Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Het verborgen testament.
M 3032.
De Woningwet.
Uitgever: L. J. YEEBMAÏÏ, Heuaden.
ZATERDAG 26 JULI.
1902.
f - ism
&K-
land vanaU^
VOOE
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden l.OO.
Franco per poat zonder prj'sverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
L
Een wet, van welker a.s. uitvoering
men belanrijke dingen mag verwachten,
ten nutte zeker van het algemeen wel
zijn, is zeer zeker de „Wet, houdende
bepalingen betreflende de Volkshuisves
ting,meer bekend onder den naam
van Woningwet.
In korte bewoordingen beoogt zij
het bevorderen van goeden woningbouw
en het opruimen van woningen* die de
gezondheid schaden. Er ligt dus voor
de wet een groot arbeidsveld open.
Allereerst zal aan de uitvoering der
woningwet een gemeentetijke verorde
ning moeten voorafgaan, die de eischen
bevat waaraan woningen die gebouwd
of vernieuwd moeten worden, in verband
met aard, ligging en bestemming, moeten
voldoen. De hoofdinhoud dier verorde
ning moet zijn voorschriften omtrent:
1. de plaatsing van de gebouwen ten
opzichte van den openbaren weg en
van elkander;
2. de hoogte van den benedenvloer en
die der gebouwen;
3. de afmetingen van vertrekken, trap
pen en portalen;
4. privaten;
5. beschikbaarheid van drinkwater;
6. voorkoming van brandgevaar;
7. voorkoming van vochtigheid;
8. hechtheid van fundamenten, muren,
vloeren, trappen, zolderingen en dak;
9. verwijdering van rook, water en
vuil
10. licht en lucht.
Opdat al deze voorschriften zooveel
mogelijk nageleefd worden, heeft de wet
verplichtend gesteld niet te bouwen, te
verbouwen, of een voorheen niet als
woning gebezigd gebouw als woning in
gebruik te nemen dan na bekomen
vergunning van B. en W., die dan
beslissen in verband met genoemde voor
waarden. Is na 2 jaar na de invoering
der Woningwet door de gemeeente nog
geen verordening gemaakt die de boven
staande voorschriften omvat, dan wenden
zich de Gedeputeerde Staten eerst tot
den Gemeenteraad om een ontwerp en
bij gebreke het ontwerp in te zenden,
regelen de Ged. Staten de zaken zelf.
Echter moet dan de Koningin de rege
lingen goedkeuren.
In verband met plaatselijke toestanden
kunnen Ged. Staten ook vrijstelling van
FEUILLETON.
24)
En dan? Dan zou hg de erfgenaam van
Altenbrak geworden zgn, maar Gerdas liefde
zou hg voor eeuwig verloren hebben. Neen,
neenLiever wilde hg voortleven onder den
burgerlijken naam zgner moeder en bemind
door Gerda, dan als millionnair in het bezit
van Alten brak zonder haar liefde.
En toch hg moest haar zeggen wat
op zgn gemoed drnkte. Doch niet als aan
klager van haar ouders wilde hg dat doen
hg wilde haar eenvoudig vertellen, wat hg
ondervonden had en het oordeel aan haar
overlaten.
XY.
»Hoe is het, Greta, zoudt ge geen lust
hebben, om een rgtoertje naar het Grüue-
weld te doen?c
Het meisje schrikte op en sloeg de oogen
verstrooid op naar oom Hendrik.
»Wat zegt u daar, oom?*
»Kgk toch eens aan
Oom Hendrik richtte zich langzaam uit
den hoek van de sofa op en stapte brom
mend in de kamer heen en weer.
Beste oom, ik heb u werkeljjk niet ver
staan; ik was in gedachten verdiept.«
Hendrik Tiedemann bleef bg het meisje
staan en keek haar onderzoekend aan.
>Wat scheelt er toch aan, Greta? Ge zgt
niet meer het vroolgke kind van vroeger.
enkele der opgesomde 10 punten toe
staan.
Gaven we hier de hoofd bepalingen
van par. 1 weer, par. 2 regelt uit hoofde
van behoorlijke bewoning: de aangifte
omtrent het aantal bewoners. Deze aan
gifte beperkt de wet tot verhuurders
van woningen, welke 3 of minder ver
trekken bevatten, onverschillig of het
een woning op zich zelf is, dan wel
deel uitmaakt van een grooter gebouw.
