Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Een dure wapenstok.
M 2193.
UitgeverL. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 25 FEBR.
1903
land van alten*-
VOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementaprgi: per 3 maanden f l.OO.
Franco per poit zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën yan 16 regale 50 at. Elke regel
meer 77i ct. Groote letten naar plaatsruimte.
Adyertentiën worden tot Dinsdag- «n Vrjjdagavond
ingewacht.
Toen, vóór een paar jaren, bij gele
genheid van de begrootingsdebatten in
de Tweede Kamer, Mr. Troelstra lucht
gaf aan zijn anti-militairistische gevoe
lens en op bijtenden toon opmerkte,
dat nimmer gebruikte kanonnen voor
oud roest werden verkocht, kon een
collega-kamerlid zich niet weerhouden,
hem in de rede te vallen met een op
recht gemeend: „Gelukkig!"
Daar sprak de heer Lieftinck een
waar woord. "Wel is het een geluk te
noemen, dat onze kanonnen kunnen
verouderen zonder ooit gelegenheid te
vinden, de diensten te presteeren, waar
voor ze zijn aangeschaft. Wel is het
een gelukkig verschijnsel, dat oude snor-
rebaarden, vergrijsd in 's lands dienst,
op pensioen worden gesteld, zonder,
figuurlijk gesproken, ooit kruit te hebben
geroken. Wel mogen we het gelukkig
achten, dat de vrede zóó langen tijd
ongestoord blijft, dat zelfs de oudsten
van dagen uit eigen aanschouwing niet
meer weten, wat oorlog eigenlijk is.
Daaruit echter af te leiden, dat ons
leger, als geheel overbodig, wel opge
doekt kan worden, is al te dwaas. De
oude Latijnsche spreuksi vis pacem
para helium die den vrede wil,
bereide zich ten oorlog is nog altijd
waar en geldt voor kleine zoowel als
voor groote staten. Het blijft dus de
plicht van elke regeering, om rekening
te houden met de mogelijkheid, dat te
eeniger tijd een buitenlandsche vijand
een poging zal wagen, onze grenzen
te overschrijden, wellicht om ons te
berooven van wat ons allen zoo na aan
het hart ligtons onafhankelijk volks
bestaan.
En toch zijn er duizenden in den
lande en volstrekt niet enkel vader-
landsloozen, die met kille onverschillig
heid een inval van een buitenlandschen
vijand kunnen overwegen welke zoo
niet van harte instemmen met, dan
toch eenige sympathie gevoelen voor
het woord van den heer Van der Zwaag
Geen man en geen centwaar het de
landsverdediging geldt. De verklaring
van die in alle lagen onzes volks en
wel in zeer sterke mate voorkomende
FEUILLETON.
45)
»W&t belieft n?« klonk het eenige secon
den later in de ooren ran Blanca, die aan
het yenster stond. Zjj keerde zich om en
stond voor de eerste maal in haar leven
tegenover Bertha.
»Ik zou gaarne eens met u spreken. Kun
nen wjj hier niet gestoord worden ?c vroeg
Blanca zacht.
Bertha keek de spreekster verbaasd aan.
»Wjj kunnen elk oogenblik gestoord wor
den,* antwoordde zjj. »Het is hier de kamer
waar de dames komen passen, en ik heb
slechts weinig tjjd.«
Vragend keek zjj de gesluierde dame.
aan, doch nu sloeg Blanca haar sluier naar
achter.
»Bertha, u kent mg niet, maar mjjn naam
zal u wel bekend zjjn. Ik ben Blanca Nor
ion
Bertha trad een schrede terug, haar ge
laat nam een strenger uitdrukking aan.
Bertha, u zal wel begrjjpen, waarom ik
hier gekomen ben? Waarom en op wiens
verlangen?*
Ijskoud keek Bertha haar aan en ant
woordde
»Ik weet niet, wie u hier gezonden heeft
en ook niet waarom. Wel weet ik wie u is
U is de nicht van graaf Victor Norton!*
Zonder dat een spier in haar gelaat ver
trok, sprak zg dien naam uit. Blanca's
laatste hoop verdween.
>Ja,« sprak zg zacht, >ik ben zgn nicht
Blanca, en ik kom hier, omdat hg dit ver
langde.*
>Eu wat droeg graaf Norton u op?<
Bertha, hos kunt ge dat nog vragen?
en snel om zich heen grijpende anti
pathie tegen al wat leger en vloot be
treft is niet ver te zoeken voor iemand,
die ook maar de geringste kennis draagt
van de huidige sociale toestanden en
economische verschijnselen.
