Het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Grizel Cochrane.
Reine handen.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 3046.
ZATERDAG 13 SEPT.
1902.
UND VAN ALTENA-*
yoob
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprga: per 3 maanden l.OO.
franco per post zonder prjjsrerhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 77i ot. Groote letters naar plaatsruimte.
Adyertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
.Welke onschatbare diensten bewijst
ons niet de welgevormde hand. De
schilder penseelt er mede de heerlijkste
tafereelen, die nog na eeuwen het na
geslacht in verrukking brengenonder
de handen van den beeldhouwer wordt 't
stugge marmer als kneedbaar was; de
vingers van den musicus zijn het, die
de toehoorders ademloos doen luisteren
naar de scheppingen van het muzikaal
genie; en dan de handen van den nij-
veren werkman Niets bracht de mensch
tot stand, of de hand was het medium
tusschen geest en stof. Geen uitiag van
menschelijke werkzaamheid is denkbaar
zonder de handen als uitvoersters te
erkennen.
Doch ook hier heeft de medalje haar
keerzijde. Dezelfde handen, die ons in
staat stellen, in ons levensonderhoud te
voorzien, zijn tevens een aanhoudende
bron van gevaar. Dezelfde handen, waar
aan we onze welvaart danken, zijn een
voortdurende bedreiging voor onze ge
zondheid, voor ons leven.
Treed eens een lucifersfabriek binnen.
Daar zijn werklieden bezig, de houtjes
te doopen in de fosforraassa of de zij
vlakken der spanen doosjes te bestrijken
met die stof. Anderen weer schiften
en verpakken de vervaardigde lucifers.
Allen komen dagelijks met het vergif
in aanraking. Licht blijft iets daarvan
aan hun handen kleven, die het na een
onbewaakt oogenblik overbrengen naar
den mond. Men behoeft geen ziener te
zijn, om te voorspellen, dat vele dier
werklieden vroeg of laat zullen aange
tast worden door de zoo gevreesde fos-
forvergiftiging. Zoo komt rattenkruid-
vergiftiging voor bij werklieden, die bij
de uitoefening van hun beroep allerlei
verfstoffen moeten handteeren, waarvan
rattenkruit een bestanddeel is. Lood-
vergiftiging openbaart zich meermalen
bij lettergieters, letterzetters en in 't
algemeen bij hen, die veel met lood
omgaan. Ongetwijfeld brengen bp al
deze lieden de handen de giftstoffen
over.
Yan veel algemeener beteekenis echter
is de overbrenging van besmettelijke
ziekten door de handen. Sinds we weten,
dat alle aanstekelijke ziekten haar oor
zaak vinden in kleine organismen, zoo
genaamde bacteriën, is het ons duidelijk
geworden, dat elkeen, die zich zooveel
mogelijk wil hoeden, voor dergelijke
ziekten, in de eerste plaats moet zorgen,
dat die bacteriën niet toetreden tot zijn
lichaam. En wat is nu 't geval? Het
wemelt overal van gevaarlijke bacteriën,
in de lucht, in het water, aan alle voor
werpen, ook aan onze huid en vooral
in de vouwen van onze handen. Geen
FEUILLETON.
Naar het Engelsch door EMISARIO. (2
Bjjna een nur had hg in die weinig ge
schikte schnilplaat8 vertoefd, en de duister
nis eD het noodweer schenen nog voortdu
rend toe te nemen. Toen werd de hoefslag
van een paard hoorbaar. De berjjder hield
het hoofd voorover tegen den wind. Plotse
ling werd zjjn paard bjj den teugel gegre
pen. Hg hief het hoofd op en voor hem
stond de vreemdeling uit het krenpelboschje,
en hield hem een geladen pistool voor de
borst.
»Stjjg af!« riep hg op gebiedenden toon.
De verschrikte en verkleumde ruiter deed
een poging om zgn wapens te grjjpen, maar
op 't zelfde oogenblik vatte de roover hem
in de borst en wierp hem op den grond.
Hg viel op het aangezicht en bleef eenLe
oogenblikken bewusteloos liggen. Dezemaak-
te de roover zich ten nutte, hg ontnam hem
een lederen zak met brieven, wierp dien over
den schouder en verdween over de heide.
