Het Land van Heusdcn en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard,
In het strijdperk.
71
M 2372
De George Junior Republiek.
UitgeverL. J. VEESMAH, Heusden.
WOENSDAG 16 NOV.
1904.
Oorlog tussehen Japan en Rusland.
^T'lANB VAN iALT^'
TOOK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per S maanden f 1.00.
franco per poat zonder prj'sverhooging. Afzonderlijke
liumsasrs 5 cent.
Advertentien ran 16 regela BO et. Elke rsgel
meer I1/, ct. Groote lettere naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Een Araerikaansch philanthroop, Wil
liam K. George, was tot de overtuiging
ekomen, dat verwaarloosde kinderen
iet door strenge opvoeding tot duur-
.ame verbetering kunnen gebracht wor
den, maar dat wederzij dsche opvoeding
dezer kinderen onderling, onder ver
standige leiding van [een volwassene,
wel tot dit resultaat kan leiden. Toen
George voor de eerste maal dertig arme
kinderen uit de ellendigste gedeelten
van de stad New-York naar zijn villa
te Freeville (in den staat N.-Y.) bracht,
wilde hij hun alleen een prettige zomer-
vacantie bezorgen. In den zomer van
1891 had hij al 200 kinderen buiten,
die op zijn landgoed in tenten werden
gehuisvest en sedert dien wisselde het
getal der kleine vacantie-kolonisten tus-
schen 150 en 200.
De eerste ondervinding bewees, dat
de kinderen werden meegegeven of mee
gingen om verpleegd en gekleed te
worden, zonder dat zij een voorstelling
hadden van of behielden aan wat er
eigenlijk met hen gebeurde, en dat daar
mee hun een weldaad werd bewezen.
George besloot daarom in den zomer
van 1897 de kinderen te laten werken
voor wat ze mee naar huis mochten
nemen. Dat werd eerst slecht opgeno
men. Maar toen zich maar eenmaal één
jongen, zonder zich om zijn makkers
een nieuw pak had
te bekommeren,
verdiend, vond hij navolgers en de tegen
stand was gebroken. Het principe, vol
gens hetwelk elke arbeid der kinderen
wordt betaald en met het loon de kosten
voor de eerste levensbehoeften worden
bestreden, is tegenwoordig een der grond
stellingen van de jeugdige gemeenschap
der George Junior Republic. De kin
deren verdienen tegenwoordig niet alleen
bun kleeren maar hun geheele onder
houd in de inrichting door handenarbeid.
Moeilijker was het, het zedelijk ge
drag der kinderen te beheerschen; de
door George opgelegde straffen maakten
bitter weinig indruk. Hij stelde daarom
een rechtbank in, waarvan de leden
werden genomen uit de jongens zelf;
voorzitter werd een zijner assistenten.
Yoor dit gerecht wordt ieder gebracht,
die zich aan eenig vergrijp heeft schuldig
gemaakt, en in plaats van de lichame
lijke tuchtigingen werd als eenige straf
dwangarbeid gesteld. Toen de voorzitter
ziek werd, kozen de jongens een pre
sident uit hun midden, wiens leiding
FEUILLETON,
M. VON ESCHEN.
1)
In nevelen verborgen, ligt in de verte
het dal, lucht en aarde als een klenrlooze,
ondoordringbare ehaos. Daar schemert'een
lichte streep; de wolken scheiden zich
langzaam van de bergen, en spreiden grauwe
sluiers over den stroom. Als door een on
zichtbare macht gedreven, rukken zjj zich
van het water los en stjjgen als dansende
schimmen in afwisselende, fantastische ge
daanten op, om onder de oude boomen
op den bergrand te verdwjjnen.
Nu beweegt zich de stroom in glinste
rende golving; rooskleurig als de frissche
blos op maagdelijke wangen, komt de herfst
tijloos van onder den dauw uit het fluweel
achtig grastapijt der weiden te voorschijn
het boech prjjkt in zjjn prachtigsten dos
van rood en goudde zon heeft den nacht
en den nevel overwonnen, het licht van
eer. morgenstond zoo stil, zoo verkwikke
lijk koel bjj een even verkwikkelijke zon
newarmte, zoo volmaakt in zjjn rjjke, rjjpe
schoonheid als de natuur slechts in den
herfst kent, ligt over de aarde.
