Het Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
De Heilige Schelp.
De ziel van de negotie.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 2254.
ZATERDAG 26 SEPT.
1903.
land van altena
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjj»: per S maanden l.OO.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
"n.
Uit het feit dat de regeering zorgt
voor de munt van het land, volgt van
zelf dat vreemde munt hier niet gang
baar is. Men moet dit echter niet ver
keerd opvatten. Het beteekent alleen
dat niemand kan verplicht worden om
vreemd geld in betaling aan te nemen.
Wil men het toch doen, dan staat het
ieder vrij en aan de grenzen maakt
men er zelden bezwaar in, want daar
kan men met vreemd geld even goed
koopen als met het onze.
Wat de munt van het eigen land
betreft, die is men verplicht in betaling
aan te nemen maar dat die verplichting
niet onbeperkt is, zullen wij later zien.
Men onderscheidt de munt namely k
in standaardgeld en pasmunt.
Het standaardgeld bevat nagenoeg
de volle waarde aan edel metaal, goud
en zilver, of, bevatte die ten minste
ooi spronicelijlctoen het gemaakt werd.
Wat het zilver betreft is dit later ver
anderd, zooals wij in het vervolg zullen
zien.
Het gouden tienguldenstuk, de rijks
daalder, de gulden en de halve gulden,
behooren alle tot het standaardgeld, dat
zoogenaamd wettig betaalmiddel is en
dat men tot elk bedrag aioet aannemen.
Zóó is b.v. iemand, die aan een ander
tienduizend gulden te betalen heeft be
voegd om met tien duizend enkele gul
dens aan te komen en mag dit niet
worden geweigerd.
Met de pasmuntkwartjes,dubbeltjes,
stuivertjes, halve stuivers, centen en
halve centen, is het anders. Deze munt,
die wat het zilver betreft, met andere
metalen is vermengd, zoodat het gehalte
minder is, is slechts voorwaardelijk
gangbaar. De zilveren pasmunt behoeft
men slechts tot een bedrag van tien
gulden aan te nemen en de bronzen pas
munt slechts tot een bedrag van één
gulden.
Het standaardgeld wordt dus van
tweeërlei edel metaal gemaaktgoud
en zilver. Daarom is men gewoon te
zeggen dat wij den dubbelen of ook
wel den hinkenden muntstandaard heb
ben; die standaard hinkt om zoo te
zeggen op twee gedachten.
FEUILLETON.
2)
»Dat raadsel is nog altjjd niet opgelost
maar één ding is zeker de Chank is
nooit weer teruggebracht naar Kalkana.
Juist ten tjjde van den diefstal had de
Nizam gebrek aan geld, en Borrodale was
zeer rjjk. Ten einde een openbaar schandaal
te vermjjden, leende Borrodale den Nizam,
drie honderd dnizend ropjjen, terwgl de
Nizam hem een verklaring gaf, dat hg
het geld terug zou ontvangen, zoodra de
schelp weer aan den tempel werd terug
gegeven. Borrodale moest zich wel tevreden
stellen met die verklaring, die door getuigen
geteekend werd; en ook de tegenwoordige
Nizam heeft beloofd er zich aan te zullen
houden, zoodra de schelp door een der familie
leden terug gebracht wordt naar den heili
gen tempel te Kalkana.
•Al zeer spoedig na den diefstal verloor
Borrodale door een reeks van tegenspoeden,
zgn ontzaglijk fortuin, zoodat hg arm ge
storven is. Zgn vrouw overleefde hem niet
lang, en toen is Lucy bjj mg gekomen,
Borrodale heeft in zgn testament gezegd,
dat de ropgen, die de Nizam zou betalen,
indien hg de Chank ooit terug kreeg, het
erfdeel moesten zgn van Lucy en haar
kinderen, maar indien Lucy mocht komen
te sterven zonder kinderen na te laten, dan
moest dat geld het eigendom worden van
Walter, het oudste kind van mgn dochter.
Kunt gg de geschiedenis volgen
>Zeer goed,* hernam ik. >,t Is een
buitengewone geschiedenis, maar de wjjze
Hierboven hebben wij reeds opge
merkt, dat het standaardgeld oorspron
kelijk nagenoeg de volle waarde aan
edel metaal bevatte en dat behoort
ook zoowant de bestemming ervan is
om de wezenlijke waarde te vertegen
woordigen van hetgeen men er voor
koopt; terwijl de pasmunt alleen maar
gemaakt is voor de behoefte van het
kleine verkeer.