Den volgenden morgen snelden de be
woners van het stadje in groote menigte
wonder! "We vatten alles aan, rein en
onrein, we hanteeren gereedschappen,
betasten ons lichaam, we drukken onzen
viiend de hand. En met die zoo be
smette handen grijpen we ons voedsel
aan en brengen het naar den mond. Zoo
stellen we ons voortdurend bloot aan
't gevaar, ons een ernstige ziekte op
den hals te halen. Hoe dat gevaar te
voorkomen, of althans te verminderen?
Het radikaalste middel zou zijn, de
handen bij zich te houden, altijd zorg
vuldig in de zakken te stekeu, wat
natuurlijk dwaasheid is. Geen dwaas
heid echter is het, zijn handen dddr
thuis te houden, waar het goedschiks
kan, b.v. in een kamer, waar een lijder
aan een of andere besmettelijke ziekte
ligt. Geef den lijder geen hand, gebruik
geen spijs of drank, raak in 't zieken
vertrek niets aan. Zoo ergens, dan is
hier hethanden thuisop zijn plaats.
Die den zieke verpleegt, moet dikwijls
en in 't bijzonder voor eiken maaltijd
zorgvuldig de handen ontsmetten, hetzij
met carbol, sublimaat of wel een ander
der talrijke ontsmettingsmiddelen, want
elk vouwtje, elk groefje, elk haartje
van hand en vinger is een verzamel
plaats van ziektekiemen.
Yrij zeker is het oorspronkelijk doel
van het dragen van handschoenen ge
weest, -de handen te beschutten tegen
onreinheden en kou. In onzen tijd echter
is dat doel voor een deel op den achter
grond geraakt. Om iets vuils aan te
pakken is men eer geneigd, zijn hand
schoenen uit- dan aan te trekken. Nu,
het zou eenvoudig onmogelijk zijn, het
dagelijksch werk gehandschoend te ver
richten. Niet onmogelijk echter is, zijn
handen veelvuldig te wasschen, goed
te wasschen, met zeep, met veel zeep,
die tegenwoordig zoo goedkoop is. Laat
ons toch niet vergeten, dat, om maar
enkele ziekten te noemen, schurft, ette-
ringen, pokken, pest, oogontstekingen,
haarziekten, baard worm, dikwijls door
de handen worden overgebracht. Door
't openkrabben van een nietig puistje
kreeg iemand bloedvergiftiging. 'tWas
niet zoozeer het openrijten van dat
puistje, dat hem die ernstige ziekte
bezorgde, het waren de ziektekiemen,
die door bemiddeling van zijn nagels
in de wonde kwamen en zoo den weg
vonden naar het bloed. Ja, die nagels
Welke voertuigen van allerlei ongerech
tigheden Iemand kreeg roodvonk.
Hij wist niet hoe, want in de geheele
omgeving was geen geval bekend. Had
hij de ziekte wellicht niet te wijten
aan een boek, door hem geleend uit
een openbare bibliotheek en had hij niet
herhaaldelijk het blad omgeslagen met
den bevochtigden wijsvinger van zijn
rechterhand? Was diezelfde vinger niet
telkens van blad tot mond gegaan?
Inderdaad, onze handen zijn voort-
naar de plaats des onheils, en verspreidden
zich in alle richtingen over de heide, maar
van den roover was geen spoor te ontdekken.
De drie dagen, waarover Cochrane met
zgn dochter gesproken had, waren voorbg,
en nog leefde hg, omdat de brieventasch,
die zgn doodvonnis bevatte, gestolen was
geworden. Zgn onde vader stelde nn nog
maals de uiterste pogingen in het werk, om
den koning tot andere gedachten te brengen.
Zoo verliepen er veertien dagen, waarin de
ongelukkige gevangene onophoudelijk ge
slingerd werd tusschen hoop en vrees. Zgn
dochter hield hem bjjna voortdurend gezel
schap, en trachtte de hoop bjj hem levendig
te honden, dat de pogingen van haar groot
vader wel zonden slagen. Helaas, die hoop
bleek jjdel, want ten tweeden male teekende
de wreede vorst het bevelschrift tot zgn
onthoofding, en binnen drie dagen zon dit
noodlottig geschrift zgn gevangenis bereiken.
»De wil des hemels geschiede, kermde
Cochrane.
