Het Land van H„eusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. M 2295. 1904. alteh/> Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 20 FEBR. DE STAATSZORG «ET BETREKKING TOT DEN ARBEID. Oorlog tusschen Japan en Rusland. UN9 VAN TOOK Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 8 maanden 1.00. franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummer» 5 cent. Adyertentien yan 16 regel» 50 et. Elke regel meer 71/» ot. Groote letter» naar plaatsruimte. Adyertentien worden tot Dimdag- en Vrijdagavond ingewacht. I. Over den toestand der bakkersge zellen, in verband met het ontwerp- arbeidswet, hebben wij reeds een en ander opgemerkt. Inderdaad kan deze aangelegenheid als een afzonderlijk vraagstuk worden beschouwd. Ook in andere opzichten evenwel, is het p&s ingediende wetsontwerp, bevat tende bepalingen ter bescherming van den arbeid, even als dat op het arbeids contract, zeer belangrijk en wij zullen daarom een en ander in eene kleine serie van opstellen nader in beschou wing nemen. Zooals onze lezers zullen weten, be stonden er sinds geruimen tijd hier wetten, die de arbeiders tegen de ge varen trachten te beschermen, die een natuurlijk gevolg zijn van de nieuwere productie-wijze. Het zijn: de arbeids wet, die jeugdige personen en vrouwen tegen overmatigen en gevaarlijken ar beid beschermt; en de veiligheidswet, die zich over alle werklieden uitstrekt en meer bepaaldelijk zorgt voor de veiligheid in fabrieken en werkplaatsen. Beide wetten zijn proef wetten. De ervaring heeft er uitspraak over gedaan en zij behoeven thans aanvulling en verbetering. Dit is het doel van het uitgebreide en zeer ingewikkelde nieuwe ontwerp, dat ten doel heeft om beide wetten te vervangen. Na eenige algemeene bepalingen, vin den wij in dit ontwerp eeDige voor schriften omtrent eene geheele nieuwe instellingeene wettelijke regeling van het leerlingwezen. Daarna wordt gezegd welke arbeid door bepaalde personen niet mag wor den verricht. Wij vinden hier een deel van den inhoud der bestaande arbeids wet en van de koninklijke besluiten, ter harer uitvoering genomen en die nu in de wet zelf worden opgenomen. Twee daaraan volgende atdeelingen bevatten den inhoud der tegenwoordige veiligheidswet en de koninklijke beslui ten ter harer uitvoering genomen. Een FEUILLETON. 3) Na het dinee onder een sigaar deelde de vader hem mee, dat zjjn dochter een diep gaand verdriet had, over 't geval met haar pretendent, die aan een hartkwaal leed. «Ik zou denken*, vei volgde de vader, «dat hg bg n geweest moet zjjn voor 't medisch onderzoek't is een lang en knap persoon met zeer donker uiterlijk.* »Ja, zoo iemand meen ik mg wel te her inneren,* loog de mededinger, zieh ver meiende in de hengenis aan den man, dien h$ zoo deerljjk had verwond. De pretendent en de mededinger, elk hunner had zgn pakje te dragen. Toch was dat van den pretendent nog het lichtste. Hg toog weer aan zgn werk, al ging 't niet meer zoo van harte, nu hg er geen doel meer voor had. Hg werkte zelfs harder dan ooit, omdat hg vreesde, dat hg, als hg zgn toevlucht niet in het werk zocht, het zou vragen van drank of erger en hg had de qelofte gedaan, dat het meisje zich nooit over haar pretendent zou behoeven te schamen. Hg wist, dat zg hem beminde en nu kwam er een zeker leedvermaak bg hem op, met de gedachte, dat zg al even onge lukkig zou zjjn als bjjzelf; dat zg beiden hoe ook van elkander gescheiden - toch éen waren in hun smart. Hg meende ook, dat de gedachte aan haar droefheid hem nog te meer terneer drukte. Dat was toch zoo niet. Hg zag haar niet meer. Hg droomde alleen nog maar eens van haar en dan