Hei Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
TRUSTS.
M 3057.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 22 OCT.
1902.
LAN9 VAM .ALTEN&
VOOB
Dit blad verschqjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjs verhooging. Afzonderlgke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dingdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Een vreemd woord, dat we, om niet
misverstaan te worden, beter doen, maar
niet te vertalen. Elk krantenlezer trou
wens weet, wat er mee bedoeld wordt.
Men neemt geen dagblad in handen, of
er komen berichten in voor over trusts.
Amerika, de bakermat der trusts, is er
vol van. Daar beheerschen ze handel
en industrie, zelfs de politiek van 't
land en trachten de oude wereld mede
in hun belangen te betrekken. En wij
Als we het woord trust hooren, komen
we ongeveer in de stemming van iemand,
die door al zijn leveranciers wordt af
gezet, openlijk, terwijl hij er toch mach
teloos tegenover staat. We denken aan
vampyis, bloedzuigers en ander zuigend
ongedierte. We denken aan samenzwe
ringen van geldmagnaten, die het op
onze beurs hebben aangelegd, aan sa
menspanningen van multi-millionairs,
welke met hun reusachtige dollarkapi
talen de geheele wereld willen dwingen,
hooger prijzen te besteden, dan de goe
deren waard zijn, om zoodoende weer
meerdere dollarmillioenen te kunnen voe
gen bij die, welke ze reeds bezitten.
We denken aan parasieten, die ons in
plaats van bloed, geld afzuigen. En
wie laat zich gaarne geld afpersen,
geld, dat misschien in 't zweet des aan-
schijns is verdiend? Het woord trust
bezorgt ons min of meer kippevel.
En toch, daar heb je die bekende
petroleumtrust, de Standard Oil-Com-
psny. Is er eenigszins geleidelijke stijging
waar te nemen in den prijs der bron
olie? We stoken toch bijna uitsluitend
Amerikaansche petroleum Integendeel,
sinds het ontstaan van bovengenoemden
trust is de prijs van dit onmisbaar,
huishoudelijk artikel tot op een derde
gedaald. Terwijl er nu 6 cents per L.
wordt betaald, moest men 30 jaar ge
leden 18 cents of meer besteden, en
dat terwijl het verbruik zoo enorm is
toegenomen en prijs verhooging dus ver
klaarbaar zou zijn.
Misschien blijkt het ons bij nadere
beschouwing, dat de trusts het lot deelen
van zoo menige nieuwigheid van den
laatsten tijddat conservatisme, afkeer
van al wat nieuw is, zijn invloed doet
gelden bij de beoordeeling.
We weten, dat in onzen tijd de in-
dustriëele ondernemingen hoe langer
hoe reusachtiger worden. Het aantal
FEUILLETON.
9)
Nadat zjj het kind voor dea nacht ver
zorgd l ad, maakte zjj het in slaap, droeg
de kindermeid op bjj den kleine te big ven,
terwjjl zjj naar de kinderkamer terugkeerde.
Een half uur geleden hud zjj die verlaten,
het sloeg nu half negen, terwgl zij de trap
afging.
Ik maak mg bezorgd. Mevrouw zal kou
vatten in die nachtlucht. Zou ik haar wak
ker maken?
Terwgl zjj nog overlegde, of zg zou bin
nengaan of niet, werd de deur plotseling
geopend en Btond Blanca voor haar. Zg was
opvallend bleek.
»Gg hier?« vroeg zg trotsch. >Watzo.'kt
ge hier? Is het kind te bed gebracht?*
Jawel miss, het slaapt reeds,* antwoord
de de min. >Ik wilde naar mevrouw de
gravin gaan zien, het is niet gezond bg het
open venster te slapen, maar misschien is
zg wel van zelf ontwaakt.*
»Gjj behoeft mevrouw niet te storen,*
zeide Blanca scherp; »gjj moet bg het kind
big ven. De gruvin slaapt en heeft u niet
noodig; ga heen!*
Dat de duivel je kale,, sprak de min in
zichzelve, doch zg kon niets anders doen
dan gehoorzamen.
