Hel Land van Hensden en Allena. de Langstraat en de Bommelerwaard.
UitgeverL. J. VEERMAN, Heusden.
M 2339.
ZATERDAG 23 JULI.
Mh
«in
in. {siot).
Oorlog tusschen Japan en Rusland.
1904.
1£T LArn VAM ALffcfl^
TOOK
Dit blad versch^nt WOENSDAG en ZATERDAG.
Aboniementiprji: per S maanden f 1.06.
franco per poet zonder prjj«verhooging. Ar oaderljjke
nummers 5 cent.
Tegen de lange termijnen is protest
gekomen evenzeer van arbeiders- als van
■werkgeverszijde. Wordt de voorgestelde
bepaling wet, dan zal men op alle moge
lijke manieren beproeven, ze te ontduiken
en zal de goede bedoeling des ministers
om een eenigszins hechte band te leggen
tusschen patroon en werkman allerminst
bereikt worden. En de middelen om ze
te ontkomen zijn vele, al verklaart art.
1639j nog zoo beslist elk beding nietig,
dat strijdig is met de bepalingen be
treffende de geleidelijke verlenging der
termijnen. Eén ervan doet het Voor-
loopig Verslag aan de hand. „Doorzijn
arbeiders telkenjare op 31 Dec. te ont
slaan en hen met ingang van 2 Januari
d. a. v. weer in dienst te nemen, zal de
werkgever kunnen bewerken, dat de
dienstbetrekking tusschen hem en zijn
arbeiders niet onafgebroken een aantal
volle jaren duurt en de bepaling van
art. 1639J dus geen toepassing zal kun
nen vinden." Een ander zeer eenvoudig
middel biedt art. 1639f aan. Indien een
dienstbetrekking voor een bepaalden tijd
is aangegaan en na het verstrijken van
dien tijd zonder tegenspraak wordt voort
gezet, wordt zij geacht voor denzelfden
tijd op de vroegere voorwaarden te zijn
verlengd. Welnu, wie ontkomen wil aan
de dwingende bepalingen van art. 163^j
neemt of gaat eenvoudig in dienst voor
den tijd desnoods van één dag. Wordt
nu de dienstbetrekking stilzwijgend
voortgezet, dan kan zij toch nooit ge
acht worden voor langer dan één dag
te zijn aangegaan.
Stelt daarentegen de wet bij stil
zwijgen van partijen een uniformen
termijn vast van veertien dagen (langer
moet hij zeker niet genomen wordeo),
dan is het niet noodig zich daaraan te
onttrekken en zal men niet licht tot de
genoemde kunstmiddeltjes zijn toevlucht
nemenvervalt bovendien het bezwaar,
dat alle stakingen zijn onmogelijk ge
worden, doch bereikt men, dat deze
allicht veertien dagen van te voren zullen
worden aangekondigd en niet onbekookt
zullen worden begonnen in de hitte van
een oogenblikkan eindelijk het inge
houden loon nooit tot een veel te hoog
FEUILLETON,
bedrag klimmen.
Alleen voor de inwonende arbeiders
1 schijnen ons de voorgestelde bepalingen
van hst ontwerp in alle opzichten aan I
te bevelen en niet belast met de be
zwaren die op de regeling voor de andere
werklieden drukken.
En nu het „staangeld". Dat den pa
troon de gelegenheid wordt gegeven,
zich aldus te vrijwaren tegen hem door
de werklieden opzettelijk of door schuld
toegebrachte schade of tegen contract
breuk, wij kunnen in dat beginsel
absoluut geen onbillijkheid ontdekken.
Houdt hij niets in, dan is er gewoonlijk
niets te halen wanneer het op de schade
vergoeding aankomt en zou zelfs de
keizer zijn recht verloren hebben. Alleen
in het oog van „den man op het klassen-
strijdstandpunt" mag de werkman alles
doeit.
Maar zooals het ontwerp ze biedt,
kan de regeling niet blijven. Eerstens
omdat bij een niet onbelangrijk aantal
werkgevers de penningen niet veilig
zijn. Ook in de afdeelingen is dit punt
ter sprake geweest, en „het denkbeeld,
den werkgever te verplichten om inge
houden gelden afzonderlijk op de spaar
bank te beleggen of op andere wijze
afdoende zekerheid te stellen voor de
teruggave, werd dan ook van verschil
lende zijden gesteund". Nog practischer
schijnt het ons wanneer deze gelden
weiden belegd in de spaarbank ten
na/tne van den werkmandoch met de
beding, dat ze alleen kunnen worden
aij^udaivi met toestemming vau den
werkgever. Wordt een dergelijke rege
ling aanvaard, dan kan de werkman,
die van patroon verandert, deze bevoegd
heid eenvoudig doen overschrijven op
den nieuwen werkgever, en behoeft zich
geen inhouding te getroosten in de eerste
weken zijner nieuwe betrekking. Mocht
bij het eindigen van den dienst de
werkgever wederrechtelijk weigeren om
de vereischte toestemming te verleenen,
dan zou de terugbetaling kunnen ge
schieden met machtiging van den kan
tonrechter.
