lid Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Iet verborgen testament. M 3039. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 20 AUG. 1902. Scheidsgerichten. LAND VAN .ALIENS VOOB Dit blad verschjjat WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO. franco par poat zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regela 50 ct. Elke regel meer 77i ct. Groote lettera naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. II (Slot). In diezelfde goede richting werkt ook „La fraternité dea Peuples par corres- pondance" (de verbroedering der volken door briefwisseling). Zij bedoelt de grens scheidingen tusschen de verschillende volken weg te nemen, zooveel mogelijk althans en daarentegen de vriendschap pelijke verbintenissen zooveel mogelijk te bevorderen, door elkanders taalel kanders zeden en gebruiken te leeren kennen en waardeeren. De heer P. Mieille, leeraar aan het Lycée te Tarbes, heeft, met behulp van den heer William Stead, den moedigen bestrijder van het Engelsche imperia lisme, overeenkomstig daarmede reeds eene correspondentie tusschen Fransche en Engelsche jongens en meisjes inge steld, waaraan nu na een paar jaren van bestaan, reeds 2000 scholieren deel nemen. Ook in Maart 1897 richtte de „Neu- philologenverband" van Saksen, met uit stekende goede uitkomsten, voor de jeugd eene „Deutsche Centralstelle für internationalen Briefwecbsel" op. „Het consequente gevolg dezer school- briefwisseling is", zoo schrijft de heer Haje, „dat de jeugdige schrijvers en schrijfsters lust krijgen, hun correspon dent en het land, waar bij of zij woont, te bezoeken en met eigen oogen te zien Om die nieuwsgierigheid, dien weetlust ;e bevredigen, heeft de heer Mieille een vernuftig middel uitgedacht. „Dit is de zoo gedoopte: „Echange interscolaire", een tijdelijke ruil van anderen in de vacantie. Een jonge ranschman b.v. gaat zijn Duitsche vriendjes opzoeken, en omgekeerd lo geert een van dezen onderwijl bij de tYansche familie, of het Duitschertje reist met zijn Franschen kameraad de grenzen over en wordt bij diens ouders ils kind ontvangen. Is de vacantie om, lan wordt de correspondentie met ver- loogd genoegen hervat. „De congressen voor den Vrede jui- hen dit innig verkeer van de kinderen ie, de hoop der aanlichtende (nu reeds ngetreden) eeuw. De groote meerder- ieid van deze kinderen zal, man of rrouw geworden, de vriendschap die lun jeugd zoo aantrekkelijk maakte, voortzetten en met ontelbare hechte landen hunne volken samensnoeren." Een dergelijke ruil, maar dan van FEUILLETON. 31) XIX. Harry von Altenbrak bevond zich in een eldzaam opgewonden stemming, die hg zich elf niet wist te verklaren. Harry bezat een evoelig hart, een levendig eergevoel, en als iet er op aankwam, zjjn eigen eer of die an zjjn familie te verdedigen, ontzag hg een offer. Zgn grootste trots was zgn oude, ervoile naam; niet de minste vlek mocht p het blanke schild zjjner eer rasten. Maar oe jong bjj was, hg had toch reeds alle enietingen van het leven in de groote we- eld leeren kennen. Harry was de verwende ieveling der dames uit de groote wereld; 11e harten kon hg veroveren, en als een linder fladderde hg van de eene bloem naar e andere. Op de renbanen der hoofdstad vas hg de held vaD den dag, op de feest halen na de wedrennen strooide hg het oud met volle handen uit, en in dollen vermoed had hg reeds twee malen een lein vermogen op ééa enkele kaart ge raagd. Langen tjjd was alles goed gegaan et geluk had den overmoedigen jongeling iet verlaten. Had hg een enkele maal geld- ebrek, dan hielp zgn moeder hem uit den ood, of ook wel »goede vrienden die hun eld gaarne ter leen gaven tegen kleine risseltjes, natuurlgk niet