Hel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Bedroevende getallen. Het verborgen testament. UitgeverL. J. VEERMAN, Heusden. M 3035. WOENSDAG 6 AUG. 1902. n. siot. voos O Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën yan 16 regels 50 et. Elke regel meer 77i ct. Groote letters naar plaatsruimte. Adyertentiën worden tot Dinsdag- en VrjjdagavoDd ingewacht. De recidive de herhaling van mis drijf door zeker persoon is het ver schijnsel, dat duidelijker dan het vurigste betoog aantoont de waarde en beteekeüis van zeker strafstelsel. De recidive nu, blijft steeds bedenkelijk. Yan de 15000 gestrafte misdrijven werden er in 1900 niet minder dan 40 bedreven door personen, die reeds gezeten" hadden. Maar draagt de houding, die de maat schappij tegen veroordeelden aanneemt, daarvan niet voor een deel de schuld? „Hij heeft gezetenzoo klinkt de waar schuwende stem, en de man, die werk vraagt, wordt onverbiddelijk wegge stuurd. „Hij heeft gezeten!" en het wantrouwen ligt op de loer. De ont slagen zondaar is de geteekende, de verworpeling, de geschuwde. Hij draagt het Kaïnsmerk op het voorhoofd. Wacht u voor hemEn alle deuren worden voor hem gesloten. Hij, die steun zoo zeer behoeft, en brood vraagt, brood voor werk, hij wordt als een schurftig schaap gemeden, men spuwt hem in 't aangezicht. Maar hij moet toch eten, moet toch herberg hebben. Och, 't is te voorzien. Al was hij ook bezield met de beste voornemens, toen hij de kerker poort verliet, hij is gedoemd terug te keeren vanwaar hij kwam. „La vie est rude et le monde n'a pas de pitié ruw is het leven en de wereld kent geen medelijden. Met hem althans niet. Zeker, er is nog veel te doen voor rechters, onderwijzers, predikanten en allen, die door hun ambt gedwongen worden, iets bij te dragen tot de zedelijke verheffing van ons volk. 15000 mis drijven in één jaar. De resultaten van ons strafstelsel zijn tot heden bedroevend. Maar voorkomen is beter dan genezen. In 1898 waren er onder de veroordeel den 10 analphabeten, d. w. z. lieden die lezen noch schrijven konden. In 1900 was hun aantal iets minder, ruim 87s "Wel een bewijs, dat iemand, die in zijn jeugd de schoolbanken ver meden heeft, veel grooter kans loopt, in 't boevenpak gestoken te worden, dan hij, die onderwijs, al is 't ook slechts het allereerste, heeft genoten. De volk school heeft dus een roeping te vervullen en het geld, dat daarvoor uitgegeven wordt, ontvangen de belastingbetalers voor een deel terug in den vorm van meerdere veiligheid van persoon en FEUILLETON. 27) »Mjjnh*er Montelli geloofde, dat de fa briek op Neuenbrak nog gered kon worden, als het beheer anders werd ingericht.* »Wat weet ge yan dien heer?* yroeg de baron, terwjjl bij met argwaan zjjn dochter gadesloeg. »Hg is de zoon yan een rjjk, voornaam man, uit een oud adelljjk geslacht.* »Heeft hg je dat gezegd?* »Zjjn moeder, eene eerwaardige dame, heeft mg dat gezegd.* »Zjjn moeder?En de naam van zjjn vader?* Baron Willy was zoo wit geworden als sneeuw. Hg verkeerde in vreeselgke span ning. »Ik ken den naam niet; noch Eduard noch zjjn moeder wilde den naam noemen.