Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
M 3055.
ZIGEUNERS.
Uitgever: L.. J. VEEEMAN, Heusden.
WOENSDAG 15 OCT.
1902.
landdam ALTEH^
VOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
5
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7% et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
't Was maar één bouwvallige huif
wagen. De bewoners waren man, vrouw
en drie kinderen van opkümmenden
leeftijd. Midden op straat hield het
vehikel stil. Vader hij zal wel Peter-
mann geheeten hebben, want dat is een
zeer veel voorkomende naam bij Zigeu
ners, welke veel in Duitschland hebben
gezworven vader Petermann had
zich even verwijderd, om te bewijzen,
dat zijn papiereu in orde waren zelfs
Zigeuners kunnen het tegenwoordig niet
zonder papieren stellen. Moeder de vrouw
zat in den wagen op een roodgeruit
dekbed, het eenigste meubel, dat men
kon ontwaren en hanteerde ijverig de
naald, waarmee ze blijkbaar bezig was
iets nieuws van iets ouds te maken.
Ze toonde niet de minste belangstelling
in 't publiek, dat zich om haar woning
verdrong. Het jongste kind lag rustig
bij haar, terwijl het tweede onverholen
haar minachting jegens de omstanders
liet blijken door het trekken van allerlei
gezichten en het uitsteken van een lange
bleekroode tong. De oudste van het
drietal spruiten, een meisje van om
streeks zes jaren, was afgestegen en
bewoog zich onbeschroomd onder het
publiek. Met de linkerhand hield ze
behoedzaam haar rokken op de vereischte
hoogte, in de rechter droeg ze vaders
pijp. Niet ondubbelzinnig gaf ze haar
verlangen te kennen naar wat tabak,
totdat één uit het publiek zich ont
fermde, haar pijp stopte en een lucifer
aanstreek. De papieren van vader Pe
termann bleken in orde te zijn, daar
kwam hij aangestapt, een robuste, vier
kante, ineengedrongen kerel, zwart
kroeshaar, donkere oogen, een huidskleur
als laaggebrande koffie. Hij was zeker
gepresseerd, want zonder een blik om
of achter zich te slaan, zonder zelfs
zijn levende have te tellen, klom hij op
den wagen en voort rammelde het ding.
Hij merkte niet, dat zijn oudste dochter
nog niet aan boord wasgelukkig wist
de moeder haar nog bijtijds op te hijschen
en in veiligheid te brengen.
Wat eene geheimzinnige verschijning,
die Zigeuners. Wie zijn ze toch, waar
komen ze vandaan In vele streken
van Duitschland noemt men ze Tatern,
wat wil zeggen Tartaren. In Frankrijk
noemt men ze Bohémiens, dat zijn
Bohemers. In Engeland gaan ze door
FEUILLETON.
t 7)
De heeren wenschten graaf Victor geluk
met zulk een ega, terwjjl de dames haar
meening achter een spotachtig glimlachje
verborgen. Eindelijk ging men aan tafel.
Margaretha nam de eereplaats in, aller
oogen waren op haar gevestigd, gereed om
haar bjj de minste font tegen de et'qaette
den handschoen toe te werpen.
Zjj doorstond glansrjjk deze vuurproef.
Haar oogen schitterden, haar wangen gloei
den door de spanning, waarin ajj verkeerde,
maar met iedere minuut werd zjj ook be
koorlijker en levendiger. Zg wilde aan allen
het bewjjs leveren, dat zg bg deze hoog-
aristocratische familiën in niets ten achter
stond, dan alleen iir de afkomst. Zg wist
allen voor zich in te nemen en toen de tafel
was afgeloopen, drukte Lady Carley een
moederlijke kas op haar wangen.
»Lief kind,* fluisterde zg, »ik wensch je
van harte geluk met je succesHet is een
prachtig begin!*
Er was de oude dame een steen van het
hart gevallen, nu zg in de echtgenoote van
graaf Victor zoowel een dame uit de groote
wereld als een bgzondere schoonheid had
erkend; maar vosral dankte zg den hemel,
dat Blanca tot nog toe geen van haar gif
tige pijlen had gebruikt.
Ach, de zwaarste beproeving voor Mar
garetha zou dien avond nog kom8n. Na af
loop der tafel werd het gesprek algemeen,
ten laatste werd ook muziek gemaakt. Lord
voor Gypsies, dat zijn Egyptenaren.