Maar als de werkgever waarborgen
wil tegen mogelijke benadeeling door
den arbeider, dan kan met niet minder
recht de laatste het eischen van den
eerste. Die zekerheidsstelling van den
anderen kant moet door den wetgever
verplicht worden voorgeschreven. Den
werkgever worde de bevoegdheid ge-
Een Poolsch verhaal.
6)
Toen de onde Mikolaï mg op zgn sterf
bed de zorg voor Hanna op het hart drnkte
en haar aan mjjne hoede toevertrouwde,
was ik zestien jaar ond, en zg was nau-
weljjks een jaar jonger, dns nog een half
kind. Bjjna met geweld moest ik haar van
het doodbed van haar ontslapen grootrader
naar de huiskapel geleiden. Het kind, dat
onder hare smart gebukt ging en door het
weenen en waken geheel uitgeput was, vljjde
haar arm hoofdje aan mjjn schouder, ter-
wgl wjj een ernstig stilzwijgen bewaarden.
Het was laat geworden; in de zaal, die
aan de kapel grensde, kondigde de koekkoek
in het oude Dantziger uurwerk met sehrille
stem het tweede uur na middernaoht aan.
Rondom heerachte diepe stilte; alleen de
sneeuwstorm, die de jjzeren spijltjes der
kerkramen deed rammelen, en het trooste
looss zuchten en snikken ran Hanna
onderbraken haar nu en dan. Ik kon geen
woorden vinden om haar te troosten en
drnkte haar zwggend aan mgn hart, als
haar broederlijke beschermer. Ik kon niet
biddenduizenderlei verwarde gevoelens en
indrnkken volden mgn hoofd en mgn hart,
en de meest verschillende voorstellingen
doemden voor de oogen mgns geestes op;
slechts één eBkele, duidelgk omlgnde ge
dachte steeg uit dien chaos op; deze name-
ljjk, dat ik voor dit hulpelooze, kleine wezen,
dat met haar bleek gelaat en half gesloten
oogen tegen mg aanleunde, zoo noodig
geven om loon in te houden, maar
maakt hij van dit re -ht gebruik, dan
verplichte hg tegelijk daarmee zich zelf,
van zgn kant evenzlèr een waarborg
te geven.
Zoodoende wordt tevens bereikt, dat
niet ieder patroon ma; Y „staangeld" zal
gaan heffen, doch alKen dan tot dien
maatregel over zal gaan, wanneer dit
hem noodig schijnt; zóó noodig, dat
hg er de zekerheidsstelling van zijn
kant voor over heeft.
Buitenland.
mgn leven moest laten en de geheele we
reld voor haar den handschoen moest toe
werpen. Inmiddels was mgn broeder Kazi-
mierz ook gekomen en knielde achter ons
nederook een deel van het dienstpersoneel
was naderbg gekomen. Pater Lodewjjk hield
de bg ons dagelgks gebruikelijke avond-
oefening en las daarna een gebed, waarop
wg allen gezamenljjk antwoordden. Toen
pater Lodewgk, bg de gebeden voor de over
ledenen, hun namen noemde en wg bg dien
van Mikolaï bet «zalig zgn de dooden!*
uitspraken, begon Hanna luide te snikken.
In dit oogenblik deed ik de heilige belofte,
out den plicht, welken de ontslapene mg
op het hart gedrukt had, zelfs ten koste
van de grootste offers getrouw te vervullen.
Het was de belofte van een knaap, die
nog niet kon voorzien, hoe groot de ver
antwoordelijkheid, en mogelijkerwijze ook
het offer, zou zjju, dat hg in zgn jeugdige
offervaardige geestdrift op zich had genomen.