Yoor deze aangifte bestaan formulieren,
die door den verhuurder moeten worden
ingevuld en alsdan moeten bevatten:
zijn eigen naam en woonplaats, ligging
der woning, aantal vertrekken en aantal
bewoners met opgaaf van naam en be
roep. Yerandering van huurder moet
binnen een maand aangegeven worden.
Doch ontvangen B. en W. die aan
giften en leggen zij zich naast zich neer,
dan wordt het. doel niet bereikt. Daarom
moeten zij de opgaven, in zekere maand
ontvangen, voor de helft der volgende
maand aan de gezondheids-commissie
ter kennis brengen. Deze wijst daarop
den inspecteur op met de volksgezond
heid strijdige toestanden.
Verbetering van WoningenOver
bevolkingwordt behandeld in par. 3
der wet. De zorg voor verbetering van
woningen is overgelaten aan de Plaatse
lijke Gezondheids-Commissie. Zij geeft
het Gemeentebestuur kennis vanlo.
de woningen ongeschikt ter bewoning,
2o. de woningen, waarin meer personen
zijn gehuisvest dan geoorloofd is, 3o.
de woningen, waar bepaalde verbete
ringen noodzakelijk aangebracht moeten
worden. Yerkeerde woningtoestanden
kunnen bij nalatigheid van de Gezond
heids-Commissie aan het Gemeentebe
stuur bij gemotiveerd verzoekschrift be
kend gemaakt worden door een persoon
uit het inwonend gezin of drie of meer
meerderjarige niet-inwonende personen.
Het Gemeentebestuur wint hierop on
middellijk het advies van de Gezondheids-
Commissie in, terwijl het den inhoud
ter kennis brengt van den eigenaar der
woning en wanneer het bezwaar het
te groot aantal bewoners betreft, ook
aan het hoofd van het gezin. Binnen
een maand brengt de Commissie haar
advies uit, binnen een maand hierna
het Gemeentebestuur zijn besluit daarop.
Den onderteekenaars moet èn advies èn
besluit worden toegezonden. Besluiten
B. en W. tot onbewoonbaarverklaring,
dan vragen zij een beslissing hieromtrent
van den Gemeenteraad.
Luidt het besluit van B. en W.:
Grjjpt het studeeren je te veel aan? Dan
was het maar beter, dat ge naar Neurode
gingt, bg V moeder.*
»Maar oom, hoe komt u op de gedachte,
dat ik niet wel ben Ik was nooit zoo ge
zond als tegenwoordig.*
Greta poogde te lachen, maar dit ging
haar niet goed af.
»Ziet ge, sprak oom, zelfs het lachen hebt
ge verleerd. Nu, ik ben een oud man en
heb niet veel onderwijs genoten, maar toch
zie 'ik wel, dat alles niet met je is, zooals
het wezen moet. Kind, je kunt je ouden
oom Hendrik gerust je vertrouwen schen
ken. Waar scheelt het je? Hier misschien?
En met een lachje wees oom Hendrik
naar de plaats, waar hg zgn hart ver
moedde.
Greta's wangen kleurden zich plotseling
donkerrood. Haastig keerde zjj het gelaat
af en zeide glimlachend: Hoe kunt u zoo
iets van me denken, oom!*
»Nu, ik zal er niet meer over praten,
Greta. Wees maar niet boos. Ik vroeg daar
straks of we vandaag eens naar het Grüae-
wald willen rijden. De frissche boschlneht
zal je goeddoen.*
>Dat is een goede inval, oom! Ja, laten
wg dat doen en de dingen van vroeger ver
geten. U denkt geen kwuad van me, niet
waar, oom?*
>Ik denk het allerbeste van je, mjjn kind
Maar kleed je nu aan, dan zal ik het rjj-
tuig laten inspannen.*
Nauwelgks een kwartier later rolde het
rgtuig weg in de richting naar de Bran-
denbnrgerpoort. In de breede laan naar
Charlottenbnrg zette Hendrik de rossen in
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7l/t ot. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
„verbeteringen noodzakelijk," dan wordt
de eigenaar aangeschreven, of die aan
te brengen, óf de bewoning te staken
en wel binnen een te bepalen termijn
van 1 maand tot 1 jaar. Ook den hypo-
thecairen schuldeischers wordt van deze
aanschrijving kennis gegeven.
