Bel Land van fleusden en 4ltena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
M 3053.
alten*
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 8 OCT.
1902.
LANS VAN
VOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonaementsprjj»: per 3 maanden f 1.00.
Franco per poet zonder prjjgyerhooging. Afzonderlijke
Lxunmers 5 cent.
Advertentien ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7l/t ct. Groote letter» naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Op Vrijdagmiddag, den 6den Septem
ber, stierf er te Berlijn een reus, een
maarschalk, een prins. Zijn gebalsemd
overschot werd ten Raadhuize op een
praalbed ten toon gelegd om Dinsdag,
den lOden September, op stadskosten
plechtig te worden begraven. Duizenden
menschen hadden zich langs den weg
geschaard, om een laatste, stille hulde
te brengen aan den krachtmensch, den
veroveraar, die nu grafwaarts werd ge
dragen. En geruischloos, gelijk een
zwarte, kronkelende slang bewoog zich
de indrukwekkende stoet door de drukke
straten der moderne wereldstad.
Die reus, die maarschalk, die prins,
welke daar werd weggedragen, was
Rudolf Virchow. Zijn levensgeschiede
nis is spoedig verteld. In een klein
Pommersch stadje geboren op 13 Octo
ber 1821, ging hij op 18-jarigen leeftijd
te Berlijn in de geneeskunde studeeren,
om reeds na 4 jaren tot doctor in de
medicijnen te promoveeren en weldra
benoemd te worden tot professor aan
do Berlijnsche universiteit. Dit bleef hij,
met uitzondering van een tusschen-
periode van 7 jaar, gedurende welke
hij hoogleeraar was aan een andere
hoogeschool, tot aan zijn dood.
Heel simpel zoo'n levensbericht, zelfs
in 't geheel niet belangwekkend. Zie,
wanneer diezelfde Virchow een echte
legeraanvoerder was geweest, overwin
naar in vele veldslagen, veroveraar van
provinciën en rijken, dan zou zijn levens
bericht minder simpel, meer belang
wekkend zijn geweest, dan ook zou de
menigte zijn naam gekend hebben en
zou klein en groot tong en lippen gè-
oxerceerd hebben, om dien naam uit te
spreken, te verhutselen, te spellen mis
schien. Ja zelfs, al was hij maar ge
weest zoo'n minister of andere groot-
waardigheidsbekleeder, zoo'n onderko
ning van Ierland, zoo'n gouverneur van
Finland, ook dan reeds zou zijn naam
een gemeenzamen klank hebben voor
het oor der massa. Maar hij was geen
aanvoerder van menschenmoordende
drommen, geen verdrukker van volks
stammen, zelfs geen wereldbedriegende
minister, en daarom was zijn naam
onbekend bij den grooten hoop. Maar
geen onbekende was hij bij de aposte
len dei wetenschap, bij de geneeskun-
FEUILLETON.
5)
»Ik kan het ik loochen alles 1 Het is
een schandelijke leugen!* stiet zjj nit. Vic
tor, jaag hem weg. Het is niet waar, ik
ben zjjne vrouw nietlc
Met duivelachtig, hoonend gelaat trad
Juan voor haar. >Ge loochent het dus wer-
keljjk?* yroeg hg met nadruk. Margaretha
Norton, kunt ge je nog de maand Mei van
het vorige jaar herinneren? Kjjk dit portret
tens aan. Is dat jou portret nist? Zie dezen
ring aan mjjn vinger eens. Hebt gjj me dien
niet gegeven? Denk eens aan die kleine
kapel en aan den geesteljjke en probeer dan
nog eens te loochenen, dat gg mgn vrouw
zjjt!*
Doch zg wankelde niet, al mocht hg dit
verwacht hebben. Zg stond tegenover hem
als eene leeuwin.
ilk loochen het, ellendeling, omdat het
niet waar is riep zg uit, en zich naar den
graaf keerend, vervolgde zg Victor, luister
naar mgIk wil je alles bekennen, wat ik
je tot heden verzweeg, verzweeg uit over-
groote liefde voor jou I Ik telde pas vjjftien
jaar, toen wg elkaar aantroffen te Glasgow,
waar ik mgn vacantie doorbracht. Wg zagen
elkander meermalen en hg had er slag van
mgn i.inderljjke fantasie op te wekken en
mg te boeien. Den laatsten dag voor onze
Echeiding noodigde hg me nit tot een wan
deling. Hg bracht mg in een afgelegen ka
pel, gebood mg mgn hand in de zjjne te
leggen om te zweren, dat ik zjjn vrouw zou
worden. Er was geen levende ziel in de kerk
digen, bij de Berlijners. Dezen wisten, i
wie Virchow was en waardeerden hem.
