Hel Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
M 2334.
RuslancL's toestand.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 6 JULI.
1904.
Gevaarlijk Reukeogereedschap.
TOOK
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementiprji: per 8 maanden f l.OO.
franco per poit zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentien ran 16 regel» 50 et. Elke regel
meer 77i ct. Groote letter» naar plaatsruimte.
Adrertentiên worden tot Din»dag- en Vrpdagarond
ingewackt.
Terwijl in het verre Oosten Japan
en Rusland bezig zijn elkanders schat
kist te ruïneeren en elkanders bevolking
te decimeeren door een oorlog in mo
dernen trant gevoerd, waarbij al wat
de menschelijke vernielkunst verzinnen
kon, wordt aangewend om, 't geen met
millioenen kosten en jaren arbeids is
tot stand gebracht, te verwoesten, vraagt
men in Rusland zich af wat de gevolgen
van den oorlog zullen zijn voor het
land zelf. Want of Mandschoerije en
Korea nu Japansch of Chineesch of
Russisch zijn, dat kan natuurlijk de
bevolking zeer weinig belang inboe
zemen en voor „het gele gevaar", waarop
reeds jaren geleden de Duitsche Keizer
wees in de naar zijn aanwijzingen getee-
kende prent, is het volk vrij wel on
verschillig. Zij weten alleen bij onder
vinding, dat de oorlog veel mensehen-
levens en Yeel geld kost en dat zij die
twee moeten leveren.
Maar zij hopen, dat de oorlog hun
binnenlandsche verlossing zal brengen
van den druk, waaronder zij leven op
maatschappelijk en geestelijk gebied.
Evenals de Krimoorlog indertijd de
minderwaardigheid der Russen wat leger
en vloot betreft aan 't licht heeft ge
bracht en tevens duidelijk het groote
bederf heeft doen uitkomen dat er in
alle kringen van de ambtenaarswereld
heerschte en dat een begin van her
vorming tengevolge had, zoo hopen zij
ook nu voor het volk van dezen oorlog
verbetering van den door en door rotten
toestand van het groote rijk.
Ofschoon 't zich nog geenszins laat
zeggen, wat het einde van den krijg zal
zijn en of niet ten slotte de ontzaglijke
Kolos het rijk der eilanden zal over
weldigen, zeker is het, dat reeds nu
Rusland in Azië ontzaglijk heeft ge
leden in zijn prestige. De vrees voor
den onoverwinnelijke is voor een deel
verdwenen en bij een verder voortgaand
succes zal die wel geheel verloren gaan,
en welke verrassingen ons dan te wach
ten staan is een vraag, die de mogend
heden, welke belangen hebben in het
verre Oosten, min of meer met vrees
vervult.
Ook is reeds nu weer gebleken op
welke schandelijke wijze er geknoeid
en gestolen is. De levensmiddelen, naar
het oorlogsterrein gezondeD, blijken op
verre na niet te beantwoorden aan 't
geen geleverd moest worden, zoowel
wat hoeveelheid als hoedanigheid betreft.
Groote voorraden bedorven meel en
vleesch zijn door de leveranciers gele
verd en door omgekochte officieren goed
gekeurd, o. a. duizende bussen vleesch
nog afkomstig uit den jongsten Turksch-
FEUILLETON.
4)
Dat er werkeljjk bjj gewoon water-koken
lood in oplossing gaat, big kt uit het feit
dat ïn eenig ketelsteen, van den koperen
wand gekrabd, gemakkelijk door mg lood
kon aangetoond worden. De verbinding,
waarin het lood in den ketelsteen voor
kwam, is zeer vermoedeljjk het moeieljjk
oplosbare loodsulfaat. Dat niet al het ont
stane kodsulfaat tegen den ketelwand komt,
maar vooral met kokend water meegeschon-
ken zal worden in den theepot, is duideljjk.
