liel Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
LECERORCiflMTIE.
Broeder en Zuster.
Uitgever: L. J. YEESMAH, Heusden.
Jtë 2322.
WOENSDAG 25 MEI.
1904.
Oorlog tusschen Japan en Rusland.
tT UND VAN
TOOK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.06.
f<anco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels &0 et. Elke regel
meer TVi ot. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
H. (Slot).
Bestreden wordt de meening dat ons
land niet verdedigbaar is.
De verdere dracht, de groote re tref
kans en de verhoogde vunrsnelheid der
moderne vuurwapenen komen den ver
dediger veel meer ten goede dan den
aanvallerdie ten slotte immers in de
stelling des verdedigers moet doordrin
gen en daarvoor nu eene veel grooter
en veel gevaarlijker zone heeft te door-
loopen.
Daarbij komt, dat de aanvaller in
onze polderterremen toch niet met over-
overmacht optreden kan.
De commissie is overtuigd, dat ons
volk, eenmaal weerbaar geworden, naar
de beginselen van de ontwerp-defensie-
paragraaf, met gerustheid iederen aan
valler zal kunnen afwachten.
Betoogd wordt, dat ook uit een sociaal
oogpunt het volksleger groote waarde
heeft als instituut van lichamelijke op
voeding. Immers het vooronderstelt niet
alleen, dat zooveel mogelijk alle mannen
er toe behooren, maar ook dat zij eene
gymnastische opvoeding krijgen.
Bij de invoering van weerplicht voor
allen, daartoe in staat, b.v. van het 18e
tot het 44e of 50e jaar, zal men totaal
850.000 of 1.000.000 mannen verkrijgen.
Ycoral om financicele redenen wordt
een verblijf voor eerste oefening van
zes weken voor de onbereden en van
drie maanden, voor de bereden korpsen
gewenscht geacht; voorts wijziging van
artikel 2 der Militie wet 1901 in dien
zin, dat het contingent der viermaan-
ders 5200, of zooveel meer als voldaan
hebben aan eischen bij Koninklijk be
sluit vast te stellen, bedraagtafschaf
fing van het blijvend gedeeltewettelijke
regeling van de kader-opleiding in haar
geheelen omvang; afschaffing van het
reservekader.
Het eigenlijke veldleger moet niet uit
te oude mannen bestaan.
Men zal ons vaderland voet voor voet
moeten verdedigen en zeker aan onze
groote rivieren behooren stand te houden.
Niet alleen in Holland, maar overal
dient partij getrokken te worden van
onze lage, voor verdediging meestal zeer
gunstige terreinen.
FEUILLETON.
24)
Modest Iszidorowitsch wilde niet voor
niet het zoudegeld met mjj deelen en boven
dien was het verleidelijk, den machtigen
Iwan Adaduroff ten einde toe te bedriegen,*
antwoordde Mawra Romanowna. >lk had
het bezit van Roman dnnr genoeg van hem
gekocht.
Iwan Iwanowitsch begreep aiet dadeljjk
den samenhang, maar eenige seconden waren
voldoende, om hem de waarheid te doen
kennen.
Men had hem dus bedrogen, men had
hem door valsche voorspiegelingen den zoon
ontstolen
Een nameloozs woede overmeesterde hem.
>Zoon van een hond!< schreeuwde hg
en viel op Modest Iszidorowitsch aan, dien
hg zeker geworgd had, indien Mawra Ro
manowna hem niet snel had tegengehouden.
»Houd op, woedende gekt* zei zjj op
een toon, die hem onwillekeurig tot be
daren bracht, >als je 't nog niet hebt ver
leerd, met nw geweld alles te bedwingen,
verschoon dan tenminste dengene, die ons
nn misschien van dienst kan zjjD. Modest
Iszidorowitsch, haast u, net-ui het eerste,
het beste paard en vlieg na*r de üanuba,
misschien is nog hnlp mogelgk!* en weg
snelde zg, den arts achterna.
XL
Atilla was den geheelen dag in onbe-
hagelgke stemming geweest. Zg dacht aan
den ver ver wjj derden Nico en de roodge
weende oogen van Cato brachten er niet
bg, haar onrust ta verminderen.