Het zilver standaardgeld heeft echter
lang niet meer zijn oorspronkelijke
waarde. Zilver is een metaal, waarin
een zeer uitgebreiden handel gedreven
wordt en waarvan de markt aan rijzing
en daling onderhevig is, en naarmate
er meer goud kwam, werd de waarde
van het zilver gaandeweg minder. Op
dit oogenblik is onze gulden shchts on
geveer 43 cent waard.
Goud is dan ook beter dan zilver
geschikt voor de munt. Terwijl de meeste
staten, even als wij den hinkenden munt
standaard hebben of althans het een
maal bestaande zilvergeld nog gebruiken,
heeft men in Engeland alleen goud stan
daardgeld.
De waardevermindering van het zilver
heeft ten gevolge dat het zilver geld
bij ons een zoogenaamden gedwongen
koers heeftwant men moet het tot de
volle waarde aannemen. Koopt iemand
een hectoliter graan voor tien gulden
en betaalt hij met een goüd tientje, dan
geeft hij de waarde; maar betaalt hij
met vier rijksdaalders, dan betaalt hij
veel minderhij betaalt maar ruim vier
gulden.
Dit hindert echter niet, want de graan
handelaar kan toch met zijn vier rijks
daalders voor eene waarde van tien
gulden koopen of ze inwisselen tegen
goud geld.
De verlaging van den zilverprijs zou
een groot bezwaar opleveren, wanneer
het een ieder vrijstond om geld te laten
maken zooveel hij wilde. Dit is echter
niet het geval. Vroeger was dit wel zoo,
maar de munt is, wat het zilver betreft,
voor particulieren geslotenDit geschiedde
reeds vele jaren geleden, toen de ver
houding tusschen de waarde van het
goud en het zilver door de daling der
zilverprijzen verbroken werd. Men moest
wel tot dien maatregel overgaan. Gesteld
b.v. eens dat een handelsbuis tegen de
bestaande lage prijzen gekocht had een
partij van duizend kilogram zilver en
waarop gg haar vertelt, maakt haar toch
zeer dnideljjk.*
»Dan zal ik maar verder gaan. Jartn
achtereeo hebben wjj niets meer gehoord
van de Chank, maar in de laatste twee
weken is er iets buitengewoons voorgevallen.
Ik ontving een kabeltelegram van een han
delaar uit Colombo, die Bahajee heet. Dat
telegram diende om mg te doen weten, dat
hg berichten had ontvangen omtrent de
groote Chank en hg verzocht mg zoo spoe
dig mogelgk in Colombo te komen. Dat be
richt verraste mjj zeer en ik sprak er over
met Lucy en Walter. Walter kon zgn kan
toor in de stad niet verlaten, en ik ben te
oud om zulk een groote reis te ondernemen.
Daarom besloot Lucy, die een heel flink
meisje is, zelf op die zaak af te gaan. En
nu heeft zjj passage genomen aan boord
van de North Star* en gaat ze aanstaan
den Donderdag met u op reis. Wanneer de
Chank wordt teruggevonden, ontvangt zjj
ongeveer dertig duizend pond.*
Mgn hemel!* riep ik uit; »dat is de
moeite waard.*
Dat is het zeker, maar dat neemt niet
weg, dat ik Lucy toch ongaarne zie vertrek
ken. Zg is nog jong en zg weet nog zoo
weinig van de werold. Als de Challoner's,
nog te Colombo wonen, zullen zg haar ze
ker met hun raad ter zgde staanmaar is
dat niet het geval
»Hebt gg telegrafisch gevraagd of zg daar
nog wonen?*
•Neen, mgnheer Conway,* hernam de
oude mankabeltelegrammen zgn kost
baar, en Lucy meet toch in elk geval gaan.