Is het aantal bewoners te groot dan
moet de bewoner, hoofd van het gezin,
die overschrijding binnen een te bepalen
termijn van 1 maand tot 1 jaar, doen
ophouden.
De commissie of de indieners van
het bezwaarschrift kunnen tegen zekere
beslissing van B. en W. opkomen binnen
14 dagen. De eigenaar of bewoner kan
in beroep gaan binnen 30 dager.
Onbewoonbaarverklaringde gevol
gen hiervan worden geregeld in par. 4.
De gemeenteraad is tot een dusdanige
uitspraak bevoegd.
Zoowel vóór als tegen de onbewoon
baarverklaring kan men bij Ged. Staten
in beroep gaan, vóór onbewoonbaarver
klaring de Gezondheids-Commissie en
de onderteekenaars zoo de Raad binnen
3 maanden geen gevolg gaf aan het advies
der Commissie of de onbewoonbaarver
klaring niet uitsprak binnen 2 maanden,
nadat de termijn voor verbeteringen
gesteld, niet is nageleefd, tegen onbe
woonbaarverklaring, de hoofdbewoner
en de eigenaar, om op te komen tegen
het besluit tot onbewoonbaarverklaring
binnen één maand. Ged. Staten hooren
den inspecteur en beslissen binnen 6
weken. Slot volgt).
Buitenland.
Omtrent het vergaan van »de Primus*
wordt nog uit Hamburg medegedeeld:
Terwgl gisteren de berichten omtrent het
aantal verongelukten bg deze ontzettende
ramp iets minder verschrikkelijk luidden,
laar men aannam dat een veertigtal onge-
lukkigen de dood gevonden had, bevestigen
thans de couranten de mededeeling der
eerste bulletins en zgn niet minder dan 96
personen, en nog wel voornamelijk vrou
wen en kinderen, slachtoffers dezer cata
strophe geworden.
Allo bladen wgden natuurlijk lange be
schouwingen aan dit onheil en geven thans
ook de volledige naamlijst der verdronkenen.
Terwjjl de 'woedende menigte eerst den
kapitein der >Hansa« te ljjf wilde en mis
schien gelyncht had, indien de politie niet
tusschenbeide gekomen ware, zgn thans de
meeningen wien de schold treft, verdeeld;
Hinken draf, en met welbehagen ademde
Greta de frissche lacht in, die haar tegen-
waaide. Het fraaie rgtuig met de twee don
kerbruine paarden maakte geen slecht fignnr
bg de vele equipages van rgke lieden, die
men op den weg ontmoette.
En Hendrik Tiedemann, die in stramme
militaire houding op den bok zat, maakte
ook geen slechten indruk. Men had kunnen
gelooven, dat hg een oud-majoor van de
huzaren was, die nog gaarne zelf de paarden
mende en nu met zgn dochter een rgtoer
maakte.
Greta zag er bekoorlijk uit in haar nauw
sluitend zomercostuam met fraaien stroohoed,
waaronder de donkerbruine lokken in weel-
derigen overvloed voor den dag kwamen.
Ondanks hare eenvoudige kleeding lag er
iets voornaams in haar voorkomen, en menig
heer, die op een ros gezeten het rijtuig
ontmoette, keek haar met bewonderende
blikken na.
Charlottenbnrg was achter den rug, en
spoedig bereikte men het Grünewald.
In >Hnndekehle« werd halt gehouden.
Oom Hendrik liet de paarden op stal bren
gen en ging toen met Greta den tuin van
de restaurant in. De deftige heer met het
houten been en höt lint van het IJzeren
Kruis trok de aandacht vaa vele gasten,
maar het lieve meisje naast hem nog veel
meer. In de vrge lacht had Greta haar
vroegere gezonde kleur teruggekregen en
haar oog schitterde weer met kinderlijke
vroolgkheid.
Plotseling verschrikte zgze verbleekte
en haar hand beefde, zoodat oom Hendrik
bezorgd werd en vroegWat scheelt er aan,
volgens de wettelijke bepaliDg had de sleep
boot >Haasa« de »Primus«, die de Elbe
opvoer, aan bakboordzijde moeten passeeren.
