee gezegd wordt. In het eerste geval zou het eerlijker zijn er maar afstand van te doen, de menschen hebben elkander al zoo lang met frazen FEUILLETON. 14) Dat is afgehandeld, mjjnheer de baron 1 Wanneer moet ik de reis aanvaarden?* •Morgen vandaag nog, alB dat moge ljjk is.< •Laten wjj het dan op morgen stellen. Ik heb nog eenige zaken te regelen, en n moet mg nog een aanwjjzing op uw ban kier geven.* Welzeker, ik zal u die geven.* Met een beleefde buiging en onder vrien delijk glimlachen nam de zaakwaarnemer het orderbriefje in ontvangst, waarop de ban kier hem een groote som gelds moest uit betalen. >Zoo, mijnheer de baron, ik dank u; morgen in de vroegte ga ik op reis en bin nen weinige dsgen zult u van mg vernemen, of dat vermeends dorp Frati bestaat of niet, ik heb de eer, mjjnheer de baron Wilt ge niet een kleine verfrissching •Zeer vriendeljjk, baron. Inderdaad zou ik gaarne De baron schelde en beval den binnen- tredenden bediende, mjjnheer Tirschner naar de eetzaal te geleiden en hem een ontbjjt voor te dienen. Later moest het rjjtuig voor komen om dien heer weer naar het station te brengen. Nogmaals maakte de zaakwaar nemer een diepe buiging en volgde toen den bediende naar de eetzaal. Willy von Alten brak herademde, zoodra hg weer al leen was. Weldra zat mjjnheer Tirschner in bgzon- der goeden luim aan een voortreffelijk ont bjjt in de groote zaal, waar de heerljjke geur der bloemen uit het park door de openstaande vensters drong. om den tuin geleid, laten wij beginnen de dingen te noemen zooals zij wer kelijk zijn. In het laatste, dan dringt zich de vraag, in den aanvang gesteld, met nadruk bij ons op, en zij we ver plicht daaromtrent tot een vaste mee ning te komen. De naam „broeder" sluit ontzaglijk veel in. Ontleend aan het familieleven, drukt hij een zeer innige betrekking uit. Broeders moeten alles voor elkander over hebben, niets het hunne willen noemen, waarvan de ander niet zijn deel heeft, hun wederzijdsche belangen geheel vereenzelvigen. Wat den een bedroeft, moet den ander doen lijden. Gij, fatsoenlijke, gezeten burger, die de plaats, u aangewezen in het maat schappelijk verkeer, op waardige wijze vervult, die als voorbeeld van plicht betrachting wordt aangewezen door velen, op wiens uitwendige handelingen geen smet kleeft, die misschien reeds menige eere-opdracht, u door uw mede burgers gedaan, op verdienstelijke wijze hebt ten uitvoer gebracht, onge twijfeld zijt gij er niet op gesteld, op één lijn te worden geplaatst met dien berooiden landlooper, die van geen orde of regelmaat weten wil, wiens groezelig, afschuwwekkend gelaat, de sporen dra gende van allerlei dierlijke uitspattingen, op de signalementskaarten der politie zorgvuldig is beschreven en wiens zede lijk peil lager staat dan dat van den inboorling van Nieuw-Guinéa. Niemand zal dat van uw zijde een ongepaste hooghartigheid noemen. Men zal niet vergen, dat gij hem een plaats aan uw tafel inruimt, hem logies aaubiedt iu uw woning, hem uitnoodigt in uw ge zelschappen. En toch een broeder doet men dat wel, niet waar? Er is dan ook onderscheid te maken tusschen de letterlijke en de figuurlijke beteekenis van de woorden in de men schen taal. Meestal spreken wij in beel den, die de ware gedachten slechts bij benadering uitdrukken. De intimiteit, die het ware karakter is van de be trekking tusschen echte broeders, en die wij ook uitstrekken tot wijdere kringen dan dien van het huisgezin, is alleen bestaanbaar als zekere eischen van ge lijkheid in karakter, in opvoeding, in beschaving, in moreele hoedanigheden Met het innig welbehagen dat hg steeds gevoelde, wanneer hg zulk een familiezaak te behandelen had, ledigde hg jniet een glas rooden wjjn, toen da vleugeldeur tegenover bem openging en een dame met trotsche figuur binnentrad. Tirschner sprong van zjjn stoel op en boog eerbiedig. Hg bad mevrouw Rogalla von Alten brak herkend. •Laat ik u niet storen, mgnheer,* sprak de barones met nederbuigende minzaamheid. •Ik wilde slechts even zien, of de bediende goed voor u gezorgd heeft.