Na de gebeden scheidden wg, om een
weinig rust te gaan zoeken. Ik liet Hanna
over aan de zorg van de huishoudster, de
oude Wenzrowska, wie ik opdroeg den
nacht bjj haar door te brengen, en niet
in haar kamertje, maar in de kamer, welke
zjj van nu af aan, als mgn beschermelinge,
bewonen zou. Ik zelf begaf mg, na de
weeze hartelijk gekast te hebben, naar het
aangrenzende gebouw, waar ik met mjjn
broeder en pater Lodewgk woonde, en dat
in het eigenljjke heerenhuis de «herberg*
genoemd werd. Ik ontkleedde mg en legde
mg te bed. Ondanks de droefheid over
Mikolaï, van wien ik zeer veel gehouden
had, gevoelde ik mg in mgn nieuwe waar
digheid van voogd fier en gelukkig. Het
verhief mg in mgn eigen oogen, dat ik,
de zestienjarige knaap, reeds de beschermer
De correspondent van de «Daily Chro
nicle* in Koeroki's hoofdkwartier bjj den
Motiën-ling seinde den 19 len: De Japanners
verwachten een nieuwen aanval op den
Motiën-ling. Vandaag waren zg met het
krieken van den dag otder de wspens. De
Rassen deden echter geen aanval. Daarop
namen de Japanners het initiatief tot een
aanval op den uitersten rechtervleugel en
stieten op den vjjand te Tsjautan. De vjjand
trok af, maar toen hg versterkingen had
gekregen, hernieuwde hg den strjjd. Het
vechten is nu aan den gang, mogeljjk komt
het tot een algemeenen slag.
I)e «Standard* verneemt uit Tsjifoe dd.
20 dezer: Menschen die gisteren uit Dalni
zgn vertrokken, berichUa dat vjjftien Ja-
pansche transportschep ,n den 17den te
Lmluï zgn aangekomen, beladen met mond
kost en schietvoorraad. De Japansche troepen
rondom Port Arthur zgn nog niet klaar
voor den aanval, zg verdedigen daarom
slechts de reeds bezette stellingen. De in
sluitingstroepen worden geschat op 80,000
man. Men verwacht dat de aanvi 1 sinde
Juli zal gedaan worden.
Nadat de Russische schepen van de vrij
willige vloot eerst een paar Duitsche schepen
in de Roode Zee hebben aangehouden, heb
ben zg thans ook een Engelsch schip do
«Malacca* in beslag genonen; dit schip is
Woensdag te Port Said aangekomen onder
Russische mariuevlag, benand door een
Rus8ischen kapitein ter zee, vier officieren
en 45 matrozen en machinisten. De beman
ning wordt als gevangen beschouwd, ge
meenschap met den wal is haar verboden.
Een schildwacht staat bg het gangboord. De
en de steun zou zgn van een hulpeloos
wezen. Ik gevoelde mjj man!
«Uw vertrouwen in den toekomstigen
erfheer zal niet teleurgesteld worden, brave
oude! Gjj hebt de zorg voor uw klein
dochter in goede handen gelegd. Sluimer
zacht en onbezorgd in uw graf,* zeide ik
bg mg zelveu.
Omtrent Hanna's toekomst was ik onbe
zorgd. De gedachte, dat Hanna grooter
worden en trouwen zou, kwam toen nog
niet in mg op. Ik dacht, dat zg altjjd bg
ons zou big ven; dat zg als een zuster zorg
vuldig beschermd en ook als zoodanig be
mind zou worden en op deze wjjze een
misschien wel droevig, maar onbezorgd
leven zou leiden.
Volgen* de destjjds heerschende gebrui
ken ontving de oudste zoon des huizes een
vijfmaal grooter aandeel in het vermogen,
dan de jongere kinderen. Dezen eerbiedig
den het door den tjjd gewettigde gebrnik
en kwamen er nooit tegen in verzet, of
schoon onze familiebezittingen geen majoraat
waren. Daar ik de oudste zoon was, zou
dus eenmaal het grootste gedeelte van het
vermogen mg toebehooren, en daarom be
schouwde ik het, ofschoon nog gymnasiast
zjjnde, reeds als mgn eigendom.
Mgn vader was een der rgkste landeige
naars uit den omtrek, en ofschoon ons ge
slacht zich niet op vorstelgke rgkdommen,
kon beroemen, zooals menige magnaten-
familie, genoot het toch een ond-adellgken
welstand, die ons niet alleen ons dageljjksch
brood, maar ook een aangenaam en onbe
zorgd leven onder het ouderljjk dak ver
zekerde.
Ik wist dus, dat ik eenmaal een rgk man
zou zgn, en zag derhalve Hanna's toekomst
onbezorgd tegemoet; immers ik wist, dat
Advertentiën ran 16 regels 60 «t- Elke regel
meer 77j ot. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Engelsche gezagvoerder, die tegen dat op
treden protesteerde, is herhaaldelijk bedreigd
met arrest.