Geheel Europa is tot de tanden ge
wapend. Milliarden schats worden jaar
lijks verslonden door wat men noemt
den gewapenden vrede. De groote mo
gendheden houden niet op met hun
militaire macht to versterken, zoowel
te land, als ter zee. Geen jaar verstrijkt
zonder ons gebracht te hebben een nieu
were constructie van vernielingswerk
tuigen, een beteren bouw van oorlogs
bodems, een doelmatiger ontploffingsstof,
verbeteringen in de kunst of in de
middelen van oorlogvoeren, ontsproten
in 't geniale brein van ingenieurs en
krijgskundigen. Het menschelijk genie
schijnt zich heden ten dage te spitsen
op het uitdenken van de meest ver
schrikkelijke verdelgingsmiddelen. De
mogendheden trachten elkander den loef
af te steken, zijn als het ware een wed
strijd begonnen in het vergrooten, het
versterken van hun gevechtsmacht. Zij
zijn als verscheurende dieren, die elkan
ders bewegingen met argusoogen be
spieden, gereed om toe te spr'ngen, doch
van den aanval terugtraden door weder-
zijdsche vrees. Die gewapende vrede is
een onverzadelijke slok-op, welke de
schatten verslindt, die bestemd moesten
zijn, om dringende maatschappelijke
nooden te lenigen. Hij is de hardvochtige
afgod, wiens millioenen aanbidders, om
zijn gunst deelachtig te blijven, offeren
moeten, altijd door en immer meer. Doch
op den duur zal het blijken, dat tegen
de voortdurende w'sseling van inzichten
op het stuk van doode verweermiddelen
en bewapening, tegen de onverpoosde
evolutie van denkbeelden, vindingen en
ontdekkingen op oorlogsgebied zelfs de
milliarden van den sterksten staat ter
wereld niet opgewassen zijn.
En acb, ons kleine land doet mee
in dien dollen wedstrijd van militaire
machtsontplooiing.
Slot volgt
Buitenland.
De »Tel.« schrjjft:
Zooals bekend is, werden in den laatsten
Dien langen tijd heeft hg tevergeefs naar
u gezocht. Het verdriet om u knaagt aan
*ijn gezondheid, wellicht aan zgn leven. Hg
heeft overal naar u gezicht, in Amerika, in
Londen en in geheel Engeland 1*
Waarom getroostte graaf Norton zich
die noodelooze moeite?*
•Noodeloos? Is het dan noodeloov, dat
een man naar zjjn vrouw zoekt?*
»Houd op, miss Norton riep Bertha met
fonkelende oogen, terwjjl zg met de rechter
hand een gebiedend gebaar maakte. Dat is
een dwaling! Ik ben niet mear de echtge-
noote van den graaf, dat zal ik nooit wor
den ookDe plechtigheid, die tien maanden
heeft plaats gehad, was slechts een bloote
formaliteit, die alle rechtskracht miste, door
dien de graaf op den dag van het hnweljjk
mg verliet. Ik wil u wel zeggen, dat hg
daardoor mgn wenschen heeft voorkomen
ik ben hem dankbaar, omdat hg mg wil
lens of onwillens mgn vrijheid heeft terug
gegeven. Hg verbrak een band, die me mgn
leven lang zon gebonden hebben aan een
man, dien ik nooit zou kunnen liefgehad
hebben. Dit erkennende, veracht ik hem
een weinig minder dan mjjzelve; ik verlang
nooit meer zgn naam te hooren. Onze we
gen big ven gescheiden. Hg moge trachten
mgn weg te kruisen, ik wjjk geen haar
breedte van den mjjne af. Graaf Norton is
mg geheel vresmd. Ik begrjjp niet, hoe hg
den moed heeft, mg te vervolgen en u naar
mg te zenden. Maar nu ge eenmaal hier zjjt,
wil ik u een raad gevenKom hier nooit
terug! Laat graaf Norton voorzichtig zgn,
dat hg me op straat niet lastig valt. Ik heb
nooit veel geduld gehad, in den laatsten tjjd
is dat nog minder geworden. Ik ben slechts
een arm, alleenstaand meisje, maar laat hg
zich er voor gewaarschuwd houden, zei ze
dreigend.*
Blanca beefde. Dat had zg niet verwacht.
Bertha liet haar gesn tjjd om te antwoor-
tjjd in België en ook in ons laad pogingen
in het werk gesteld om de Belgische grenzen
open te krjjgen voor den invoer van mager
vea, zoo noodig met een strenge keuring
aan de grens.