Amen,* zeide Grizel met woeste onstui
migheid, >maar mjjn vader zal niet sterven
Weder had de bode met de brieventasch
de woeste heide bereikt, en weder bevatte
die tasch het doodvonnis van Cochrane. Hg
durend een bron van gevaar voor onze
gezondheid, en bijkans het eenigste,
wat we kunnen doen, om dat gevaar
te verminderen, is, ze te wasschen.
Wasch uw handen dus, alvorens te
gaan eten; wasch ze flink met zeep,
alsvorens spijzen te bereiden; wasch
uw handen, als ge iets verdachts hebt
aangepakt en vergeet dan vooral uw
nagels niet en de ruimten daaronder;
in 't algemeenhoud uw handen zoo
veel mogelijk rein.
Buitenland.
Een werkman, die wegens het reizen zon
der kaartje op de ljjn naar Orlé ms veroor
deeld werd door de 11de Kamer van Straf
zaken te Pargs, tot 25 frs. boete, schreeuwde
den rechters eerst toe dat hg niets om hen
gaf (in min fraaie termen) en dan dat ze
een troep koeien waren, voor welke liefe
lijkheden hg, staande de zitting, onverwijld
veroordeeld werd tot 2 jaar gevangenisstraf
wegens beleediging van de magistratuur,
met bevel tot onmiddellijke arrestatie en
opsluiting.
Een brigadier te Pargs heeft zich, daar
er in het entrepot op de quai Bercy talrijke
diefstallen werden gepleegd, in een groote
ton verscholen om te trachten de dieven op
heetardaad te betrappsn. Het geluk liep hem
mede. De dieven stalen juist den ton, waar
hg in zat en die door hem weer kunstig
dichtgemaakt was. De brigadier liet zich
stillekens voortrollen, op een wagen bjjschen
en wegrjjden. Op die wjjze ontdekte hg de
geheime bewaarplaats van de rooverbende,
waar de volgende nacht een hinderlaag
werd opgesteld, die door, het vatten van
een viertal gevaarlijke personages eea uit
nemend succes opleverde.
Woensdag brak te Oberhausen bg Keulen
in een aangrenzend gebouw van het perceel
Roonstrasze 59, brand uit, waardoor het
door zes Poolsche families bewoonde gebouw
geheel uitbxandde. Alleen de buitenmuren
bleven staan. De politie vond in de woning
van den in 't huis won«nden bergwerker
Kowalsky zeven dinamietpatronen, vijftien
lonten en verschillende doosjes met slag
hoedjes. Kowalsky en zgn kostganger werden
daarna gevangen genomen. Zjj zullen zich
nu moeten verantwoorden en rekenschap
raoïten geven hoe zjj aan het hoogt gevaar
lijke ontploffingsmateriaal gekomen zgn.
Ia den loop van den dag hebben nog naar
aanleiding dezer vondst talrjjke arrestaties
plaats gehad.
Duitschland heeft zeven lgkverbrandings-
ovens; het aantal verbrandingen gedurende
1901 bedroeg voor elk 693. Een verzoek-
spoorde zgn paard aan tot de grootst mo
gelijke snelheid, zag behoedzaam vooruit en
om zich heen, en in de rechterhand hield
hg een geladen pistool. Het bleeke licht der
maan gat aan eiken struik een spookachtige
gedaante en maakte de eenzame velden juist
niet geschikt om iemands moed te verle
vendigen.
Juist reed de bode een alleenstaand boschje
voorbg, toen het paard begon te steigeren
door een schot, waarvan het vuur in zgn
oogen scheen te spatten. Tegeljjksrtjjd ging
zgn eigen pistool af. Hierdoor werd het
paard nog wilder, en wierp hem uit den
zadel. In een oogwenk stond de voet van
den roover op zgn borst, een korte dolk
schitterde in zgn hand, en hg zeide:
>Geef mg uw wapens of sterf!
Het hart zonk den postbode in de schoe
nen, en zonder te durven antwoorden, deed
hg wat hem geboden ward.
«Ga nu waarheen ge wilt.,* zeide de roo
ver, »maar laat mg nw paard en uw brie
ventasch, of vrees voor erger.*
Bevend van angst stond de man op, ter
wijl de roover pijlsnel over de heide wegreed.