Een weerbaar volk is naar het oor
deel van den Yrijzmnig-Democratischen
Bond onze beste vesting. Daarom ver
langt hij schorsing der vestingwet, ook
omdat eerst na de regeling van de
levende strijdkrachten de uitgaven voor
<le alsdan noodige weermiddelen zuiver
kunnen beoordeeld worden.
De verdediging van Nederlandsch-
Indië zal in hoofdzaak gevoerd moeten
worden door het koloniale leger, ge
steund door de bevolking.
Deze plaatselijke verdediging door het
landleger moet natuurlijk gesteund wor
den door kustverdediging. Torpedoboo
ten, torpedojagers en verkenningsvaar-
tuigen zullen hiervoor onmisbaar zijn.
De torpedobooten zullen geen groo-
tere afmeting behooren te hebben dan
pl.m. 150 ton, om niet te kostbaar en
te kwetsbaar te worden. De defensieve
torpedodienst en de kustbatterijen be
hooren aan de marine te worden over
gedragen.
De financieele gevolgen bij doorvoe
ring van het programma ten aanzien
van de landmacht worden becijferd op
een totaal van f 19,150,000.
In dit bedrag zijn de kosten, veroor
zaakt door de verplichte gymnastische
oefeningen voor alle jongens tot hun
16e jaar, in aansluiting aan dat op de
lagere school niet begrepen.
Zal het stelsel, door den Vrijzinnig-
Democratischen Bond voorgestaan, eene
zeer belangrijke bezuiniging medebren
gen, ook reeds nu moet op bezuiniging
worden aangedrongen.
Ten einde na te gaan, in hoeverre
bezuiniging van het geheele legerbeheer
mogelijk is, dient eene staatscommissie
ingesteld te worden, waarin zoowel bur
gers als militairen en gepensionneerde
militairen zitting hebben.
Yoor de zeemacht wordt het niet
noodig geacht in uitgewerkte becijfering
te treden.
Yan het stelsel der commissie worden
groote besparingen, iD de millioenen
loopende, verwacht.
Zooals men uit het bovenstaande ziet
heeft de door den Vrijzmnig-Demoera-
tischen Bond uitgenoodigde Commissie
een uitnemend werk verricht. Breed
voerig en helder worden in de toelich
ting de voordeelen der ontworpen rege
ling uiteengezet en wij twijfelen niet
>Stech»,« zeide zjj tot het kamermeisje,
»Cato zal op haar kamer zjjn; gaat haar
vragen, bjj mg te komen.*
Het meisje kwam terug met de mede-
deeling, dat de juffrouw nergens te vinden
was; zg moest zeker uitgegaan zgn.
>Ben je mal, meisje, antwoordde Atilla,
swie zou in zulk weer voor plezier uitgaan
Maar niettemin stond zg zelve dadelgk
op, om Cato te zoeken.
Trap op, trap af ging zg, overal ont
moette zg verstoorde gezichten. Iwan Iwa
nowitsch liep met een wilden vloek op de
lippen haar voorbjj, Louise Martinowna
was door hevige kramp overvallen en sta
melde onverstaanbare woorden; niemand
kon haar inlichting geven over 't geen was
voorgevallen. Zooveel begreep zg alleen:
het moest iets vreeselgks zgn.
En Cato, waar was zg? Zou deze mis
schien iets overkomen zgn, dat men voor
haar verborgen hield?
Meesteres,* zei eindeljjk een kleine tuin
mansjongen tot haar, szoekt u de juffrouw
Zg is in haar prieel,* en hg liep vooruit,
om Atilla den weg naar het boscbje te
wjjzen.
Daar zat Cato op de bank, maar zg
wendde niet eens het hoofd naar haar moe
der om. De groote, bruine oogen staarden
versteend in de verte, haar kleeren waren
dóórnat. Aan haar roeten lagen de papieren,
zoonis zg haar handen waren ontgleden.
>Cato, lief kind! Wat is er gebeurd
De dochter keek haar een oogeublik strak
aan.
Laten wjj in huis gaan, moeder,* zeide
zg eindelgk langzaam, zonder Atilla's vraag
te beantwoorden.
Zg leunde op den steunenden arm, die
haar overeind hield. Haar krachten waren
gebroken. Langzaam naderden zg het huis.