* De baron zuchtte diep. De spanning zjjner zenuwen verminderde. In zjju opgewonden heid bemerkte hg niet eens, hoe vertrouwe lijk die naam Eduard over baar lippen kwam. Nogmaals was dus het lot hem gun stig geweest. Zjju dochter, welker liefde en achting hg niet kon missen, zjj wist nog niets van het geheim. De eenige op de we reld, die voor hem nog liefde en achting gevoelde en die bjj zelf nog lief had, zjjn dochter Gerda, mocht nooit eenig vermoeden krjjgen van de schuld, die hg op zich had geladen. goederen, 't Is van algemeene bekend heid, dat onder de grootste misdadigers vele zwakzinnigen worden aangetroffen menschen, die niet bij machte zijn, een krachtig opwellende begeerte te onder drukken menschen, die, niet geleid door zedelijke beginselen en daarbij zwak van wil, ten speelbal zijn van huu dier lijke hartstochten. De plannen, thans aanhangig bij de regeering, om ook te voorzien in onderwijs voor achterlijken en zwakzinnigen, verdienen dus alleen reeds met het oog op de criminaliteit, hartelijke toejuiching. Maar wanneer nu een jeugdig persoon, hetzij dan tengevolge van gebrekkige of verwaarloosde opvoeding of wel door andere oorzaken, op het punt staat, voor 't eerst kennis te maken met de cel, zelfs dhn nog is er kans, hem daar voor te bewaren, mits hij van dat tijd stip af gesteld wordt onder nauwlettend en voortdurend toezicht van personen, die hem steunen als hij wankelt, van goeden raad dienen, als hij radeloos is van personen, die bovenal hem onttrek ken aan de verkeerde invloeden, waar onder hij tot nog toe leefde en op groeide. In die richting werkt de ver- eeniging „Pro Juventute," die al menig „boefje" onder haar vleugelen heeft genomen en wèl bewaard. Wil men de gevangenis ontvolken, men dient den weg, die er heen leidt, zoo smal mogelijk te maken. Giftig voor de ziel is het brood, dat daar gegeten, het water, dat daar gedronken wordt. Houd een zondaar uit de cel en ge bewaart hem voor het lot van recidivist. De maatschappij is nu eenmaal zoo, ze drijft den boosdoener, die ontslagen is, weer naar de gevangenis terug. De deur moet dus niet wagenwijd open, doch op een kier gezet worden. In sommige landen kent men de voorwaardelijke veroordeeling. De man, die voor de eerste maal zondigde, wordt nog niet in den kerker geworpen. Men wacht er zich nog voor, hem het brandmerk op het lichaam te drukken. Men waagt het nog eens met hem en laat hem voor ditmaal nog eens vrij uitgaan. Maar altijd zweeft hem het zwaard van Da mocles boven 't hoofd. Men geeft hem nog een kans zich te beteren, zich op te heffen na zijn val. De kerkerdeur staat voor hem op een kier, zeker, maar wanneer hem nog eenige wilskracht rest, zal hij het boevenbrood niet be hoeven te eten. In duizenden gevallen worden personen daardoor van een jam merlijken ondergang gered. De betee- De geweldige spanning der laatste oogen- blikken werd nu door een terugwerking ge volgd. Hg kon zich niet staande houden, en wilde daarom met wankelende sehreden en al tastende naar zijn stoel gaan. Doch hjj zou neergestort zjjn, als Gerda niet toege sneld was, om hem te grjjpen. Zg bracht hem naar de sofa, waarop hg kermend neerzonk. Gerda zorgde uitstekend voor hem. Zg haalde een zachte deken, spreidde die oyer zjjn knieën, legde een kassen onder zjja hoofd en trachtte hem te Iroosten. »Laat mg alleen,* verzocht hjj na een poos. »Ik gevoel mg weer heel wel... ga, mjjn kind, ga heen.* Met zacht geweld drong hjj Gerda weg, zoodat zg wel aan zjjn verlangen moest voldoen. Diep bedroefd wilde zjj heengaaD, toen hjj haar nog eens terughield. Hg trok haar dicht bjj zich, keek schuw in het rond, alsof hjj vreesde beluisterd te worden, en fluisterde toen: >Eéi ding moet ge me be loven, mjjn kind. Vermjjd di<?n man, waar- vaD ge gesproken hebt.* »Wat, vader? mjjnheer Montelli?* Ja, Eduard Montelli 1 Het past niet voor mjjn dochter, met dien man om te gaan. Beloof me, dat ge elke ontmoeting met hem znlt vermgden, beloof me dat!