Dezen zagen in hem den reus in werk
kracht, den maarschalk der wetenschap,
den prins in edelen menschenkennis.
Wat heeft hij gewerkt, die man, klein
van gestalte, nietig, zelfs zwak van
lichaamsbouw. Hij werkte van den mor
gen tot den avond5 h 6 uren slaap
was voldoende voor den reus, want zijn
geest was onvermoeid en heerschte over
zijn lichaam. Meer dan 50 jaren was
hij hoogleeraar aan een der eerste uni
versiteiten van Europa. In al dien tijd
roerde hij zijn weisprekenden mond en
voerde hij zijn welversneden pen. Een
algeheelen ommekeer bracht hij te weeg
in de algemeen gangbare beschouwing
van ziekte en gezondheid. De medische
wereld verbaasde zich over den arbeid,
dien hij verrichtte. Bij gelegenheid van
zijn 80sten verjaardag werd er een lijst
gedrukt van de titels der grootere en
kleinere geschriften door hem in 't licht
gegeven. Die lijst alleen telde niet min
der dan 118 bladzijden druks.
Stel u een oogenblik voor: Verdiep
u in studiën van 's morgens vroeg tot
in 't holste van den nacht. Ga 's mor
gens of 's middags colleges houden voor
de studenten. Vind natuurlijk nu en dan
een oogenblik om te eten en te drinken.
Ga bij wijze van ontspanning verga
deringen bijwonen van philantropische
vereenigingen of een werkzaam aandeel
nemen aan de beraadslagingen van den
Rijksdag of van het Pruisische Huis
van Afgevaardigden. Vind nog tijd, om
allerlei wetenschappelijke onderzoekin
gen te doen ver weg, b.v. in Beieren
naar den heerschenden hongersnood, in
Noorwegen naar de melaatschheid. Vind
ook den tijd, om langdurige opgravingen
te doen op 't gebied van 't oude Troje,
in den Kaukasus, in Griekenland en
Egypte; want Virchow was niet slechts
een groot geleerde op 't gebied der ge
neeskunde, doch eveneens op dat der
oudheidkunde, terwijl hij zich tevens
verdienstelijk maakte door zijn volken
kundige en anthropologische onderzoe
kingen. Vind ook nog tijd, om grondige
adviezen uit te brengen over het stichten
en inrichten van waterleidingen, riolee-
ringen, hospitalen, ziekenhuizen enz.
Voor dat alles vond Virchow den tijd.
Niets belangrijks kwam er te Berlijn
in voorbereiding, of hij leende zijn
reuzenkracht.
behalve wg met ons tweeën. Toen wg weer
buiten kwamen, ontmoetten wg mgn papa,
Met een handdruk scheidden wg en tot op
heden hebben wg elkaar niet weer gezien.
Victor, doe mg geen verwijtenIk was toen
nog een onervaren kind! Hg was nauwe
lijks weg, of ik haatte hem. Op zjjn brieven
heb ik slechts een enkele maal geantwoord
en dat was alleen om verder niet lastig te
worden gevallen. Dat is alles! Ach, Victor,
vergeef het mg, ik wist niet wat ik deed!*
De graaf was bleek geworden, doch hg
bleef zich volkomen meester. Zjjn kalmte
maakte zelfs Juan onzeker in zgn houding.
Hg boog zich over het betraande gelaat
zjjner vrouw en sprak:
»Ik geloof jel Je eenige font is, dat ge
me niet openhartig alles gezegd hebt!*
Zacht liet hg haar op een stoel plaats
nemen en keerde zich toen naar Juan. Op
gebiedenden toon voegde hg hem toe:
»Juan, gg verlaat oogenblikkelgk het slot
en wacht je, ooit weer een voet over dezen
drempel te zetten. Vgt jaar geleden hebt ge
een valschen wissel van zes-en-dertig dui
zend gulden op mgn naam uitgegeven. Ik
heb je rnjjn huis verboden en je vrg laten
gaan, maar ik heb den wissel nog 1 Zoodra
ge die valsche aantjjging dnrft herhalen,
klaag ik je aan. Ter wille van Glanca heb
ik je toen gespaard, maar keert ge hier terng
om mjjne vrouw te beleedigen, dan weet ik
van geen verschooning! Ga weg na!«
Met krachtige hand wierp hg de deur
open.