In haar hoogmoed ziet ze op anderen
neer alsof ze slechts stof onder haar voeten
zjjn. ik hoop maar, dat zg hier het veld
ruimt. Als de graaf maar niet zoo bang
fabrieken in particulier eigendom ver
mindert gaandeweg, naamlooze vennoot
schappen, werkende met groote kapi
talen, geplitst in aandeelen, treden er
voor in de plaats. Een woedende con
currentie wordt er in de industriëele
wereld gevoerd, een concurrentie op
leven en dood. Verbetering der machi
nes, waardoor meer kan worden gepro
duceerd in denzelfden tijd met minder
arbeidsvermogen, zoodat de fabrikant
in staat wordt gesteld, den prijs van
't fabrikaat te verlagen en toch nog
met winst te arbeiden, speelt in die
concurrentie een hoofdrol. In 't alge
meen, hoe grooter de produktie, hoe
geringer de produktiekosten. Maar die
verhooging van produktie heeft een
grens. Doordat alle ondernemingen er
naar streven, zich uit te breiden, het
voortbrengingsvermogen te ontwikkelen,
wordt eindelijk de markt overvoerd en
brengt het produkt prijzen op, die de
produktiekosten maar nauwelijks meer
goed maken. Een of andere toevallige
omstandigheid een mislukte oogst
in een groot niet industriëel land, waar
door de koopkracht der bevolking een
knak krijgteen grillige wending in den
smaak van 't publiekinvoering of aan
merkelijke verhooging van beschermende
rechten in een groot afzetgebied is
dan voldoende om een fabriek met ver
lies te doen werken.
Was nu die fabriek in particulier
eigendom, dan zou ze ongetwijfeld stop
gezet worden. Nu de eigenares echter
een naamlooze vennootschap is, blijft ze
de concurrentie volhouden. Hopende op
betere tijden, wagen de aandeelhouders
liever het kapitaal, dan nu reeds den
strijd op te geven, de eigendommen der
vennootschap te verkoopen en zich te
vreden te stellen met een wellicht gering
percent der gestorte gelden. Zoo blijft
dus de fabriek doorwerken, al maar de
overproductie vermeerderende, de prijzen
van het fabrikaat drukkende, totdat het
eind van 't lied komtliquidatie, alge
heel verlies van 't kapitaal.
Juist die ongeregelde productie, die
leidt tot overproductie, als gevolg van
de hevige concurrentie der industrieën
onderling, doet vele groote kapitalen te
loor gaan. Hoewel de aandeelhouders
van zulk een bezwijkende onderneming
een gevoeligen slag krijgen, behoeven
we niet in de eerste plaats medelijden
met hen te hebben. Zij toch zijn veelal
gefortuneerde lieden, die niet alles op
één kaart gezet hebben, en dus stellig
Op haar terugweg ontmoette zg Ellen,
het kamermeisje en natuurljjk ontstond nu
een gesprek over het heersebzuehtige op
treden van Blanca.
»Wat zou zjj daar binnen gedaan heb
ben?* vroeg Ellen. »Niets goeds, dat kan
ik wsl begrjjpew. Zg koestert een ui9pen
haat tegen onze mevrouw. Juist om baar
te trotseeren wil ik mevrouw gaan wakker
maken. Het zou baar w,*d naar den zin zgn,
als de gravin zich den dood op den hals
haalde. Ik b.n niet bang voor haar zwarte
oogen, ik ga mevrouw wekken!*
Zg ging naar de deur van de kinderka
mer, klopte aan, evenals vrouw Pool gedaan
had, en daar zg eveneens geen antwoord
kreeg, opende zg de deur en tra 1 binnen.
De gravin lag nog altijd in den stoel.
Mevrouw!* riep Ellen, »mevrouw, word
toch wakker! mevrouw!*
Er volgde geen antwoord, geen beweging.
Ellen boog over haar meesteres.
Mevrouw, slaap toch niet aan het open
venster. U zou it hier den dood....*
Een vreeseljjke kreet klonk door het huis,
de angstkreet van een vrouweljjk wezen.
Het meisje had haar meesteres zacht met
de hand aangeraakt en was ontsteld terug
getreden. Ja, Margaret ha sliep, maar zg
sliep den eeuwigen slaap. Zg was dood!
Dood! Er kleefde bloed aan haar japon,
aan haar shawl, aan de hand van Ellen
bloed, dat bg droppels uit de linkerborst
kwam. Gravin Margaretha Norton lag aaa
het open venster vermoord
VII
Ellen scheen eerst als versteend, sprake-
genoeg hebben overgehouden om met
de bunnen onbekommerd te blijven. Maar
de werklieden der stop gezette fabriek.