* Gerda keek haar vader strak aan. Er kwam een vreeselgk vermoeden bjj haar op. Eduard's geheimzinnig verhaal van het in stilte gesloten huweljjk zjjner ouders zjjn weigering om den naam zjjns vaders te noemen de hevige schrik van haar vader, toen zjj Eduard Montelli's naam noemde 1 Zon haar vermoeden juist zjjn? kenis van de voorwaardelijke veroor deeling wordt door nagenoeg alle rechts geleerden ter wereld erkend, in ons land echter draalt men nog dit'middel aan te grijpen, hoe luid de recidive spreekt. 15000 misdrijven! Voorwaar, veel is er nog te doen voor rechters, voor de zieleherders van alle gezindten, voor onderwijzers, voor allen, die door ambt of plicht of door bun hart ge roepen worden, iets bij te dragen tot de zedelijke verbetering van ons volk. Buitenlands Zooals bekend, is in de meeste kantons van Zwitserland da doodstraf afgeschaft. Een uitzondering maakt het kanton Freiburg. Oaar heeft dezer dagen, na dertig jaren, de eerste terechtstelling wedar plaats moeten hebben. De ter dood veroordeelde is de moor denaar Etionne Chattone, die op degruwe- ljjkste wjjza een meisje heeft vermoord ea op 21 Jan. door bet hooge gerechtshof is veroordeeld tot den dood door onthoofding. Hg heeft gratie aangevraagd bjj den Groo- ten Raad, doch dit verzoek is de vorige week met 76 tegen 23 stemmen van de hand ge wezen. De Zweedsebe luchtschipper Unge heeft Zaterdag in den door hem vervaardigden luchtballon »Cylindric« in esnige uren een tochtje gemaakt van Zweden naar Novgo- rod-Weliki, 130 K.M. ten Zuiden van Pe tersburg. Yooitdurend komen uit Midden-Amerika »n Californië nog berichten omtrent aard schokken. Te Las Alemas, in ^alifornië, werden in den tjjd van twee dagen niet minder dan 75 aardschokken gevoeld. Een kerk en nog vele andere gebouwen, werden vernield. De menschen werden des nachts uit ban bed geworpen. Professor Wheilsr, van de Californische Universiteit, voorspelt een herhaling der schokken, en raadt de bevolking aan zich ia' veiligheid te stellen. Als de zitting van het Amerikaansehe Parlement gesloten wordt, dan gaat het er in de zittingzaal nogal vermakeljjk toe. Zoo lezen wjj, dat dit jaar, zoodra de president het s'nitingsdecreet had voorgelezen, de heer Tawney, afgevaardigde van Minnesota, on- middelljjk aanhief >My country, 'fc is of thee* en dat de collega's bjj het refrein in vielen. Toen richtte de zanger zich tot den Zou haar vader de man zjjn, die Eduard van zijn vaderljjk erfdeel beroofde? Waarom geeft ge mjj geen antwoord stoof haar vader op. Waarom kjjkt g8 mjj zoo aan Ik eisch gehoorzaamheid van je. Die man is een bedrieger; hjj strekt de handen naar rnjju haven en goed uit.* »Yader »Ga heen, ga heen! Ge moet mjjn be velen nakomen. Gjj moet Eduard Montelli niet wederzien, hoort ge ge moogt niet, als de liefde van je vader je nog iets waard is. Ga heen ik wil alleen zjjn ga heelt 1 Gerda ging ook heen, maar onbeschrgf- ljjke wanhoop vervulde baar hart. Toen zjj de deur achter zich gesloten had, herademde de baroD. Met iespanmug van al zjjn krachten stoud hjj op en wandelde naar het poortjv, dat toegang verschafte tot den toren. Hjj beproefde het poortje te ope nen de sleutel wilde echter in het verroeste slot niet omdraaien. Sedert jaren had de baron uit geheimen angst geen voet in den toren gezet. Hg deed groote moeite, maar het gelakte heai niet, den sLatel om te draaien. De aderen van zijn voorhoofd zwollen op, als of ze springen moesten. Plots ding tnim-1- de hg terug, met de armen uitgespreid als of een vjjandeljjk schot hem doodelgk in de borst had getroffen, en met een ontzet tende kreet stortte hg ter aarde. Niemand hoorde dien kreet. De stralen der ondergaande zon gleden over hem en flikkerden op den blanken sleutel, dis in 't poortje van den toren stak. spreker en zong ter zjjner eer »For he's a jolly fellow.