Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard. M 2228. Oude recepten. De Goudgraver. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 27 JUNI. 1903. :~^t land van alt en VOOB Dit blad verschynt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. f anco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel meer 77i et. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrgdagavond ingewacht. III {Slot). Lastige en kwaadaardige lui waren in vroegere eeuwen de heksen of kollen. Zij waren met de macht begaafd, om op elk willekeurig tijdstip met haar ziel een uitstapje buiten het lichaam te kunnen doen. Daardoor waren ze in staat, om met hét talrijke geestenheer te verkeeren en allerlei dingen te doen, welke anders slechts op het programma stonden van de veelsoortige druk- en kwelgeesten. Zulke heksen waren altijd vrouwen en dikwijls te herkennen aan bepaalde kenteekenensaamgegroeide wenkbrauwen, tranige oogen, wagge lenden gang, vale gelaatskleur, stoppelig haar enz. Ze konden absoluut niet over een bezemsteel stappen en waren verzot op danspartijen. Allerlei kwaad schreef men aan die heksen toe. Ze konden de oogst verwoesten, menschen en dieren laten stilstaan, boeren het maaien be letten, menschen in beesten veranderen, en vele andere zonderlinge dingen meer. Ook konden ze menschen ziek maken, vooral kinderen, aan wie ze bovendien nog het heksen konden leeren. De toe komst voorspellen stond al evenzeer in haar macht. Ze profiteerden storm en hoogwater dagen vooruit, ook wisten ze iemands sterfuur lang te voren en liepen, door een on weerstaan baren drang ge dreven, dagen lang telkens naar en om het huis van den toekomstigen doode. Emmers vol melk te trekken uit schoen veters, eenvoudig door de beweging van melken te maken, was voor een heks maar een kleinigheid, evenals het voor haar de moeite niet waard was, om in een half uur tijds het hooi van vele bunders land op hoopen te zetten. Zulke vreemde gasten waren natuur lijk meer gevreesd dan bemind en wan neer iemand ziek was en dokters noch professoren raad wisten, dan kwam licht de gedachte bij de naastbestaanden op, dat de zieke wel eens bekold zou kun nen zijn. Was dat zoo, dan kwam het er slechts op aan, de kol te ontdekken, om ze bij herhaald bezoek de deur te kunnen wijzen. Om zekerheid te krijgen dat er wel degelijk een heks in 't spel was, sneed men het hoofdkussen van den zieke open. Yond men daarin naal den, spelden, een of ander lang verloren voorwerp, soms ook rozen, pluimen, FEUILLETON. 15) «De man heeft in de geldschool geleerd, op elke voor hem gevaarlijke vraag een dubbelzinnig of ontwijkend antwoord te geven,* antwoordde zjj onwillig, >neen, ik bljjf er bjj: mijn weg is de beste.* »Maar die is jon onwaardig, Ernestine.* «Ter wille van hen die men liefheeft, doet men veel wat men anders zon verachten. Als ik aan mjjn arme vader denk, gevoel ik, dat ik alles zon kannen doen, om hem te wreken!* »'t Zal mg zoolang ik leef berouwen,* zuchtte hij, «dat ik je de waarheid heb medegedeeld.* >Indien je dat niet gedaan had,* riep zij, »zou ik heel mjjn leven niet weer tegen je gesproken hebben!* «Dan neem ik mjjn woord terug; alleen stnit mjj de rol die gjj gaat spelen, tegen de borst. Het doet mjj zoo leed, dat ik het zwjjgend zal moeten aanzien.* «Daar ig niet de minste reden voor,* zeide zjj, .waarom ga je niet voor een tjjd op reis?* .Dat kan ik niet,* antwoordde bjj treurig, «en je weet zeer goed, waarom.