* >0, mevrouw, geef u gean moeite De slimmerd begreep dadelgk wel, dat die vriendelgke bezorgdheid slechts een voor wendsel was, om ongestoord te kunnen spreken, zonder dat haar komst in het oog liep. Het vermoeden lag voor de hand, dat zjj gaarne die mededingster naar het bezit van Altenbrak van de baan geschoven zou zien. Hg wilde de barones op gang helpen, want hg zag, dat zg moeilgk een toepas- Belgk begin kon vinden. Hg begon dus: Mevrouw de barones heeft z^ker wel van haar echtgenoot vernomen, dat ik mor gen naar Italië ga om te onderzoeken, of de bewering waarheid bevat, dat mevrouw Montelli met den overleden baron Yon Altenbrak een wettig huwelgk heeft aan gegaan.* Rogalla kleurde. Dus Willy had nog geen onherroepelijk besluit genomenHjj laveerde nog; hjj was nog te winnen voor haar plan om de bewjjzen te vernietigen. Zg gevoelde een zekere voldoening; zjj was nu zeker van haar overwinning. Zg wilde den kleinen, sluwen man echter niet latsn be merken, dat tusschen haar en haar man oneenightid bestond, en daarom zeide zjj zeer koel en bedaard Zoo was bet tenminste tussehen mjjn echtgenoot en mg afgesproken. Daar ge echter in zaken veel ervaring hebt opge daan, zou ik over deze aangelegenheid gaarn e uw oordeel vernemen. Zou de bewering, dat er een wettig huwelgk gesloten i», waarheid bevatten of niet?* De slimmerd glimlachte en haalde de schouders op. »Wia kan met zekerheid die bewering tegenspreken? Het is altjjd nog mogeljjk, dat mevrouw Montelli de waar heid spreekt, ofschoon er, vreemd genoeg, geen papieren voorhanden zjjn.* Bij deze laatste woorden deden zgn toon en de uitdrukking van zgn gelaat Rogalla het bloed naar de wangen stjjgen. Welnu, mjjnheer Tirschner, wanneer dat huwelgk werkeljjk gesloten mocht zgn, verschaf ons dan zoo mogeljjk het oor spronkelijke bewjjsstuk daarvan; dan is meteen aan onzen twjjfel een einde,* sprak zjj, zich met geweld tot kalmte dwingende. Verlaat u geheel op mg, mevrouw.* Op dat oogenblik trad de bediende weer binnen en meldde, dat h«t rjjtuig gereed stond. Tirschner stond op en boog eerbiedig voor de barones. Deze beantwoordde zjju groet met een trotsch hoofdknikje. •Tot weerziens dus, mgnheer!* •Mevrouw zal over mg tevreden zgnl* antwoordde de kleiiae man glimlachend. Toen verwjjderde hg zich snel en bjjna on hoorbaar. Rogalla bleef alleen. Triomfeerend blikte zjj in het rond. Nu wist zjj, dat zjj haar doel zou bereiken. IX. Willy en zgn vrouw zaten in de veranda. De uitmuntende eensgezindheid die vroeger steeds tusschen de echtgenooten had ge- heerscht, was weder geheel hersteld. Nadat Tirsehner de reis naar Italië had aanvaard, had Rogalla al hare beminneljjkheid ten toongespreid, want zjj billjjkte de handel- wjjze van haar man geheel, wel begrjjpende, dat de vernietiging der papieren, die Edu- zijn vervuld, als er een groot aantal punten van aanraking zijn. Wij kunnen eenvoudig niet leven met menschen, die in al deze opzichten te ver beneden ons staan wij en zij begrijpen elkaar niet, gevoelen niet genoeg dat er toch iets gemeenschappelijks is, en het cement, dat de menschen verbinden moet, het onderling vertrouwen, ont breekt geheel en al. Het vertrouwen zon men ooit kun nen onderstellen, dat te zien verheffen tot het leidend beginsel, hetwelk aan al onze betrekkingen, met allen die tot hetzelfde geslacht als wij behooren, ten grondslag ligt? Maar dat lijkt er immers niet naar Wij schenken, en zeer terecht, ons ver trouwen alleen aan hen, die wij nauw keurig kennen, en die door hun dage- lijkschen levenswandel hebben getoond, het te verdienen. Wie onpractisch ge noeg zou zijn, zich niet met wantrouwen te wapenen tegenover de boosaardig heden, die ons op elke schrede beloeren, zou heel spoedig komen tot de erkenning van zijn dwaasheid. Het is niet gera den het hol van een tijger binnen te gaan, en evenmin zou het aanbeveling