MJ
[let Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
De Goudgraver.
Uitgever: L. J. YEERM1H, Heusden.
M 2246.
ZATERDAG 29 AUG.
1903.
Het Balkan Schiereiland.
TOOK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
franco per poat zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke
nummers 5 cent.
Adyertentien yan 16 regela 50 et. Elke regel
meer 71/* ot. Groote lettera naar plaatsruimte.
Adyertentien worden tot Dinadag- en Vrjjdagayond
ingewacht.
Nu de opstand op het Balkan Schier
eiland weer in zoo ernstige mate is
opgevlamd, kan het vooreen duidelijker
begrip van den toestand aldaar, zijn
nut hebben een uitstapje op aardrijks
kundig en geschiedkundig terrein te
maken, waartoe wij aan het „H. D."
het volgende ontleenen:
Geen land in Europa heeft op een
zelfde oppervlakte zulk een bonte be
volking als het Balkan Schiereiland.
Van alle zijden zijn immigranten en
veroveraars het land binnengedrongen.
Oorzaken hiervoor waren de dichte
nabijheid van Azië, de gemakkelijke
overgangen over den Bosporus en Hel
lespont, de breede open poort naar de
steppen van Rusland, de uitstekende
havens en de zwermen van eilanden,
die van zelve zeevarende volken her
waarts lokten.
Zoo kwamen over zee de Phoeniciers,
van het westen de Romeinen, van het
noorden Germanen en Slaven, uit het
oosten de Bulgaren en Turken. Achter
eenvolgens werden groote rijken gesticht,
zooals het Macedonische, het Romein-
sche, Byzantijnsche, Groot-Servische en
Turksche Rijk, die weer even snel ver
dwenen als zij ontstonden. Het verval
en den achteruitgang van het laatstge
noemde rijk zien wij voor oogen.
De oudste volken van het schiereiland
waren in het N.O. de Thraciers, in het
N.W. de Illyriers, in het zuiden de
Grieken, waarbij zich in het noorden
de Macedoniers, een verwante stam der
Grieken, aansloten.
De nakomelingen der Illyriers heeten
thans naar een hunner vroegere stam
men Albaneezen of Arnauten. In de
middeleeuwen was Albanië een leenstaat
van het Oost-Romeinsche Rijk.
In de 15de eeuw werd het echter
door de Turken veroverd. Een deel van
het volk nam den Islam aan, een ander
deel bleef Christen. Men beschrijft de
Albaneezen als een lichamelijk schoon
volk maar tevens als oorlogzuchtig,
trouweloos en valsch. Zij nemen gaarne
dienst in het Turksche leger en vormen
het dapperste, maar tevens het wreedste
deel van de Turksche strijdmacht. Het
gebied, waar zij het overheerschende
element der bevolking vormen, strekt
zich uit over de kalkgebergten van ten
noorden van den iSchardagh zuidwaarts
tot Janina. De meer noordelijk wonende
stammen zijn nog bijna geheel onaf
hankelijk en leven in voortdurend on
derlinge veeten met elkander. Het ge-
zamelijke aantal Albaneezen bedraagt
FEUILLETON.
33) (Slot.)
De opgewonden jongeling liet hem het
best gemeubeld yertrek bezichtigen, waar
zg tezamen, onder het vrooljjk gesnap van
den jeugdigen gastheer, een smakelgk diner
gebruikten. Doch toen zjj daarna tezamen
onder de veranda zaten, en Trent zwjjgend
en peinzend naar de zee bleef staren, legde
Fred zjjn hand liefderjjk op Trent's schou
der, en zei op smeekenden toon: Brave
vriend, wien ik alles verschuldigd ben,
die mg van een verwaanden dandy tot een
degelijk mensch gevormd hebt, wilt gjj
mjjn dankbaar hart geen vertrouwen schen
ken? Ik bid n, zeg mg wat u deert; wat
hebben de menschen ginds tegen u misdre
ven?»
Trent schrikte van de ontroering, die plot
seling al zjjne zenuwen deed trillen, en een
verlaDgen naar medelgden, dat hg nog nooit
gekend had, verrolde plotseling zgn ziel.
Hg aarzelde nog een oogenblik, toen pre
velde hg»Ik had gedacht, het noeit aan
iemand te openbaren, maar misschien
zal het de ondragelijke pjjn in mjjn bart
wat verlichten 1c En hjj sprak! Hg
verhaalde zgn geheele geschiedenis, zonder
anderhalf millioen.