Zij hebben in de eerste en voornaamste
plaats recht op ons mededoogen. Sluiting
der fabriek toch beduidt voor hen werk
loosheid, en werkloosheid staat voor
hen gelijk met armoede. Hun spierkracht
en vakkennis, vertegenwoordigende hun
kapitaal, is renteloos geworden. Zij zijn
tot den bedelstaf gebracht. Waar zullen
ze opnieuw werk vinden? Zeker niet
in dezelfde industrie, want die verkeert
in een toestand van verval en vraagt
geen werkkrachten. Hun vakkennis is
dus waardeloos geworden. En gesteld
al, dat een andere tak van nijverheid
zich uitbreidt en nieuwe werkkrachten
kan gebruiken, zoodat ze dddr plaatsing
vinden, dan zal het nog langen tijd
duren, voor ze zich weder een vaardig
heid hebben eigen gemaakt, die hun
een behoorlijk loon doet winnen.
Slot volgt.
I3izitenl&nd«,
Valsche munters zgn te Parjjs gearres
teerd. De politie had sedert enkele weken
de geheele bende, uit 7 personen bestaande,
ontdekt en hen na een nauwkeurig onder
zoek gevangen genomen. In de woning waar
de valsche munters hun bedrjjf uitoefenden
werd behalve vele uitstekende werktuigen
voor een bedrag van 12.500 francs valsche
geldstukken gevonden.
De Servische gezant bg den Padisjah
heeft op zgn beklag over de daden van ge
weld, die door Albaneezen op Christenen
in Oud-Servië worden gepleegd, van Jildiz-
Kiosk bevredigende toezeggingen gekregen.
Maar er is niet veel kans op, dat de Sultan
de Albaneezen eens aanpakt, zoodat de
moord- en vechtpartijen van Albaneezen en
Serviërs vooreerst wel aan de orde van den
dag zullen big ven.
Gedurende de staking te Genève hebben
verscheidene reservesoldaten geweigerd op
het appèl te verschijnen, ten einde zich niet
bloot te stellen aan de kans tegen de stakers
op te moeten treden. Zg zullen voor den
krggsraad gedaagd worden. Honderden van
hun kameraden hebben verklaard te zullen
»staken« wanneer dit besluit wordt uitge
voerd. De autoriteiten zgn evenwel vast be
sloten.
Het schijnt, dat sedert lang op de ver
loos door dan schrik. Toen vloog zjj de ka
mer uit, den gang in, als door waanzin
voortgedreven, voortdurend roepende
Moord! moord!*
Allen kwamen toeschieten. Men hield
haar met geweld tegen, deed haar allerlei
vragen, doch zg antwoordde slechts
»Onze mevrouw ach me
vrouw
Zg was als van haar verstand beroofd.
Een blik op haar met bloed bevlekte hand
ontstelde haar vreeseljjk en voor iemand
er aan dacht, viel zg in onmacht. Men nam
haar op, terwgl allen elkaar ontsteld aan
keken.
>Mevronw vermoord?* mompelde
men dof. Spoedig was Ellen echter weer
met kond water tot bewust zgn gebracht
en nn ging zjj op Hooper's arm leunende
allen voor naar de kinderkamer. Op den
drempel bleef zjj een oogenblik staaD, de
moed ontzonk haar.
Schjjnbaar werd dit dralen door niets
gerechtvaardigd. De maan scheen helder
door het open venster, waar de gravin in
haar leuningstoel onbe weegig k rustte,
dood Was werkeljjk de dood in hun mid
den?
»Laten wjj binnengaan,* zei Hooper
met trillende Btem. >0 God, het kan niet
zgn
Op de teenen naderden zg zachtkens, als
vreesden zij de slapende te storen. Niet in
gehouden adem bogen zg zich over het
lichaam heen en ja, dat was bloed, dat
door de kleederen drong en het tapjjt rood-
verfde.
Niemand kon een zucht weerhouden.
Hooper vatte met bevende vingers de hand
schillende mailbooten tnsschen Amerika en
Engeland valsche kaartspelers met veel suc
ces hun ambacht uitoefenen. Zoo werden op
de >St Paul* op haar laatsten tocht ver
schillende passagiers tot een gezamenlijk
bedrag van ongeveer f 300.000 afgezet door
een paar zeer respectabel uitziende en van
klinkende namen voorziene heeren.