Wij noemen ze Heidens, zeker naar
hun godsdienst, of wel Zigeuners, d. w. z.
trekkers. Nu, trekkers, zwervers, zijn
het. Waar elke volksstam van ons we
relddeel een vaste woonplaats heeft, zij
weigeren hardnekkig, zich ergens met
terwoon te vestigen. Zij kunnen het
bekende Rooverslied van Schiller zingen
Ein freies Leben führen wir
Van rooven gesproken, de Zigeuners
zijn roovers van aanleg en professie.
Lui, liederlijk lui, is het slechts hun
streven, zich te verrijken met het goed
van een ander, te leven op kosten van
de ingezetenen
Zij zaaien en zij maaien niet,
Zij teren op den boer.
Pas op uw kleinvee, het is niet veilig
voor de roofzuchtige gasten. Konijnen,
kippen, eenden, ze zijn gestolen, gevild
of geplukt, gebraden en verorberd, vóór
ge er erg in hebt. Winkeliers, pas op
uw zakenVoor een dubbeltje zult ge
verkoopeu en ge raakt voor een gulden
kwijt. Bedelen en stelen is hun eigenlijk
bestaan. Vroeger zwierven ze in groote
benden rond en sloegen hier of elders
hun tenten op, soms voor geruimen tijd.
Toen vond men onder hen nog ketel
lappers, muzikanten, waarzegsters. Te
genwoordig is men beducht voor der
gelijke troepen en neemt men de noodige
voorzorgsmaatregelen, om te voorkomen,
dat ze onze grenzen passeeren. Alleen
aan verstrooide, kleine troepjes gelukt
het nu en dan ons land binnen te dringen.
Waar komen toch die bruine, zwart
harige, donkeroogige gasten vandaan?
Zeker niet uit Tartarije, uit Bohemen,
of zelfs niet uit Egypte. Het meest
waarschijnlijk is hun land van afstam
ming te zoeken in Britsch-Indië, en wel
in Pandsjaab. Als paria's, onreinen,
verstootelingen schijnen ze in 't begin
der 15de eeuw in groot aantal hun
vaderland verlaten te hebben, om hun
zwerversleven te beginnen, dat ze tot op
dezen dag zoo hardnekkig volhouden.
Paria's waren de voorouders, paria's
zijn de nakomelingen gebleven. Wie wil
te doen hebben met die luie, roofzieke
dierlijk vuile zwervers? Begrippen van
fatsoen, eer, vaderlandsliefde zoekt men
bij hea tevergeefs, een eerlijke brood
winning is hun een gruwel, stelen en
bedelen is hun bestaan.
Welke vervolgingen hebben die men-
schen moeten verduren. Die der Joden
zijn er maar kinderspel bij. Toen ze
Veriker, een der jongste, maar te 'ens voor
naamste personages der aristocratie, nam
gravin Norton geheel in beslag. Hg ge
leidde haar naar de piano en zg zongen
samen. Zg had een Scbotsche ballade ge
kozen en haar voordracht was als die van
eene volmaakte kunstenares.
De bijvalsbetuigingen waren algemeen
glimlachend stond zjj dus op en dankte
daarvoor met vriendelijk hoofdknikken. Een
snijdende spotlach van Blanca joeg haar op
dat oogenblik een rilling door de leden. Dat
Inide lachen had haar gegolden, haar wan
gen werden bloedrood.
Ondanks het zingen sprak Blanca tame-
ljjk laid met kapitein Barden, die in haar
onmiddellijke nabjjheid zat. Deze verhaalde
haar met komische gebaren, hoe een van
zjjn goede kennissen zjjn leven geheel had
verwoest door zjjn huwelijk met een zekere
juffrouw Potter.
»Ongelooflgk!« antwoordde Blanca met
heldere stem, die door de heele zaal klonk,
>een juffrouw Potter? Ah, ja! ik herinner
me nu! Papa Potter had een kruideniers
winkel in Chester en nadat hg achter de
toonbank een vermogen had verdiend, trok
hjj zich uit de zaken terug. Eu ha ha
ha! luitenant Singleton trouwde een van
die meisjes. Uit liefde voor den adellijken
naam van haar aanstaanden man smolt zg
zeker weg als de boter van mijnheer haar
papa! In vele familiëa, bijvoorbeeld in de
onze, heerscht het gebrnik, het geslachts
wapen der bruid te kruisen met dat van de
familie. Wat mochten de Potters als wapen
voeren? Een bloedworst op een wit voor
schootje?*
Op deze woorden volgde een algemeen
gelach, doch graaf Victor voelde het bloed
voor 't eerst hun verschijning in Europa
maakten, gingen ze door voor Turksche
spionnen en werden als zoodanig vogelvrij
verklaard. Ook hadden ze wegens aller
meening, de pest medegebracht en maak
ten ze zich schuldig aan kinderdiefstal.