verdienen, goedgeloovig zijn bezittingen prijs te geven aan den eerste den beste, die er zich wat van wil toeëigenen. Wie het een poos wil uithouden in onze maatschappij, moet voortdurend op zijn hoede zijn. Dat zijn we dan ook, bij al onze handelingen. Geld geven we niet ter leen zonder behoorlijke borgstelling, althans niet zonder een deugdelijk be wijsstuk, waarmee we, zoo noodig, in rechten kunnen optreden. Bij het aan gaan van verbintenissen, vertrouwen we niet op het woord of de belofte, maar we zorgen voor een nauwkeurig con tract, in een vorm die ons den steun van de wet verzekert, zoo er inbreuk op wordt gemaakt. Zulks geschiedt niet, omdat wij in de meening verkeeren, steeds jnet deugnieten te doen te heb ben; ware dit het geval, de man van eer zou stellig moeten weigeren, ander onderpand dan zijn woord te geven. Och neen, de ondervinding van jaren en van eeuwen heeft de noodzakelijk heid van dergelijke voorzorgsmaatrege len meer dan voldoende bewezen en wij onderwerpen ons daaraan, al sluiten zij ook een erkenning van menschel ij ke zwakheid in. En als nu beweerd wordt, dat het algemeen gemis van onderling vertrou wen een afdoend bewijs is van de on mogelijkheid, om de hoogere zedelijk- heidswet in haar geheelen omvang toe te passen, dan ja, dan gaan wij toch maar voor een klein gedeelte met die stelling mede. Want zij is de vrucht van een oppervlakkige beschouwing der werkelijkheid, meer niet. Het vertrouwen is niet het uitgangs punt, het is de kroon, het sluitstuk. We kunnen er niet mee beginnen, we moeten hopen er mee te kunnen eindigen. (Slot volgt.) Buitenland. Te Parjjs is bericht ontvangen, dat een marine-officier, twee sergeants en tien Se- n'galeesche fuseliers in Fransch Gninea tusschen de plaatsen Kanakry en Kuruna vermoord zgn. In het Fransche district Oloron (Beneden- Pyreneeën) zjjn aardschokken waargenomen. Ook te Cartbagena, in Spanje, is nn een aardschok gevoeld. In de bnurt van GieRzen (Duitschland) heeft een vreeselgke ramp plaats gevonden. In een der werken van de maatschappijen voor briketten-fabrikatie »Friedrichsgrabe« bjj het dorpje Stringen ontstond een zich snel uitbreidende brand, waarbjj 3 arbeiders in de vlammen omkwamen en verscheidene anderen ernstige brandwonden kregen, maar wat ernstiger is, volgens de eerste berichten zouden zich nog meer dan 70 personen in de onderaardsche gangen van de •Fried- richsgrnbe* bevonden hebben op het oogen blik dat de brand uitbrak. Kolonel Isan-bei, hoofd van onderwjjs op de militaire school te Konstantinopel, is te Stamboel door een Albanees midden op straat met zes revolverschoten neergeveld. Men kent de beweegredenen tot den moord niet. Zware regens hebben overstroomingen in ard von Altenbrak in het familie-arohief had nedergelegd, toch niets hielp, zoolang de oorspronkelijke bewijsstukken niet ia hunne handen waren. Wanneer Margherita het oorspronkelijke trouwbewgs kon toonea, dan viel er een hatelgb licht op Willy's handelwjjze, die dan zoolang aan zgn schoonzuster en haar kinderen hun erfdeel had onthouden, dat was waar; doch zij hoopte in dien tusschentgd haar echtgenoot geheel te winnen voor haar plan om die papieren te vernietigen. En die berekenende vrouw scheen haar doel steeds nader te komen. Hoe langer Willy het genot smaakte van Altenbrak te bezitten, hoe moeiljjker het bem zon vallen er afstand van te doen en hoe minder hjj zon terugdeinzen voor alle middelen om in het bezit er van te big ven. Dat Margherita niets van zich 1 et hooren, wekte er toe ease, dat hg zich veilig gevoelde; hjj ge loofde, dat zjj den moed miste om tegen hem op te treden, daar zg geen bewjjzen had. Misschien ook liet de vrouw wel met zich onderhandelen en was zjj tevreden, wanneer haar een onbezorgde toekomst werd gewaarborgd. Kruimelig of gierig zon hg tegenover die vrouw niet zgn, o neen, volstrekt niet. Hg wilde voor haar zelfs een groot kapitual vastzetten, als zjj van alle aanspraken op Altenbrak afstand wilde doen. Maar wat kon toch de reden zgn van haar terughouding, die Willy soms zooveel angst veroorzaakte? Deze gedachten hielden hem nu weder zóó bezig, dat hg er eindelgk met Rogalla over sprak. Rogalla peinsde er een poos over en antwoordde eindelgk: »Het is inderdaad opmerkelgk, dat die vrouw niets van zich laat hooren. Misschien is zjj weer zoo ziek, dat zg niet in staat is om haar aanspraken te laten gelden. Wie weet of niet een vroeg tijdige dood....