* Zjj keek hem ongeduldig, en toch eenigs- zins medeljjdend aan. »'t Zou veel beter voor je zjjn Cecil,* zeide zjj, .zoo je die dwaasheid uit je hoofd kon zetten. Je moest begrjjpen, dat het, met het oog op mjjne denkwjjze over mjjne beesten, dan was alle twijfel buitenge sloten, een of andere kol had de hand in 't spel. Deze te ontdekken was niet altijd even gemakkelijk, doch verschil lende middelen stonden ten dienste. Men kookte b.v. het kussen, waardoor de kol het erg benauwd kreeg, ja het ein delijk bestierf of althans gedwongen werd, zich ten huize van den bekolde aan te melden. Daar eenmaal aange komen kon men ze dwingen, den pa tiënt te ontkollen, meestentijds door ze een pak slaag toe te dienen. Soms ook sneed men in een kaars, want dat was een geliefde schuilplaats voor heksen. Zag men dan den volgenden dag een vrouwtje met een snee in den neus, dan was dat ongetwijfeld de schuldige kol. Een kat, toevallig in de buurt rond sluipende, werd met een mes geworpen of met kokende olie. Wee degene, die den volgenden morgen snij- of brand wonden vertoonde, want zij werd als de kol aangewezen. Ook was het goed, het hart van een kip vol spelden te steken, en dan hart, kip en veeren te koken. De kol kwam daar op af. Na tuurlijk was het een vereischte, eerst zorgvuldig deuren en vensters te sluiten en reten en naden dicht te stoppen, opdat de kol niet zou ontsnappen. Behalve de heksen of kollen, berok kenden de bewoners der geestenwereld het mensehdom ookmaarveellast. Koorts, rheumatiek en vele andere krankheden waren kwelgeesten, die het lichaam bin nen geslopen waren en anders niet. Het was slechts zaak, ze weer uit te ban nen. Een moeilijke kunst, voorwaar! In den heidenschen tijd waren het de priesters, welke die kunst verstonden en daardoor groot aanzien bij den volke genoten. Dringt men er heden ten dage ook niet op aan, dat de zendelingen, welke het Christendom prediken bij de onbeschaafde volken, iets af weten van de geneeskunst, ook om daardoor in aanzien te winnen bij hun kinderlijke leerlingen Welnu, de Grermaansche druïden of priesters verstonden de moei lijke kunst van geestenbezweren, en ze deden dat onder aanroeping hunner hei- densche godheden. Later, toen het Chris tendom die goden van hun troon ge- stooten had, verviel de edele kunst aan duivelbanners, besprekers en belezers die al even zorgvuldig als de druïden het waas der geheimzinnigheid bewaar den. En in plaats van de nu afgedankte godheden, werden en worden nog andere dingen te hulp geroepen. Soms werd geheele familie, onmogeljjk is. Ik verlang niet te tronwen, en zoo ik het ooit deed, zon ik u niet tot man wilbn hebben!* Hg zweeg «en geruime poos, tot zjj, deernis gevoelende met de zichtbare smart van den welmeenenden jongeling, weder het woord nam. .Kom Cecil, wjj zjjn beiden nog veel te jong om aan tronwen te denken; weet ji mjj niets nieuws te vertellen Bigde een gelegenheid te vinden, om zjjn bezoek nog wat te rekken, antwoordde hg: »Ja; ik weet iets omtrent neef Dick; 't lgkt bovendien zeer toevallig. Hg was, zooals je weet, aan de Raap bjj een Inge nieurs-firma in dienst, en nu is hem door de Bekwando-Company een betrekking aan de Goudkust aangeboden.* .Dat is zeker toevallig!* riep zjj opge wonden, .en gaat hg erheen?* »Ja.« Dan zon b ti het een en ander voor mg knnnen inlormeeren.* »Hjj is nu in de gelegenheid, om alles betreffende Mr. Scarlett Trent gewaar te worden. Ook ik zal het mjjne daartoe bjj- dragen. Reken er op, dat, zoo er een smet op Trent's verleden rust, Dick mg daarvan in kennis zal stellen. Zjj keek hem met schitterende oogen aan. .Dat is een onverwachte hnlp,* zeide zjj, .nu moet jjj dikwjjls aan neef Dick schrjj- ven, en zonder dat hjj het merken kan, door hem achter de waarheid zien te ko men Is hjj onschuldig, dan wensch ik hem geen leed te doen, doch ik aeht hem schuldig!