Het Land van Hensden en \llena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
M 2293.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 13 EEBK.
1904.
Oorlog tusschen Japan en Rusland.
Um VAN
YOOB
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonaementiprgi: per 3 maanden f 1.06.
franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
anmaxers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regele 50 et. Elke regel
meer 7% ot. Groote lettere naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
RUSLAND en JAPAN.
Wij beleven een gewichtigen tijd.
Geheel Europa durft de toekomst nau
welijks onder de oogeD te zien en ook
in andere werelddeelen is men twijfel
achtig.
De strijd om de wereldheerschappij
is begonnen. Rusland en Japan staan
tegenover elkander, en reeds vielen aan
weerszijden slachtoffers.
Waarom kan een mensch niet te
vreden zijn met hetgeen hij heeft?
Waarom steeds naar een ander gezien
waar binnen de grenzen nog zooveel
te doen is?
O, Alexander of Cesar, Karei de
Vijfde, Napoleon, wat is er over gebleven
van uw grootheid?
En gij Chaimberlain, ziet ge niet,
dat ook uw macht aan 't tanen is
Leert de eeuwige geschiedenis dan
niets
De „N. R. Ct." geeft een overzicht
van de aanleiding van dezen oorlog en
zegt: Men mag wel zeggen, dat het
tegenwoordige conflict zijn oorsprong
neemt in den vrede van Sjimonoseki,
tien jaren geleden. Toen werd Japan
door Frankrijk, Duitschland en Rusland
gedwongen, de voornaamste vruchten
van zijn overwinningen op China prijs
te geven. En erger: het gewichtige
Port Arthur, waar de Japanners zich
reeds hadden geïnstalleerd, werd niet
aan China teruggegeven, maar viel in
handen van Japan's grootsten mede
dinger Rusland. Het scheen alsof Japan
een grooten, kostbaren oorlog gevoerd
had om de Russen een voortreffelijk
uitgangspunt te bezorgen voor hun spoor
weg door het Chineesche gebied Man
tsjoerije. Dat hebben de Japanners nooit
kunnen verkroppen, en te verwonderen
is dat niet.
Toch zouden zij misschien berust
hebben in het onvermijdelijke en nooit
den vermetelen stap gedaan hebben, die
nu geschied is, indien zij zich schade
loos hadden kunnen stellen met de on
verdeelde en onbetwiste heerschappij
over Korea, want het vinden van zulk
een uitweg voor de overmaat zijner be
volking en zijner voortbrengselen is voor
Japan een levenskwestie. Nog in het
afgeloopen najaar scheen deze grond
slag eener verstandhouding tusschen
Rusland en Japan inderdaad voorhan
den Rusland zou in Mantjoerije, Japan
in Korea overheerschen. Het tot stand
komen van die schikking werd echter
FEUILLETON.
1)
Met hun beidjes zaten ze op het groen
begroeide voorplein tan de ruïne. De ove
rigen van de pic-nic-partjj war m van hen
afgeraakt, of wel omgekeerd, zp Tan het
gezelschap. Tegen den muur van het ver
vallen kasteel stond, hoog-opgegroeid, een
prachtiga wilde kwee. De hemel was zoo
diep, zoo klaar, zoo scherp klaar erboven,
tegen dat blauw kwam de bloesem zoo
helder en voordeelig uit.
»Welk een pracht zei zjj, »ik wou, dat
ik d&ar wat van had.*
»Wou je die zoo graag hebben hg
greep een tak, zette zjjn voet op een afge-
brokkelden steen en zoo zag zg hem in zgn
gijjs flanellen pak tegen de grjjze verweer ie
steenen opklimmen, opwaarts naar de gele
bloemen.
>0, doe dat toch niet!* riep sjj in grooten
angst. >Ik heb er waarlgk al geen verlangen
meer naar. Och toe! doe 't nu niet.« Ineens
zweeg zg, want hg klom al hooger, en zg
begreep, dat 't gevaarljjk was om te spreken
tegen iemand, die bouwvallige muren be
klimt.
Zg klemde haar handen tezamen en
wachtte, 't scheen haar, of haar 't hart was
uit den boezem gerukt, om haar slechts
verijdeld, toen in Japan, terecht often
onrechte dan, de overtuiging wortelde,
dat de Russische beloften dienaangaande
even weinig waard zouden blijken te
zijn, als de toezeggingen, vroeger her
haaldelijk gedaan ten opzichte van Man
tsjoerije.