Noch het een noch het ander kon men
bewijzen, alles droeg er toe bij, hen
verdacht te maken. In een oud jachtboek
der 17de eeuw leest men het volgende
j acht verslagGeschoten een mooi hert,
5 jonge reeën, 3 groote wilde zwijnen,
10 kleine wilde zwijnen, 2 Zigeuners,
1 Zigeunerin en 1 kind. Nog in de 18de
eeuw werden de Zigeuners als wild
gedierte opgejaagd, vervolgd, gedood.
De vader van Frederik den Groote,
koning van Pruisen, vaardigde in 't
jaar 1725 het bevel uit, dat in zijn rijk
alle Zigeuners boven 18 jaar, zonder
onderscheid van geslacht, moesten wor
den opgeknoopt. En zoo ging het in
vele staten.
Tegenwoordig worden ze niet meer
gehangen en geschoten. Alleen houdt
de politie een wakend oog op hun doen
en laten en vergezelt ze veelal bij hun
trekken van plaats tot plaats. Zelfs de
rustelooze zwervers, boe afkeerig ook
van alles, wat naar civilisatie zweemt,
plukken de vruchten van de voortgaande
beschaving. Ze worden in onzen tijd ten
minste als menschen beschouwd en be
handeld, zij het ook als een minder
waardig soort.
Buliteiilande
Langzamerhand komen we meer te weten
van de algemeene werkstaking te Genève,
hoewel het zeer moeiljjk is, daar geen enkele
krant daar verschjjut. Er moeten thans
ruim 16 duizend stakers zjjn. Alle open
bare gebouwen worden door infanterie be
waakt, ook het kruitmagazijn. Er ver
schgut, op rood papier, een stakerskrant,
het eenige blad dat het'licbt ziet. Volgens
dit blad staken de hoedenmakers, de water
en vuur-neringdoenden, de timmerlui, beeld
houwers, metselaars, opperlieden, glazen
makers, kontoor- en winkelbedienden, boek
houders, metaalbewerkers, stucadoors, boek
binders, schilders, meubelmakers, kappers,
schoenmakers, typografen, wagenmakers,
kleermakers, machinisten, varkensslagers.
De gemeenteraad heeft besloten de schouw
burgen te gelasten te sluiten.
Heele transporten vreemdelingen worden
naar zjjn wangen stjjgen en Lady Carley
klenrde eveneens.
Nog altjjd stond Lord Veriker naast Mar-
garatha, die liefst had willen vluchten. Zg
keek om en zag haar echtgenoot recht in
het gelaat. Zon deze beleediging ongewro
ken big ven? Doch hg scheen blind en doof
voor de smeekende taal van haar oogen. Hg
bezat den moed niet om voor zjjn vrouw
op te komen en zgn nicht in het openbaar
tot zwjjgen te brengen
Een weinig na middernacht ging men
naar hnis.
In het rjjtuig van graaf Norton heerschte
een diep stilzwijgen. Margaretha dook in
een hoek weg, alsof zg schuw was voor haar
man. Da graaf hield de oogen gesloten, hg
was ontevreden over zichzelve en vermeed
Margaretha aan te zien.
Er ontstond een vervreemding tnsschen
de echtgenooten. Na hunne thniskomst kon
den haar korte antwoorden en haar afge
wend gelaat hem nauweljjks in haar zgn
liefhebbende, volgzame vrouw doen herken
nen. Zg minachte hem en niet ten onrechte
immers hg miste den moed om zgn vronw
tegen beleedigingen te beschermen.
Den volgenden morgen verscheen zg niet
aan de ontbijttafel en 's middags trof graaf
Victor wel zgn nicht Blauca in de eetzaal
aan, maar niet zgn vrouw. Hg schelde en
vroeg den binnentredenden bediende naar
de gravin.
Mevrouw de gravin is uitgegaau,* ant
woordde deze. >Ruim een uur geleden ging
zg het park in.<
»Ik zal haar gaan zoeken*, sprak de
graaf en nam zgn hoed. >Met het diner
wordt gewacht, tot wjj teruggekeerd zgn.«
Margaretha had Blanca willen ver mg den.
over Bom te Chiasso over de grenzen ge
zet het zgn allen Italianen.