* Plotseling werd er z«cht op de deur ge tikt, en het dienstmeisje ran Ernestine dien de ziekte op een ander voorwerp over gebracht en zoo verwijderd. Men schreef een spreuk op een stukje papier, bracht dit iD aanraking met het zieke lichaams deel en vervolgens naar een plek, waar nooit zon of maan kwam. Men trachtte ook de ziekte te begraven, door iets te begraven, dat met den zieke in aan raking was geweest. Soms verwijderde men de kwaal door in een opzettelijk geboord gat van een vlierboom een beetje haar of nagelknipsel van den zieke te stoppen of wel zijn kouseband of een briefje met zijn naam, onder het opzeggen van een bezweringsformule. Daardoor werd de kwaal van den pa tient op den vlierboom overgedragen. In vele gevallen moest de bezweerder onder 't opzeggen van een formulier met zijn hand in een bepaalde richting over het zieke lichaamsdeel strijken. Daarbij was het soms van belang, of de belezer zijn pet op of afhad. Soms ook was het bepaald noodig, dat èn belezer èn patient de pet afzetten. In enkele gevallen mocht de belezer geld noch fooi aannemen, ja zelfs niet eens bedankt worden, zooals b.v. bij 't ge nezen van kneuzingen, verstuikingen, peesverrekkingen, beginnende zweren. Onder 't prevelen van een formulier streek hij driemaal een kruis over het zieke lichaamsdeel, de richting was van geen invloed. Om rheumatiek te ge nezen, moest de bezweerder niet bang zijn, zelf later rheumatisch te worden, want dat gevaar liep hij grootelijks. Hij mocht niet beloond worden en moest zijn pet afzetten. Eenige malen streek hij van af de meest pijnlijke plek bui tenwaarts en even veel malen loodrecht op die richting, zoodat er kruizen ge vormd werden. Onderwijl prevelde hij „Z. A. B." „Niet verrotten Niet verzweren In den naam des Heeren." Doch genoeg van al die oude recepten. Alleen maar: wie mocht meenen, dat ze in onzen tijd uitgediend hebben, zou zich deerlijk vergissen. Volgens een te Brussel ontvangen tele gram is de heer Thornton in den Belgischen Congo vermoord door de inboorlingen, die zjjn ljjk hebben meegenomen om het op te eten. de een heer aan, die terstond daarop bin nentrad. 't Was M. Scarlett Trent! Ernestine was de beminnenswaardigheid zelve, en toonde zeer veel tact als gastvrouw te bezitten. Na verloop van eenige minnten zat Trent in een groote leunstoel thee te drinken. Tegenover hem zat Davenant, die, hoewel hjj op een geschikt oogenblik wachtte om te ontsnappen, toch zoo vriendeljjk mo- geljjk trachtte te zjjn, terwjjl hg tevens door nieuwsgierigheid omtrent Ernestine's optreden, werd teruggehouden. Hg lette op die krachtige fijunr, die scherp gelgnde trekken, die groote staalblauwe oogen, en de jongeling voelde een geweldigen angst in zich opkomen. Wèl wist bjj dat Ernestine sterk was, doch deze man geleek een rots Wat zou het gevolg zjjn, zoo zjj haar voor nemen ten uitvoer bracht, zoo zjj hem mis leidde en verried, en hem wellicht in het verderf stortte? Plotseling werd hg door haar nit zjjn beangstigend gepeins opgeschrikt. «Cecil! Ben je niet wel? Je ziet er nit als een geest!* »Ik heb zware hoofdpgnl* zeide hg m9t trillende stem, »'t is beter dat ik heenga.