* De andere volksvertegenwoordigers zon gen daarna achtereenvolgens »01d Black Joe«, >Anld Lang Syne* en »Good night, ladies*. Ook de parlementaire verslaggevers gaven van de perstribunes een liedje ten beste. De czaar zal in Januari of Februari, na de verwachte bevalling van de koningin, Rome bezoeken met een zeer talrjjk militair gevolg en nu reeds neemt de politie in Italië maatregelen tegen de anarchisten. Naar aanLiding van het feit, dat te Odessa vjjf vermoedeljjke pestgevallen zjjn geconstateerd, is daar een commissie be noemd om preventieve veiligheidsmaatregelen toe te passen. Sen der voornaamste maatregelen zal zjjn het vernietigen van verschillende begmet- tingsoorzaken, voornamelgk de ratten, welke vergiftigd zullen worden. De ljjken van dezi dieren zullen in speciale ovens verbrand en hun holen gedesinfecteerd worden. Onder het opschrift: een groot werk vol tooid, lezen wji in »de Tel.* 't volgende: De dam van Assouan is met het gereed komen van het laatste bastion, op 30 Juli, gelegd. Het werk had ten doel een stuk van den Njjl boven Assouan af te snjjden en een groot reservoir te maken, waar een zeker deel van het rivierwater bewaard zou bljjven om in het droge seizoen voor de irrigatie, hoofdzakelgk van Midden- en Be- nedeu-Egypte, te worden gebruikt. De dam is boven 23 voet en beneden 80 voet breed en het water beeft een diepte van 92 voet. Het reservoir kan 308,084,250,000 gallons bevatten. Het werk is in 1898 begonnen. De hee- ren Aird and Co. hebben het werk aange nomen voor 2 millioen pd. st.; 10,000 man hebben er dagelijks aan gewerkt, nl. 8000 Arabieren en 2000 Italiaansche graniethou- wers. Ia den dam zjjn ongeveer 200 slui zen, waarvoor 11000 ton jjzerwerk is ge bruikt. Iu 't lage getjj, in 't droge seizoen, vormt het een meer van 146 mjjlen lengte. Ongelukkig zal in de wateren van dit groote meer het eiland Pbilea, een pracht- jnweel van Egypte, verdwgnen. De hoofd gebouwen en de voornaamste tempels van het eiland zjjn echter vrjj van alle gevaar. Uit Sy.Wy wordt geseind, dat in de ko- lenmjju Mount-Kembla bjj Wollongong XVII. »Ge moet je dat zoo niet aantrekken, mjjn jongen, dat. Gerda zich in de laatste dagen niet heeft laten zien. Bedenk, dat haar vader ziek ligt en dat ze hem meet verplegen. Ge weet, hoe Gerda aan haar vader hangt.* Deze woorden richtte mevrouw Montelli tot haar zoon, met wien zjj in het prieël van den tuin zat en genoot het prachtige gezicht op den breeden El best room en op het fraaie landschap. Zuchtend zette Eduard den arm onder het, hoofd eu staarde in de rivier. Hj had zjjn moeder bekend, dat hg door innige liefde met Gerda verbonden was, en had haar raad gevraagd, of hjj haar, de dochter van den baron von Alteabrak, het geheim van zjjn eigen familie zou mededeelen. Zjjn moeder had hem dit afgsraden. Ge be reidt daardoor het meisje bittere smart en groote teleurstellingnoem haar den naam van je vader niet. Wie weet of er later geen verzoening tot stand komt, die nu nog on- mogeljjk is. Uw liefde tot Gerda von Alten- brak zal n nog veel smart en hartzeer bezorgen, mgn zood, maar misschien wordt die l'.efde toch wel bet middel tot vrede en verzoening. Ik kan echter geen oordeel uitspreken, vóórdat ik Gerda von Altenbrak heb leeren kennen.