Hel Land van flensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Uitgever: U. J. YEEIRMAH, Heu8den.
3054.
ZATERDAG 11 OCT.
1902.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en. ZATERDAG.
Abonaementiprgi: per 3 maanden f l.OO.
Franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke
nummers 5 cent.
Advertentien yan 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
De booze geest der jaioerschheid,
welke zich bijna dagelijksch vp,n het
menschelijk hart meester maakt, is zwart
gallig en wantrouwend en rust niet
voor wij aan hem gelijk zijnhij kan
niet velen dat de menschen broederlijk
met elkander omgaanhoogstens staat
hij toe, dat zij er slechts den schijn
van aannemen.
Treft een onzer naasten eenig leed,
wij betuigen hem onze deelneming en,
in de meeste gevallen, is deze onge
huicheld. Valt hem iets goeds ten deel,
wij bieden hem gelukwenschen aan, ook
welgemeend, maar helaas, niet zelden
ook met een bijgedachte, die, werd zij
door den gelukkige slechts vermoed, aan
onze woorden al hun waarde ontnemen
zou. Er is in ons binnenste iets dat
opspringt en voor een oogenblik ons
toefluisterdWaarom moet hem dit
buitenkansje overkomen, is hij dan zoo
veel beter dan gij?
Ook bij het soliciteeren naar eene
betrekking laat de jaioerschheid zich
sterk gelden. Een ieder doet natuurlijk
zijn best om de aandacht op zich te
vestigen, doch slechts één kan hierbij
de bevoorrechte zijn. Valt de keuze
voor ons eigen persoon slecht uit, dan
maakt de booze geest zich spoedig van
ons meester. Dat het zoo is uitgevallen,
wordt toegeschreven aan allerlei oor
zaken, die de geprikkelde verbeelding
maar kan uitdenken en eindigt gewoon
lijk met de uitlatingzoo hij geen krui
wagen had gehad, zou hij er stellig
niet gekomen zijn.
Al is nu van alles wat we er van
zeggen, geen woord waar, al zijn het
niets dan onderstellingen van een ver
bitterd gemoed, men kwelt er zichzelven
toch mee. Dat is de uitwerking van
al die verschillende kleine duiveltjes,
die wij zoo af en toe vergunnen over
ons den baas te spelen. Zij maken ons
het leven zuur, ontnemen ons den lust
om nieuwe pogingen te doen, vervullen
ons met een gevoel van wantrouwen
dat niet dienen kan om het ons in de
samenleving behagelijk te maken. Het
ergste is, dat wij die slechte gedachten
nog niet eens mogen uitsprekendeden
wij het, men zou ons terecht vragen
FEUILLETON.
6)
Met deze woorden begroette Lady Elisa
beth Carley haar neef, graaf Victor Norton,
nauweljjks veertien dagen na zjju komst op
het slot in Chesholm. Met verbeten toorn
boorde hjj deze woorden aan, het bloed steeg
hem naar het hoofd. In de weinige wek^n,
dat hjj hier gevestigd was, had Blaeca niets
onbeproefd gelaten om hem het leven zoo
onaangenaam mogeljjk te maken. Hjj was
eindeljjk naar zjjn tante gegaan om bjj haar
troost te zoeken, en dit was haar antwoord.
•Tante Elisabeth*, zeide hij toornig, »u
gaat te ver. Zelfs van u kan ik dit niet met
berusting aannemen. Mjjn vrouw moge de
dochter van een koopman zjjn, dat is het
eenige, wat men baar verwjjten kan. Ik heb
haar echter getrouwd en nu is zjj gravin
Norton. Blanca geljjkt wsl eene getergde
leeuwin, zij kwelt mg genoeg, maar van u,
tante, had ik betere verwachtingen.*
»Het lag niet in mjjn bedoeling je te
krenken,* verkluarde de dame. »Ik klaag je
vrouw niet aan, ik geloof gaarne, dat zjj
even schoon als goed is, maar ik protesteer
tegen de manier, waarop ge gehandeld hebt.
Ge hebt je nicht slecht behandeld, ge hebt
haar de gevoeligste vernedering aangedaau,
die men een jong meisje kan aandoen. Zjj
bad je woord en je hebt haar versmaad. Ik
sta er verbaasd over, Victor, dat zjj het met
haar vurig temperament nog zoo bedaard
opneemt.*
>Dat zjj het bedaard opneemt,* herhaalde
hg spottend. »LT moet maar eens zien, hoe
naar bewijzen voor hetgeen wij bewe
ren, en bij gebreke van deze zouden
we uitgelachen worden. De jaioersch
heid is als een worm, die in het ver
borgen knaagt; zij is de moeder van
den nijd; beiden hebben al heel wal:
kwaad gebrouwen in de wereld, en
zullen voortgaan het te doen zoolang
wij nog dwaas genoeg zijn het hun
aan voedsel niet te laten ontbreken.