Ten oosten van de Albaneezen wo
nen de Macedoniers, wier beheerschers
van zuiver Griekschen oorsprong waren.
Reeds ten tijde van Alexander den
Groote namen zij de Grieksche taal en
cultuur aan. Hun godsdienst isGrieksch-
Orthodox en hun aantal ongeveer even
groot als dat der Albaneezen.
Ten oosten van Macedonië ligt Thracië,
waar hoofdzakelijk het Turksche ele
ment gezocht moet worden.
De Turksche bevolking vormt als het
ware eilanden tusschen de andere volk
stammen. Bij de verovering toch waren
de Osmanen om hun gering aantal wel
verplicht, alleen de voornaamste punten
te bezetten. Als maximum kan men in
Europeesch Turkije 2 millioen Turken
opgeven.
Het geheele Turksche rijk in Europa
telt 6 millioen inwoners, waarvan Tur
ken, Albaneezen en Macedoniërs of
Grieken 71 pCt. vormen en de rest
komt op Bulgaren, Serven, Tcherkessen,
Armeniërs, Zigeuners, Israëlieten en
West-Europeanen. Yolkenkaart en gods-
dienstkaart zijn hier even bont. Is het
wonder dat in zulk een land gewel
dige botsingen moeten ontstaan, te meer
daar het bestuur in handen is van een
corrupte ambtenaarswereld en een staats
hoofd, dat afhankelijk is van de luimen
en intrigues van een immoreele hof
kliek?
Ten Noorden van Turkije ligt het
Tributaire vorstendom Boelgarije met
ruim 3 millioen inwoners.
De Boelgaren, een oorspronkelijk
Finsch volk, verwant aan de Hunnen,
zijn reeds in 500 het schiereiland bin
nengedrongen. In 800 namen zij bet
Christendom aan en namen slavische
cultuur over, waarom men hen thans
als eene afdeeling der Zuid Slaven be
schouwt. Zij wonen van den Donau tot
Zuidwaarts over den Balkanketen, heb
ben zich met behulp van Rusland een
bijna volkomen onafhankelijkheid ver
worven.
De grootste tak der Zuid Slaven wordt
gevormd door de Serviërs.
Tot deze afdeeling behooren niet al
leen de bewoners van het Koninkrijk
Servië, maar ook de Slavoniers, de
Kroaten en de Slovenen in Hongarije.
Ook de Bosniers zijn eigenlijk Serven,
maar toen in de 15de eeuw het Ser
vische rijk door de Turken vernietigd
werd, ging de adel in Bosnië uit zelf
behoud tot den Mohammedaanschen
godsdienst over, terwijl in Servië de
adel ten gronde ging. Daardoor is ook
Bosnië veel langer van Turkije afhan
kelijk gebleven en is thans nog de helft
der bevolking Mohammedaansch. Mon-
zichzelve in het minst te sparen. Hjj sprak
van de eerste dagen van zgn compagnon-
schap met Monty, en erkende de schijnbare
strengheid, waarmede hjj hem behandeld
had. Hjj sprak ook van Ernestine van
zgn vreemdsoortige begeerte, om het por
tret van Monty's kleine dochtertje te bezit
ten, eene begeerte, die later, toen hg
haar leerde kennen, terstond de overweldi
gende hartstocht van zgn leven was gewor
den. Vervolgens sprak hjj van den komst
van Francis, het ontwaken van Ernestine's
verdenking, en van het wanhopig oogen
blik, toen hjj alles op het spel zette, om
haar vertrouwen te winnen, en het juist
toen geheel verloor! Toen hg ophield
met spreken, liet hg zgn hoofd op de hjj-
gende breede borst zinken, doch Fred greep
zjjn bevende hand, en trachtte door zgn
snikken he n te spreken.
»0,« stam-dde hg, »indien nicht Ernes
tine maar half zoo goed gekend had als
ik, dan zon zjj zich gelukkig geacht hebban,
dat gjj prjjs stellet op haar vertrouwen,
en zou zjj overtuigd zgn geweest, dat al
wat gjj deedt, ten goede waal Maar nu
spjjt het mg, dat gjj hierheen gekomen zjjt;
gjj hadt moeten afwachten, Trent. Nadat
zjj haar vader gezien en gesproken had,
moast zjj alles beter begrepen hebban.