zonder goede inst, dat spreekt vanzelf. Tot heden was het Harry nog altjjd ge- tkt, die woekeraars op den bepaalden tgd volwassen jongelui, heeft hier te lande sedert eenige jaren plaats bij boeren families uit de landbouwstreken van Friesland en Groningen met die van Zeeland, met het doel, om van elkanders landbouwkennis en ervaringen te pro- fiteeren, en het goede dat men van el kander geleerd heeft, op eigen velden toe te passen. Yerder meldt ons de heer Haje„Jon gelieden van den leeftijd van 15 jaar en ouder worden hartelijk welkom ge- heeten' in de „Societé d'études et de correspondance internationales", op het einde van 1894 door den heer Emile Lombard, leeraar aan het Lycée Mon taigne te Parijs, opgericht. „Eere-presidenten van dit energieke genootschap, dat in Nov. 1898 over 340 plaatsen in alle werelddeelen ver breid was, zijn baronesse Yon Suttner, Henri Dunant, de Belgische senator Jules de Jeune, Mr. N. G. L. van Lochem (Fiore della Neve), E. T. Mo- neta, voorzitter van de „Societk per la Pace" te Milaan, Frédéric Passy en graaf Leo Tolstoï. „Reeds uit deze namen blijkt zijne strekking. In waarheid zijn de „Societé" en haar uiterlijk en innerlijk keurig maandschrift ,,1'Etranger" (thans „Con cordia" genaamd) onvoorwaardelijk aan het vredeswerk toegewijd. Hare leden, „de Icisten", die een kleurrijk gewemel van eiken landaard, stand, godsdienst en leeftijd aanbieden, schrijven el kaar over hunne liefhebberijen, belangen, meeningen en denkbeelden; bezoeken elkaar op hunne reizen, worden dikwijls in trouwe vriendschap vereend, worden een macht der toekomst." Dat alles is echter nog alleen voor de meer gegoede of althans eenigszins bemiddelde standen in onze tegenwoor dige maatschappij, en ik heb het slechts aangehaald, om te toonen, dat er in de richting, die ik uit wil, reeds wordt gewerkt en dat met goed gevolg. Mijne meening is echter, dat er iets meer kan worden gedaan;iets waar aan het jonge volk der toekomstin de laagste zoowel als in de hoogste kringen, kan meedoen tot heil van het geheele menschdom. Ik zou nl. wenschen, dat reeds aan de lagere inrichtingen van onderwijs of opleiding het beginsel: „recht gaat boven macht", ook practisch in toe passing werd gebracht: dat daar dus niet langer het recht van den sterkste, het vuistrechtals het hoogste recht te betalen; maar nu was zjjn positie verre van aangenaam. Dat zgn vader ziek was geworden, kwam hem nu juist slecht van pas. Waar zou hg nu de vjjf en twintig duizend mark vandaan halen, die hg binnen drie dagen moest betalen. Zgn moeder had hem geschreven, zgn schuldeischer voor kor ten tgd tot uitstel te bewegen, daar zjj op het oogenblik, dat zjjn vader zwaar ziek lag, hem onmogeljjk die som gelds kon ver schaffen. Harry moest maar acht dagen ge duld hebben, dan zou alles in orde zgn. Maar die acht dagen waren voorbij en er kwam geen geld. SLcht geluimd liep Harry in zjjn fraai gemeubileerde kamer heen en weder. Hjj had het geld zoo dringend noodig. Niet alleen om zjjn schuldeischers tevreden te stellen, maar ook voor de reis naar Baden- Baden, waar binnen weinige dagen de eerste herfstwedrennen zouden plaats hebben. Daar kon hg onmogeljjk van weg bljjven 1 Hg had zich voor drie races aangegeven, ook voor de groote »hunting-race« voor officie ren aller wapens, waarvoor de keizer een prachtigen eoreprjjs had uitgeloofd. Dien prjjs moest hjj winnen Den geheelen zo mer had hjj zjjn Engelschen halfbloed daar voor getraineerdAls het dier hem op bet beslissende oogenblik maar niet in den steek liet 1 In den laatsten tgd had het reeds dik- wjjls zulke vreemde kuren gehadsoms stond het zonder eenige reden op eens voor een hindernis stil, waar het anders