Maakt men van zjjn thee een aftreksel, geen
afkooksel, dan heeft het loodsulf&at of lood-
tannaat, dat ook zeer onoplosbaar is, ge
legenheid tu8schen de theebladeren te bljj-
ren hangen; een toevallige omstandigheid
houdt het lood hier tegen. Maar anders
wordt het, als men in een studentikoze bui
warmen wjjn in zgn theeketel maakt, en
veel in den ketelsteen verzameld lood weer
Dat er klinisch nimmer loodvergiftiging
Russischen oorlog. Bij de wapening der
boeven van het eiland Sachalin wer-
waarts de zwaarste misdadigers gezon
den worden is het gebleken dat er
een groot aantal zijn ontsnapt in den
loop der tijden, waarvan de ambtenaren
geen melding maakten, omdat zij dood
bedaard de kostgelden voor hen op
streken.
Ook bij de levering van amunitie
en wapens is het gebleken, dat er schan
delijk is geknoeid. Zelfs de gelden, welke
de bevolking gaf voor het Roode Kruis
en de verpleging der troepen bereiken
op verre na hun doel niet, maar bleven
voor een goed deel hangen in de zakken
der ambtenaren. Niet onaardig gaf on
langs een Duitsch spotblad een prentje
te zien, waarop een Russische graaf
was afgebeeld, de lijsten doorziende der
ingekomen giften en dan, zich tot zijne
vrouw richtend, „gij künt nu de ge
vraagde juweelen krijgen, er is voor
20.000 roebels ingekomen voor het
Roode Kruis."
Zooals nu de schreeuwende onge
rechtigheden en knoeierijen, in den
Krimoorlog aan het licht gekomen,
aanleiding zgn geworden tot maatschap
pelijke hervormingen, hoopt men, zal
dit ook thans het geval worden. Het
is echter te wenschen, dat ze dan beter
doordacht worden dan toen het geval
was, want feitelijk zijn de toestanden
waarin het volk, met name op het
platteland, leeft, er sedert niet beter op
geworden en de Russische boer is in
veel slechter toestand dan vroeger vóór
de opheffing der lijfeigenschap door
Alexander II, die er den naam door
verwierf van den Czaar-Bevrijder.
Op het platteland toch was voor 50
jaar de landbouw nog het eenig middel
van bestaan. De boeren leefden in een
soort van dorpscommünisme, maar zij
waren de lijfeigenen der adelijke heeren.
Alleen in de steden begonnen fabrieken
te komen, maar de grootnij verheid kon
zich niet ontwikkelen bij gemis aan
voldoende arbeiders, ook al verhuurden
somtijds de adelijke heeren een aantal
hunner onderhoorigen. De boeren ver
bouwden hun producten voor eigen
gerief, zij werkten voor hun heer of
brachten hem zijn aandeel hunner pro
ducten en verschaften hem zijn bedien
den. Zij werden wel uitgebuit en ook
wel geranseld, maar over 't algemeen
heerschte er een landelijke vrede. Geld
was er niet in omloop, de eenige handel
die er bestond was ruilhandel. De grond
was geen eigendom, alleen bezitting van
den gebruiker en elk jaar werd deze
door de mirde algemeene vergadering
der dorpsbewoners, die wetgevende en
rechtsprekende macht had en tevens de
verzorging van armen en zwakken had
te behartigen, verdeeld naar de grootte
der werkkrachten in elk gezin, zooveel
geconstateerd werd, bewjjst voldoende, dat
er maar weinig lood uit het keukengerei
in oplossing ging. Toch vond Dr. van Ent'
den in het bloed van een knaap, die vele
maanden op mjjn afdeeling verpleegd werd,
veranderingen in het bloed die op de aan
wezigheid van lood duiden. De omstandig
heden, welke dit weinig in oplossing gaan
bewerkten, wil ik even nagaan.
Eerstens: het feit dat de pannen zoo be
trekkelijk dikwjjls vertind werden, daardoor
meestentjjds gaaf waren, nergens koper
bloot lag. Zoodra oit laatste het geval is,
zullen aanstonds aanzienlijk grootera hoe
veelheden oplossen, daar zouthoudende, licht
zure, vochtige spjjzen, met twee metaal-
opper vlakten, koper ea ver tinsel, in aan
raking, een Hinken electrischen stroom geven,
wat tot een oplossing van meer metaal aan
leiding zal geven. Tegen beschadigd zgn
van het ver tinsel wordt dan ook alom ge
waarschuwd.