Zonder iets van zgn kalmte te verlieseD,
antwoordde Juan: »Wel verduiveld! zoo'n
bloemzoet gezicht en toch zoo'n onweer-
staanbaren blik! Waarde neef, ik ben nog
volstrekt niet verlangend naar de uitvoering
van je belofte! Dat Margaretha geen lust
Behalve groot geleerde, was Virchow
ook een uitmuntend redenaar, en daar
de vooruitstrevende partij, die hem onder
haar ijverigste aanhangers telde, geregeld
in de minderheid was, liet hij zich soms
tot heftige uitvallen verleiden, waardoor
hij menig bewonderaar tot zyn politieken
vijand maakte. Ook had hij zich daar
door de hevigste antipathie van den
grooten Bismarck op den hals gehaald,
welke hem eenmaal zelfs uitdaagde tot
een duel. Het behoeft ons niet te verwon
deren, dat Virchow daar geen tijd voor
beschikbaar had. Hij had wel beters te
doen, dan zijn lijf voor schietschijf te
doen gebruiken.
Virchow was inderdaad een reus, die
met zijn verbazingwekkende talenten
gewoekerd heeft, die met zijn reuzen-
geest gezwoegd heeft van den ochtend
zijns levens tot den laten avondstond,
die daarbij nimmer zich zelf zocht, maar
altijd beoogde het heil zijner mede-
menschen. Hij was een padvinder, een
baanbreker op geneeskundig gebied, de
groote weldoener van het lijdende
menschdom. Zijn we, zou ik vragen, als
mensch niet verplicht, de namen van
zulke Grooten in ons hart te dragen?
Reeds de 20ste eeuw is ingetreden en
nog altijd schijnt het waar te zijn, dat
we langer de heugenis bewaren van
hen, die ons trappen, dan van hen, die
ons wéldoen, dat het geschitter van
gouden tressen, het ge wuif van pluimen,
het gekletter van wapenen en sporen
zich in meer aandacht en belangstelling
verheugt, dan het stille, vreedzame, wel
dadige bedrijf in studeercel en zieken
zaal. Wat moet er nog vooroordeel be
streden, wanbegrip uitge:oeid, zelfmis
leiding genezen worden, alvorens de
wereld wezen van schijn, vriend van
vijand leert onderscheiden.
Eoiile Zola's begrafenis is vrg kalm af-
geloopen de plechtigheid zelve althans werd
niet verstoord.
Een compagnie infanterie hal zich bjj
het sterfhuis opgesteld om den doode, als
officier van het Legioen van Eer, militaire
eer te bewgzen. Ook verschillende bekende
personen uit het Dreyfosproces, benevens
Dreyfus zelf, woonden de plechtigheid bg.
Ofschoon de weg naar het kerkhof van
Montmartre slechts een half uur van het
heeft mg te volgen, begrjjp ik. Men ver
wisselt niet gaarne de rol van gebiedster op
een kasteel met het lot van een vagebond
Weina, adieu dan, edele graaf! Adieu, waar
de zusterLaat je spoedig ook eens in brnids-
toilet zienAdieu, lieve vrouw, tot weder-
ziens!*
Niemand antwoordde hem, zelfs niet de
oude dienaar, toen hg dien met een ouden
bjjnaam toesprak. De zware deur viel achter
hem in het slot en er volgde een diepe stilte.
Hg was weg, doch al brandden de luch
ters, al vervulde bloemengeur de lucht, al
noodigden kostbare wjjneu en vruchten tot
den maaltjjd, het was alsof een spook in de
eetzaal rondwaarde.
Blanca's oogen hadden een zegevierende
uitdrukking. Zg haatte haar broeder, maar
nu had zg hem wel kunnen kussen.
Immers dit blonde meisje had haar al
les ontnomen, rgkdora, eene positie in de
maatschappij en den man die zg beminde,
en nu was zg vernederd, ja, vernederd,
zooals geen tweede op aarde vernederd kon
worden.
Wat er volgde, hoe zg de zaal verlaten
had, Margaretha had het niet kunnen zeg
gen. Zij wiet ook niet, hoelang zg in haar
geliefd vertrek aan het venster gezeten had,
geheel overgegeven aan haar grenzenlooze
vertwijfeling. Serst door het openen van
de deur werd zg opgeschrikt.
Graaf Victor trad binnen. Margaretha's
gestalte, die tegen het halfduister afstak,
werd dadeljjk door hem opgemerkt.