Een der slachtoffers, recht willende zoe
ken bjj het Amerikaansche gerecht, vond
hier niet veel baat bjj, daar de rechter de
beide oplichters vrjjsprak met de opmerking
dat wie spelen wilde en zich amuseeren, er
dan ook maar de kosten van moest dragen.
Fraaie rechtspraak, voorwaar!
Een opzienwekkende moord is te New-
York gepleegd. Een bekend industriëel, Wil
liam C. Turner, president van de »Climax
Botling Company* was zjjn maatschappij
5000 dollars schuldig en kwam Vrijdag met
zjjn compagnons, de heeren William J. Mal
lard Jr. en Albert Hamilton, bjjeen om be
treffende deze schuld tot een vergeljjk te
komen. Turner bood een cheque aan welke
de heeren Hamilton en Mallard eischten,
dat »per aval* geteekend zou worden. Als
eenig antwoord haalde Turner zgn revolver
voor den dag en schoot zjjn beide compag
nons dooddaarna doodde hg met 't zelfde
wapen zichzelf.
Uit Londen wordt d.d. 19 dezer gemeld:
Van Regeeringswege wordt heden het vol
gende bekend gemaakt
De colonne van Swayne heeft den 6den
dezer 2 gevechten gehad met de krjjgsinaebt
van den Gekken Mullah te Grego bjj Müduc
(in Somaliland). Na een scherp gevecht werd
de Mullah met groote verliezen teruggesla
gen. Onze verliezen zgn 2 officieren en 50
minderen gesneuveld, 2 officieren en 100
minderen gewond. Aangezien de inlanders
zeer onder den indruk van de nederlaag
waren, trok Swayne zich terng naar Bohotle,
waar hjj op versterkingen wacht. De Mullah
voert van alle kanten hulptroepen aan.
Naar wjj vernemen, is de minister van
Iadië in gedachtenwisseling met de Indische
regeering over het zenden van nadere ver
sterkingen uit Indië naar Somaliland.
De secretaris van het Engelsche comité
tot vertegenwoordiging van den arbeid, Mac-
donald, die van een reis door Transvaal en
Oranje-kolonie te Kaapstad is teruggekeerd,
bericht, dat hg op een reis van 3 dagen per
postkoets door laatstgenoemde kolonie slechts
der gravin, ze was reeds koud. Hat leven
was geweken, maar nog nooit hadden Mar-
garetha's trekken zoo liefeljjk geschenen als
nu in den zachten helderen manescbjjn.
Met moeite stond Hooper weer overeind,
hjj was ontzettend bleek. »Wie zal den
graaf hiermee bekend maken? O, mjjn goede
meester
Niemand antwoordde, allen waren diep
getroffen. Hun meesteres was in hun midden
vermoord! Vermoord! 't Wasonbegrjjpeljjk
»Waar is miss Blanca?* klonk plotseling
de vraag uit den kring rondom het ljjk.
Niemand wist, wie deze vraag deed
niemand waagde te antwoorden.
»Waar is Blanca Norton*, vroeg dezelfde
stem.
De sombere klank dier stem wekte Hooper
eindelijk uit zgn peinzen. Sedert tien jaar
diende hjj den graaf; zgn vader had reeds
op het slot gediend als eerste kamerdienaar
de eer des huizes was ook de zjjne. Boos
keek hjj den kring rond.
»Miss Blanca weet zeker van niets,*
antwoordde hjj. »Zjj moet dadeljjk verwit
tigd wordenik ga haar het ongeluk bekend
makenSteven doe de gordjjnen dicht en
steek het licht aan!
Werktuigelijk deed de bediende, wat hem
bevolen was. Het licht spreidde weldra zgn
stralen en bescheen het marmeren gelaat
van Margaretha en de bloedvlekken op het
tapjjt. Niemand verroerde zich.
Intusschen was Hooper rechtstreeks naar
Blanca's kamer gegaan. Zjj was trotsch en
njjdig van aard, maar hjj kende haar van
kind af en mocht haar toch wel gaarne
ljjden.
Zg haatte mevrouw, mompelde hjj. Wat
één hais heeft overeind gevonden, dat als
hospitaal werd gebruikt. Het dorp Lindley
lag geheel iu puin. Ook verklaarde bij, dat
de Engelsche ambtenaren in de koloniën de
vredesvoorwaarden niet naleven.