De Mantsjoersche kwestie dagteekent
van 1860, toen Ignatiëf, Russisch gezant
te Peking, tijdens de bezetting van de
Chineesche hoofdstad door de verbonden
Franschen en Engelschen, aan de Chi
neesche regeering Rusland's steun be
loofde, in ruil voor een „rectificatie"
van de Siberische grens, welke recti
ficatie bleek te bestaan in den afstand
van de geheele kustprovincie van Man
tsjoerije, zuidwaarts tot aan den mond
van de Koreaansche grensrivier, de
Toemen. Daar verrees spoedig een sterke
vesting, tevens belangrijke havenplaats:
Wladiwostok; maar eerst dertig jaar
later, in 1891, toen de Russische regee
ring tot den aanleg besloot van een
trans-Siberischen spoorweg, kwam Man
tsjoerije weder naar vorenWladiwostok
was geen ijsvrije haven, verder naar
het zuiden moest een betere terminus
van den grooten Russischen spoorweg
gevonden worden.
Tegen het einde van den Japansch-
Chineeschen oorlog begreep de regeering
te Petersburg, dat zij haar droom van
zulk een ijsvrij eindpunt wel kon op
geven, indien Japan zich te Port Arthur
vastzette en zijn invloed over Man
tsjoerije uitbreidde; zij wist de mede
werking van Frankrijk eü Duitschland
te verkrijgen, zoodat Port Arthur in
naam weer onder Chineesche souverei-
niteit kwam, om in werkelijkheid een
sterke maritieme basis te worden van
de Russische macht in Oost-Azië
En dat geschiedde onder het voorwend
sel dat een Japansche bezitting op het
schiereiland Liao-tong een voortdurend
gevaar zou opleveren voorde on
afhankelijkheid van China en Korea.
Langzamerhand wist Rusland zijn
positie in het zuidelijk deel van Man
tsjoerije te versterken, en, in weerwil van
de zwakke protesten uit Peking, zijn
greep over dat geheele gebied zoo te
bevestigen, dat ten slotte zelfs de in
stelling van een Russisch stadhouder
schap over de aangrenzende landstreek
(en feitelijk ook over Chineesch Man
tsjoerije) niet eens bijzondere verbazing
wekte. Maar dit geleidelijk en gestadig
voortdringen van de Russen naar de
golf van de Pe-tsji-li was vergezeld
gegaan van telkens hernieuwde verze
keringen, die de Russische diplomatie
een ledige, donkere ruimte over te laten,
datzelfde hart dat kort te voren zoo vreug
devol had geklopt. Want, zg had hem lief,
moet ge weten; ja zelfs al twee jaren lang,
reeds van de eerste maal, dat zg elkander
ontmoet hadden. Evenzoolang had ook hg
haar lief. Toch had hg nooit gewaagd haar
van zgne liefde te spreken. Het wetboek
van eer zegt te recht of ten onrechte
dat een man met een inkomen van 1500
gld. 's jaar» zgn liefde niet mag verklaren
aan eene rjjke erfdochter. Z 'er velen storen
zich wel niet aan dat wetboek, tnaar die
behooren thuis in andere geschiedenissen,
dan die ik nu ga verhalen.
Hg legde dus aan zgn hart het zwggen
op en zgner liefde deu teugel aan. Hg wist
zichzelven te beheerschen.
Dat nam niet weg, dat vragen als»zou
zg mgne liafde vermoeden*? »Zou het haar
ook bevreemden, dat ik mg niet verklaar?*
en de tegenovergestelde; »zon zg soms
denken, dat ik niets om haar geef?* >Zou
zg heelemaal geen gedachten of vermoedens
van dien aard koest er on »Zal zg wellicht
al lang getrouwd zgn, voordat ik 't ver
genoeg gebracht heb in de wereld, om haar
te durven vragen?* zulke vragen hielden
hem bezig in de oogenblikken, waarin zgn
waakzaamheid verschalkt werd en 't gevoel
een loopje .net hem nam.
M. ar als hg 's morgens opstond, gevoelde
zich altjjd weer sterk, om aan alle ver
zoeking weerstand te bieden.