De «Daily Mail* vertelt, dat er 300 ton
gouvernementsgoederen voor Hongkong aan
boord van de «Malacca* waren.
De schepen «Smolensk* en «Petersburg,*
wier optreden in de Roode Zee tegenover
neutrale handelsschepen in de laatste dagen
zoovele pennen in beroering heeft gebracht,
behooren tot de zoogenaamde vrgwilligers-
vloot van Rusland. Deze vloot werd in
1878 in 't leven geroepen, toen een parti
culier comité uit vrjj willige bjj dragen aan de
Russische marine eenige snelvarende stoom
schepen ter beschikking stelde. Dez* stoom
schepen werden later gebruikt voor trans
port-doeleinden en in den loop der jaren
ontwikkelde zich de vrijwillige vloot tot de
grootste stoomvaartmaatschappij van het
tsarenrjjk, die een bjjzondere, bevoorrechte
positie geniet, daar de staat haar niet alleen
subsidia verleent, maar ook direct geïnte
resseerd is bg de Maatschappij. Zoo zgn b.v.
de minister van marine en verscheidene
hoogere ambtenaren aan de ministeries van
marine en financiën commissarissen van de
Maatschappij.
De Maatschappij heeft echter ook baar
verplichtingen tegenover den Staat. De
schepen moeten gebouwd worden volgens
een bepaald model, waardoor zg gebruikt
kannen worden als hulpkruisers. De regee
ring kan ieder oogenblik de schepen op-
eischen. En de grootste voordeelen van deze
hulpkruisers zgn wel, en vooral op het
oogenblik van belang, daar de schepen van
de vrgwilligersvloot, mits ongewapend, in
verband met een bgzonder verdrag met
Turkjje, door de Dardanellen mogen varen,
hetgeen den gewonen Russiscben oorlogs
schepen verboden is. Van deze bepaling
hebben de «Petersburg* en de «Smolensk*
geprofiteerd. Zg zgn met een oogenechjjn-
ljjke lading steenkolen in zakken vertrok
ken, waarvan beweerd werd, dat zjj bestemd
waren voor de Oostzee-vloot, op reis naar
O.-Azië, maar die, naar thans gebleken is,
alleen moesten dienen, evenals de turf van
ons Bredasche turfschip, om kostbaarder
lading te verbergen, want zjj zgn nn in de
Roode zee opgedoken, tot de tanden ge
wapend en zg treden op met de rechten
van gewone oorlogsschepen, door verschei-
zjj, indien hst noodig was, steeds bescher
ming en hulp bjj mjj zou kunnen vinden,
welke ook het levenspad zou zgn, dat zjj
wilde inslaan.
Met deze gedachten sliep ik in. Den vol
genden morgen aanvaardde ik onmiddellijk
het mg toevertrouwde ambt van bescherm
heer en wel op een hoogst belachelijke en
kinderlijke wgze. En toch, wanneer ik er
nn aan denk, kan ik zekere ontroering
niet onderdrukken. Toen ik met Kazimierz
aan het ontbjjt kwam, waren pater Lode
wgk, madame d'Yves, de gouvernante, en
mgn beide zusjes reeds nan de ontbijttafel
vereenigd. Mgn zusjes zaten, zooals gewoon
lijk, op haar hooge rieten stoelen, bengelden
en schuifelden met haar voeten en babbel
den vroolgk met elkander. Met ongewone
waard:gheid ging ik op de plaats mgns va
ders zitten en liet met gebiedende gelaats
trekken mgn blikken over de tafel zweven
daarna wendde ik mjj tot den kuecht, die
bediende, en zeide op korten, gebiedenden
toon: «Een couvert voorjuffrouw Hanna t«,
waarbjj ik op het woord «juffrouw* een
heel bjjzonderen nadruk legde. Zoo iets had
men nog nooit gezien 1 Hanna at gewoon-
ljjk in het kamertje der kamermeisjes, omdat
Mikolaï er, ondanks het verlangen mjjner
moeder, nooit in toegestemd had, dat zgn
kleindochter aan onze maaltgden deelnam.