Een andere omstandigheid, welke betrek
kelijk weinig in oplossing deed gaan, was
het zeer blank schuren van de pannen. Met
Brusselsch aarde werden zjj geschuurd. Daar-
bg gebruikten de werktere gaarne zuren,
bjjv. karnemelk, wat voor de hand lag, zelfs
wel eens zoutzuur, (geest van zout) langs
als ieder kon bewerken. Bij het grooter
worden van het gezin werd ook het
stuk grond, dat hij in gebruik ontving,
grooter en de boer (moesjik) hing met
taaie liefde aan zijn grond, waartoe hij
behoorde.
Wordt vervolgd.)
Buitenland.
Aan het St.-Lazare- station te Parijs is
Maandagochtend de ketel van een locomo
tief gesprongen, en de stokken zgn weg
geslagen naar alle kanten tot een afstand
van 400 meter, 't Was een rustende loco
motief die 's morgens had gereden en in
den namiddag weer dienst zou doenze
stond op 100 M. afstand van de pont de
l'Europe, op een stuk spoorbaan dat door
huizen omringd is. De ontsteltenis aller-
wege was vreeseljjk. Een aantal huizen uit
de rue de Rome. de rue de Constantinople
en de rue de Berne zgn als gemitrailleerd
door groote en kleine brokken machine.
Ook de brug en de spoortunnel zien er als
druk beschoten uit. Zeven personen op het
spoorwegterrein en tien in de nabuurtschap
zgn gekwetst.
In het dorp Goemedzji bjj Saloniki heeft
gisteren een gevecht plaats gehad tusschen
soldaten en oproerlingen of bandieten die
zich in een paar huizen verschanst hadden.
Door het schieten ontploften eenige bommen,
de huizen vlogen in brand en een dertigtal
tnensehen verbrinddeiK
Uit nadere berichten over de jongste
storm te Moscou bljjkt, dat hagelsteenen,
zoo groot als een ei en 250 a 300 gram
wegend, werden gevonden. Zelfs electrische
trams werden ouiver-geworpen. Het dorp
Sehobanowo is eene ruïne geworden. De
mil'.taire school te Moscou is vernield en
zeven leerlingen werden onder de puin-
hoopen begraven. Tal van brandweergasten
zgn omgekomen. De koepel der Peter en
Paulskerk is gedeelteljjk verwoest. Het to
taal der slachtoffers wordt op 400 gesehat.
De cycloon had een snelheid van 37 M.
in de seconde. De schade bedraagt vele
millioenen roebels.
Generaal Booth heeft te Londen mede
gedeeld dat hem onder zeer aannemelgke
voorwaarden een eiland was aangeboden.
Het beslaat ruim een millioen acres, is be-
volist met 30,000 buffels en heeft een aan
genaam klimaat en vruchtbaren bodem.
De generaal zeide verder dat er nog
50,000 pond sterling noodig was, om het
sociale werk van het leger voort te zetten.
Volgens een telegram uit Zuid-Afrika
is de aankomst der eerste Chineezen op
den Rand gepaard gegaan met een geljjk-
ongeoorloofden weg daartoe veroverd.
Bovendien de aard van het Leidsche
water. Zooals bekend, lost lood in zacht
water, vooral als het koolzuur bevat, mak-
kelgk op, niet als het hard is. Daarom doen
dan ook looden waterleidingbuizen zelden
kwaad, daar bjjna overal het drinkwater
voldoende hard is. In de stad Dessau, waar
dit niet bet geval was, trad een massa-ver
giftiging met lood op, geheel verholpen
door kalk hydroxyde aan het water toe te
voegen. Sulfaten, welke de oplossing van
lood ook tegenhouden, bevat het Leidsche
waterleidingwater ook zeer overvloedig.
Ik adviseerde de directrice alle vertinde
koperen pannen uit het gebruik te nemen,
daar deze nog vaker dan tot heden ver
tind zouden moeten worden, om het door
schenen van koper te voorkomen.
Toch werd er reeds in één kwartaal ruim
90 galden aan vertinnen in het ziekenhuis
besteed. Maar, al is het vertinsel gaaf, dan
is het toch schacleljjk, indien het lood bevat.
En er bestaat een groote drang van de
sjjde der vertinners, lood in het tin te
mengen, daar het vertinnen dan technisch
veel gemakkelijker geschiedt.