Een man loopt langs den zoom van het
bewees, dat hij zijn kameraden veel
beter kende en veel juister en strenger
beoordeelde dan ooit een volwassene
had kunnen doen. De jeugdige president
werd dan ook door George in zijn ambt
gehandhaafd.
Deze ondervinding bracht George tot
de volgende redeneering: De jongens
bewezen een grooten zin voor gerech
tigheid te bezitten en een scherp oordeel
in strafzaken; dan zouden zij ook in
staat zijn de voorstellen te beoordeelen
betreffende regeling en bestuur van hun
jeugdige gemeenschap. George besloot
dus, om hen eigen wetten te laten
maken en handhaven.
Spoedig bemerkte hij ook, dat een
kort verblijf zelfs onder de gunstigste
omstandigheden, niet blijvend op de
kinderen kan werken als ze later weer
terugkwamen in de verderfelijke om
geving, die ze had geleverd. George
trachtte dus blijvende burgers te krijgen.
In het jaar 1898/99 had hij 55 h 60,
in het volgende jaar zelfs 86 „burgers
en burgeressen" die het heele jaar waren
gebleven, en wier leeftijd loopt van 12
tot 18 jaar, bij uitzondering tot 20 of
21. Jongere kinderen waren voor dezen
republikeinschen regeeringsvorm nog
niet rijp.
De kinderen komen bijna uitsluitend
uit de slechtste en meest verdorven
huisgezinnen. Meest hebben vader of
moeder of zelfs beide ouders in de ge
vangenis gezetenvelen van de kinderen
zelf hebben reeds straf ondergaan.
Eerst Deproeven <ie nieuwelingen zich
te beroemen op hun „vorig leven" en
hun misdrijvenmaar daarmee kunnen
zij de „oudburgers" niet imponeeren,
die geheel in de nieuwe orde zijn in
geleefd. Zij moeten dus, willen zij niet
geheel alleen staan, zich schikken in
dezelfde orde. Zoo worden, door aan
passing, veel van de oorspronkelijk meest
verdorven individuen na eenigszins lang
durig verblijf tot flinke burgers, die bun
best doen hun verleden uit te wisschen.
Eerst zoeken zij wel eens hun heil in
de vlucht; maar vluchtelingen worden
vervolgd en bestraft.
Wie niet werkt, krijgt niet te eten
wie lastig wordt, omdat hij noch wil
werken, noch hongeren, krijgt dwang
arbeid. Yroeg of laat, hetzij onderden
invloed der ordelijke kameraden, hetzij
door de ervaring, dat dezen het veel
beter hebben dan hij, ziet hij zelf in,
dat tegenstribbelen minder prettig is
dan zich schikken in de gegeven om-
boscb. Hjj schijnt niet jong meer te zjjn,
want het donkere haar, dat aan den nek
en de slapen onder den groenen, met een
zwarte hanenveer versierden hoed uitkomt,
heeft hier en daar een grjjze weerschjjn.
Zgn rgzige gestalte beiit echter nog de
slanke vormen, zgn bewegingen hebben
nog al de veerkracht der jeugd. Hjj is nog
niet ond, ten minste, nog lang niet oud
genoeg om geen wenschen meer te hebben.
Moedig en levenslustig schitteren de don
kerblauwe oogen onder de fijngeteekende
donkere wenkbrauwende fiere, vaste trek
om den welbesneden mond, die door een
in 't midden gekorten en aan de lange
punten spits gedraaiden knevel slechts licht
beschaduwd wordt, duidt een man aan,
die gewoon is te bevelen, en zelfs van het
lot gehoorzaamheid aan zgn wil te vor
deren.
De overste, Baron von Sonnenfels had
zich dan ook niet ov6r het lot te be
klagen; het had hem bjj de geboorte een
der beste namen, schitterende eigenschap
pen en een vrjj aanzienljjk erfgoed ge
schonken de traditiën zjjner familie hadden
hem een schoone loopbaan geopend; hg
was een man van voornamen stand, zeer
jong gehuwd geweest, met een vrouw, die
hem beviel, van adel en van vermogen,
ten minste wat men toen vermogen noemde.
Eenige jaren geleden was die vronw ge
storven dat was een zware slag, maar voor
het veerkrachtig karakter van den baron
toch wel te boven te komen, immers bleef
hem zjjn Doralinde nog over.