Voor de Tramremises kwam het Donder
dagavond tot een botsing. Stakers wierpen
met steenen. Troepen trokken er heen, uit
de vensters werden zg met water en steenon
geworpen. Met den blanken sabel char
geerde de cavalerie; er ontstond een ge
vecht van twintig minuten, waarbjj vele
gewonden vielen.
Toen er bloed gevloeid was, was de ver
bittering hevig. De cavalerie, die dat veroor
zaakt had, werd overal met steenen gegooid.
Infanterie ontruimde de straten. De stakers
trekken rond met omfloerste vlaggen en
vaandels, die hun telkens ia gevechten
worden ontnomen. Er hebben meer dan
300 miliciens dienstgeweigerd. Vele winkels
zgn gesloten.
Men vermoedt dat de anarchisten zich
van de beweging willen meester maken, om
een revolutie uit te lokken en over heel 't
land te verspreiden. Onder de uitgewezen
Italiaansche anarchisten is ook Bertoni, de
journalist die door zgn smaadschrift het
Italiaansch-Zwitsersche conflict heeft uitge
lokt.
Zaterdagochtend werd het gehe le sta
kingscomité gevangen genomen. Dat ging
zoo handig en vlug, dat de manifestanten
overbluft werden. Een sterke troep recher
cheurs trad het vergaderlokaal Handwerk
binnen en gelastte twee der leiders hen te
volgen naar het politiebureau. De overige
leden protesteerdenzjj werden onmiddelljjk
allen gegrepen, de zaal uitgeduwd en in
een grooten politiewagen gezet, die terstond
hard wegreed. Velen van de vergaderden
hadden er niets van gemerkt.
Maandag werd nit Genère gemeldt:
Het gros van de stakers heeft heden het
werk hervat. Een uitzondering vormt alleen
het trampersoneel, dat doorgaat met staken,
evenals twee werkliedenverenigingen die
protesteeren tegen atdanking van kame
raden.
Het Grand Palais in de Champs Elysées
te Parjjs, dat tot een bljjvend monument
voor de janrljjksche kunsttentoonstellingen
en de concours hipp'ques in de plaats van
het oude Palais de l'lndustrie bestemd was,
dreigt in te storten. Een gedeelte van het
fries is Zondag reeds met vreeseljjk geweld
naar beneden gekomen.
Da oorzaken van de catastrophe, die ver-
Het viel haar te moeljjk aan ééue tafel te
zitten met haar vjjandin en daarom ging zjj
weg. Den geheelen nacht had zjj geschreid;
had zjj geen kind gehad, zjj zon den graat
en het slot dadeljjk verlaten hebben.
De boomen waren al grootendeels hun
bladeren kwjjt, bjj de invallende schemering
was de wind koel, bjjna kond. Zjj trok den
shawl vaster om baar schouders en schreed
langzaam voort. Met een blik vol diepe
smart keek zjj op naar het slotdaar had
zjj de ongelukkigste uren van haar leven
doorgebracht. De liefde tot haar echtgenoot
verdoofde bjjna geheel door de herinnering
aan den vorigen avond, toen hjj uiterljjk
kalm de beleediging van Blanca verdragen
had. Het verdriet verduisterde haar blik, er
rolden groote tranen langs haar wangen.
Waarom moest ik zgn vrouw worden?
zuchtte zg.
»Als dat op Victor betrekking heeft dan
wil ik n zeggeD, waarom*, antwoordde een
vreemde stem in haar nabjjheid. Alleen
omdat hjj graaf Norton wasMaar ge
hebt geen gegronde reden tot verdriet. Een
dame kan toch slechts één echtgenoot heb
ben, en ge weet, dat ben ik alleen 1*
Met een kreet van ontsteltenis keek zjj
op. In de schemering stond Juan Norton
voor haar.
>Gjj hier?* fluisterde zjj met moeite.
>Ja, zooals ge ziet! Dacht ge dat ik weg
was? Dat zou ik wel geweest zgn, als mjjn
verheven zuster niet zoo karig geweest was.
Enkele papiertjes van duizend galden, meer
verlangde ik niet, maar zg weigerde me
die te geven. Ik kreeg slechts zes honderd
gulden van haar, maar wat is dat voor een
man als ik? Zg heeft zooveel juweelen en
sieraden van den graaf gekregen, en geen
wacht kan worden, zjjn bekend. Het water
der Seine dringt tot aan de fundamenten
van het gebouw door en heeft reeds het
vorige jaar groote scheuren in de kelders
doen ontstaan, die niettegenstaande alle
mogeljjke reparaties steeds grooter worden.