* noordeljjk en oostelgk Hongarjje ten ge volge gehad. De Szamos-rivier in Transylvanië trad buiten hare oevers, overstroomde Dses en vernielde een aantal huizen in het beneden gedeelte der stad. De naburige dorpen Betblen en Maey- ariapos staan geheel onder water? en naar het noorden bg Drogodund zgn een aantal mglen spoorweg weggespoeld, telegraafljjnan vernield en geheele terreinen blank gezet. De schade aan den oogst toegebracht is zeer groot. Uit Arco (Tirol) wordt bericht, dat ook daar de temperatuur zeer laag is. Na een hevig onweer bleken de Judikarische Al pentoppen weer geheel besneeuwd, zelfs tot op slechts 1200 M. boven de zeespiegel. Dit ging gepaard met znlk een koude be neden, dat de thermoter te Acro daalde op 14 graden Celsius. Sedert tientallen van jaren was in Juni geen sneeuw op de Alpen daar waargenomen. Volgens de Herald* zgn alle stoomvaart lijnen tusschen de havens van de Engelsche eilanden en de Atlantische havens stilzwij gend overeengekomen, om een minimum tarief voor de vrachtschepen met bestem ming naar Europa vast te stellen. Eveneens verklaart men, dat de Dnitsche ljjnen geen deel van deze overeenkomst uit maken, welke een uitbreiding is van de regeling, die voor eenige maauden getroffen is, en waarbjj een minimum prjjs vau 7ys cent voor granen is vastgesteld. Volgens den Londenschen correspondent van de »Eveaing Post,* te New-York, worden onderhandelingen aangeknoopt met de »Royal Mail Steam Packet Company,* om haar in «en combinatie met andere Engelsche ljjnen op te nemen. De onder neming zou ten doel hebben de combinatie- Morgan concurrentie aan te doen. De vereenigde kolendelvers ia de Ver- eenigde Staten roepen een algemeene ver gadering van hun vakgenooten bgeen. Dezen zullen dan waarscbjjuljjk ook de algemeene werkstaking in het gebied van de zachte steenkool afkondigen, die nu nog in da behoeften van de njjv8rheid voorziet. Daar heb ik ook reeds aan ge lacht, maar des te meer zon het onze plicht zgn, voor de kinderen te zorgen.* •Voorloopig ljjden ze geen gebrek, en als de moeder kwam te storveD, is het altjjd nog vroeg genoeg om op passende wjjze voor de kinderen te zorgen. Ik ben de laat ste om je daarin te hinderen.* Nu, laten wjj dan afwachten, wat het noodlot over onze hoofden besloten heeft.* Met een zucht leunde Willy weer in zgn armstoel. Na eenig zwggen vroeg Rogalla: Hebt ge in de laatst verloopen dagen niets van Tirschner ontvangen?* •Niets dan dat mjju bankier per telegraaf gevraagd heeft, of een door mjj ondertee kenden wissel van vjjfduizend mark aan Tirschner mocht worden uitbetaald.» •Vjjfduizend mark?* Het is een groote som, maar in deze aangelegenheid meende ik vrjjgevig te moe ten zgn. Als de man slaagt, komt het bjj ons ook niet op eene ruime belooniug aan. Laten wjj du« bedaard den loop der zaken afwachten.* Weder volgde een diepe stilte. Maar bg het echtpaar was de rust slechts uiterlgk; van binnen woelde de onrust, en als beiden door het leven in de groote wereld niet gewoon waren geweest om zich te beheer- schen, hadden zg zeker hun onverschillige houding laten varen. Willy stond eindelgk op en waudelde met vlugge schreden op het terras heen en weer. Dat stilzwjjgen en dat rusteloos wandelen duurde een poos voort. Daar bleet hjj opeens staan en keek vragend een bediende aan, die nit het tninsalon naar bniten trad. Op een zilveren blad reikte hg een kaartje over. ilEllWUBMD Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1902 | | pagina 1