Ik zal haar schrjjven.c
Doch Trent schudde treurig het hoofd.
>Neen,c zeide hjj, »'t is na te laat! Dat
tenegro eindelijk was een asyl voor
vluchtende Serviërs in hun strijd tegen
Turkije.
De geheele Servische stam telt onge
veer 9 millioen, waarvan 2 en een half
millioen in het eigenlijke koninkrijk
Servië wonen, die bijna allen tot de
Grieksch Orthodoxe kerk behooren.
In de Engelsche bladen vindt men tjj-
liDgen, welke met het noodige voorbehoud
lienen te worden opgevat betreffende de
verhouding tusschen Frankrjjk en Menelik
van Abyssinië.
Volgens deze geruchten zou deze verhou
ding zeer gespannen zjjn en dit wordt ge
zegd een gevolg te zgn van de rechten,
welke door Abyssinië worden geheven op
het handelsverkeer op de Fransche spoor-
wegljjn, die door het Abyssinisch gebied is
aangelegd. De Fransche autoriteiten zonden
geweigerd hebben enkele van die rechten
te betalen, daar ze veel te hoog worden
geacht. Daarna zou Abbyssioië da werken
op de bedoelde ljjn hebben doen staken en
een dienst met wagens tusschen Dire Daouka
en Harrar hebben ingesteld.
Aan de Engelsche bladen meldt men,
dat de Abyssinische vlag waait op de ter
reinen voor den aanleg der ljjn afgestaan,
maar dat de geheele dienst in de war is.
De stemming der mlandsche bevolking te
Djibouti wordt geschetst als uiterst verbit
terd, terwjjl men aan Fransche zjjde niet
genoegzame militaire krachten tot zjjne be
schikking heeft.
In verband met den verschrikkeljjken
brand te Pest is een disciplinair onderzoek
ingesteld tegen den kommandant der brand
weer.
Op de derde verdieping van het vernielde
gebouw zjjn nog twee verkoolde ljjken ge
vonden, maar nog verscheidene personen
worden vermist en denkt men onder de
puinhoopen te vinden.
Het rjjks militair gerechtshof in Duitsch-
land heeft het vonnis dat de opperkrjjgs-
raad te Kiel over den vaandrig Hüssener
yevell heeft, opgeheven, omdat de opper-
k-ijgsraad bljjkbaar de vraag niet onder
zocht had, of de beschuldigde bjj zjjn daad
rekening had gehouden met de mogelijk
heid van doodeljjken afloop. Als de krjjgs-
raad deze vraag onderzocht en bevestigend
baant woord had, zon de veroordaeling niet
wegens mishandeling, maar wegens dood
slag moeten geschieden. De zaak is daarom
naar den opperkrjjgsraad terugverwezen.
óéue oogenblik leerde mjj alles, wat ik
wenschte te weten. Ik verlangde hare liefde,
Fred, en daar behoef ik niet meer op
te hopen, anders zou ze mg vertrouwd
hebben.... En goed beschouwd,* vervolgde
hjj na een poos, »was ik een halve dwaas,
om dat ooit verwacht te hebben een
ruwe, onbeschaafle bonk als ikl Ja, 't
was krankzinnigheid 1 Mettertjjd zal ik het
wel te boven komenWjj zullen werk
gaan zoeken, en op de leeuwenjacht gaan.
Dat zal ons wel afleiding bezorgen!*...
Maar de leeuwen leefden rustig voort
want des morgeES was Trent ziek, en eer
een week verloopen was, had de doodeljjke
moeraskoorts hem in hare klauwen. De
jongeling verpleegde hem, de te Attra wo
nende geneesheer kwam over, en toen hjj
vernam wie zgn patient was, nam hjj bjj
Fred zgn intrek. Doch niettegenstaande al
zjjne zorgen en Fred's liefderjjke verpleging,
liep het mst Scarlett Trent ten einde! Voor
hem veranderden de dagen en weken in
óós onafgebroken langen nacht, waarin
allerlei vreemdsoortige martelende beelden,
als vurige vlammen voor zjjne brandende
oogen opflikkerden. Nu eens was het Monty,
die in het woud om hulp a ai sekte; dan we
der acheen het krjjgsgeschresuw der wilden
van Bekwaado de lucht te vervallen, en
Bomwjjlen was Ernestine daar, en luisterde
De beschuldigde was zelf niet bjj de behan
deling aanwezig.