brachten die droomen hem in eene wereld van geluk. Werd hg dan echter en ander is echter aangevuld met be palingen omtrent den arbeid buiten fa brieken en werkplaatsen. Wij vinden hier ook het voorschrift, dat regelen, tot beveiliging der werk lieden bij het laden en lossen van schepen, moeten worden gemaakt. Dit geschiedt weer bij afzonderlijk koninklijk besluit, omdat het eene geheel nieuwe zaak, eene proefneming betreft en een koninklijk besluit gemakkelijker dan eene wet is te veranderen. Bepalingen op dit stuk bestonden tot dusver in het geheel niet. In een andere afdeeling treffen wij voorschriften aan omtrent den maximum arbeidstijd voor verschillende personen. De arbeidswet laat zich wat dit betreft alleen met jeugdige personen en vrouwen in. Thans zullen in sommige bedrijven ook mannen in dit opzicht worden be schermd, terwijl verder ook eenige be palingen zijn opgenomen omtrent Zon dagsrust en daarna verschillende andere omtrent het Staatstoezicht, benevens vrij strenge strafbepalingen tegen overtre ding, het werk besluiten. Wij willen hier nu het een en ander mededeelen omtrent de hoofdbeginselen van het ontwerp, voor zooveel betreft de afdeelingen, welke wij in onze op stellen wenschen te bespreken. Het hoofd of de bestuurder eener inrichting, waar arbeid verricht wordt, zal verantwoordelijk wezen voor het geen in het bedrijf plaats heeft; hij kan zich niet, zooals onder de tegenwoordige wet, er op beroepten, dat Jbij niet be paaldelijk een ander werk heeft doen verrichten. Wanneer zijn verantwoordelijkheid den patroon te zwaar mocht vallen, dan kan hij een deel der dagelijksche werk zaamheden aan anderen overdragen, die dan b.v. de arbeiders aannemen en ont slaan, de soorten van werk en de ar beidsuren regelen, enz. In dat geval zijn deze personen metterdaad bestuur ders en dus verantwoordelijk. Bij de tegenwoordige arbeidswet valt ook de zoogenaamde huisindustrie onder de bepalingen omtrent arbeidsduur en rusttijden. Weinig omstandigheden oefe nen dan ook, volgens de meening der regeering, een meer ongunstigen invloed op den arbeider uit, dan de niet altijd weer wakker, dan was zgn verdriet er te grooter om. De mededinger was niet zoo'n droomer. Hg had zgne bezoeken bg het meisje her vat en bracht die nu wel driemaal in de week. Hg merkte wel hoe 't licht harer oogen, gebluscht door de leugen zjjner lippen, op geen manier meer aan te blazen was. Hg zag voor zgne oogen, hos zg wegkwijnde hoe de zachtroode kleur harer wangen verschoot tot vaal bleek en haar voorge wende onverschilligheid maar een masker was. Bg iedere nieuwe ontmoeting werd hg te sterker doordrongen van de overtuiging, dat zjjn leugen hem niets gebaat had, dat hg' zonder eenige vrucht zgne ziel aan den duivel had verpand, en dat de bezoldiging der zonde niet is het leven maar de dood. En evenzeer zag hg het met iederen dag te beter in, dat zgn laven bedorven was en dat bg van den kant van het meisje op geene overwinning zou behoeven te rekenen. Doch gedane zaken nemen geen keer. Het vuur, dat zoo lichterlaaie was opge vlamd in zgn borst, toen hg het meisjs had gezien in 's jongeling» armen, was nu aan gewakkerd tot hooguitslaande vlam. Toen vouwde de mededinger de handen en zocht zgn toevlucht in 't gebed. Hg ver wachtte er alle heil van, evenals een dren keling zich vastklampt, aan den eenigen riethalm, dien hg nog grgpen kan. Dienzelfden avond ontmoette hg op zgn weg den pretendent. «Kent u mg nog?« zoo vroeg hg hem. «Ik zal u wel niet gauw vergeten was het antwoord van den ander. «Ik vrees, dat mgne uitspraak u een leelgken sehok gegeven heeft. Ja, zulk nieuws doet iemand geen goed!