Als zg de Challoner's niet ontmoet, moet
zg in het Oriental Hotel haar intrek nemen,
en ik heb haar gezegd, dat zg dan de hulp
moest inroepen van Bahajee. 't Is natuurlgk
in zgn belang als hg de Chank voor haar
Advertentiën van 16 regel» 60 et. Elke regel
meer 77t ct. Groote letter» naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Din»dag- en Vrijdagavond
ingewacht.
daarvan aan 's Rijks munt te Utrecht,
rijksdaalders liet maken. Dan zouden
daardoor immers buitensporige winsten
door hem worden gemaakt? Met dat
nieuwe geld zou men zeker door in
wisseling geld zien te krijgen. Met dat
goud geld zou men weer een kolossale
partij zilver opkoopen en daarmee weer
zilver geld laten aanmunten, enz. Be
halve dat op die manier al het goud
geld zou wegvloeien en men telkens
nieuw zou moeten laten aanmaken, zou
er toch ook veel te veel zilver geld in
omloop komen, zoodat het steeds als
betaalmiddel voor vaste sommen zou
worden aangezien, wat zeer lastig zou
wezen.
Maar bovendien, wij zeiden het reeds,
er zou veel te veel geld komen en hier
komen wij op een belangrijk puntwant
het is een groote dwaling van velen,
dat er nooit te veel geld kan zijn. Het
tegendeel is waar en al ware de wereld
er vol van, het zou toch niemand baten.
In een volgend artikel zullen wij dit
duidelijk aantoonen.
Wordt vervolgd).
Buitenlojnd.
Men verwacht in Engeland een groote
staking onder de arbeiders in de kolenmg-
nen. Tweeduizend werklieden aan de »Pem-
berton Collieries*, in denabgheid van Wigan,
dreigen het werk te zullen neerleggen. Zjj
worden door eon machtige arbeidersvereni
ging gerugsteund.
Ook in het Bolton-distrikt verwacht men
dat honderden arbeiders staken zullen.
Volgens een brief uit Rusland aan de
»Times« zouden de onlusten tegen de Joden
te Gomel, in het gouvernement Mogilef, op
14 dezer, van veel ernstiger aard geweest
zjjn dan men beweerd heeft. Vier straten,
door Joden bevolkt, moeten uitgeplunderd
zjjn. Over het verlies aan menschenlevens
is niets zekers bekand, maar men spreekt
al van een tweede Kisjinef.
Een familielid van Georges Obrenovitch,
de zoon van wglen koning Milan en me
vrouw Christich, vertoeft tegenwoordig in
België. Hg heeft de volgende verklaringen
afgelegd: Koning Alexander had, korten
tjjd voor zgn dood, het plan opgevat zgn
halve broeder Georges aan te wjjzen als
opspoort, want ik heb hem een groote som
beloofd, wanneer hg de zaak tot een goed
einde brengt.*
•Iotusschen dank ik u zeer, mgnheer
Birchell, voor het in mg gestelde vertrou
wen, en ik kan u de stellige verzekering
geven, dat ik uwe kleindochter zooveel mo-
geljjk behulpzaam zal zgn.«
En ik beloof u ook, dat ik voor uwe
kleindochter zal doen, wat maar eenigszins
in mgu vermogen is,« zeide Qaentin.
De oude professor drnkte ons allebei de
hand.
>Daar ben ik van overtuigd,* hernam
hg; »ik stel in u beiden hit volste vertrou
wen. Maar gaat met mg mede naar mgn
huiskamer; ik zou u gaarne aan haar voor
stellen.*
De oude professor Birchell ging ons voor
naar een kleiner vertrek aan de andere zgde
van de gang.
Toen wg binnen kwamen, stond een jong
meisje bjj de theestoof. Onze voetstappen
hoorende, keerde zg zich om en zette een
koperen ketel, dien zg in de hand hield, op
de theestoof neer.
De thee is nog niet geheel gereed, groot
vader,* zeide zg, Birchell aanziende.
»Dat doet er niets toe, Lucy,* hernam
hg, »wjj hebben nog den tjjd. Ik breng u
hier twee bezoekers, die op reis uwe metge
zellen zullen zgn. Mag ik ze aan u voor
stellen de heer George Conway, admini
strateur op de >North Star*, en de heer
Michael Qaentin, die geen vreemdeling meer
voor u is.«
Na met een enkel woord geantwoord te
hebben op haar grootvaders introducties,
wjj Ida Lucy opnieuw haar zorg aan het
zetten van de thee.
Zg had juist drie kopjes thee ingeschonken,
toen ik de voordeur met geweld hoorde
troonopvolger. Koningin Draga, die haar
eigen broeder op den troon wilde brengen,
verzette zich hiertegen, maar haar invloed
verminderde.