Deze beslissing van de hoogste instantie
zal ongetwjjfeld een verzwaring van Hüsse-
n*r's vonnis (2 jaar vestingstraf) tenge
volge hebben.
De prefectuur te Napels bljjkt de ge
meentebesturen in den omtrek van den
Vesuvius niet noodeloos te hebben gewaar
schuwd, dat de waarnemingen van het ob
servatorium weldra een hevige uitbarsting
van dien volkaan deden verwachten. Een
krater, die sedert 1895 gesloten was, heeft
zich thans herop«nd. De lava stroomde tot
850 meters van het station van den tand
radspoorweg en beweegt zich voort met een
snelheid van 200 meter in het uur. Op het
oogenblik bestaat nog geen gevaar, maar
de bevolking is zeer ongerust.
De »Morniog Leader* vernesmt uit New-
Vork dat men in Amerikaansche kringen
druk bespreekt eene merkwaardige genezing,
welke door oen geneesheer, aan den mari-
tiemen dienst verbonden, zon zgn volbraeht.
Een jonge Dnitsche vrouw, genaamd
Spitznadel, die van hare geboorte af blind
was, zou volkomen genezen zjj a door eene
methode, waarbjj het radium en de X-stralen
de grootste rol hebben gespeeld.
Ia de diplomatieke kringen te Athene
wordt beweerd dat de markies De Rode,
een Franschman, vriend van Peter I van
Servië, na vernomen te hebben dat Ferdi
nand van Balgarge het slachtoffer zon worden
van een militaire samenzwering zooals in
Servië, bjj koning Peter er op aandrong,
dat deze vorst Ferdinand hiervan zou ver
wittigen, maar de koning weigerde om
politieke redenen.
De markies De Rode, hierover veront
waardigd, diende toen zjjn ontslag in als
hofmaarschalk en ging zelf naar vorst Fer
dinand om hem van alles op de hoogte te
stellen. Ten gevolge hiervan zou Ferdinand
naar zjjn land teragkeeren.
Er gaat een zonderling gerucht over de
verhouding tusschen vorst Ferdinand en
zjin onderdanen. Een deputatie van aun-
zienljjke Bulgaren heet uit Sofii vertrokken
te zgn naar Hongarge om daar vorst Fer
dinand op zgn goederen op te zoeken en
hem te sommeeren binnen acht dagen naar
zgn land terug te keeren of anders te
zeggen welke gewichtige radenen hem in
het buitenland honden ondanks den ernst
van den toestand door de Macedonische
gebeurtenissen. Krjjgt de deputatie geen
bevredigend antwoord, dan zal vorst Fer-
j—1 'UJIJHII—aas——BMawa—WM—trsea—M—r
zjj met strak en onbewogen gelaat, naar
zgn hartstochtelijk smeeken. In het zwarte,
nacbteljjk dnister, rees zjj nit het moeras
voor hem op, en dan weerkaatste de echo
vèr in het rond, zjjne schorre, akelige kre
ten! En toen hjj ten laatste, wit en onbe-
wegeljjk als een marmeren beeld, nitgepnt
ter neder lag, keek de geneesheer den in
stilte weenende jongeling treurig aan, als
wilde hjj zeggen, dat zjjne wetenschap hier
niets meer vermocht!
En Trent zelve begreep in de enkele
heldere oogenblikken van bewustzjjn, dat
hjj sterven ging, en betrachtte dan het einde
van al het aardsche zgn en bezitten, zonder
gehechtheid en zonder spjjt. De ëéaige dwa
ling die hjj zich in zgn leven te verwjjten
had, had als een worm aan zgn hart ge
knaagd. En thans smeekte hjj in de bran
dende nachten, in het land, waar hg voor
anderen gezwoegd en geslaafd had, om den
dooden deze kwam, en plaatste zich
als een aschgrauwe schaduw aan zgn hoof d
einde. Neen; hèm kon noch vriendschap,
noch dankbaarheid meer redden 1
En wederom was het nacht, en lag hjj
opnieuw in razende jjl-koorts, en een met
bovenmenschelgke kracht uitgekreten vrou
wen-naam galmde ait de open vensters der
kleine bungalow, en schetterde door het
palmenwoud tot vèr over de kokende zee,
waar een groot stoomschip in de baai
voor anker lag.Misschien hoorde zjj
dinand met zjjn kinderen van den Bul-
gaarschen troon vervallen worden verklaard.