Ondertussehen werden er toebereidselen
voor de terechtstelling van Cochrane ge*
maakt, en de uitvoerders der wet wachtten
schrift is aan den Rjjksdag ingediend, oader-
teekend door meer dan 3000 geneesheeren,
met het doel om de verbranding verplich
tend te stellen bjj overigden tengevolge eener
besmettelijke ziekte. Engeland heeft 7 ver
brandingsovens, waarin gedurende 1901 445
crematies plaats vonden. Italië heeft er 22
het aantal crematies daar te lande in 1901
is onbekend. Zwitserland heeft 3 crematoria
met 127 crematies in 1901 per ovan. Zwe
den heeft er 2 en Denemarken 1. In Oosten
rijk- Hongarjje bestaan enkele vereenigingen
tot bevordering van lijkverbranding. Te Ma
drid is bg Kon. besluit de lgkverbranding
toegestaan, terwjjl ook in Rusland de regee
ring ean dekreet zal uitvaardigen, waarbjj
crematie toegestaan wordt. Te Parjjs is een
groot crematorium opgericht op de bekende
begraafplaats Père Lachaise, warr reeds
2299 lijkverbrandingen hebben plaats ge
had. In de Vereenigde Staten zgn 24 ver
brandingsovens.
Een aantal Berljjnsche huismoeders zg n
voornemens een openbare protestmeeting te
beleggen tegen de voortdurende stjjging der
vleescbprjjzen en bg die gelegenheid zullen
ze ageeren voor een verzoekschrift aan de
keizerin, als Duitsche huisvrouw, opdat deze
haar invloed doe gelden tegen den vleesch-
nood.
De Altels, een der gevaarlijkste toppen
in het Berner Oberland, waar vaak afstor
tingen plaats hebben, dreigt spoedig in
twee stukken te gaan en de naburige vallei
te overstor'.en. Tien jaren geleden viel een
aanzienlijke massa van den berg en heeft
de vallei invallende veel chalets verwoest,
tal van personen en honderden staks vee
gedood. Men verwacht nu eerstdaags het
losraken van het grootste stnk van de zjjde,
dD als Deldenhorn bekend is en alle dorpen
in den omtrek zgn ontruimd.
Het Zwitsersche spoorwegpersoneel is ten
hoogste verontwaardigd en bereidt een groot
monsterprotest voor. Het geval is dittoen
de koning van Italië op zjjn doorreis door
Zwitserland te Zurich aankwam, stelde de
politie kalmweg het geheele spoorwegperso
neel aan het station in verzekerde bewaring
tot de Koninklijke trein weer vertrokken
was. Vandaar en terecht diepe verontwaar
diging der vreedzame stations beambten.
De Italiaanscho vulkanen toonen zich
onrustig. Zoowel van den Vesuvius als van
de Liparische eilanden, komen berichten
omtrent werking in het inwendige der aarde.
Een telegram uit Napels luidt:
De Vesuvius is weer aan het werken.
Een menigte gassen stjjgen op en maken
het onmogelijk op te stjjgen tot den krater.
Het observatorium van Catania kreeg be-
slechts op de aankomst van de brieventasch
met het tweede doodvonnis, om hem op het
schavot te brengen. Maar in stede van de
tasch, kwam het bericht, dat de bode weder
was beroofd geworden. Nogmaals werd nn
Cochrane'» leven met veertien dagen ver
lengd. Weenend sloeg hjj de armen om zgn
dochters hals, en zeide
«God is bljjkbaar met ons, mgn Grizel.*
»Zei ik het niet,* hervatte de jonkvrouw,
en voor de eerste maal weende zg overluid,
«zei ik het niet, dat gjj niet zoudt sterven,
vader
De veertien dagen waren nog niet voor
bg, toen de deuren der gevangenis open
vlogen, en de vader van Cochrane in de
armen zijns zoons snelde. Zgn moeite was
ten laatste bekroond, en na tweemaal een
doodvonnis te hebben onderteekend, had de
koning thans een vergiffenis gezegeld.
Cochrane was met zgn vader naar zgn
woning gejjld. Zgn kinderen drongen zich
om hem heen, en schreiden van bljjdschap,
maar Grizel, die meer geleden had dan zjj
allen, was niet onder hen.
Dankbaar bewonderden zg de buitengewone
wgze, waarop zgn leven gered was gewor
den, toen een vreemdeling aanklopte, en
om gehoor verzocht.