De architecten, die het paleis hebben ge
bouwd, schuiven de verantwoordelijkheid
van dit onheil op den commissaris-generaal
der wereldtentoonstelling, den heer Picard,
die de architecten noodzaakte het paleis
voor het publiek toegankelijk te stellen,
voor alle arbeid was afgeloopen.
In de nabjjheid van St. Denis hebben 2
luchtreizigers, Bradsky en Morin, den doodi
gevonden. Zjj maakten een proeftocht metjj
den bestuurbaren luchtballon, gemaakt naar
het plan van Bradsky, en ook naar dezen
luchtschipper genoemd. Des ochtends om
half 8 ging de luchtballon op te Vaugirard,
en het gevaarte luisterde vrjj goed naar da
bestuurders zoolang het boven Parjjs zweef
de, maar op eenigen afstand van de stad
heeft het onderste gedeelte, bestaande uit de
eigenljjke bewegingswerktuigen, losgelaten
de ballon verdween in het luchtruim en het
toestel met d8 beide bestuurders stortte ter
aarde. Bradsky en Morin zjjn verpletterd
onder hun maakselhet toestel had een ge
wicht van circa 400 kilogram.
De treinroovers laten tegenwoordig in
Amerika weer veel van zich hooren. On
langs werd een trein beroofd door bandieten,
die als eerste-klasse passagiers meereisden
en op een eenzame plek de rem in werking
brachten. Een paar dagen geleden werd,
op enkele rnjjlen van Lincoln in Nebraska,
een trein aangehouden; de roovers lieten
de kist met geld, die zich in den trein
bevond, door middel van dynamiet springen
en maakten zich uit de voeten met 50,000
dollars, grootendeels in goud.
Moeder- en zustermoord pleegde Vrjjdag
een 17-jarige jongen te Homestead, Penn
sylvania, wiens geestvermogens reeds ge-
ruimen tjjd gekrenkt waren door zgn uit
vindingsmanie. Gewapend met een bjjl viel
hjj zgn moeder aan en hakte haar in enkele
oogenblikken het hoofd af. Daarna doodde
hjj met hetzelfde wapen zgn 12-jarig zusje
en bracht vier andere broertjes en znsjes
zulke zware verwondingen toe, dat voor
hun leven wordt gevreesd. Dit alles ge
beurde terwjjl het gezin sliep. Een andere
enkel daarvan heeft zjj mjj gegeven. Zjj be
mint hem, dat weet ge toch wel? en ver
duiveld, zjj krjjgt hem toch, let maar eens
op I Ik kan me niet tot den graaf wenden,
dat begrjjpt ge, en zoo rekende ik op het
toeval om jou te ontmoeten!*
Hjj was haar genaderd en stak de hand
nit. Zg week voor hem terng als voor een
adder.
»Weg!« riep zjj. >Kom mjj niet te na.
Juan Norton! Hoe dnrft gjj zulke taal spre
ken?*
»Och loop!* antwoordde hjj met een
spotlach. »Het is geheel overbodig tegen
mjj zoo'n hoogen toon aan te slaaa. Geef
mjj liever zes duizend gulden, ik vraag
niet te veel, geloof ik; als ge me dat geeft,
zeg ik je ook vaarwel!*
»Ge krjjgt geen penning van mjj, en als
ge niet heengaat, dan roep ik den graaf!
Oh,« risp zjj in vertwijfeling uit, »gjj en
uw zuster brengt me nog tot waanzin.*
Geeft ge me het geld?* vroeg Jnan, ter
wjjl hjj kalm de armen over de borst kruiste.
»Ik heb het niet, maar als ik het had,
gaf ik het je toch niet! Ga weg, of
>Ge hebt juweelen,* viel hjj in, op de
diamanten aan haar vingers wjjzende. »Die
zgn even goed als geld. Geef ze mg, of
ik maak je huweljjk met mg aan de heele
wereld bekend!*
>Dat zult gjj niet doen,* riep zjj met
vlammende oogen.
»Graaf Victor zon zgn bedreiging ten
nit voer leggen. Verlaat mg, zeg ik je. Ik
rreea je niet, Jnan Norton. Als gjj niet
dadeljjk weggaat, roep ik om hnlp en dan
zult gjj ondervinden of eeu graaf Norton
zgn woord houdt of niet!*
Wordt vervolgd#