De oude Karp stond aan het venster en
of deze zal in hoofdzaak althans de
toestemming van alle vrijzinnig demo
craten vinden. In de hoogstbelangrijke
quaestie der nationale verdediging zul
len de vrijzinnig-democraten voor den
dag komen met een programma, waarop
zeker ook Andere democratische groepen
kunnen meegaan. Naast een verhooging
van de weerkracht van ons land, zoü
men bij het tot stand komen van een
legerorganisatie op de voorgestelde gron
den, komen tot een belangrijke bezui
niging.
Een derde voordeel der ontworpen
regeling, en een niet minder belangrijk
voordeel, zal ook zijn dat men bij in
voering ontkomt aan de gevaren van
het militarisme, die in elk leger, dat
niet een zuiver militieleger is, dreigen.
De militaristische geest onder de beroeps
militairen en zgn gevolgen doen zich
in ons land nog wel niet zoo sterk ge
voelen, maar het gevaar dreigt wel,
vooral onder dit ministerie, dat bij zijn
plannen voor en zijn beschouwing van
het leger sterk onder den invloed der
Duitsche denkbeelden staat.
Zooals reeds meegedeeld is kan het
commissielid van Rossum zich niet ver
eenigen met het voorgestelde betreffende
de verdediging te water en wij gelooven
ook wel dat eenige oppositie hier niet
zal uitblijven, vooral met betrekking
tot de koloniën. Men heeft hier wel een
wat al te geringe waarde aan de vloot
toegekend en de oppositie van den heer
v. Rossum lijkt ons dan ook wel te
verklaren.
Op de op 28 Mei te houden verga
dering zal dit punt dan ook ongetwijfeld
tot gedachten wisseling aanleiding geven.
Buitenland.
Yolgens een bericht aan de »Standard«
uit Petersburg leidt het driester optreden
van de zoogenaamd Chineesche roovers in
Mantsjoerjje de Russische regeering tot wan
trouwen in Japan's verzekeringen dat hst
Chioa aangemaand heeft, onzgdig te blijven.
De Chineesche overheid is officieel onzgdig
maar stookt in stilte de roovers op. Onlangs
hebben Chineesche ambtenaren te Foe-tsjon
steenkolen, voor Port Arthur bestemd, in
schndde bekommerd het grjjze hoofd.
Barmhartige God,* riep hg opeens en
viel sidderend op de knieën.
Vier boeren, veldarbeiders, droegen een
van boomtakken gevlochten baar. Daarop
lag een lichaam, het gezicht bedekt met
den zwarten sluier van Mawra Romanowna.
Zoo trok de zoon in het huis zjjns vaders,
de laatste Adaduroff, en daarachter ging
met traanlooze oogen, als een beeld des
vloeks, de kinderlooze moeder.
De professorsvrouw keek angstig naar
den somberen stoet. Was de toestand, waarin
zg haar kind gevonden had, al niet ver
schrikkelijk genoeg? Wat brachten die lie
den daar?
Maar ook Cato keek dien kant nit. Zg
zag het lichaam op de baar en alles, alles
werd haar duideljjk.
Heftig maakte zg zich los uit Atilla's
arm en met een doordringenden kreet vloog
zg als een vogel de komenden tegemoet,
zoodat de dragers ontsteld de baar neer
zetten. Met bevende vingers slingerde ze
den slnier weg. Roman!* riep zjj, en het
bloed stolde den aanwezigen in de aderen
toen viel zg onmachtig neer op het doode
lichaam.
XH.
Wederom strooide September de gele
bladeren over de tuinpaden, sedert Roman
een jaar geleden werd bggezat in het graf
zjjner vaderen. Menigeen had zich verwon
derd, waarom de bg de jacht verongelukte
gast naast de zonen der familie Adaduroff
werd begraven. Maar elkeen vernam, dat
hg de brnidegom was geweest van Adadu»
roffs nicht en daarmee was alles opgehel
derd.
Karpilowka was in den waren zin een
hnis van roaw en schrik geworden.
Toen men het lgk van Roman in huis
brand geetoken.
Men verklaart te Petersburg dat de re
geering Zaterdag bericht heeft ontvangen
van een nitval van generaal Stoessel nit
Port Arthur, die volkomen slaagde. De
uitval had tet doel de aankomst van een
trein met mnnitie en 1 ver smid delen, waar
van hg door de draadlooze telegraphic be
richt had ontvangen, te vergemakkelijken.