Wie meenen mocht, dat de harten-
verstijvende jaioerschheid niet zoo veel
vuldig voorkomt dat het noodig is tegen
haar dwingelandij te waarschuwen en
ons te wapenen, gelieve maar even na
te denken. Zij vervult niet slechts menige
levensgeschiedenis, zij speelt zelfs een
voorname en hoogst verderfelijke rol in
de historie der volken. Zij treedt op
onder den naam ijverzucht of naijver,
en doet de natiën grijpen naar het
zwaard. De eenvoudige waarheid, dat
de welvaart van het eene volk aan het
andere ten goede komt, dat zij, in
onderlinge samenwerking, elkanders be
langen liet best kunnen behartigen,
een waarheid, die Goddank niet meer
geheel wordt miskend waar wij gemeen
schappelijke zaken vaker dan voorheen
door congressen zien regelen, zij
wordt, waar het stoffelijke voordeelen
geldt, nog maar al te zeer uit het oog
verloren. Het is niets anders dan na
ijver, die belet het beschavingswerk in
verwijderde deelen der aarde met kracht
en met gepaste middelen ter hand te j
nemen; waren de volken van Europa
meer geneigd, elkander in dien arbeid
te steunen, zonder angstvallig te waken
voor bet behoud van ieders „kring van
invloed", de schatten, die overal op en
in de aarde verspreid liggen, zouden
aller deel kunnen worden en men zou
niet overal radeloos staan tegenover de
veelheid van handen, die bezigheid vra
gen. En hoeveel oorlogen zijn niet ge
voerd, alleen omdat ijverzucht met leede
oogen de vooruitgang van een ander
volk aanzag, daarin vindende een
begin van eigen terugzetting! In onze
dagen zijn het voornamelijk de han-
delsrelatiën, die de welvaart der volken
bepalen. Welnu, is het niet een droevig j
tafereel, hoe men elkander den pas zoekt
af te snijden, de grenzen afsluit, den
vrijen ruil tegenwerkt, en het zelfs
dien weinigen volken, die nog trachten
het goede beginsel in eere te houden,
uiterst moeielijk maakt dit te handhaven
zij het opnoemt. Zjj martelt mjjn vronw met
allerlei stekelige gezegden en geniepige kreu
kingen. Margaretha heeft nog geen enkel
gelukkig uur gehad, sedert haar voet den
drempel van het slot heeft overschreden.
Maar laat ze zich in acht nemenAl wars
zjj ook tienmaal mgn nicht! Dat heeft ook
zjjn grenzen!*
Victor, ge moogt er niet aan denken,
haar uit het slot weg te zenden!*
Dat zal er van komen. Blanca is mgn
nicht, maar Margaretha is mgn vrouw U
is haar vertrouwde, tante. U zoudt mg een
vriendschapsdienst bewjjzen, als u haar bij
gelegenheid een wenk wilde geven!*
Dat zal gebeuren,* verzekerde Lady
Carley, »dat arme jonge schepsel mag niet
ljjden om hetgeen gjj verkorven hebt. Ik
zal met Blanca spreken. Ter wille van ja
mama schenk ik je vergiffenis, Victor, en
ook omdat ik reeds van Margaretha houd.
Donderdag is mgn ontvang-avond, dan kunt
ge haar bg mg brengen.*
Uit uw uitnoodiging spreekt weer uw
gewone goedheid, tante!* zei hg bewogen.
Ik dank u recht harteljjk, ik zal met Mar
garetha komen!*
Zjjn toorn was snel verdwenen, hg reikte
Lady Carley vriendeljjk de hand. Zjj was
de eenige, die zjjn vrouw goed gezind bleek
te zjjn. Te vergeefs deed hij zjjn invloed en
zjjn rjjkdom geldenhet vooroordeel der
hoogere kringen was daarmede niet te be-
strjjden. Zelfs de beminnelijkheid der jonge
gravin en baar verstandig optreden kon
haar afkomst niet doen vergeten. Deze bleet
haar bg als een vloek der maatschappelijke
samenleving en scneidde haar van den adel.