* «Indien ik Biet beter wist,* lachte zjj, «zou ik denken dat j9 je overwerkt hebt. Na echter veronderstel ik, datje vannacht te weinig geslapen hebt! Vaarwel; het doet mjj genoegen dat je hier waart, om Mr. Trent te knnnen begroeten. Mr. Davenant is mjjn neëf,* vervolgde zjj, zich tot haren gast wendende, «en hg is bgna de éénige in mgne familie, die mjj niet als sen ver- worpelinge beschouwt,* Wg hebben de geschiedenis verteld van den steen, uit Brussel in een Fransch grens station aangekomen, en in welken steen men een groote hoeveelheid gesmokkelde tabak bad ontdekt. Het onderzoek heeft nu nog tot andere ontdekkingen geleid. De steen werd voortdurend heen en weer gezonden. Uit België bracht hjj tabak in Frankrjjk en in rail daarvoor bracht bjj alcohol in België. Slim gevonden. Dinsdagmorgen heel in de vroegte, steeg de heer Santos Dnmont in zjjne werkplaats te St. James (Neuilly) op in zjjn bestuur baren ballon de «Santos Dnmont no. 9.* Deze welgeslaagde proef maakt te Parjjs natnurljjk het onderwerp van veler ge sprekken nit. De procureur-generaal te Genua heeft tot de uitlevering besloten van den Pruisiachen luitenant Wessel, beschuldigd van misdrjjf tegen het al remeen belang. De Franscha consnl heeft een bezoek gebracht aan den procureur, om den wensch te kennen te geven, dat Wessel niet zal worden uitge leverd. De rechters znllen de volgende week uitspraak doen. Men denkt, dat hun besluit met den raad van den procureur zal over eenstemmen en Wessel zal worden uitgele verd. In dit geval zal de voornaamste ge tuige in het proces-Dreyfas ontbreken. Eergisteren heeft het Engelsche depar tement van oorlog een telegram ontvangen van generaal Manning uit Damot, in Soma- liland, dJ. 22 dezer. Dat telegram meldt, dat generaal Manning en kolonel Cobbe den vorigen dag daar aangekomen waren. In Hond hadden zjj geen tegenstand ont moet. Met achterlating van een behoorljjke bezetting te Dainot zon Manning naar Bohotle doortrekken. Hg dacht den 26en dezer daar aan te komen. Dinsdagochtend werd een gepakte deser teur vau het Essex-regiment te Londen toevertrouwd aan een geleide van soldaten, die hem naar Chattham moesten brengen. Onderweg ging het geleide even in een kroeg aan. De desertenr, die niet geboeid was, ging er van door. Het geleide wist Davenant nam afscheid en vertrok, tot groote voldoening van Ernestiae. Zjj bracht Trent er allengs toe, om weer over Afrika te spreken, en terstond voldeed hg, zonder eenige bedenking, aan haren wensch. Hjj verhaalde baar van merkwaar dige voorvallen die hg beleefd had, op znlk een boeiende en levendige wjjze, als zjj nooit van hem verwacht had. Maar plotseling deed hjj haar ten zeerste ontstellen. Kalm voortgaande met spreken, veranderde hg op 't onverwachtst van onderwerp, en zeide: «Ja, de fortnin is my sedert mgne terug komst zeer gunstig geweest; de eenige ver meldenswaardige teleurstelling die ik onder vonden heb, is, dat het mg niet gelakt is, de dochter van mgn oude kameraad, waar van ik u gesproken heb, nit te vinden.* Zjj veranderde een weinig van plaats, zonder echter de minste belangstelling in deze mededeeling te toonen. >Mont,< zoo vervolgde hg, «was een brave kerel, en ik stelde mg das ook zgn dochter als een braaf meisje voor. Ik wist haar naam evenmin als haar adres, Monty was altgd zeer geheimhoudend, maar ik bezat het adres van een notaris firma, die met hare geheele geschiedenis bekend was. Dezer dagen ging ik daarheen, en nadat die oude heer mg aan een kruis vaar van vragen onderworpen had, zeide hg, dat hg mg hedenmiddag het adres zon geven. Ik deelde hem mede, dat Monty arm gestorven is, en over geen aandeel in onze concessie te beschikken hadmaar, daar de zaak zoo goed geslaagd is, achtte ik het billgk, een gedeelte der winst voor haar te bestemmen. Ik had dan ook inderdaad reeds voor 10.000 pond aandeelen in de Be- hem op straat nog te pakken en deed hem toen de boeien aan. Men ging verder en bezocht weer een kroeg. De desertenr ont snapte opnieuw. Met behnlp van de politie werd de man echter andermaal gepakt. Maar het bleek nu noodig, het geleide zelf, met den