Daar nu laatstgenoemde aan stuurboord ge
troffen werd is dit wel het beste bewjjs dat
de »Primus« zich niet in den jnisten koers
bevond om langs bakboord gepasseerd te
kunnen worden en de fout ligt dus waar
schijnlijk aau de >Primus< die de »Hansa«
aan de oeverzijde, dus aan 't stuurboord
passeeren wilde.
Bg de aanvaring drong natuurljjk een
ieder naar de zgde waar de >Hansa« lag,
omdat daar de eenige kans tot redding
mogeljjk scheen. Dit verhaastte het zinken
en veroorzaakte het op zij vallen der Pri
mus*.
Eén der verongelukten, de 19-jarige kel
ner Emill Eberhardt, redde eerst zjjne ver
loofde en toen nog vier andere vrouwen,
die hg nit de kajuit sleepte en op de
>Hansa« overbracht en hoe dringend zjjne
verloofde ook smeekte toch aan zichzelf te
denken, zgn eenige antwoord waseEr zgn
nog kinderen beneden, dia moeten eerst ge
red worden!*
Daarop sprong hg wederom over op de
zinkende >Prinius«, geraakte in den maal
stroom en werd niet meer gezien.
Hoe groot de deelneming hier is, kunt
u wel denken. Van alle kanten zullen gel
den ingezameld worden om het verlies van
zoovele kostwinners, vrouwen en kinderen
te verzachten.
Het bevel, waarbg op last van hooger
hand in Frankrjjk de scholen der geestelg-
ken gesloten worden, lokt op verschillende
plaatsen tot verzet nit, voorloopig nog maar
bestaande in talrjjke opstootjes.
De Petersbnrgsche correspondent van de
Times* schrgft een lang artikel over de
erisis ten plattelande in Rusland.
Yooral de arbeid van de commissie, be
last met een onderzoek naar de nooden der
landbouwers en naar de verbeteringen die in
hun toestand kunnen worden aangebracht,
worden in Rusland met groote aandacht ge
volgd, zegt de correspondent. Deze commis
sie is voorzien van de ruimste bevoegdheden
bjj haar onderzoek, en de gevolgtrekkingen
waartoe zjj besluit zullen ongetwijfeld sterk
de aandacht trekken. De regeering ziet met
groote zorg de steeds verminderende wel
vaart van den boerenstand, welke toch de
groote meerderheid der Russische bevolking
uitmaakt, en vele verschijnselen wjjzen er
Greta? Waarvan schrikt ge zoo?*
>0, het is niets, oomIk ben mal. Ik
weet zelf niet, waarvan ik zoo schrikte
Kom, oom, laten wg daar in dien hoek
gaan zitten.*
Wat? Daar in dien afgelegen hoek?
Nu, zooals ge wilt, het is mg goed.*
Hg richtte zgn schreden naar de bedoelde
plek, die halt verscholen lag tusschen het
struikgewas. Doch daar voelde hg zieh aan
de panden van zgn jas vastgehouden. Op
vroolgken toon riep een man: >Hola, Tie
demann, waar gaat ge heen? Zgt gg een
oude vriend vergeten?*
»Zoo, Karei, zgt gg het?*
Hendrik herkende twee vrienden, met wie
hg meermalen kaartspeelde, liefst skat.
»Dat treftl nu zgn we met ons drieën!*
»Daar kan vandaag niets van komen.*
»Och kom, gekheid! Juffrouw Greta heeft
er niets tagen, nietwaar, juffrouw?*
Verlegen glimlachend knikte Greta.
«Komaan, oude jongen, kom dan maar
hier zittenkellner, de kaartenHet duurt
niet lang, juffrouw, hoogstens een uurtje!*
Hendrik Tiedemann was veel te groot
liefhebber van het edele skatspel om de
gelegenheid to laten voorbijgaan. In waiaige
oogenblikkec waren de drie hoeren in hunne
kaarten verdiept en bemerkten niet, hoe
verlegen Greta er bg zat en nanwelgks de
oogen opsloeg.
Zg durfde dat niet, want zg gevoelde,
dat de oogen van een jong heer, die drie
tafeltjes verderop zat, met vurig verlangen
op haar rustten en ze wist dat haar blikken
onfeilbaar da zgne zouden ontmoeten, zoo
dra zg de oogen opsloeg.
op dat de regeering niet zou aarzelen het
belastingstelsel te herzien, en ook de bin-
nenlandsche bestuursinrichting te hervor
men zoo noodig, om niet ten slotte te doen
te krjjgen met een bevolking, door den hon
ger tot wanhoop gedreven.