Hg ontmoette haar telken jare drie ma
len. Als de kerst-, paasch- of zomer-vacan-
tie haar bjj haar tante deed logeeren en
niet tot eer hebben gestrekt. Bekend
is 't, hoe de ontruiming in Mantsjoerije,
de openstelling van plaatsen in dat land
voor de wereldhandel, enz., herhaaldelijk
geleid heeft tot de uitwisseling van
nota's en het sluiten van overeenkom
sten, maar hoe alle toezeggingen van
Russischen kant waardeloos gebleken
zijn.
In 1896 had Rusland ook een voor-
loopige afspraak met Japan gemaakt ter
zake van Korea; Japan's overwegende
invloed in dat rijk werd daarbij erkend.
Dit belette echter niet, dat de Russen
ook in Korea hun invloed trachtten uit
te breiden, dat zij groote concessiën
verkregen in het noorden, te Sëoel de
regeering naar bun hand trachtten te
zetten, en bet oog lieten vallen op een
haven aan de zuidkust vlak tegen
over Japan die in Russische handen
een geschikt tusschenstation gevormd
zou hebben in de verbinding van Wla
diwostok met Port Arthur. De Russische
regeering bleek, bij de onderhandelingen
in het laatst van het vorige jaar, ook
niet geneigd om Korea geheel aan Japan
over te laten, in ruil voor het zoo goed
als onbelemmerde bezit van Mantsjoerije,
zij stelde zelfs ver-reikende tegen-eischen,
o.a. afbakening van een neutrale strook
in het noorden. Wellicht hebben deze
onverwacht booge tegen-eischen in Ja
pan den doorslag gegeven aan de op
vatting, dat Rusland krasser moest aan
gepakt worden. Vergenoegde men zich
thans met weinig en liet men verder
de Russen vrij, dan zou dat weinige
weldra nog slechts schijn worden, te
meer omdat Rusland langzamerhand zijn
macht in Oost-Azië aanzienlijk ver
sterkte. Men moest de diplomaten te
Petersburg dwingen kleur te bekennen.
Eu zoo volgde, van Japan's kant, de
eisch, dat de Russische regeering een
plechtige verklaring zou afleggen ter
erkenning van China's souvereiniteit
over Mantsjoerije.
En terwijl Rusland uitvluchten zocht
en het antwoord op de lange baan wilde
schuiven, versterkte 't leger en vloot.
Japans geduld raakte uitgeput en de
oorlog begon.
B uitenland»
Da Daily Express* verneemt uit Tokio:
De Mikado leidt persoonljjk de uitvoering
van het krjjgsplan dat omvat: lo. de ver
nieling van de Russische vloot; 2o. de ver-
hem weer thuisbracht bg zgne ouders. Nu
sprak hij wel niet vau zgne liefde, doch
zijne oogen moesten hem wel verraden.
Maar keeren wp met onze gedachten
terug tot de ruïne. Welnu, hg bereikte den
top van den boom, plukte een overvloed
van bloemen en wierp ze omlaag, zoo, dat
ze in breeden krans om de jonge dame henen
vielen. Zjj raapte ze evenwel niet op. Zg
had nog maar steeds al haar aandacht op
hem gevestigd. Zg keek hem na met een
hart, dat hoorbaar klopte. Daar kwam hg
eindelgk weer naar beneden. Het was een
heele hoogte, van welke hij moest weder
komen. Er was geen ander geluid te hooren,
dan van het neerzetten zijner voeten op de
steenen van den muur, of van een vogel
in de buurt. Daar in eens een gekletter van
neervallende steenen; zgn voet was uitge
gleden en zoo kwam hg naar beneden tui
melen. Of neen! bg bleef hangen aan den
rauur boven een open poort. Hg liet zich
neer op eene knie en kwam nog zoetjes op
den grond terecht.
Haar duurden de minuten zgner afdaling
eene eeuwigheid, zoo was zij geschrikt en in
angst over hem. Hg zag spierwit.
Zg was een heel lief meisje en volstrekt
niet behoorende tot de geëmancipeerden,
daarom moet aan ieder wel bevreemden haar
houding, haar gedrag. Ze stapte namelyk
op hem af, met beide handen voor zich uit,
greep hem bg zgn bovenarmen en schudde
bem ter dege door elkaar, zojals men een
ondeugend kind zou doen, keek hem recht
m de oogen, liet toen haar hoofdje op zijn
schouder zakken en snikte 't ineens uit, om
orering van Korea; 3o. het dwingen van
de Russen om Mant«joerge te ontruimen
door een omtrekkende beweging uit te voe
ren om Port Arthur heen, waardoor die ves
ting afgesneden zal worden, en Japansche
troepen op Moekden te laten oprukken.