«Wat zou daarvan terechtkomen? Zjj moest
liever behoorlgk leeren bedienen; dat was
veel passender voor haar!*
Ik voerde dus een nieuwigheid iu. De
goede pater glimlachte en trachtte dit dooi
een snuifje en zgn zjjden zakdoek te ver
bergen; madame d'Yves zag, ondanks haar
goedhartigheid, deze nieuwe regeling van
zaken met schele oogen aan, want zg was
afkomstig van een oude, adelljjke familie
dene schepen aan te houden en de papieren
door te snuffelen, ja zelfs postzakken in
beslag te nemen. Es zg handelen zonder
aanzien des persoons, zooaln bljjkt uit het
aanhouden van de Engelsche en Duitsche
schepen.
De Engelsche bladen zgn, zooals de te
legrammen melden, zeer ontstemd, hetgeen
niet te verwonderen is. Algemeen wordt
geëischt, dat Rusland gevoelig op de vingers
wordt getikt. De «Daily Mail» verheugt
zich er intusscheu over, dat ook Duitsche
schepen zgn aangehouden, en is benieuwd
of de Duitsche regeering thans even beslist
zal optreden als 't geval was toen de «Bun-
desrath* door de Engelschen tjjdens den
Boerea-oorlog werd aangehouden. Zooals
men weet, is reeds geprotesteerd. Het ant
woord van de Rassische regeering is echt
Russisch, n. 1. dat zg van de geheele zaak
nog niets afweet en dus nog niet over de
gegrondheid van 't protest kan oordeelen.
Vermoedelijk zal dan ook nog wel eens op
antwoord moeten worden aangedrongen.
Van Japansche zjjde maakt men zich in
zooverre druk met deze quaestie, dat men
daar ongaarne zou zien, dat deze snelle
schepen naar Oost-Azië komen en met be
langstelling wordt afgewacht, of de Fran-
scbe regeering, nu deze handelsschepen, alle
alluris aannemen van oorlogsschepen, zal
toestaan, dat zg, zooals plan was, kolen
innemen in Fransehe havens.
De Europeesche diplomatie zal werkelgk
haar beste beentje voor moeten zetten om
zonder kleerscheuren uit dit wespennest te
geraken. Tenzjj de Russen een toontje lager
zingen en hunne verontschuldigingen aan
bieden.
De Engelsche gezant te Petersburg heeft
bg de Russische regeering een krachtig
protest ingediend tegen het beslag leggen
op de «Malacca,* en hare onmiddellijke
vrjjlatiag geëischt, aangezien de »St. Pe
tersburg* op onrechtmatige wgze is opge
treden en de munitie aan boord van de
«Malacca* eigendom was der Engelsche
regeering. De lading was bestemd voor het
Engelsche eskader in de Chineesche Zee
en de kisten waren gemerkt met het groote
pjjlstempel, het officieels merk van het
Engelsche gouvernement.
Aan het einde van het protest wordt
en volbloed aristocrate. Franz, de jonge
bediende, keek mg met open mond en zóó
verbaasd aan, dat ik mg genoodzaakt zag
mgn bevel te herhalen:
«Een couvert voor juffrouw Hanna!*
«Om u te dienen, mjjnheer!* antwoordde
Franz, op wien mjjn gebiedenden toon in
druk gemaakt had.
Ik moet bekennen, dat de «mgnheer*.
die deze betiteling voor het eerst van de
lippen van den bsdiende hoorde, nauweljjks
iu staat was een lachje van zelfvoldoening
te onderdrukkenhet aangenomen stjjf-def-
tige gezicht kwam den «mgnheer* hierbjj
echter te hulp. Een oogenblik later was het
couvert gereed, de deur ging open en Hanna
verscheen in een zwart rouwkostunm, dat
de kamenier en de huishoudster des nachts
voor haar vervaardigd hadden. Zg was zeer
bleek en haar oogen getuigden van over
vloedig vergoten tranen; haar zware gouden
vlechten werden door een zwarten strik
saamgebonden en daalden op haar rug af.
Ik ging haar te gemoet en leidde haar
naar de tafel. Mgne hoffelijkheid en de on
gewone omgeving schenen het arme kind
te beklemmen en het verlegen te maken.
Toen wist ik nog niet, dat voor een groot
verdriet een eenzaam, rustig hoekje welda
diger was, dan de best gemeende betuigin
gen van medeljjden en vriendschap. Het
is dus niet onmogeljjk, dat ik de arme Hanna
bjj deze gelegenheid tameljjk tot overlast
ben geweest door mgn streven om haar
mgn taak van beschermer zooveel mogelgk
ten goede te laten komen. Zg bewaarde het
stilzwggen aan het ontbjjt, en antwoordde
slechts met een enkel woord op mjjn vragen,
wat zg eten of drinken wilde:
«Niets! Dank u, mgnheer 1*
{Wordt vervolgd).
nu