Margaretha, is dat venster open?* vroeg
hg. >Ge moet niet in den tocht zitten, kom
er vandaan.*
Die woordeD klonken vriendelijk, maar
koel. Als een willooze volgde zg zgn gebod
op.
sterfhuis ligt, duurde het twee uren voor
de gansche, nit wel 25.000 menschen be
staande stoet daar was aangekomen.
Bg den terugkeer ontstond soms hevige
opschuddingda politie maakte charges,
waarbij echter slechts weinig ongelukken
voorvielen.
Te Pargs heeft men ontdekt, wat de ver
moedelijke oorzaak is van het zoek raken
van vele bestelgoederen. Twee inspecteurs
van politie zagen in een huis, waar zjj een
opdracht hadden te vervullen, op het por
taal een koffer staan, die hun bekend voor
kwam als volkomen beantwoordende aan de
beschrijving van een koffer, die door een
Parijsch koopman naar Cherbourg was ver
zonden, maar zoek geraakte. Ze deden on
derzoek en bevonden dat de koffer er was
neergezet door twee kruiers die in het huis
woonden. Ten slotte bleek, dat de kruiers
den koffer hadden laten inschreven, maar
van de drukte van het station hadden ge
bruik gemaakt om den koffer ongemerkt
weer mede te nemen en den inhoud te ver-
koopen. Het ontvangstbewijs hadden zjj aan
den afzender getracht, die later de maat
schappij om vergoeding aansprak, daar de
koffer natuurljjk nooit te Cherbourg aan
kwam. Men vermoedt, dat meer dergelijke
ontvreemdingen de oorzaak zgn van »weg-
geraakte* goederen.
De werkstaking in de steenkolenmijnen
in het departement van het Noorden van
Frankrijk neemt in omvang toe. De werk
stakers loopen in groepen rond. Bijna alle
mijnwerkers van de Mjjnbonwmaatschappg
Lens hebben den arbeid neergelegd. Op
verschillende plaatsen zgn afdeelingen gen
darmerie aangenomen.
Vijfduizend Fransche mijnwerkers van
Anzin, Aniche, Douchy en Fresnis-Midi
zjjn besloten te big ven werken, zjj hebben
een beroep gedaan op andere arbeiders, zich
niet bjj de stakers aan te sluiten.
Te Liérin zullen 2500 arbeiders staken,
te Ricamorie wordt heden het werk neer
gelegd.
Overal zgn troepen geconsigneerd, over
't algemeen is 't vrg rustig. Alleen in de
omstreken van Arras hebben stakers vele
te veld staande gewassen vernield.
De handelwijze van koning Leopold te
genover zgn dochter gravin Lonyay heeft
Victor, vergeef het mg, vergeef het rug
was alles wat zg met moeite uitbracht.
Haar tranen veroorzaakten hem hartepgn.
Hg kon haar niet zien lgden. Margaretha,
waarom zjjt ge niet openhartig geweest
Ik zou gezworen hebben op je onschuld,
je waarheidsliefde en je reinheid! De ge
dacht#, dat een andere man en vooral deze.
Groote Godhet is om er het verstand bg
te verliezen.*
Margaretha zonk voor hem op de knieën
en met gevouwen handen zei ze:
»Ik was e9n kind, Victor, ik kende hem
niet. Ik heb verkeerd gehandeld, ik had je
alles moeten zeggen, maar ge zjjt zoo streng,
ik vreesde, dat ik je zou moeten missen
Als ik je niet zoo lief had gehad, zou het
mg lichter gevallen zgn je de waarheid te
zeggen!*
Angstig keek zjj hem aan.
>Was het alleen uit liefde, of vreesde je
de gravinnenkroon te verliezen?*
Margaretha wankelde, nog nooit had hjj
zoo wreed tot haar gesproken.
»Ik verdien niet beter*, antwoordde zjj
opstaande. »Ik heb je eenmaal misleid,
waarom zou je mjj nu gelooven? Op je
vraag heb ik niets te antwoorden. Ge meent,
dat een meisje, dat met Juan Norton in
kennis was, nooit je vrouw kan zgn. Beslis
over mgn lot! Zeg mg, dat ik moet heen
gaan, als ge wilt en ik zal gaan
Haar zeggen heen te gaan! Eer zonden
de sterren van den hemel vallen, eer hg over
zgn hart zou kannen krjjgen, zich van Mar
garetha te scheiden. Zgn gansche toorn was
bjj dat woord verdwenen.