Doch als Margaretha bjj Lady Carley ont
vangen werd, zou het vooroordeel spoedig
overwonnen zjjn, dat wist hg.
Er wordt weieens beweerd, dat de staat
kunde niets met gevoelsargumenten te
maken heeft. De tijd zal komen, dat
men die in de eerste plaats als leiddraad
aanvaardt en erkennen durft dat dezelfde
zedewetten, die de verhouding der in
dividuen regelen, ook van kracht zijn
op de betrekkingen der volken. Maar
dan moeten eerst die wetten veel dieper
zijn doorgedrongen in de harten van
alle menschenhaar heerschappij moet
opkomen uit de diepte, uit den boezem
der natiën zelve. Goede menschen kun
nen niet anders dan een goede politiek
voeren.
Om het zoover te brengen, kan nie
mand van ons veel doen, maar ieder
onzer stelle zich tevreden met het zijne
te doen. De jaioerschheid bestrijde men
in eiken vorm waarin zij zich vertoont.
Yoor haar belachelijke zijde hebben wij
oog genoeg, maar het ernstig karakter,
onder hetwelk zij vaak optreedt, kan
niet met te veel kracht worden in het
licht gesteld.
Laten we vooreerst ons best doen,
om de worsteling om den voorrang bin
nen meer bescheiden grenzen terug te
brengen. Wij zijn veel te veel gehecht
aan relatieve waarde; om koning te zijn
in het land der blinden zouden we ons
desnoods een oog doen uitrukken. Heel
het leven wordt haast een soort van
wedstrijd, waarin niemand tot rust komt
of hij moet een of ander record geslagen
hebben. Minder de blikken richtende
op anderen, hebben wij te zorgen zelf
iets te beteekenen, afgescheiden van
elke vergelijkingeen waardevol num
mer te wezen in arbeid voor anderen
en invloed op anderen, in plichtver
vulling en volharding.
Het nummer één zijn beduidt op
zichzelf niet veel.
En als er eenige waarheid ligt in
onze verzekeringen van broederlijke ge
zindheid, dan zullen we tevens gevoelen
hoe onverantwoordelijk dwaas het is,
iets anders dan blijdschap te hebben
bij het aanschouwen van het geluk dat
anderen ten deel valt, in ons iets
te ontwaren dat het leed van anderen
opvat als een soort van vergoeding voor
eigen leed. Daar zijn van die dingen
die we onszelven haast niet bekennen
durven, en toch is het waar dat
bij een teleurstelling soms gedacht wordt
Gelukkig ben ik de eenige niet. Is er
sterker bewijs noodig om aan te toonen,
Laciy Carley was de eenige zuster van
de overleden gravin Norton. Zelv9 geen
kinderen hebbende, vatte zij groote voor
liefde op voor haar noef Victor en haar
nicht Blanca. Ook zg had steeds den wenech
gekoesterd dez9 twee vereenigd te zien, en
haar aristocratische trots leed gewis niet
minder onder de mésalliance van den graaf
als onder de smart, dat Blanca's geluk in
rook was vervlogen. Het deemoedige, stomme
smeeken van haar neef verzoende haar ech
ter en zg vergaf het hem.
Daarbjj kwam nog, dat Lady Carley kort
geleden op bet slot Northminster met Mar
garetha had kennis gemaakt en nn met
haar dweepte. Zg had de vriendelijkheid
Margaretha te ontvangen, waardoor alle
kringen voor da jonge gravin werden ge
opend. Het stond nu bjj Lady Carley vast,
dat zg de echtgenoote van haar neef in haar
kring zou inleiden.
Het is een goed beminnelijk wezen, sprak
zg den volgenden dag bjj haar bezoek tot
Blanca. »Wees niet te hard voor haar, zg
kan er niets aan doen. Victor is alleen de
schnldige, oefen daarom geduld met haar,
mgn kind, een weinigja goedheid doet al-
tjjd aangenaam aan.*
Blanca, die aan het zonnige venster in
een fantenil lag, wendde langzaam het hoofd
naar haar tante.
Ik weet precies, wat ik aan mgn neef
Victor en aan zjjn vrouw schuldig ben, en
eenmaal zal ik die schuld afdoen,* zei ze.