Men meldt uit Wladiwostok dd. 10 dezer
aan het dagblad Nowowewspendsja, dat vol
gens berichten in de bladen de Japanners
aan de Jaloe een volkomea nederlaag heb
ben geleden. De Russen hebben Tsjemoelpo
bszet.
Uit Tientsin aan de Daily Mail* 50.000
Rassen zjjn langs de Jaloe-rivier opgehoopt.
Japansche agenten hebben onder de Chi-
neezen in Mantsjosrjje een opstand uitge
lokt. De opstandelingen zouden een spoor-
brag van den Siberischen spoorweg hebben
laten springen, waarbjj 30 Russen omkwa
men. Toean zou de aanvoerder zgn van
oen anderen opstand ODder de Chineezun in
Mongolië.
De van uit Wei-hai-wei ondernomen aan
val der Japanners op Port Arthur hoopt
bet rufsische blad Nowoje Wremja er op
te wjjzen, dat dit door Engeland gepachte
gebit d van een intern ationaal-rec hteljj k stan d-
pnnt zoowel in civiel als in militair opzicht
beschouwd moet worden als staande onder
Engeland'» controle. Nn komt uit, dat deze
haven in een operatiebasis der Japanners
is veranderd. Waar Engeland Wei-hai-wei
aan de Japanners overgaf heeft het de grond
beginselen der onzgdigheid geschonden. Uit
daze stelling volgt, dat Wei-hai-wei voortaan
is te beschouwen als een deel van het J»-
pansehe grondgebied, dat Engeland het recht
heeft verbeurd aan dw beraadslaging over
eveutueele vragen batraffende het verdere
lot van Wei-hai-wei deel te nemen en dat
Rusland het recht heeft van Engeland scha
deloosstelling te verlangen voor de recht-
gtreeksche verliezen, die het geleden heeft
door de verandering van een Engelsche
haven in een Japansche operatiebasis.
Verschillende berichten bevestigen, dat
de Russische schepen Waring* en »Ko-
riëts* door de Japanners bg Tsjemoelpo
vernield zgn. Een Japansch smaldeel ver
scheen, met een Japansch landingcorps voor
genoemde plaats en de twee Russische
sehepen moesten voor de Japansche over
macht in de havén terug. Ze werden daar
's nachts met rust gelaten. Den volgenden
morgen, om hun eer te redden, gingen zjj
de haven uit. Het ongeljjke gevecht eindigde
zelfs een steenen bart te vermurwen.
Toen begreep hg, dat hg zich sterk moest
houden.
>Kom, gekheid!* zei hjj, »stel je zoo niet
aan, 'twas ook verkeerd van mg! Wees
voorzichtig, want daar komt iemand*.
>Dat kan me niets schelen,* zei zg, want
de wjjze, waarop zijn hoofd baar gezichtje
had aangeraakt, had haar genoeg gezegd.
>Laat ze maar komen, ik geef er niets om
Hoe kon je nu toch zoo akelig roekeloos
te werk gaan? Goddank, dat je er goed
afgekomen zjjt! Hoe kon je nn toch zoo
handelen?*
Waarlgk, ieder fatsoenljjk jongmeusch
zou er zich op de eene of andere wjjze uit
hebban weten te redden, hg niet. Integen
deel, hjj stoorde zich aan niets, hield haar
in zgne armen omvangen, zgn lippen op
haar wang, langs welke de tranen mild af
stroomden. Maar 't was toch eigenljjk een
heerljjk oogenblik!
Inderdaad 't was een liefeljjk tafreel
doch wel geschikt om 't hart van njjd te
doen barsten of van sympathie te vervallen,
van hem, die hen kon begluren al naar
zjj n geaardheid en stem ming. Daar was slechts
een getuige! Een man van ongeveer 40
jaar, die een oogenblik verpoozing had ge
zocht in de groote poort van 't vervallen
kasteel en die 't tafereeltje ten volle had
kunnen genieten. Maar hjj wendde zich af,
keerde langs het naaste pad terng met
een hel in zgn hart.
De twee verkeerden in 't paradjjs. De on
willekeurige getuige leek wel de derde in
Eden: de slang. Hg liep een eind op, al
natuurljjk met de vernieling der Russische
schepen. De commandant van de »Waring«
bleef aan boord, toen het volk van het ge
havende schip zich redde, en als een Van
Spejjk stak hjj er den brand in. De prach
tige kruiser, de snelste van de Russische
vloot, ontplofte en zonk.