spelende overheen vloog. Of zou de schuld bjj hem, bjj den ruiter liggen? Harry was in de laatsto weken zoo prikkelbaar, zoo slecht geluimd, en licht kon dit ook van invloed zgn op het fijage- mocht gelden, maar als schandelijk on recht werd gebrandmerktdat alzoo de onderlinge geschillen en veeten niet door vuistrechtmaar door een door de leer lingen zelf gekozen blijvend scheidsge richt werden uitgemaakt, aan welker uitspraak alleD vrijwillig zich verbonden te willen onderwerpen. Zulk een scheidsgericht zou dan moe ten bestaan uit een 10-tal b.v. van de flinkste leerlingen uit verschillende klas sen, door de klasgenooten zelve daartoe gekozen. Aan het hoofd, als leidsman van zulk een scheidsgericht, zou ik wenschen te zienhet Hoofd der School of een der onderwijzers, door dezen als de meest geschikte daartoe aange wezen. De onderlinge geschillen, die anders allicht aanleiding zouden geven tot on derdrukking van den zwakkere, of tot eene vechtpartij, waarbij de veronge lijkte misschien nog het onderspit zou delven, zouden dan voor dit scheids gericht moeten worden gebracht, dat, na wederzijdsche partijen en hare ge tuigen te hebben gehoord, uitspraak deed. Eindbeslissing, bij hooger beroep, kon dan worden gegeven door den leider. Mijne overtuiging is, dat, wanneer zoo iets vrij algemeen op onze scholen en inrichtingen van onderwijs en oplei ding werd ingevoerd, dit zeker van hoogst gunstigen invloed zou zijn op de ontwikkeling van het rechtsgevoel bij het aankomend geslacht. En vast staat het, dat allen die zóó van hunne jeugd af aan hadden geleerd het vuist recht, het brutale recht van den sterkste naar den achtergrond te dringen, ja ten slotte in eigen kring geheel op te heffen, ook later niet, bij de onder linge strijdvragen en verwikkelingen der volken, het wapengeweld of het recht van den sterkstezouden willen laten beslissen. Daarbij kan het m. i. niet anders, of dergelijke instelling bij de jeugd zal ook van machtigen invloed zijn op allen, die sedert lang de schooljaren zijn ont wassen in de eerste plaats zeker op de ouders van de hierin betrokken jonge lieden. Zij zullen, als tegen wil en dank, moeten getuigen„onze kinderen maken ons en de volken beschaamd." Over de nadere inrichting van zoo danige scheidsgerichten onder school kinderen en aankomende jongelui wensch ik vooreerst te zwijgeneenig model van wat daaromtrent dient bepaald te voelicre, edele ros. Hoe kwam Harry toch in die vreemde, zenuwachtige stemming! Zou dia sehuld werkeljjk liggen aan den brief van Gr^ta, waarin zg hem in eenvoudige, waardige woorden herinnerde aan de vervulling van zgn belofte, herinnerde, neen, dat was het rechte woord nietGreta had hem niet aan zgn belofte herinnerdzg had eenvou dig geschreven, dat het haar vast besluit was, hem niet weer te zien, totdat het hem mogeljjk zou wezen, zgn belofte te vervullen. Dat verwenschte beloven ook! Hoe dik- wjjls belooft men niet, de zon van den hemel te halen! En even onmogeljjk als het zou zjjn, belofte te houden, even onmogeljjk scheen het Harry von Altenbrak, die kleine Greta Montelli, de nicht van den slager Tiedemann te huwen. Nu, dat had Greta zelf wel kunnen bagrgpen Zg was in Berljjn opgegroeid; daar wisten de jonge meisjes toch wel, dat «en garde-officier uit een oud-adelljjk geslacht niet trouwen kon met de nicht van een slager. Het merkwaardigste van het geheele geval was echter, dat Harry zelf die aangelegen heid niet vergeten kon, dat de herinnering aan Greta hem niet wilde verlaten, dat hjj dag en nacht haar lit flgk gelaat voor oogen had, 's nachts meermalen verschrikt opvloog uit zgn droom, waarin hjj Greta zag, doods bleek en met gebroken oogen neergezonken. noemde