Straks breekt de weidegang aan, de Bel
gische weiden moeten bevolkt worden en....
er is geen vee. Wel mag er slachtvee onder
zekere voorwaarden binnenkomen, doch daar
is de Belgische landbouwer niets mee gebaat.
Dit slachtvee gaat in geplombeerde wagens
naar de stations van Gent, Antwerpen, Luik
en Brussel en wordt daar geslacht. Niet het
minste voordeel levert dus dat vee op aan
landbouw en veeteelt.
Ook mogen melkkoeien na eene quaran
taine van 10 a 11 dagen in België komen,
doch ook met deze koeien is voor den Bel
gischen landbouwer weinig voordeel te be
halen. Het zgn meestal koeien, die een 3 a
4 kalveren geworpen hebben, die dus finan
cieel niet in waarde vermeerden, maar daar
entegen telken jare verminderen.
Het was juist in jong fokvee, dat de
Vlaamsche veekweeker voordeel zou kunnen
behalen. Het vee zou ieder jaar in waarde
toenemen en bjj goede verzorging zon de
landbouw spoedig een prachtigen stal vee
hebben. Dit echter mag niet en wel nota
bene uit een sanitair oogpunt; luistert maar
wat de minister van Landbonw de vorige
week in de Kamer van Volksvertegenwoor
digers te Brussel verklaarde:
»Het sanitair stelsel, da); tegenwoordig
op den invoer van runderen uit den vreemde
toegepast wordt, hpeft sedert het in werking
is, uitslagen opgeleverd, die als bevredigend
aangezien mogen worden. Dientengevolge
en om den huidigen toestand niet in gevaar
te brengen dient tot nadere schikking dit
stelsel gehandhaafd.*
Dus de Belgische grenz®n big ven voor-
loopig onherroepelijk gesloten voor den in
voer van Nederlandsch mager rundvee. Toch
bljjft het gevoeDn van allen, die met den
Belgischen landbouw en veeteelt bekend «jjn
dat in het aanstaande voorjaar noo Izakeljjk
verandering most komen, wil de Vlaamsche
boer zjjn veestapel niet meer en meer zien
achter uitgaan.
Daarenboven heeft de minister van Finan
ciën in de Belgische Kamer verklaard, dat
den en vervolgde:
>Zooals ik reeds gezegd heb, ik heb slechts
weinig tgd. Madame Morabeau veroorlooft
ons niet bezoeken te ontvangen gedurende
den werktjjd. Miss Norton, ik heb de eer
n te groeten!*
Bertha, bljjf nog een enkele minnnt,*
smeekte Blanca. >Ach, waarmee zal ik uw
hart verteederen? Ik mag niet verraden,
waarom Victor u moest verlaten. O Bertha
ik bezweer je, alleen de innigste liefde joeg
hem weg van uwe zjj le. Hg verloor alles...
alles Weet ge wel, dat zgn einde nabjj
is? Eerst in zjjn stervensuur mag hjj u alles
zeggen! Daarom s neekt hg dageljjks, dat
dit nnr spoedig komen moge. Hg verlangt
daar naar, omdat hjj zoo ljjdt, na hjj u
verloren heeft. Oh, Bertha, Bertha, heb
medeljjden met den man voor wien ge alles
zgt. Zie, ik kniel voor u neder! Zooals ge
eenmaal hoopt op de ontferming van onzen
Vader in den Hemel, zoo ontferm n nn
over Victor!*
Blanca was voor haar op de knieën ge
zonken en vatte met bevende handen den
zoom van haar kleed, terwjjl de tranen
haar langs de wangen rolden.
»Heb medeljjden, Bertha! Luister naar
de stem van nw hart,* smeekte zg. Beproef
het, ons geloof te schenken, al begrjjpt ge
niet alles 1 Bjj alles wat heilig is, zweer ik,
dat zjjn liefde inniger is dan ge vermoedt.
Zjja groote liefde doet hem wegkwjjnen.
Zgn wjj niet allen zondaren? En toch hopen
wjj op vergiffenis! Schenk hem dan ook
vergiffenis!*
Reeds had Bertha de denrknop in de
hand, to n zjj haar oog liet rasten op de
diepbedroefde, die voor haar geknield lag.
Zjj bleef staan.