»Je zeggen weg te gaan!* herhaalde hjj.
Margaretha, mgn geluk en mgn al!<
Hg sloeg zgn armen om haar heen en
drukte haar hartstochtelijk aan zgn borst.
den Keizer van Oostenrijk zóó gehinderd
dat hjj een oogenblik gedacht heeft den
ljjkdienst voor de Koningin van België niet
bjj te wonen. Frans Jozef is ten slotte toch
naar de Igkmls gegaan, daar zjjn afwezig
heid anders te opvallend geweest zou zjjn.
Dit neemt echter niet weg dat de Keizer
verontwaardigd moet zgn over het gedrag
van koning Leopold, zoodat de betrekkin
gen tusschen beide hoven heeten gespannen
te zgn.
De Boeren-generaals zullen, volgens een
te München loopend gerucht, ook door deu
Prins-Regent van Beieren worden ontvangen.
Bjj het nederdalen van 8 mijnwerkers in
de schacht van een kolenmjjn te Pontypool
in het graafschap Monmouth, is het touw
van den bak gebroken. De mannen vielen
bjjna 500 metor diep en werden dood op
genomen.
Het Russische ministerie van financiëa
heeft afwjjzend beschikt op de verzoeken
van verschillende dorpsbesturen om sluiting
der sfaatskroogen, welke de dronkenschap
op schromelijke wjjze bevorderen. Zooals
men weet, is in Rnsland de drankverkoop
staatsmonopolie.
Een ernstige brand, die zich met groote
snelheid uitbreidt, is in de Chineesche stad
Amoy uitgebroken. De inboorlingenwjjk
staat in vlammennet gedeelte, door de
vreemdelingen bewoond, is reeds in de asch
gelegd, ook de havenstad wordt met ver
nietiging bedreigd.
Amoy is een havenstad, gelegen in de
provincie 'To-Kien, en telt een bevolking
vaa meer dan 250,000 zielen.
De Yossische Ztg. verneemt uit Londen,
dat d« Engelsche ingenieur Simpson een
nieuw soort van snelvurend kanon heeft
uitgevonden, waarbjj de terugslag met 85
percent verminderd wordt. De Duitsche re
geering zou de uitvinding gekocht hebben.
De politie te Kopenhagen moet een waar
schuwing hebben ontvangen dat verschei
dene Italiaansche anarchisten op weg zgn
naar Denemarken om de Keizerin van Rus
land te vermoorden. Een aantal Rassisehe
politi6-agenten zgn reeds te Kopenhagen
aangekomen om met de Deansche voor de
veiligheid der Keizerin te waken.
»Schenkt ge mjj vergiffenis?* fluisterde
de jonge vrouw. Ach, Victor, gelooft ge,
dat ik alleen uit liefde heb gezwegen
Gelooft ge dat, Victor, en wilt ge 't ma
vergeven?*
»Ik geloof het, ik vergeef je alles, Mar
garetha antwoordde hjj hartstochtelijk. Wat
zou ik je niet vergeven? Maar ach
hadt ge me er slechts een enkel woord van
gezegd!*
Zjj leunde met haar hoofd tegen zgn
schouder.
>E#n, tweemaal nam ik me voor je alles
te Z8ggen, maar als ik aan je strengheid in
verschillende dingen dacht, dan ontzonk mg
telkens den moed. Schenk mg deze enkele
maal vergiffenis, en ik zal nooit meer ge-
heiman voor je hebben.*
De graaf antwoordde haar met een har-
telgken kns. Zjj was immers toen nog een
kind, hg vergaf het haar....
Was bg hem werkeljjk alle twjjfel opge
heven? Waarom liep haar onwillekeurig
eene rilling door de leden, terwjjl hg haar
kuste? Waarom had zjj een gevoel, als
drong een pjjl langzaam, maar doodeljjk in
haar hart?
V.
»Je gedrag is door niets te verontschul
digen, Victor. Ge zjjt onredelgk geweest,
ge hoort me toch? onredelgk tegenover
je nicht Blancal Ge zjjt de eerste, die het
wapen van onze familie bezoedelt, een
wapen, dat menige vorstendochter door een
huweljjk tot het hare maakte! Ge hebt er
een smet op geworpen en je waardigheid
aan de dochter van een plebejer ten offer
gebracht!*
IIHIWHIUI
«BggaMWMMWM—HMM—m—M—MauBMaKaaaiesaMajBn
Buitenland.
{Wordt vervolgd).