zichzelven een sentimenteelen dwaas. Hjj wilde zich door genietingen verstrooien; maar zgn prikkelbaarheid, de spanning zgner zenuwen verergerde nog, en vooral heden, nu zgn moeder hem ge schreven had, dat zjj de volgende week het geld zou zenden,, bevond hg zich in een worden, wensch ik niet te geven. Het voorstel is nog te onrijp, om reeds dadelijk vaste bepalingen aan te geven. Zeker zal 't het beste zijn, dit geheel over te laten aan die Hoofden van scholen, die eens eene proef wilden nemen. Deden dit soms meer dan een, en slaagden hunne proefnemingen goed, dan zou men, geleid door hunne erva ringen, gemakkelijker een soort van concept-reglementje kunnen samenstel len, om dit ook anderen als voorbeeld ter navolging aan te bieden. Buitenland. Twee Eugelschen hebben een gevaarlijken tocht in een ballon over het Kanaal ge maakt. Dr. F. A. Barton, de uitvinder van een nieuwen ballon en M. Goudron stegen des middags om 10 minuten over 4 te Beckenham in Engeland op. Het was hun eerste poging om het Kanaal over te steken. Zg hadden drie bundels brieven bjj zich, die zjj, voor zjj de kust bereikten op den grond wierpen. Over het verloop van den tocht vertelt Dr. Barton. »Wjj vlogen 2000 voet hoog en genoten spoedig een prachtig uitzicht. Den eersten bundel brieven lieten wjj bg Leeds Castle, den tweeden bg Lewisham, en den derden bjj Dover vallen. H«t was kwar tier voor achten. Wjj konden de verlichte stad Dover 8n da lichten der schepen zien.* Daarna stegen zjj tot 5200 voet hoog. Na een half uur was de verbazend snel vliegende ballon in een ondoordringbaar zwart gehuld. De wind wakkerde plotseling eau. Da luchtschippers zagen, dat zjj naar de Noordzee dreven, en daar de ballon weder sterk gevallen was, wierpen zjj ballast uit en stegen tot 4100 voet. Nu ging de ballon recht vooruit. De beid9 passagiers zagen door den donkeren nacht de signaallichten van den vuurtoren van Calais, en om tien minuten over 9 waren zjj boven de haven. Daar zjj aau de binnenzjjde van Calais wilden landen, dreven zjj over de stad heen en daalden in de duisternis tot 2500 voet af. Een opkomende wind dreef hen echter weer naar zee. Daar zjj in de duisternis niets konden zien, lieten zg zich verder naar beneden zakken. Toen bem rkten zjj eerst de branding en hoorden het brullen van de Z98. Snel opende Goudron het ventiel en toestand van zenuwachtigheid, die aan koorts grensde. Zgn oppasser kwam binnen en meldde, dat een vreemde heer den luitenant wilde spreken. »Hoe heet hij »Die heer wilde zjjn naam niet noemen.* »Die vervloekte kerel! Ik weet al, wat hg komt doenNu, laat hem binnenkomen Jawel, luitenant!* De oppasser vertrok, en met zekeren angst zag Harry den bezoeker tegemoet, die zoo geheimzinnig was. Natuurlgk weer een van de »goedo vrien den*, die kwam om geld te halen of om zjjn diensten aan te bieden. Nu, o n het even, als het laatste soms het geval mocht zgn, was hg welkom. Eenigszins verrast keek Harry het vol gende oogenblik op, toen hjj een slank jonkman, met ernstig, bjjna somber gelaat, voor zich zag staan, die volstrekt niet we gens geldzaken scheen te komen. »Met wien heb ik de eer te spreken? Waarmee kan ik u van dienst zjjn?« vroeg Harry beleefd. >Höt doel mjjner komst zult ge onmid- delljjk raden, als ik u mijn naam noem, baronIk heet Ednard Montelli en ben de broeder van de jonge dame, met welke ge voor eenigen tgd hebt kennis gemaakt!