* >'t Is wel wat moeielgk te verduren,* zei de andere. »Zjjt gg nog in dezelfde betrekking?* >Ja!« zachte aandrang, om hem te doen be sluiten, na afloop der dagtaak iD fabriek of werkplaats, tehuis alweer aan den arbeid te gaan. Zeer moeilijk echter is het bewijs te leveren, dat het de patroon is die den arbeid doet verrichten. Om die reden stelt het ontwerp dien patroon aansprakelijk voor hetgeen geschiedt ten behoeve van zijn bedrijf. Dit wordt op de volgende wijze ge regeld Wat de nakoming betreft der voor schriften die betrekking hebben op den arbeidsduur, worden de hoofden en be stuurders van fabrieken of werkplaatsen ervoor aansprakelijk gesteld, dat door hunne arbeiders die, behalve daarbuiten, ook in de fabriek of werkplaats werk zaam zijn, niet te lang wordt gewerkt, of alleen op uren waarop de arbeid geoorloofd is, en zulks onverschillig of zij in of buiten de werkplaats arbeiden. Maar men kan die verantwoordelijk heid niet uitstrekken tot alle personen, die ten behoeve van zeker bedrijf werk zaam zijn. Men denke hier b. v. aan een sigarenfabrikant of kleedermaker, wiens werklieden uitsluitend thuiswer kers zijn. De arbeid dezer thuiswerkers maakt hun huis of deel ervan tot werk plaats, zoodat in elk bijzonder geval moet worden nagegaan wie als hoofd of bestuurder daarvoor zal moeten wor den aangemerkt. De ondervinding heeft geleerd dat, wanneer men hooge eischen stelt met betrekking tot fabrieken en werkplaats, de aldaar uitgeoefende, industrie, voor- zoover mogelijk, opzettelijk in huisin dustrie wordt veranderd. Enkele eischen, die het ontwerp aan de inrichtingen van den patroon stelt, worden daarom ook toepasselijk verklaard op de plaatsen, waar de werkman buiten die inrichtingen geregeld arbeidt. Volgens het ontwerp zullen vele werkgevers hebben te zorgen voor den toestand der localiteiten waar te hunnen behoeve geregeld arbeid wordt verricht. Kinderen beneden 12 jaar mogen tegenwoordig geen arbeid verrichten. Volgens het ontwerp is de arbeid ver boden aan kinderen die nog in de leer verplichting vallen. In het algemeen zullen zij geen arbeid mogen verrichten zoolang het 12e levensjaar niet voleind >Als ik als arts mocht spreken, zou ik zeggen, u doet verkeerd. Gg vermindert uw levenskans. Waarom zoekt u geene alge heels verandering van leefwjjs?* Omdat, zooals u wel begrijpen zult, mgn levenskans mg nu tamelgk onverschil lig is geworden.* De pretendent was nog al kortaf, doch de andere hield aan. >Och, als iemand onverschillig voor zgn leven i» geworden, dan is hg 't ook tegen over zgn dood*, zei weer de mededinger, «in uwe plaats ging ik ver weg. Het is beter te sterven, door een kogel in Zuid- Afrika, dan door de aanhoudende vrees voor den dood te Londen. Deze woorden wekten toch, zooals ook bedoeld was, eenige belangstelling bg den pretendent. »Ik weet niet, hoe gg 't maken zoudt, Mijnheer*, zei hg, »maar gg dient in uw betrekking wel te weten, dat men geen menschen met een hartkwaal, zooals ik, voor den krijgsdienst zou mogen goedkeuren.* «Ik weet nog niet. Men heeft nog al behoefte aan manschappen. Ik voor mg zou 't althans beproeven in uw geval. Als gg niet gauw in eene nieuwe omgeving komt, gaat gg spoedig te gronde.* De mededinger vervolgde zgn weg. Hg had het zaakje nu in een spoor gebracht, dat er nog een goed eind aan zou kunnen komen. Liet de jonkman zich op nieuw keuren, dan moest het wel uitkomen, wat hg hem zelf niet zeggen kon, dat hem niets man keerde. «Nu, ik heb 't mgne gedaan*, dacht hg, «oor de zaak terecht te brengen.