Haar donkere oogen staarden weer in het
zonnelicht. Lady Carley kreeg een gevoel
van onrust, Blanca's oogen schenen haar
toe een onpeilbaren afgrond te zjjn. Zjj
beefde onwillekeurig. »Ik zeg nitt, dat ge
dadeljjk Victor alles moet vergeven, ik ge
loof, dat mjj dat ook moeieljjk zou vallen
dat we nog verre staan beneden de
hoogte tot welke we ons zonder buiten
gewone krachtinspanning kunnen ver
heffen Dat weinige, laten wij daarmee
beginnen. Zoodra het onkruid van de
ijverzucht in ons tuintje zich vertoont,
dadelijk aan het wieden
Buitenland-
De Fransche minister van Buitenlandsche
Zaken heeft in den ministerraad medege
deeld, dat hg met den gezant van Siam
eon verdrag heeft geteekend, waarbjj de
tusschen Frankrjjk en Siam hangende kwes
ties geregeld zjjn.
Het verdrag houdt de volgende bepalingen
in: Frankrjjk verkrjjgt do op den rechter
oever der Mekong gelegen provincies Melu-
prey en Bassak, en bovendien een landstreek
aan bet groote meer tusschen de rivieren
Pick Kompong Tiam en Sang Roluos. De
Fransche troepen ontruimen Sbantabun.
Siam krjjgt het recht naar al de over-
bljjvende punten op den rechteroever van
de Mekong troepen te zenden, maar alleen
Siameesche, door Siameezen aangevoerd.
Siam mag verder in de Siameesche deelen
van het Mekong-gebied havens, kanalen en
spoorwagen aanleggen, maar alleen met
Siameesch personeel en onder Siameesche
leiding. Zonder toestemming van Frankrjjk
mogen geen belastingen voor het gebruik
van havens, kanalen of spoorwegen geheven
worden. Aangaande de Aziaten zal Frankrjjk
dezelfde rechten hebben als de andere mo
gendheden.
Het Fransch Siameesch verdrag wordt in
Frankrjjk met ingenomenheid begroet. De
•Temps* merkt op, dat met de bepaling
omtrent het bezit van het Siameesch ge
deelte van het Mekong-gebied een belang-
rjjk resultaat is verkregen, waarnaar reeds
zoo lang en zoo levendig door de Fransche
kolonie aldaar was uitgezien. De teruggave
van de stad Cbantabun ne^mt de oorzaak
van verbittering weg, die de betrekkingen
met Siam sedert negen jaren hebben bena
deeld. De »Petit Bleu* merkt op, dat dit
verdrag de Engelsche intrugues te Kelanton
en in de Maleische vazalstaten van Siam
niet zal verhinderen. Maar het sluit ten
minste Engeland uit in een streek, waar
het zoo lang reeds Frankrjjk trachtte te
overvleugelen. De actie van Engeland wordt
en evenmin kan ik van je verlangen, dat
ge liefde gaat koesteren voor je mededing
ster. Maar als ik in je plaats was, zou ik
me weinig om haar bekommeren. Victor is
hier heer en meester, hjj wil, dat zjjne
vrouw de plaats inneemt, waarop ze recht
heeft. Ge moet daarom voorzichtiger zjjn,
om niet
•Om niet door mgn neef buiten de deur
gezet te worden? Wilde n dat zeggen,
tante?*
•Nu, Blanca
•Victor is gisteren bjj n geweest Was
het daarom? Geef u geen moeite, ik heb
het geradenDus cm een plebejersdochter
moet ik het slot NorthmiüBter verlaten.
Goed dat ik het weet, ik zal er aan denken
Lady Carley was ten einde raad. Wat zou
zjj doen? De scherpe blik van het meisje
verlamde haar geheele denken, zjj werd
bjj na bang voor haar, met eenige haast stond
zjj op om te vertrekken.
Komt ge aanstaanden Donderdag ook?*
vroeg ze. »Bjj deze gespannen verhouding
durf ik het nauweljjks vragen. Ge weet, ik
geef een souper en noodig mgn bekenden
om gravin Norton in onzen kring in te leiden.
Om Victor genoegen te doen, heb ik me in
het geval geschikt, er is toch niets aau te
veranderen. Maar als ge liever niet komt...*
Waarom zou ik liever niet komen?*
viel Blanca scherp in. »Victor moge een
lafaard zjjn, ik ben het niet. Ik zal komen
en een einde maken aan alle medeljjdende
praatjes. Overigens twjjfel ik aan uw macht
om voor een plebejersdochter de deuren van
onze hoog-aristocratische salons te openen.
Maar n kan het beproeven, ik zal komen
om te zien of het u gelukt!