* Harry kleurde, maar hg wist zich te be- heersehen en antwoordde: >Mgnhear Mon telli, duid mg niet ten kwade, dat ik toch de reden van uw komst niet kan raden. Wel heb ik voor eenigen tgd kennis ge maakt met uw zuster, maar mejuffrouw Montelli heeft zelve gewenscht, die kennis making niet voort to zetten. Ik streef er de snelheid, waarmede zg dreven, nam ter stond toe. Het bruisen van de zee overstemde hun eigen geluid. Het anker werd uitgeworpen, maar zjj konden in de duisternis den af stand niet schatten, en de gondel schudde zoo, dat de luchtschippers zich aan de touwen moesten vasthouden. Het anker greep echter niet vast, en een oogenblik later slierde het schuitje door de golven. De ballon steeg wed^r 200 voeten dreef snel weg. Daarna zakte hjj weder en het anker sleepte een kwartmjjl door de branding. Ten slotte greep het anker va»t, en de ballon viel een paar voet van het water verwjjderd op de kust. Daar de eb intrad, besloten de luchtschippers hun ballon te verlaten en hulp te gaan zoeken. Zjj wandelden nog wel een uur in het drijfzand rond, voor zjj vasten bodem onder de voeten hadden. Eindelijk vonden zjj een herberg, waar men hun vertelde, dat zjj eenige mjjjlen van Calais verwjjderd waren geland. In Australië is men ten hoogste veront waardigd over de wjjze, waarop de soldaten uit die kolonie, die in Zuid-Afrika dienst hebben gedaan, van wege de Engelsche regeering naar han land teruggebracht zjjn. Onder die troepen zgn geconstateerd 200 gevallen van mazelen, in 138 waarvan com plicaties voorkwamen met bronchitis, pneu monie en pleuris. Honderden manschappen konden niet anders dan aan dek van de transportschepen e9n plaats vinden, en bib berende van de koorts, kregen zjj dan nog van tgd tot tjjd stortbaden van het over komende zeewater. Onder de manschappen die met de »Drayton Grange* zjjn over gebracht, zjjn reeds negen sterfgevallen voorgekomen, en van hen, die aan boord van de >Brittama< de reis maakten, zjjn er tien overleden en vgf en vjjftig ernstig ziek. Zelfs Engelsche bladen spreken schande van de wjjze, waarop de getrouwe hulp troepen zjjn vervoerd. Een Australisch officier heeft verklaard, dat 75 van de soldaten, die uit Zuid- Afrika zgn teruggekeerd, wel nooit meer te vinden zullen zgn om de uniform weer aan te trekken en als zeker mag worden aangenomen, dat het transport-schandaal in Australië een diepen indruk heeft te weeggebracht, waarvan Engeland vroeg of laat den terugslag zal gevoelen. naar, aan dien wem»ch te voldoen, en ik geloof, dat de zaak daarmee is afgeloopen.* Eduard voelde zjjn toorn opwellen, maar toch antwoordde hg met kalmte: »Toch niet geheel, baronDaar ge niet van plan zjjt, de belofte aan mjjn zuster te volbrengen, zult ge toch wel genoeg eerge voel bezitten om mg genoegdoening te ver schaffen voor het snoode spel, dat ge met mjjn zuster gedreven hebt.* Genoegdoening?* Harry's gelaat nam een trotsche uitdrukking aan; hg geleek nu veel op %gue moeder. »Dan behoor ik toch eerst te weten, of ik u wegens uw stand »Genoegdoening mag verschaffen, wilt ge zeggen, luitenant!* viel Eduard in. >Nu, misschien wordt ge daarvan wel overtuigd door hetgeen ik u te zeggen heb. Ge kent mg slechts als Eduard Montelli, maar mjjn zuster en ik hebben in onze aderea even zulk een voornaam bloed als gg, namelgk het bloed der Altenbraks, wier eer door uwe handelwjjze met roeten is getreden.* Harry staarde hem een oogenblik sprake loos aan. Toen brak hg in een spottend ge lach uit. >Bljjk'oaar zjjt u niet wel bjj het hoofd.* Volstrekt niet,* antwoordde Eduard somber. »Gjj zult mjj later zeker hoonen of om mg lachen, wanneer ik a als valsche erfgenaam uit het slot Altenbrak laat ver- wgderen door den sterken arm van het ge recht en ik in uwe plaats treed. Mjjn vader was de ritmeester Eduard von Altenbrak, die den 16en Augustus in den slag bg Mars- la-Tour den heldendood stierf.* (Wordt vervolgd). ED WSBL4D

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1902 | | pagina 1