desertenr, naar een politiepost te bren gen. Fraaie toestanden! Een telegram nit Malta meldt, dat de gonvernenr in tegenwoordigheid van de op het eiland gestationeerde marine- en leger officieren en van de bnrgerljjke autoriteiten een decreet voorlas, waarbg de grondwet, welke in 1887 werd ingevoerd, opgeheven wordt. De oude grondwet van voor 1887 is das weer van kracht. Een staatsgreep das van den «gewezen spgkersmid van Birmingham,* zooals de Maltezers Cham berlain spottenderwgze noemen. Volgens d* bestaande grondwet bestond de Wetgevende Raad van het eiland nit 13 door het volk gekozen afgevaardigden, terwgl de Regesriag over 6 stemmen beschikte. Volgens de oude grondwet krggt het volk nu acht afgevaar digden «n de Regeering tien, zoodat de laatste steeds de meerderheid heeft. Het zal nu geen bezwaar voor haar zgn, om het Engelach op alle scholen in plaats van het Italiaansch verplichtend te stellen. De volks vertegenwoordigers hebben een petitie aan koning Edward gericht. Uit Napels wordt gemeld dat de Vesuvius werkzaam is. Men hoort de ontploffingen nit drie kraters. Van nit Napels kan men het nitwerpen van vurige lava-blokken zien. Een nieuwe order uit St. Petersburg, die door den Tsaar bekrachtigd is, verbiedt den Finnen het hebben van geweien en schiet voorraad, zonder bizondere vergunning van den gonvernenr-generaal. Jachtgeweren val len echter buiten de verordening. Het dorp Zenem, in de nabgheid van Knajazevas, (Servië) moet door een waterhoos vernield zgn; 38 personen kwamen om, 54 huizen zgn totaal verdwenen. De schade wordt op een millioen dinar, ongeveer een half millioen galden, geschat. Uit Hongkong wordt bericht, dat bjj de regeering het rapport is ingekomen van den buitengewonen gezant, wien was opgedragen een onderzoek in te stellen naar den hon gersnood in de provincie Kwang. Volgens dit rapport zgn een half millioen kwande-Company voor haar gereserveerd. Na kwam ik helen op 't bepaalde nar om het mg beloofde adres, en wat dankt? De bewnste dame weigerde mg te ontvangen, ten einde deze zaak met haar te regelen. Zg verlangde geen geld, en evenmin iets omtrent haren vader te vernemen «Gg znlt wel zeer teleurgesteld zgn ge weest?* «Ik beken dat dit zoo is,« antwoordde hg: «Hoewel ik zeer veel moeite met Monty gehad heb, mocht ik hem toch zeer gaarne lgden, en daarom had ik mg voorgenomen, zgn dochter nit te vinden.* Zg liet een der jalonsiëa zakken, alsof de zon haar te veel in 't gelaat scheen. Zon hg zgne groote doordringende oogen, die haar zoo onderzoekend aanstaarden, dan geen oogenblik van haar afwenden?! Zon hg iets veronderstellen Doeh neen; dat was immers onmogelgk! «Maar waarom hebt gg niet eerder ge tracht haar te vinden?* vroeg zg. «Dat is zeker een degelgke vraag,* ant woordde hg. «Weina, ten eerste kwam ik eerst voor eenige dagen in het bezit van een door Monty geschreven brief, met het adres van dien notaris, en ten tweede is de Bekwando-Mgn- en Landontginninga-Maat- sch&ppg eerst pas gevestigd, en toen dit ge schied was, besloot ik, ook elk familie-lid van Monty, dat ik mocht ontdekken, een deel van mgne millioenen af te staan. Wat zgn dochter betreft: voor hakr zal ik het niet bg deze ééne poging laten. Ik zal zelve wel middelen vinden, om haar te leeren keanen!* «Wie was die notaris?* «Cothbert en Zoon.* Wordt vervolgd). IIEIIW1BIAD «aWHMWBBBMMBaBWMPBMMBBBWBMil WI8HBI Kil lil III mi IIII Buitenland. Hjj zette koers naar zjjn woning, avenne des Champs Elysées 114. Hier daalde hjj, gebruikte te zjjnent het ontbjjt, steeg we derom op en keerde naar Neuilly terug.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1903 | | pagina 1