* Maar een andere stem in zjjn binnenste zei hem«Leugenaar, je hebt volstrekt je best niet gedaan. Dat zou pas 't geval zgn, al» je je leugen had bekend, op gevaar af van je goeden naam te verliezen, zoowel is. Dit in het algemeen tot 13 te ver- hoogen, zooals sommigen zouden willen, achtte de regeering niet gewenscht anders zou het vaak voorkomen dat een kind de school verliet en dan ge durende geruimen tijd gedwongen moest leegloopen, hetgeen niet in het belang van het kind kan wezen. Buitenland. Naar de «Times* uit Port Arthur ver neemt hebben de Russen de Japanners ver dreven van den spoorweg bjj Kintsjou. De Russen erkennen zeventig dooden hunner zijds, maar beweren dat zij 150 Japanners gevangen geHomen hebben. Admiraal Stark zou eerlang vervangen worden. Port Arthur heeft nog voor zes maanden leeftocht, maar spoedig zal er gebrek zgn aan petroleum en fourage, en eerlang gebrek aan water. Ambtelijke telegrammen uit Tokio brengen nieuws, dat de Russische regeering tot dus ver had achtergehouden. In den ochtend van den 14den dezer, Zondagochtend dus, hebbeu Japansche torpedo-jagers opnieuw een aanval ondernomen op de Rnssische schepen te Port Arthur. Uit de beschrijving, die van Tokio uit wordt gegeven, moeten wjj opmaken dat de pantserschepen en krui sers van de Japanners zich ditmaal op een afstand hielden, en dat alleen eenige tor pedo-jagers werden uitgezonden. Er woei een hevige sneeuwstorm die verblindend werkte, zoodat alleen twee torpedo-jagers, de Asagari en do Hajatori achtereenvolgens hun bestemming bereikten. De overige tor pedo-jagers hebben blijkbaar te veel vertra ging gehad en, toen het gnnstige tjjdstip verstreken was, niet meer aan den aanval deelgenomen. De Russen waren ditmaal op op hun hoede, want de Asagari, die om 3 uur 's ochtends voor de haven aankwam, werd ontvangen met vuur uit het fort en van de Russische schepen die de wacht hielden. Toch was het Japansche vaartuigje vermetel genoeg, om temidden van het vuur van de Russen verscheidene torpedo's te lanceeren, en daarna nog de Russische ver kenningsschepen met kanonvnnr tot den als je maatschappelijke positie. Je hadt hem moeten bekennen, dat je gelogen hebt en waarom; ja méér nog, je hadt het béar moeten bekennen. Je dient haar te gaan spreken en haar alles op te biechten. «Ik geloof wel, dat je gelgk hebt*, dacht hjj van die stem, doch liet het aan de om standigheden over, wat er van die raad geving komen moest. We zgn bg den Officier van gezondheid. «Maar zjjt ge er wel zeker van?* «Wel wis, ik zeg je, vriend, ja bent zoo gezond als een visch. Óf ik er zeker van ben? Je kunt de heele medische faknlteit wel af reizen en iederen dokter consulteeren en ik verwed er mgn naam als medicus onder, dat zg mg allen gelgk znllen geven. Je hart is zoo goed als 't maar behoeft. Die persoon, die je onderzocht heeft, was zeker ingedut bg die gelegenheid. Waarljjk, ja zondt een flink soldaat zgn, kerel 1* «Ik kan 't niet gelooven,* zei de preten dent en hg vertrok. Ditmaal waggelde hg geheel als een dronken man, dis niet recht op het streepje kan loopen. Hg ging inderdaad nog andere medici raadplegen, zelfs specialiteiten. Hg liet zich overal heenbrengen, 't Was bg allen 't zelfde bescheid. Toen ging hg huiswaarts, kleedde zieh in groot pontiflkaal met een gardénia in zgn knoopsgat hg ging een bezoek brengen aan het meisje. «Die ziet er nit, alsof hg gaat trouwen,* dacht zgne hospita, toen zg hem zoo de dear zag uitstappen. Toen hg het meisje alles had verteld, kon zg niets anders doen dan onbedaarlijk lachen, daarop greep zg in eens zgn hand en zei «liefste, ik heb er zoo'n hekel aan, om van wie ook kwaad te denken. Maar houdt jg 't waarlgk nog er voor, dat 't bg dien man louter een vergissing