De vijand versperde den weg; de Rassen
vielen hen aan en een heftig gevecht ont
stond, waarvan de uitslag moet geweest
zgn dat de Japanners teruggeworpen werden
met verlies van meer dan 1000 man aan
dooden en gewonden. De Russen zonden
niet meer dan 116 aan dooden en gewon
den hebben. De troepen van generaal Stoessel
kwamen met den trein Port Arthur binnen.
Tjjdens een verkenning, die admiraal Togo
Vrijdag bjj Port Arthur uitvoerde, heeft een
granaat den torpedojager »Akatsoeki« ge
troffen en een officier en 24 man gedood.
De correspondent van de >Times«, die
op zee rondzwalkt, heeft Zondag via Wei-
hai-wei geseindHet legercorps van gene
raal Okoe, dat tot taak heeft Port Arthur
te nemen, ontmoet een nardnekkigen tegen
stand. Uit alles big kt, dat het Russische
garnizoen besloten is 't zoo lang mogelgk
nit te houden. De kanonnen der onklaar
geraakte oorlogsschepen zjjn op pas ge
maakte kustbatterjjen geplaatst, waarvan
de voortzetting de noordoostelijke omgeving
▼an Kin-tsjon dekt en ook de omgeving
van Dalni, dat de Japanners nog niet heb
ben bezet. Indien de Rassen volharden in
de houding, welke hnn verdadigiagswerken
te velde schjjnen aan te duiden, dan zal
Port Arthur zonder groote offers niet vallen.
De Japansche consul-generaal te Antwer
pen zeide, in een onderhoud met een ver
tegenwoordiger van de Matin: De militaire
medewerker Tan de Times geeft op geluk
kige wjjze de Japansche opvattingen weer.
Want ik weet niet, of wjj tot Moekden
toe den opmarsch zullen doorzetten. Maar
in alle gevallen zullen wg niet verder gaan.
Indien wg de overwinning behalen, znllen
wg Mantsjoerjje aan China teruggeven, en
de rechten die Europa en Japan daar kan
nen uitoefenen, beperken. Wellicht zullen
droeg en Cato's kreet door de lacht drong,
was Iwan Iwanowitsch, door een duizeling
overvallen, aan het venster, waar hg juist
stond, neergezonken, en drie dagen later,
toen de aarde zich boven haar offer sloot
en het jonge meisje in wilde koortsfanta
sieën jjlde, had dezelfde dnizeling hem over
vallen, maar dezeD keer sterker. E«n be
roerte had zgn krachten voor immer ver
lamd. Tevergeefs hadden de doktoren hnn
kunst beproefd. Hulpeloos, afhankelijk van
anderen, zat hg in een rolstoel, en ook zgn
spraakvermogen was bjjna geheel verdwe
nen. Slechts zgn geest was helder gebleven.
Tandenknarsend dacht hjj eraan, dat eens
alles wat hem toebehoorde, aau verre bloed
verwanten zou ten deel vallen, omdat zgn
dochter, zgn eenig overgebleven kind, zich
met afschnw van hem had gewend.
Als hg nog maar alleen bleef! Maar dik-
wjjls kwam Louise Martinowna, zette zich
naast hem en legde groote hoeveelheden
kanten en bordnurwerk van de eene doos
in de andere en liet ze welgevallig door de
handen gljjden. »Voor Cato,* zei ze dan
tot Iwan Iwanowitsch, »als ons kind met
Roman gaat trouwen, moet zg toch mooi
gekleed zgn.c
Haar zwakke geest had den laatsten stoot
niet doorstaan, een zachte onschadelijke ver
zwakking ontnam haar de herinnering aan
de doorleefde verschrikkingen. Zoo was zg
on bewast een levende stem van Adaduroff's
geweten geworden.
Maar wat was dat in vergeljjking met
de pijniging van den dageljjkschen aanblik
van die andere vrouw, die zonder medeljjden
hem de bittere woorden in 't oor goot: >Ik
kom van 't graf van den zoon, dien je ver
moord hebt.* Onder den naam Natalie
Lanrentiewna was zg sedert dien ongeluks
dag op Karpilowka gebleven. Niemand
waagde het, haar het verblgf op Karpilowka
wg een bufferstaat onder Chineesche suze-
reiniteit instellen. Over Korea zullen wg
een protectoraat uitoefenen. Volgens mjjne
meening, zal de oorlog gauwer uit zjjn dan
men denkt, door een eervolle bemiddeling,
misschien van den kant van Frankrjjk, mis-
scbien van de Vereenigde Staten, op ver
zoek van Frankrjjk. Maar het is nn nog
te vroeg, om daarover te spreken.