De jonge Georges heeft trouwens verschei
dene aanhangers in het Servische leger.
Rusland zoowel als Oostenrijk hadden eenige
maanden geleden het vorlangeü te kennen
gegeven met de opvoeding van Georges be
last te worden, wat echter mislukte. Te
Belgrado heeft men ten slotte een complot
ontdekt om Georges Obrenovitch te Constan-
tinopel te vermoorden. Zijn moeder wenscht
hem niet op den troon te zien. Tot nu toe
heeft ze haar zoon nog niet medegedeeld,
dat hg een kind van koning Milan is. Zoo
dra dit noodig is zal zg het hem zeggen.
De »Patrie« verneemt uit Marseille: Ten
gevolge van de gebeurt 3nissen in Macedonië
heeft de Pransche regeering besloten 4000
man naar Kreta te zenden met voorraad
voor een veldtocht van zes maanden. Een
smaldeel ligt gereed ou naar de Levant
koers te zetten.
Er is een kennisgeving van de Russische
regeering verschenen van den volgenden
inhoud
De aanvank^lgk van goeden uitslag ver
gezelde invoering vtfn hervormingen in de
drie Turksche provinciën en Macedonië is
verstoord door de comité's, die met baat
zuchtige doeleinden de bestuursorde van
Macedonië in een Bulgaarsch Macedonië
wilden veranderen, met schending van de
rechten en voorrechten van andere Christe
lijke volken. Ondanks aanvankelijk geno
men tegenmaatregelen van da Bulgaarsche
rageering vond de beweging in het vorsten
dom zelf aanzienlijke verbreiding, aangezien
men hoopte dat de opstand Rusland zou
dwingen, metterdaad tot steun van de on
uitvoerbare plannen van de leiders der be
weging in te grjjpen. Aan deze verderfelijke
dwaling kan een einde gimaakt worden, in
de eerste plaats door te verhin ieren dat
nieuwe benden in het Turksche gebied vallen
en door de opheffing van de comité's der
revolutionaire actie. In dezen geest hebben
de regeeringen van Rusland en van Oosten
rgk- Hongarije nogmaals gebiedende vertoo-
gen te Sofia en te Konstantinopel ingediend.
Bovendien hebben de mogendheden, die het
dichtslaan, en tegeljjkertjjd zagik een vluchtig
rose kleurtje op mejuffrouw Borrodale'sbleeke
wangen
Wat zon dat zjjn?« dacht ik, terwgl mga
belangstelling gaande werd gemaakt.
»Hé,« zeide de oude heer, terwgl een
verdrietige uitdrukking over zgn gelaat gleed,
>waarom zou Walter zoo vroeg thuis ko
men
Nauweljjks had hg die woorden uitge
sproken of de deur werd luidruchtig open
gedaan, en een jonge man van ongeveer
aeht en twintig jaar trad de kamer binnen.
Welzoo!* riep hg uit, Quentin gewaar
wordende, »gjj hier? D&t treft goed. Ik
dacht reeds, dat gg van middag hier zoudt
komen, daarom ben ik opzettelijk wat vroeger
weggegaan van het kantoor. Heb je nog
wat thee voor mjj, Lucy? Wat is 't hier
warm! Waarom stook je toch zoo hard?*
Grootvader heeft het koud; daarom
moet de kamer altjjd goed warm gehouden
worden, Walter,* zeide het jonge meisje op
ernstigen toon.
•Walter,* zeide de heer Birchell, »laat
ik je voorstellen aan mgn vriend, den heer
Conway.*
Harrison deed mg de eer aan mjj even
toe te knikken en ging toen dicht bjj Q aentin
op de sofa zitten. Zgn voorkomen had al
zeer weinig aantrekkelijks voor mjj en gaf
mg geheel en al den indrnk van een mauvais
sajet.
Mgn kop thee geledigd hebbende stond
ik op om afscheid te nemen.
•Ik hoop n dus aanstaanden Donderdag
op de boot te ontmoeten, mejuffrouw Bor
rodale; en waar ik n van eenigen dienst
kan zgn, houd ik mg ten zeerste aanbe
volen.*
•Gaarne,hernam zg, mjj vriendelgk
toelachende.