En zoolang de Nederlandsche strafwet
geen bepalingen bevat tegen het misbruik
tjjdig bezoek der politie aau de kampen
der Kaffer-mgnwerkers. Bg dit bezoek
heeft de politie, naar men zegt, vele mes
sen gevonden, welke de zwarten heimeljjk
bg zich droegen, om, zeiden zjj, de Chi
neezen, die gekomen waren teneinde het
Kaffervolk te onderkruipen, van kant te
helpen.
Het Deensche stoomschip »Norge«, met
694 landverhuizers van Kopenhagen naar
New-York vertrokken, stootte Woensdag
op het Rookhall-rif, gelegen in den Atlan-
tischen Oceaan, op 200 mjjl ten W. van
de Hebriden.
Het schip begon zich snel met water te
vullen. Acht booten werden er uitgezet, drie
werden daarbjj stukgeslagen.
De overigen werden met reizigers gevuld.
Slechts twee booten wisten echter, wegens
de zware zee, weg te komen.
Een Ier geredden, Nielsen genaamd, deelde
mede, dat het schip eene bemanning telde
van ongeveer 80 koppen.
Hat schip zonk bjjna onmiddellijk nadat
het op de rotsen van Rockall gestooten had,
een boot kon 27 menschen opnemen, de
overige zeven elk slechts tien, zoodat de
beschikbare ruimte in de booten geheel on
toereikend was. Nielsen zegt dat er een
hevig gevecht ontstond onder de passagiers,
om in de sloepen te komen. De meesten,
ook de kapitein, gingen met de Norge naar
de diepte.
De Norge had tweehonderd kinderen aan
boord, allen kwamen om. Volgens andere
ooggetuigen droeg het springen van de
ketels bjj tot den snellen ondergang van
het schip.
Volgens een ïteuter-telegram zgn in 't
geheel 101 overlevenden van de Norge te
Stornoway aan land gezet.
Het vandalisme op de tentoonstelling van
St. Louis duurt voort. Nu hebben balda-
digen weer het orgel in de feesthal gedeel
telgk vernield.
OopIo* tusschen Japan en Rusland.
Geljjk vroeger aleens het geval is geweest,
spreken de Russische telegrammen van het
oorlogsterrein thans niet meer over den op-
marsch, maar over den terugtocht van de
Japanners. Het kan zgn dat het invallen
van de regens de uitvoering van hun stra
tegisch plan onraogeljjk maakt. In elk ge
val zullen de Japansche legeraanvoerders,
wanneer zjj werkeljjk en niet in schjjn
teruggaan, daarmee hun bedoeling hebben.
Zjj beschikken over defensieve stellingen,
waarin zjj kalm een Russischen aanval
kunnen afwachten. Het is echter te be-
grjjpen dat de Russen thans weer moed
schoppen en het staat wel vast, dat zjj op
van lood in vertinsel van eet-, drink- of
keukengerei, heeft men, zelfs bg de plech-
tigste verzekering van den koperslager, geen
zekerheid 't gevaar voor loodvergiftiging te
ontgaan.
Ik heb bgv. reden om de oprechtheid
van den koperslager, die het Leidsche zie
kenhuis bedient, slechts onder benefice van
inventaris aan te nemen. Hem werd ver
zocht een monster tin, waarmede hg even
tueel alles opnieuw zoh vertinnen, over te
leggen. Dit monster tin bevatte slechts 1
pro mille verontreiniging, was dus geheel
zuiver.
Hg verklaarde nooit anders dan zulk
tin te gebruiken en toch bevatten, in zgn
werkplaats vertinde pannen 7 pCt. lood 1
Maar wat wilde het toeval!
Een zjjner vroegere knechts was gedurende
de eerste weken van October inwonend
patiënt op de oogheelkundige afdeeling.
Terwjjl zgn vroegere baas stokstjjf volhoudt
nooit lood aan het vertinsel toe te voegen,
gaf de knecht dit, na eenige terughoudend
heid, op mgn vragen toe. Hoeveel dan wel?
>Dat hing ervan af, of het voor in de
stad was, of voor groote inrichtingen, daar
voor was het minder, maar een paar onsjes
op het kilol*
verschillende plaatsen voordeelen hebben
kunnen behalen.