»Sta op, Miss Norton,* sprak ze. »U be
hoeft voor mjj niet te knielenWat ver
langt n van mjj?«
Al haar krachten verzamelende stond
er aan de Nederlandsche grenzen een nauw-
lettead toezicht zal gehouden worden om
den heimeljjken invoer van vee te verhin
deren. Dus ook aan frauduleus invoeren
van fokvee zal, zoo mogeljjk, paal en perk
gesteld worden. Doch de veesmokkelaars
zgn zóó in hun vak bedreven, dat wjj van
meening zgn, dat indien in bet aanstaande
voorjaar de grenzen niet open gaan, er on
danks alle toezicht menig Nederlandsche
koe *8 avonds en 's nachts over de grenzen
gesmokkeld zal worden.
Vierduizend Macedoniërs staan in de ber-
g8n aan de Bulgaarsche grens bjj 't klooster
Rilo klaar, volgens Vrjjdag te Serres ont
vangen berichten, om in het Stroemadal te
vallen. Men verwacht, dat de opstand binnen
14 dagen zal uitbreken.
In antwoord op een vreng aangaande het
doorvaren van Russische torpedo-booten door
de Dardanellen, heeft Cranborne Maandag
in het Lagerhuis gezegd dat d« Engelsche
vertegenwoordiger te Konstantinopel last had
gekregen, een nota tot de Porte te richten
inhoudende dat de vergunning voor den
doortocht in strjjd was met de bepalingen
van het bestaande tractaat en in het licht
stellende dat, aangezien de bepalingen ver
plichtend waren voor alle mogendheden, de
Engelsche regeering zich het recht voorbe
hield om in de toekomst dergeljjke voor
rechten te eischen. Van de Turksche regee
ring was nog geen antwoord ontvangen.
Bjj gelegenheid der eerste steenlegging
voor de militaire school te Washington,
heeft president Roosevelt eene redevoering
gehou len, waarin hjj zeide dat de loop der
gebeurtenissen de natie dwong een wereld
macht te worden met een verantwoordelijke
positie tegenover het westen en oosten. De
natie kan deze verantwoordelijkheid niet
dragen, indien haar stem niet krachtig voor
vrede en recht kan klinken. De regeeriDg
der Uni« moet niet verzoeken als zwakke
lingen of bloodaards, maar met een bewnst
zelfvertrouwen, als mannen rechtvaardig en
gewapend. Het volk begrjjpt, dat als een
oorlog begonnen is, het te laat is om de
overwinning voor te bereiden. Het leger kan
wel niet anders zgn dan klein in verhou-
Blanca op.
»Ik smeek u, geef deze levenswijze op
en kom met rag mee naar Lady Carley,*
stamelde zjj. >Zg hoopt op a, zg hoopt alles
van u! Kom bjj ons wonen, neem datgene
waarop ge recht hebt. Voer zgn naam,
hjj heeft hem u gegeven en wacht met
geduld zgn dood die zal niet lang uit-
bljjven
Haar stem begaf haar, men hoorde slechts
een dof gekerm meer. Maar niets verzaehtte
de strenge trekken van Bertha's gelaat.
»Wat u verlangt, miss Norton, is onmo
gelijk, volstrekt onmogeljjk!* antwoordde
zg met vaste stem. »De handelwijze van
graaf Norton is en bljjft voor mjj een raad
sel, maar zelfs de oplossing daarvan zou
niets aan mpn besluit veranderen. Zou ik
de weldaden aannemen van een man, die
mg gemaakt heeft tot een voorwerp van
bespotting en verachting Liever leed ik de
bitterste armoede, liever ging ik als een arme
bedelares de straat vegen, liever sterf ik in
ellende en armoede! Neen, laat mg mgn
eigen weg gaanl Miss Norton, ge geeft n
noodelooze moeite. Het kan nietBreng
mgn hartelgke groeten aan Lady Carley
over, maar tot haar terngkeeran, neen, dat
kan niet. En graaf Norton.... laat hg het
niet wagen bjj mg te komen; ik heb geen
medeljjden met hem! Ia mg is elk gevoel
voor hem uitgestorven. Hjj is dood voor mjj,
zooals ik voor hem ben... Vaarwel!*
Zjj opende de deur en verdween. Zjj was
heengegaan... on verzoend
Blanca stond als versteend. Haar armen
hingen slap, haar oogen matten op de plek,
waar Bertha gestaan had. O, God, dat is
zgn dood! dat is zeker zgn dood! riep zjj
nit, terwjjl zjj in tranen uitbarstte en haar
gelaat met beide handen bedekte.
XXXIII.