Wjj geven het verhaal voor wat het
waard is. Maar er is zeker iets zonderlings
in de langdurige afwezigheid van den vorst,
terwjjl zgn land zulk een gewichtige periode
in zgn bestaan doormaakt.
Een goudzoeker is te Vancouver aange
komen en heeft een stuk zjjde meegebracht
van Andró'a luchtballon. Vier jaar geleden
werd hg daarheen gezonden om de rivier
Mackensie tot aan de poolstreek te onder
zoeken. Toen hjj in de verlaten poolstreek
aankwam vond hjj de overbljjfselen van
den ballon.
Geen dag gaat voorbjj of de telegrammen
uit het Oosten maken melding van een
bloedbad op groote schaal ginds. Den eenen
dag zijn het de Turken die een of meer
Bulgaarsche dorpen uitmoorden, dan hoort
men weer van esn soortgeljjk barbaarsch
optreden der revolutionairen. Voor heien
hebben wjj de plundering ea volkomen uit
moording van drie Bulgaarsche dorpen nabjj
'Tajarkessoi in Adrianopel, waar de Circas-
siërs aan 't werk zjjn geweest. Hoe het bjj
den aanval op Wassiliko is toegegaan, ver
tellen de te Moaastir Aglizi (aan den Bos
porus) ondergebrachte vluchtelingen. De
menschen vluchtten bjj den nachteljjken
overval in zee en bereikten met de grootste
moaite kleine zeilschepen, die hen naar het
zuiden brachten. Vooral kinderen werden
bjj deze vlucht in de golven voor de woeste
opstandelingen ternauwernood voor verdrin-
king behoed. Men weet, dat het grootste
deel van hen die in de stad achterbleven,
o.a. het geheele garnizoen, vermoord zgn.
De opstandelingen schjjnen in oosteljjk
Adrianopel de Turken verscheiden slagen
toe te brengen, maar mes moet wel in 't
oog houden dat die berichten grootendeels
over Sofii komen. Zonder nu al de grooten
deels obscure plaatsnamen er bjj te noemen,
willen wjj melding maken van een gevecht,
waarin een geheel Turksch regiment ver
nietigd zoude zgn; van een aanval van 75
opstandelingen op een Turksch bataljon, dat
verslagen heet en van nog een gevecht,
waarin de Tarken het aflegden met een
verlies van twintig dooden en gewonden.
Ten slotte is een afdeeling gendarmes ver
nietigd door de insurgenten bjj Magalovo.
Ook de basji-boezoeks doen hun best de
lange ljjst vau verbrande dorpen, kloosters,
enz. voort te zetten.
Het totaal der onder de wapenen ge
roepen Turksche troepen, of die reeds op
voet van oorlog staan in Macedonië, be-
hem, misschien ook was zgn roepen tever-
geefsch!
Doch zie, terwjjl de koorts zjjne hersenen
bjjna doet smelten, legt zich eene baud,
zacht als fluweel en verkoelend als de nach
telijke zee-wind, op zgn voorhoofd, en een
stem klinkt in zjjne ooren zóó zoet en zacht,
dat het bloed niet langer in zjjne aderen
brandt, zóó zoet en zacht, dat hjj, als
onder den invloed van een sterke slaap
drank, met een zaligen lach om de lippen
rnstig op zgn pelnw ligten slaapt!
En thans reikt de verheugde dokter den
snikkenden jongeling de hand
>Ik kwam,* fluisterde zjj, omdat dit de
68nige bo8te was, die ik doen kon. Ik
had je moeten vertrouwen dat heeft mg
zelfs mjjn lieve vader gezegd.*
>Ik heb gedwaald,* antwoordde hjj, >en
mjj slecht jegens hem gedragen.*
»Wjj weten nu, dat gjj niet anders hebt
kunnen handelen. Hebt gjj hem niet nit de
macht van Da Sonza bevrjjd, toen zgn dood
n schatten en zorgeloosheid kon verschaf
fen? Hg verlangt er naar, u weer te
zien; gjj moet dus spoedig weder sterk
worden.*
»Ter wille van mjjn oude kameraad,*
snikte hjj.
Zjj drukte hare lippen op zgn voorhoofd,
en fluisterde: »Ea ter wille van diens be
rouwvolle dochter, edele lieveling!*
- ys&*r
-:
^V' LAWD ]/AH ALIENS