* Gedreven door haar gevoel van sympathie voor EJuard's moeder, had Gerda eenige dagen later een bezoek aan mevrouw Mon telli gebracht. Zsj waren elkauder bgzonder goed bevallen. Voortaan was Gerda bjj na eiken dag gekomen, om met mevrouw Mon- (Nieuw-Znid- Wales) een ontzettende ontplof fing heeft plaats gehad. Reeds zjjn 27 ljjken gevonden; 149 personen werden gered, maar nog 100 arbeiders zjjn bedolven en de hoop om ze te redden is uiterst gering. Een deel van de mgn is in brand geraakt. De zit ting van het Parlement van Nienw Zuid- Wales werd bjj de ontvangst van het bericht der ramp opgeheven. De zwemmer Holbein is weer niet ge slaagd in zjjn poging om het Kanaal van Kaap Croz-Ncz tot Dover over te zwemmen. Hjj is Vrjjdagavond aan boord van de >Cranville«, die hem vergezeld heeft, te Do ver aangekomen. Hjj had op ongeveer 10 mjjlen van de kust zjjn taak moeten opgeven. In het jaar 1884 werd de socialist Jane- witch, aanvoerder van den werkliedenop stand, naar Siberië verbannen. Thans komt het bericht, dat hg te Irkontsk is gefusi- leerd, nadat hjj een poging had gewaagd om te ontsnappen nit het fort van Schlus- solbourg, waar hjj dertien achtereenvolgen de jaren ééi lange marteling had doorstaan. Te Sydney is men ten zeerste ontstemd over den ondank der Engelsche regeering jegens de vrjjwilligers uit Australië. Aan boord van het transportschip Drayton Grang6«, waarmee een deel hunner huis waarts werd gezonden, bevonden zich niet minder dan 130 ljjders aan mazelen, infla- enza en borstziekten, terwjjl er gebrek was aan medicjjnen en de rest, ook het voedsel, meer dan slecht was. De ligging was zoo gebrekkig, dat 200 man op het voordek moesten slapen. De minister van oorlog van den Australischen Statenbond is dan ook voornemens, daarover ernstige klachten in te dienen, zoodra hg het gevraagde officieel verslag zal hebben ontvangen. Ia Boeren-kringen te Brussel wordt be vestigd, dat Botha, De Wet en Delary een onderhoud zullen hebben met Balfour en Chamberlain en dat zg om een audiëatie bjj den Koning zullen verzoeken. De Boerengeneraals willen trachten een leening van 8 millioen pd. st. te verkrjjgen, de intrekking van het ontwerp betreffende de annexatie van een deel van Transvaal bjj Natal en verscheidene andere voordeelen. Johannesburg, 2 Aug. Er is tegen 23 dezer een vergadering bjjeengeroepen, om een vertegenwoordigend lichaam in te stellen, dat, bjj pfwezigheid van vertegen- telli gezellig te praten. Sedert eenige dagen was zjj weggebleven een brief meldde Edu - ard's moeder, dat Gerda niet kon komen, omdat haar vader ernstig ziek was geworden. Onder de noodzakeljjkheid de bezoeken te Neurode na te laten, leed Gerda evenzeer als Ednard. Want sedert zjj elkaar hnnne liefde bekend haduen, hield Gerda het niet voor waardig, naar de bekende plekjes in het bosch te gaan, zjj ontmoette nu haar geliefde alleen ten huize zjjner moeder. Maar de teedere blik van haar oogen, haar warme handdruk bjj het komen en gaan, zeilen Eduard dnidelgk genoeg, dat de liefde in haar hart niet was uitgeblnscht. »U hebt geljjk moeder*, zei Ednard na een poos. Gerda zal nn geen tjjd hebben om ons te komen opzoeken. Ik zou haar echter in deze moeieljjke dagen zoo gaarne met raad en daad bjjstaan. De ziekte van haar vader is zeker niet de eenige zorg, die haar drukt; ook de dreigende toestand op Neuenbrak drukt haar. Er is daar een werk staking uitgebroken.* »Wat heeft Gerda met die werkstaking uit te staan Het is de taak der beambt-n, de oneenigheden nit den weg te ruimen.* sNatnnrlgk; maar een deel der beambten sta au aan de zgde der arbeiders, en het andere deel bestaat nit onwilligeo, die den baron bedriegen, waar zjj slecbts kannen. Er zjjn reeds ernstige ongeregeldheden voor gekomen hoe licht kannen die naar Alten brak overslaan, en dan staat Gerda zonder bescherming tegenover de oproerige arbei ders.* »Ik begrjjp de woede van die menschen niet.* Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1902 | | pagina 1