was. Hg is toch nog aftocht te dwingen. De Hajatori was twee uur later en bepaalde zich tot het afschieten van torpedo's op een der twee oorlogschepm die toen nog aan den mond van de haven lagen. Over de uitwerking van de gelan ceerde torpedo's is nog niets bekend, daar de Russen zelfs van den heelen aanval met geen woord gerept hebben. Volgens de amb telijke berichten uit Tokio, zgn de twee ver metele torpedo-vaartuigen er ongedeerd af gekomen. In een telegram van Pfloeg uit Port Ar thur, uit ambtelijke bron dus, wordt be vestigd dat de Choenehoezen al druk in de weer zgn in het uitgestrekte binnenland van Mantsjoerge dat doorkruist wordt door de eenige verbinding der Russische stij l krachten met hnn basis. De Russische offi cier voegt er bg, dat die CJioenchoezen tot huu stelselmatige en gelgktgdige aanvallen op den spoorweg door Japanners aangezet zgn. Volgens berichten, over China naar Eu ropa gekomen, hebben de Choenchoezen den spoorweg op tal van plaatsen opgebroken en belemmeren zg het herstel vaD de be schadigde plaatsen. Ze zgn uitstekend ge schikt voor de guerrilla, zg plunderen overal de magazijnen, stelen de paarden, geweren enz. uit de Russische wachtposten en maken zoowat alle wegen in Mantsjoarjje onveilig. Telkens opnieuw snijden zg de telegraaflijn af tusschen Port Arthur en Charbin. «Hun bewegingen worden met zooveel handigheid uitgevoerd zegt de berichtgever dat ze volgens de Russische regeering geleid wor den door Japansche officieren.* Alle Russi sche bevelhebbers hebben last ontvangen om zoo streng mogelijk tegen deze bandieten op te treden. Volgens een bericht uit Seoel, wordt daar, met goedvinden van den keizer van Korea, een neet van den Mikado, verwacht, om, naar het heet slechts voor den dunr van den oorlog, als mede-regeerder op te treden. De Koreaansche troepen deserteeren bg boopen en maken de dorpen van den omtrek onveilig. De vgf Koreaansche postschepen dienen Japan als kolenschepen. De eenige Kore aansche kruiser Jangnioe bleek voor oor- al bg de pinken.* «Maar, melieve, Dr. H. en Dr. W. en* «Neen, dat meen ik niet. Ik weet wel, dat die 't bg 't rechte eind hebben. Maar denk je ook niet, dat die dokter van de levens verzekering rechtuit gelogen heeft, om je hnwelgk met mg te verhinderen?* «Maar, waarom zon die zoo iets doen?* «Welnu, hg hg juist heeft mg voor drie weken gevraagd om zgne vrouw te worden. Hg is al zoo lang een huisvriend bg ons. Ik koester niet ganw argwaan, maar 't valt toch raar samen. En dan, dat hg je aanspreekt om naar Znid-Afrika te gaan. Ik ben er zeker van, dat hg je weg won hebbeu. Hg wou maar, dat je ginds doodgeschoten zen worden. Óch, wat kan nen de menschen soms wreed en gevoelloos zgn «Na geloof ik 't waarlgk ook*, zei de pretendent in gedachten verzonken. Ik had mg anders nooit kannen voorstellen, dat iemand zoo laaghartig en gemeen zou kun nen zgn, zoo door en door laaghartig. Maar 't schijnt wel, dat er sommigen zjjn, die handelen kunnen, geheel alsof ze alle gevoel, alle medelijden hebben uitgeschud en geen wroeging meer kennen.* «Je moest hem aangeven bg de justitie «Wel zeker niet; we znllen hem stil laten loopen. Ik mag je nu toch de mgne noemen, en dat ondanks al zgn slinkschheid. Ik kan mgn tjjd beter gebruiken, dan met naar zulk wild te jagen en achter zoo'a ge.neenen kerel aan!* Zoo werd de man miskend, die zgn be drog won goedmaken, door, met zgn raad van naar Zuid-Afrika te gaan, den preten dent een anderen desknndige in de armen te voeren, maar die joist daarmee niet recht door zee ging. Naar het Engelsch. (Slotf.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1904 | | pagina 1