De openbare meening in Rusland, zegt
de correspondent nog, is verdeeld in haar
oordeel over den trenrigen toestand van te
genwoordig. De een schrgft de ellende waar
in de boerenstand verkeert aan de domheid
en traagheid van het volk zelf toe, en aan
de hoogst achterlijke wjjze waarop de grond
wordt bebouwd. De ander keurt de inrich
ting der dorpsbesturen afdeze is het, zegt
men, die de boeren ternghondt van elke
poging tot verbetering van den grond, en
in het algemeen alle persoonlijke uitingen
verlamt. Anderen weer zgn geneigd om de
verantwoordelijkheid voor de crisis grooten-
deels te werpen op de politiek van den mi
nister van finpnciëaWitte zon wel de
ng verheid door kunstmiddelen tot bloei wil
len brengen, maar zich veel te weinig bezig
houden met de landbouwbelangen, grond
slag van 's lands welvaart.
Het Belgische blad «La Métropole* heeft
van een correspondent te Chartoem opzien-
wekkende berichten ontvangen over de
houding die de Engelschen aannemen op de
grens van den Kongostaat. De berichtgever
zegt uit vertrouwbare stukken te weten dat
een sterke Engelsche krijgsmacht, hoofdza
kelijk nit Indische troepen bestaande, in een
aantal pasgebouwde forten langs de grens
van Oeganda gelegd is; de forten en de
sterkte der bezettingen worden in den brief
opgesomd. De correspondent scbjjnt te vree-
xen voor eene manoeuvre in verband met
den spoorweg KaapstadKaïro, of voor
machtsvertoon om op een nieuwe grensre
geling invloed nit te oefenen.
Een beambte van de firma Gebrs. Joans
te Londen moest Woensdag voor 4000 p.
st. aan diamanten verpakken, die voor Am
sterdam bestemd waren. Terwgl hg hier
mede bezig was, werd hg aan de telefoon
geroepen, welke zich in eene zg kamer be
vindt. Toen hg terugkwam waren de diaman
ten verdwenen.
Een hevige aardbeving is Maandag weer
te St. Vincent gevoeld. Onder de bevolking
ontstond een verschrikkelijke paniek. De
schokken waren plaatselijk en schenen zich
uit te strekken over een gebied, waarvan
Hoe kwam het toch, dat zg hem overal
ontmoette Sedert dien dag der wedrennen
ging er bjjna geen week om, dat zg den
jongen officier der huzaren niet ontmoette.
En telkens keek hg haar zoo vragend aan
met een glimlach, zoo eigenaardig, half
droevig, half vroolgk, soms ook luchthartig
en overmoedig; haar hart beefde er van.
Meermalen had hg getracht haar aan te
sproken. Zg was hem ontvlucht als een op
gejaagd wild. Zg wilde hem niet zien, niet
antwoorden; zg wilde boos op hem zgn,
hem verachten, en toch als zg thnis in
haar eenzame kajner zat, dan stond zgn
beeld haar voor do oogen, en dan verlangde
zij naar een blik nit zgn heldere blanwe
oogen. Hoe was het toch mogelijk, dat zg
hem niet kon vergeten, dat zg niet boos op
hem kon zgn; dat zg telkens en telkens
weder aan hem moest denken, en met be
vend hart verlangde naar het oogen blik,
dat zg hem weer zou ontmoeten? Zg be
greep dat uit dezen hartstocht nooit iets
goeds zon kunnen geboren worden; zg
wilde zich daarvan losrukken en bg haar
moeder een toevlucht zoekenmaar zg leef
de voort in de bitter-zoete kwellingen van
dien rampzuligen hartstocht. En vandaag,
na zg alle droevige gedachten vergeten
wilde, an zg onder het rgden net vaste be-
slnit had genomen om er een einde aan te
maken, daar haar gemoedstoestand niet aan
de opmerkzaamheid van haar oom ontsnapt
was, na moest zg hem weer ontmoeten en
zat hg haar glimlachend en tegelgk smee-
kend aan te kg ken.
Wordt vervolgd).
-
0