Bjj gebreke van tjjdingen over nieuwe
gebeurtenissen worden in de perstelegram
men de oude opgewarmd, of losse geruchten
vermeld, zooals de beschieting van Hakodati.
op het eiland Jezo, door een Russische vloot
uit Wladiwostok (Dinsdag reeds!) aan
dergeljjke geruchten mag men maar heel
weinig waarde hechten, vooral omdat al
thans van den Russischen kant de gebenr-
tenissen vrjj uitvoerig bekend worden ge
maakt langs ambteljjken weg. En men moet
het de Russische regeering nageven dat zjj
in tegenstelling met hetgeen tjjdena den
Boerenoorlog geschiedde aan de overzijde
van het Kanaal rond uitkomt voor hat
slechte nieuws dat Alexejef genoodzaakt is
te seinen.
Bjj het gevecht bg Port Arthur moeten
zes Japausche schepen schade hebben op-
geloopen van weinig beteekenis, en 50 man
gedood en 150 gewond zgn.
De »N. R. Ct.« schrjjft:
Met de vloot alleen een ernstigen aanval
op een zoo sterke plaats als Port Arthur
te doen, lag bljjkbaar niet in da bedoeling
van de Japanners. Maar nu zjj voorshands
meester zgn ter zee, kan ook de overbrenging
van het overige van hun leger rustig ge
schieden. Meer dan drie divisiën, de garde
en waarsohjjnljjk de 6e en 12e, die op het
znideljjke Japansche eiland Kjoesjoe staan,
zullen tot dusver wel niet voor de bezetting
van Korea gebruikt zgn, ea er bljjven er
dan nog tien over. Voor de militaire maat
regelen der Japanners is het van zeer groot
gewicht dat hun handelsvloot in ds laatste
acht jaren zich zoo sterk heeft uitgebreid.
In de Japan Mail is een opgaaf vermeld
van de directie der Nippon Joesen Kaisja,
volgens welke Japan in 1896 slechts over
95 schepen beschikte, gezamenljjk 128,367
ton inhoud hebbende. Thans heeft het 262
schepen met 540,349 ton inhoud.
De troepen zullen zeker al wel bjjeen-
gebracht zgn in de havens waar zjj inge
scheept moeten worden, en dientengevolge
zouden thans reeds opnieuw een drietal
divisiën ingescheept kunnen worden, en
binnen een week nog meer troepen.
fluisterende. »Ik zal het moeten opkroppen,*
zei hjj in zichzelf, >zjj is gelukkig, daar zal
ik mjj nog in moeten verheugenIn elk ge
val, ik kan 't niet verhinderen!* Mogeljjk
vloekte hjj er wel bg. Zoo ja, dan zjj het
hem vergeven, op grond van zgn groot ver
lies. Zoo lang reeds had hjj liefde gevoeld
voor dat meisje en gisteren juist pas had hjj
die mooie betrekking gekregen, die hem ver
oorloven zou naar hare hand te dingen. Hjj
bad die betrekking te danken aan haar va
der, aan wien hjj een dienst bewezen had.
Zoo keerde hjj naar Londen terug, inwendig
ten zeerste verstoord. Ondanks zgn hoog
zedeljjke principes en verhevene idealen was
't hem toch ondoenljjk, om er zich in te ver
heugen, dat hg haar zoo gelnkkig zag.
De pretendent, die zgn wenschen vervuld
zag, wat betreft de gepinkte kweebloemen,
was een man, gewoon om zich altjjd te ge
dragen naar zedeljjke principes. Daarom koos
hjj den volgenden dag een vroegeren trein
dan hem anders wel aangenaam was en
vroeg om haar vader te spreken, wien hjj
zgne belangen en wenschen wilde voor
dragen. Een brief van zgn dochter had den
vader al op dat bezoek voorbereid. Wjj
behoeven dien brief hier niet in te lasschen,
't is verkeerd om in anderer brieven te
snuffelen, vooral als 't brieven geldt van
eene eenige en veel geliefde dochter aan een
vader, in wien zjj haar volle vertrouwen
stelt. Wjj willen liever den globalen indruk
van dat schrjjven weergeven.
Naar het Engelsch.
Wordt vervolgd).