«Laat hem binnenkomen*, zeide Cochrane.
richten over de hevige werking van den
vnlcaan op Stromboli. Voortdurende nit*
barstingen brengen de atmosfeer in de war.
Lava omgeeft den kegel als een ring van
vuur, die 's nachts tot ver in zee zichtbaar is.
Men heeft wellicht geljjk, als men de
tegenwoordige uitbarstingen in Europa in
verband brengt met de laatste uitbarstingen
van den Mont-Pelés en den Soufrière. De
laatste berichten van Martinique lniden weer
minder gunstig. Een telegram uit Port
Castries meldt, dat de gezondheidstoestand
in Fort de France zeer zorgwekkend is. Een
groot deel van de bevolking is ziek, dagelgks
sterven mensch en ten gevolge van cholerine.
De bevolking trekt in paniek weg, 80,000
bewoners willen tegeljjk het eiland verlaten.
Als de verwoeste fabrieken en huizen weer
in orde gemaakt zouden worden, zou dat
tientallen van jaren kosteu.
De »Petite République* maakt twee brie
ven openbaar welke, naar het heet, in 't ge
heim in Rusland verspreid zgn door den
man die prins Obolenski, den gouverneur
van Cbarkoff, trachtte te vermoorden. De
man zegt daarin dat hjj het als de grootste
eer beschouwde, gekozen te zgn om het
bloed van de boeren te wreken op den ban
diet en beul van den Tsaar. De doodsvon
nissen, door de regeering voltrokken aan de
wrekers, zullen anderen niet afschrikken.
In den nacht van verleden week Woens
dag liep een steenkolenmijn bg Blakmey,
in het graafschap Gloucester, in Engeland,
onder water. Hierdoor werden zeven per
sonen levend begraven. Terstond is men
begonnen het water op te pompen. Dinsdag
morgen was de waterljjn voldoende gezakt
en konden eenige manschappen in de mgn
afdalen.
Men vond eerst een lgk van de zeven
slachtoffers en daarna had men het geluk
drie anderen te redden, die nog leefden.
Deze drie mannen waren vgf dagen en
vjjf nachten begraven geweest en zjj hadden
al dien tjjd niets anders tot voedsel gehad
dan de boterhammen die zg mee in de mgn
genomen hadden.
Deze gelukkige ontdekking moedigde de
redders aan om met verdubbelde krachten
hun werk voort te zetten. Zg vonden in
den loop van den morgen nog twee ljjken,
die van twee broeders, die hand in hand
lagen. Zjj waren bljjkbaar verdronken.
De toestand der drie geredde personen
doet hopen op een spoedig herstel van
krachten.
Een roerend tooneel werd boven aan de
mijnschacht afgespeeld. De menigte was
hevig ontroerd en betuigde hare dankbaar
heid door het zingen van godsdienstige
liederen.
En de roover trad binnen. Bjj was
gekleed met den korten mantel, het grove
wambuis en den breedgerauden hoed, maar
zgn houding duidde een hoogeren stand aan
dan zgn kleediner. Tot groet raakte hjj even
aan zjjn hoed, doch zette hem niet af.
Hg haalde twee papieren nit zgn borstzak
en sprak: >Als gg deze gelezen hebt, werp
ze dan in het vunr.«
Cochrane zag ze in, maar hg deinsde
terug en verbleekte, want het waren zgn
doodvonnissen.
>Mjjn redder!* riep hg nit, «hoe zal ik
u danken? Vader, kinderen, dankt hem voor
mg, ik kan het niet!*
De onde man vatte de hand van den
vreemdeling, de kinderen omvatten zjjn
knieën. De roover echter drukte zgn hand
voor het gelaat, en barstte in tranen los.
«Zeg mg, hoe ge heet!* riep Cochrane
met vunr, «onder welken naam mo:t ik
mgn bevrjjder danken?*
De vreemdeling weende luidde. Hg lichtte
zjju hoed op, en de donkere lokken van
Grizel Cochrane golfden over haar groven
mantel.
«Barmhartige hemel!* riep de verbaasde
en verrukte vader, «uajjn dierbaar kind,
mgn reddende engel, mgn Grizel!*
(Slot.)
NIEUWSBLAD
T ri i iTOtl iWinn