Admiraal Skrydlof is Zondag te Wladi-
wostok aangekomen.
Men vermoedt, dat zieh tusschen Wladi-
wostok en Gensan een Japanach kruisers-
eskader ophoudt.
Yrgdag j.l., des avonds te zeven uur,
hebben de Japansche troepen, die te Takus-
han geland zjjn, een troep Russische cava
lerie, ongeveer een eskadron groot, bjj Wan-
chiatnn omsingeld, op zeven mjjlen ten
noorden van Taknshan. Velev werden ge
dood of gewond. De kapitein werd gevan
gen genomen. Aan Japansche zjjde werden
geen verliezen geleden.
Volgens een betrouwbaar gerncbt, is de
Rnssische kruiser »Boyatyr« gedurende een
sterken mist bniten Wladiwostok aan den
grond geraakt en vergaan.
Naar de Daily Chronicle uit Tokio ver
neemt, heeft Alexejef den (Chineeschen)
gouverneur van Moekden opgedragen, de
vele deserteurs die rondzwerven, gevangen
te nemen, maar de gouverneur weigert, aan
Alexejef's verzoek te voldoen.
Volgens den correspondent van de Daily
Express te Wei-hai-wei, zjjn de mijnen van
de Russen die thans vrjjeljjk in onzjjdige
wateren ronddrijven in de richting waarin
wind en stroomingen ze voeren, zooge
naamde kettingmjjnen. Deze bestaan nit
vier of meer mjjnen, die onderling door
een ketting verbonden zgn, zoodat, wanneer
een schip stoot op een plaats van dan
ketting, de heele mjjnketting tegen het
schip slaat en de ontploffing volgt. Dit ver
klaart ook dat onder het Japansche pantser-
schip Hatsoese, dadelgk nadat het op een
mjjn wks geloopen nog een tweede ontplofte.
De Engelsshe pers waarschuwt Rusland
dat in de onmiddellijke nabgheid van het
oorlogsterrein oorlogsbodems van onzjjdige
mogendheden verkeeren, en dat Rusland, in-
te betwisten. En als Iwan Iwanowitsch zich
kromde onder de pjjn van haar tegenwoor
digheid, dan hield zg hem onder den jjzeren
druk van het verledene; ééa woord, en zg
kon hem tot lagen moordenaar stempelen.
Zoo sloop de eene dag na den anderen
▼oor deze drie menschen om, in treurige,
▼rengdelooze eenzaamheid. De hooge pronk
kamers stonden leeg, het gras groeide op
de wegen in den tuin, vochtig mos bedekte
de bank, waarop Roman en Cato zaten.
De oude Karp had geljjk gekregen. De
vloek had zich vervuld.
XIII.
In den hoogen leunstoel van den profes
sor zat Cato. Haar blik rnstte op Romans
beeltenis vóór haar en een weemoedig, ver
langend lachje speelde om haar mond, ter-
wjjl nit de naastliggende kamer het gelnid
van stemmen tot haar doordrong.
Lang zat zg daar, niemand stoorde haar
gedachten. Eindelgk werd de denr geopend
en de professor trad binnen.
>Cato,< zeide hg, »ik heb zooeven een
onderhandeling gehad met professor K. en
dokter S., wg spraken over je gezondheid.
>Dat weet ik,« antwoordde zg.
>Na je ziekte van verleden jaar ben je
nog altjjd niet geheel hersteld, en eer de
winter aanbreekt, moeten wg er ernstig over
denken, je niet bloot te stellen aan de
koud* en de afwisseling van ons klimaat.*
>ik vrees den winter niet, papa,* zei
Cato en sloeg de bruine oogen naar hem op.
»Jjj misschien niet, kindlief,* zei hjj
zuchtend, smaar wg wilden je zoo gaarne
weer geheel hersteld zien en nu hebben
wg besloten, dat je met mama den winter
in Mentone doorbrengt.*
Cato keek een oogenblik in het verander
de gelaat, toen sloeg zg den arm om zjjn
hals en zei: Waarom wilt u jezelf en mjj
WÜIUI