Reuters «orrespondent te Pretoria be
vestigt dit, waar hg mededeelt dat de En
gelsche regeering alleen geld voor het aan-
koopen van vee leent tegen 4V9 pet., onder
eerste hypothecair verband op landerijen,
maar niet, zooals in de vredesvoorwaarden
beloofd werd, gedurende 2 jaren renteloos
en verder tegen 3 pet.
Chamberlain zeide in het Lagerhuis, dat
de regeering het aandeel, door Transvaal
in de oorlogskosten te dragen, nog niet heeft
vastgesteld.
Cranborne deelde mede dat nog meer ver
sterkingen gezonden zouden worden aan
kolonel Swayn°; bg vreesde dat de krijgs
verrichtingen tegen den Mollah langer zon
den duren en omvangrijker zouden worden,
dan eerst verwaeht werd.
De Dnitsche kanonneerboot Panther, be
kend uit de episode met de Crete a Pierrot,
is van Port of Spain vertrokken, om een
vaartuig met Duitsche lading naar Vene
zuela te geleiden. De Duitsche regeering
erkent de blokkade niet.
Een ontsnapte leeuw heeft Zaterdag ge
heel Plymouth in opschudding gebracht.
Het dier ontsnapte uit een aldaar vertoo-
nende menagerie en dwaalde door de stra
ten, waarin zich uren lang niemand durfde
vertoonen. Toch heeft de leeuw nog ver
scheidene vluchtende personen verwond. In
het waaggebouw op de markt hadden zich
500 personen opgesloten. Enkele uren nadat
het wilde beest ontsnapte, werd het slapend
aangetroffen in een hoek van de Winter
Garden en door zgn meester in zjjn kooi
gedreven. Toen keerde de rust in het ont
stelde Plymouth weder.
Uit Indianapolis worden verschrikkelijke
onthullingen gemeld van gravenschending.
Een groote bende is ontdekt die in vjjf jaren
tjjd 1200 ljjken heeft gestolen; in Indiana
polis alleen zgn sedert Juli 315 graven ge
schonden. De bende moet hoofdzakelijk uit
doctoren bestaan, waaronder er zgn die
hooge posities innemen en het is met het
oog op de woede der bevolking dat de
autoriteiten de naam der schuldigen verzwjj-
gen, evenals de naam wordt geheim gehou-
zal zjj zeggen, als zjj haar dood verneemt?
Hjj klopte aan, doch alles bleef stil. Hjj
klopte nogmaals en riep met heesche stem
»Miss Blanca, om Gods wil doe op9n!«
Binnen!* klonk nu het antwoord.
Het was hier donker, alleen het schjjnsel
der maan verlichtte het vertrek. Hier rustte
even als beneden een vrouwengestalte bg
het venster, doch deze was ineengedoken,
als door smart gekromd. Hjj herkende de
roode japon en het zwarte haar, het gelaat
bleef echter van hem afgewend.
>Miss Blanca*, begon de oude man, >ik
breng een slechte tjjding. Schrik niet! Er
is hier in huis... een moord gepleegd.*
Hjj kreeg geen antwoord. Had zjj gehoord,
wat hg gezegd had Zjj verroerde zich niet
en bleef naar buiten staren.
»Mi88 Blanca, hoort u mjj vroeg Hoo
per eindeljjk. Hg kwam eenige schreden
nader en trachtte haar in het gelaat te zien.
>Ik hoor alles*, zei ze op jjskonden toon,
terwgl haar oogen krampachtig naar bniten
bleven staren. Het was den ouden man, of
hg een steek door zgn hart ontving.
Mevrouw de gravin is dood, zg is ver
moord! Miss Blanca, vermoord! Wat moet
er gedaan worden?* vroeg hg metnadrnk.
Alweder antwoordde zg niet. Haar lippen
bewogen zich, zonder te spreken. Haar
zwjjgen maakte hem bang.
>Miss Blanca,* riep hg, «u moet komen.
Alles wacht op u! Niemand is hier, danu!
De graaf is er niet, hjj isHjj bleef
steken en snikte als een kind. >Ach, mjjn
arme goede meester*, bracht hjj eindeljjk
met moeite uit. >Hjj beminde haar boven
alles. Hoe zal men hem de treurige tjjding
mededeelen?* Wordt vervolgd
toot haar was.
TMBBW—BBBgMSB—WWWS—BBBgg—ggHMBS—ft