Misschien willen de Japanners afwachten,
hoe het beleg van Port Arthur loopt en
heeft de Japansche opperbevelhebber, maar
schalk Ojama, het wenscheljjk geacht, dat
men intusschen zgn aankomst op het oor
logsterrein afwacht. Maar dit zgn alles
slechts gissingen, die elk oogenblik door
de gebeurtenissen zeiven gelogenstraft kun
nen worden.
Uit Liao-Jang, dd. 3 Juli: Daar de
regens de operaties te velde belemmeren is
Koeropatkin te Hai-tsjeng teruggekeerd.
Het bericht dat de Russen den Ta-ling
(ten NW. van Sioe-jen) heroverd hadden,
is voorbarig geweest. Noch de Japanners,
noch de Russen kunnen den pas bereiken
met eon afdeeling welke sterk genoeg is,
om de bezetting ervan afdoende te maken,
daar een dikke laag modder de beweging
van vrachtwagens en banonuen onmogeljjk
maakt. De twee legers bivakkeeren nu aan
weerskanten van den pas.
De vreemdste geruchten worden thans
uit Tokio de wereld ingezonden. Ten eerste
loopt daar het gerucht, dat Rusland, door
bemiddeling van Frankrjjk, aangeboden zou
hebben, Porth Arthur met de schepen en
het geschut over te geven, mits aaD de
bezetting vrjje uittocht wordt verleend. Het
is niet mogeljjk, iets zekers te weten te
komen over dit gerucht, dat als hoogst
onwaarschjjnljjk beschouwd wordt.
Vervolgens spreekt het daar voornaamste
verschjjnende blad de vrees uit, dat Duitsch-
land het Russische eskader van Port Arthur
zal toestaan, naar Kiao-tj3ou te vluchten.
Indien Duitschland zoo handelde, zou Japan
tot zgn spjjt genoodzaakt zgn, dat land te
beschouwen als een bondgenoot vau Ras-
land, en een beroep doen op het Engelsch-
Japansche verbond.
Bovendien verneemt de Standard* uit
Tokio: Het bericht, dat de Franschen de
Russische Oostzeevloot zal toelaten, in
Fransche havens kolen in te nemen, wekt
opzien. Japan zou dat ongetwjjfeld als een
ernstige schending der neutraliteit opvatten.
Uit Tsjifoe wordt dd. 2 dezer gemeld
Te Port Arthur komt het nu tot een
crisis. De Rassen zgn klaar, om haar met
de geheelen strjjdmacht die bun ten dienste
staat, onder de o >gen te zi jn. De weinige
vreemdelingen die hier nog zgn, op
degenen na, die verdacht worden van straf
bare handelingen hebben last gekregen,
Port Arthur te verlaten. De Noorsche stoom
boot Sentis ligt te Port Arthur klaar, om
de vrouwen en kinderen weg te brengen.
Alle Russische onderdanen te Port Arthur
hebben bevel gekregen hun plaats in de
Gelukkig voor Leiden, dat slechts wei
nigen zich de luxe van het in aanschaffen
en in onderhoud zoo dure koperen gereed
schap kunnen veroorloven.
En dat deze knecht nader bjj de waar
heid was, dan zgn baas, bewjjze het ant
woord van een anderen knecht van dien
zelfden koperslager, dien ik met eenige
vertinde koperen pannen in de gang van
de studentensociëteit tegenkwam, dat die
pannen met >fjjn soldeer* vertind waren,
dat 3 lood op 7 tin bevatte, d. w. z. 30
pCt.
Misschien is de Duitsche wet, welke slechts
1 pCt. lood in vertinsel gedoogt, wat al
te streng.
Het feit echter, dat collega Oorthuis in
het bloed van 2 van 3 daarop onderzochte
studenten, die op hun sociëteit gewoon
waren te dineeren, basophiele korreling van
de roode bloedlichaampjes vond, wat vol
gens hetgeen Dr. van Emden en Dr. Kleere-
koper langs nog onver melddbn, zoozeer voor
loodvergiftiging pleit, maant met klemhet
alom gebruikte roekeloos hooge loodgehalte
van vertinsel, strafrechtelgk te verbieden!
(Slot).