Berljjnsche verdrag hebben geteekend, hun
vertegenwoordigers bjj de Porte en in Bul
garije opgedragen, dnideljjk te maken, dat
de toestand zooals hjj op 't oogenblik door
de comité's is teweeg gebracht, het stand
punt van de mogendheden tegenover het
door Rusland en Oostenrjjk-Hongarjje uit
gewerkte program van aetie niet verandert,
en Tnrkjje noch Bulgarjje in geval van
openlijken of heimeljjken tegenstand tegen
de uitvoering van dat program op den
bjjstand van eenige mogendheid te rekenen
heeft.
De >Times< verneemt uit New-York, dat
volgens gernchten die daar loopen, de staat
Panama zich opmaakt om zich van Co-
Inmbië los te scheuren. Die geruchten vinden
bevestiging hierin, dat verscheiden Ameri-
kaansche avonturiers naar Panama vertrok
ken zijn, terwjjl er in de Vereenigde Sta
ten groote bestellingen wapenen en munitie
voor Panama zgn ge laan. Hat schjjat dus
inderdaad of Panama het voorbeeld van
Cnba zal volgen.
Uit Konstantinopel wordt gemeld, dat
vier of vjjf Engelsche oorlogsschepen in de
Levant last ontvangen hebben, zich voort
durend gereed te honden om naar de Turk
sche wateren op te stoomen; een dergeljjk
bevel zen ook aan de drie Fransche oorlogs
schepen gegeven zgn.
De correspondent van de Times* te
Moskon zegt dat de toebereidselen der Ras
sen aan de Zwarte Zee voortduren. De op
perbevelhebbers van de drie militaire afdee-
lingen van het zuiden moeten alles gereed
houd in om zoo noodig drie lichtingen van
de militie dadeljjk te knnnen mobiliseeren.
Het orgaan der Macedonische opstande
lingen Bulletin de 1' Autonomie, dat te
Sofia verschgnt, verklaart, dat de Macedo
nische komitees niet gaarne zouden zieu
dat Bulgarjje in een oorlog gewikkeld werd.
Zjj stellen de vrgmaking van Macedonië op
raimere grondslagen dan men algemeen in
Bulgarjje dit doet. Zg verhalen niet dat
sommige van de talrgke rassen in Macedo
nië even ongaarne afhankeljjk zjjn van Bul-
garjje als van Tnrkjje, en dat wanneer Bul
garjje de overmacht kreeg, dit het teeken
zou zgn tot een groote tegenwerking, waar
van Tnrkjje alleen zon psofiteeren. De op-
Dank u, Conway,* zeide de professor.
>'t Is een groote rust voor mjj, dat gg haar
onder nwe hoede neemt. God zegene u.«
•Ik verliet het hnismaar den ganschen
verderen dag doemde telkens weer Lucy's
bleek, sympathiek gelaat voor mg op, evenals
d8 eigenaardige, zonderlinge uitdrukking,
die ik op Qnentin's gelaatstrekken had
waargenomen. Wat was het een zonderlinge
zaak, waar dat jonge meisje op uitging!
Zon er niet iets achter schnilen En
wat voor mau zou die Harrison toch zgn?
De eerstvolgende dagen vlogen om, en
Donderdagmorgen om acht nar kwam me
juffrouw Borrodale aan boord van de »North
Star*. Qaentin was reeds vroeger gekomen.
Toen ik op het dek kwam, zag ik hem met
haar spreken. De onde professor had zjji
kleindochter niet begeleid, maar Harrison
was met zgn zuster medegegaan.
•Goed sncces, Lucy!« waren zgn laatste
woorden. »Zie maar gedaan te krjjgen, dat
de Nizam je de ropgen uitbetaalt, dan kom
je terug als een rjjke dame.* Haar tot af
scheid met gemaakte vriendelijkheid toe
lachende, verwijderde hjj zich en verzocht
Qaentin hem tot aan de loopplank te ver
gezellen. Zg fluisterden nog een oogenblik
met elkander, de bel werd geluid als een
teeken dat allen die geen passagiers waren,
de boot moesten verlaten, en weldra stoomden
wg weg.
Gelukkig hadden wjj onderweg geen en
kel avontuur, en had ik gelegenheid menig
gezellig aartje met mejaffrouw Borrodale
door te brengen. Al zeer spoedig had zg
haar verlegenheid tegenover mjj overwonnen
en keuvelde zjj met mg over haar groot
vader en haar huiseljjk leven.
Wordt vervolgd).
NIEUWSBLAD