•Gravin te zjjn is aanlokkeljjk genoeg,
maar met Blanca tot mededingster heeft
door een tractaat beperkt, dat zegt: »Tot
hiertoe en niet verder
Op Goeam, het door de Vereenigde Sta
ten geannexeerde eilandje in den Grooten
Oceaan, ten oosten van de Filippjjnen, dat
vooral voor de kabel plannen en als maritiem
station van belang is, moeten vele gebouwen
vernield zjjn door een aardbeving.
Verscheidene Poolsche vereenigingen in
Saksen hebben van de regeering bericht ont
vangen, dat in hare vergaderingen voortaan
alleen in de Duitsche taal mag gedebatteerd
en geproken worden.
Te Panigallea (Spezzia) is in een kruit
magazijn een bom gesprongen; vjjf man
werden gedood en twee gewond.
Een afschuwelijke moord is Maandag bg
het station Baracaldo aan den spoorweg
naar Bilbao in Spanje gepleegd. Een wig-
selwachter hoorde plotseling gekerm langs
den weg en op het geluid afgaande vond
een vreeseljjk verminkten jongen man
van omstreeks 30 jaar, wien beide beenen
en een arm waren afgereden. De gewonde,
een zekere Victor Landa, had nog de kracht
den spoorwegbeambte te vertellen hoe hjj
daar kwam. Hjj was in Bilbao 225 peseta's
wez8n halen. Op weg naar huis werd hjj
aangerand door 2 persoon, in een waarvan
hg zjjn schoonvader Juan Gomez herkende.
De ander was een zekere Gabino Lavin. Zjjn
beide aanvallers hadden hem met steenen
neergeslagen en hem, toen hjj bewusteloos
ineenzakte, na hem eerst van zjjn zilveren
Horloge en geld beroofd te hebben, in de
meening dat hg dood was, op de rails ge
worpen. Weder tot bewustzgn gnkomen,
beproefde de ongelukkige zich van de rails
te wentelen, maar te vergeefs. Beide beenen
werden hem eenige oogenblikken later door
een trein afgereden en na een half nur door
een anderen trein zjjn rechterarm. De wis
selwachter riep dadeljjk om hulp; eenige
spoorwegarbeiders brachten Landa toen op
een braneard naar huis, waar hg enkele
uren later overleed.
De schoonvader is reeds in handen der
justitie. Zjjn medeplichtige heeft de vlucht
genomen, maar men is hem op het spoor.
De politie van Dolcero ontdekte in een
kelder een jongeman van rjjka familie, die
3 jaren lang was ojpgesloten geweest en
dat geluk niet veel te beduiden. Arme Mar
garetha!* mompelde Lady Carley, toen zjj
naar huis terugkeerde.
De avond van de ontvangst bjj Lady
Carley kwam een zware beproeving voor
Margaretha. Blanca's vjjandige houding had
haar angstig en zennwachlig gemaakt. Zou
zjj zich wel naar den eisch kannen bewe
gen zou zjj niet door een of andere zonde
tegen de étiquette haar plebejische afkomst
verraden
De equipage van den graaf bracht haar
naar Powsjjs, het slot van Lady Carley. In
een kleed van blauw atlas met zilverdraad
doorvlochten, ging Margaretha aan den
arm van haar echtgenoot de groote trap
af. Blanca's zwarte wenkbrauwen trokken
zich nog dreigender samen, toen zjj de •Ple
bejersdochter* in haar volle waardigheid
en met bevalligen zwier naast zich zag
voortgaan. Blanca zelve droeg een verblin
dend witte japon, gegarneerd met fjjne kant
en donkere geranium bloemen. Haar hals
en armeu schitterden met prachtige juwee-
len. Door niets was in haar de versmade
mededingster te herkennen.
Het was dien avond lol in het salon van
Lady Carley. Geen enkele genoodigie was
weggebleven. Ieder wilde die •Plebejers
dochter* zien, ieder wilde met eigen oogen
zien, hoe Blanca zich in haar vernedering
schikte. Maar miss Norton ging in trotsche
houding en met een glimlach op het ge
laat op haar tante af. Graaf Victor volgde
haar met Margaretha, de schoonste onder
de schoonen.
Lady Carley nam de jonge vronw onmid-
dellgk onder haar beschermende vleugelen.
Margaretha werd voorgesteld en niemand
verzuimde de gewone complimenten tot haar
te richten. Wordt vervolgd).
Jaioerschheid.
JMHKSaiMBi
'li iiiibiiiniii iiiiini •vryirwrrrairmrTiB inwrii HUI
- •«wwa .ai* imn-ui