Bertha was in de kamer teruggekeerd,
ding tot het zielenaantal, maar het moet
in innerljjke kracht hooger staan dan eenig
leger van een beschaafden staat.
Op Newfoundland heeft een vreeseljjke
sneeuwstorm gewoed. Naar nit St. Johns
wordt gemeld, zjjn twee sneltreinen inge
sneeuwd. De passagiers van een dezer trei
nen bleven vier dagen lang van alle voe
dingsmiddelen verstoken. Het is vinnig koud
op het eiland. Zaterdag wees de thermome
ter 40 greden onder nul aan.
De Standard verneemt uit Tiëatsin dat
er onrust heerscht ten paleize te Peking,
welke gedeelteljjk het gevolg zou wezen van
bedreigingen tegen het leven van de Keizerin.
Zaterdag hebben te Luik ernstige veeht-
partjjen plaats gehad tusschen studenten
van verschillende groepen. De eene partg
had de hoeden, die de geestverwanten van
de andere partjj aan de Lenvensche Hooge-
school gewoon zgn te dragen, ook daar in
de mode gebracht. Dit werd hun verweten,
wat ernstige vechtpartjjen ten gevolge heeft
gehad. De strjjders trokken hun messen,
vele studenten zjjn ernstig verwond.
Een Amerik. philantroop, Dr. Klopsch,
heeft thans weder op groote schaal een
liefdadigheidswerk ondernomen. Hjj bevindt
zich thans te Berljjn, op zjjne doorreis naar
Finland, waar hg den toestand zelf gaat
onderzoeken. In zgn vaderland had hjj in
zamelingen gehonden voor de noodljjdenden
in Finland an Zweden; een bedrag van
ruim een half millioen gulden heeft hjj reeds
bjjeen gebracht, en men neemt aan, dat het
millioen wel bereikt zal worden.
De nood daar is groot, vooral in Finland.
Er schjjnen moeilijkheden gerezen te zjjn
met betrekking tot het verdeelen der giften
door de plaatseljjke liefdadigheidscomi'é's
Die comité's willen n.l. het geld aanwen
den tot het doen verrichten van openbaren
arbeid, zooals stratenaanleg etc. Het is nu
hun plan, de loonen niet hoog te stellen,
om zoo veel werkeloozen als maar mogeljjk
is aan den arbeid te zetten.
De Amerikaansche weldoeners daarente
gen willen het geld als geschenk aan de
noodlgdenden laten nitdeelen, zonder dat
dezen er eerst voor zullen moeten werken.
waar zjj met an lere naaisters werkte. Haar
gelaat verria 1 volstrekt geen aandoening.
Maanden lang had zjj in Londen rond
gedwaald, nn dit dan dat beproevende om
haar brood te verdienen. Overal waar zjj
zich aanbood, vroeg men getuigen en aan
bevelingen en die had ze niet. Na vjjf
maanden gezocht te hebben stond het ge
brek voor de deur en bracht haar bjjna tot
vertwjjfeling. Toevallig zag ze in een courant
een aanvrage om bekwame naaisters. Zjj
bood zich aan en madame Morabeau nam
haar in dienst.
Dien avond was haar werk eerst laat
afgedaan. De Duitsche ambassadeur gaf den
volgenden dag een groot bal en de daarvoor
bestelde toiletten moesten dien avond gereed
komen.
Zoodra Bertha buiten kwam, volgde een
man in grooten mantel gehuld haar schre
den, zinder dat zjj dit bemerkte.
Beiden kwamen aan den hoek van een
straat en moesten oversteken. Hier passeer
den aanhoudend rjjtuigen en menschen
een echt Londensche drukte. Zjj wachtte
twee, drie minuten, zonder dat zjj kans zag
otn over te steken. Eindeljjk verloor ze haar
geduld en waagde blindelings den overtocht.
>Hei daar! Pas op! Uit den weg!* klonk
het van alle kanten. Zjj raakte in verwar
ring en wist niet wat te doen. Maar in
stinctmatig hield zjj de handen voor zich uit
alsof ze iets wilde afweren. Op datzelfde
oogenblik grepen haar twee armen en trok
ken haar op zjjde. Nog had zjj bet voetpad
aau den overkant niet bereikt, toen tiaar
redder aan het hoofd getroffen werd door
een disselboom van een rjjtuig en viel. Bjj-
tjjds liet hjj haar nog los, zoodat zjj onge
deerd het voetpad bereikte.
Slechts met moeite hield de koetsier zjju
paarden in, zoodat het rjjtuig niet over den
gevallene ging.
Wordt vervolgd)