't Was alsof er een zonneschgn over zgn
gelaat zweefde, als bjj aan het meisje
standigheden en voegt zich naar de
geldende regelen. Een ambt, dat hem
op den duur ten deel valt, geeft hem
het gevoel van waardigheid en gewicht.
De republiek heeft haar eigen grond
rechten en wordt besiiurd door een
regeering met George aan het hoofd.
De geldmiddelen komen voor een klein
gedeelte voort uit den arbeid der kin
deren; hoofdzakelijk worden ze opge
bracht door de leden der vereeniging
Junior Republic Association
Hoe algemeen het streven heerscht
naar de instandhouding der orde blijkt
uit het feit, dat de ambten bij de politie
het meest gezien en gezocht zijn in
deze jeugdige republiek.
De arbeid der kinderen omvat alles
wat er in de republiek te doen valt.
De meisjes doen voornamelijk huisarbeid,
wasschen, strijken, naaien, koken enz.,
waarin zij door leeraressen worden on
derwezen. De jongens houden zich bezig
met metselen, teekenen, schoenmaken,
timmeren, boekbinden, barbieren enz.
onder leiding van deskundige volwas
senen in den landbouw krijgen zij les
van boeren uit de omgeving. Yoor hun
arbeid worden zij beloond met eigen
munten van de republiek.
De burgers gaan tot hun zestiende
jaar naar school, die behalve Zaterdags
en Zondags, van 10 tot 12 en van 1
tot 3 wordt gehouden en het leerplan
van de lagere school volgt. Daar naast
bestaat een soort hoogere school. Een
bibliotheek hiedt drtgiondisre gelegenheid
om te lezen, terwyi vfen aer uurger»
maandelijks een krant uitgeeft. Veel
wordt aan sport gedaanook is er een
militairkorps en een muziekkorps, een
postkantoor, een bank, een winkel, een
regeering, een parlement, alles als in
den staat der groote menschen, maar
geheel geregeerd door jongens, die alles
naar eigen inzicht bepalen, tenzij bij
hooge uitzondering de opperste macht,
George zelf, meent te moeten ingrijpen.
De groote grondstelling: „nooit luie
ren, doen wat goed is, het kwade ver
mijden," wordt ieder zooveel mogelijk
eigen gemaakt en werd door een „bur
ger" aldus uitgedrukt: „Bij ons ren
deert de boosheid niet." Dat de band
van de kinderen met hun vroegere ver
dorven omgeving los raakt hoemeer zij
inburgeren, spreekt van zelf.
Als de kinderen volwassenen zijn
geworden, worden zij bij ambachtslui
onder dak gebracht of elders in de leer
gedaan, doch door George en zijn vrouw
dacht, hoe zjj voor hem en voor de jongere
broers zusters zorgde, de honneurs van
zgn huis wist waar te nemen en voor zich
zelve niets verlangde, zoodat hg vrg, veel
vrger dan ooit, alles kon meedoen, wat
Prins George, die sedert kort den rang van
brigade-generaal te R. bekleedde, gaarne
van zgn vrienden zag, en wat den baron
dan ook volstrekt niet onaangenaam was.
Reeds op de krjjgsschool waren zjj onaf
scheidelijke makkers geweest, en ook na
nog stemden hnn neigingen in de meeste
opzichten overeen.
Juist is de baron aan een pad gekomen,
dat tns8chen slank opgeschoten, jonge beu
ken in het hart van het boscb leidt. Daar
is een goede jacht, hg kent het terrein 1
het behoort een oud vriend reeds
slaat hg het pad in, maar eensklaps wendt
hg zich om; sjjn vriend heeft de jacht
verpaeht, natuurlijk aan den meestbiedende,
zekeren mjjnheer Brann.
Br&unl Zoo kan iedereen wel heeten.
Een verachtelijke trek speelt om zgn mond;
niemand kent dien man, al heeft hg ook
overal zgn kaartjes rondgezonden niemand
weet ook, hoe hg aan zgn geld gekomen
is. Het optreden der familie, alles wat daar
van verteld werd, kenschetste zoo geheel
en al den men, wiens beschaving volstrekt
geen geljjken tred hield met zgn verwor
ven rijkdom, en deed vermoeden dat, even
als hg zich na niet ontzag, door belache
lijke aanmatiging en vleiende indringing,
met pracht en praal den grooten heer te
spelen, hg ook wel niet al te nauwgezet
geweest zou zgn hoe zich daartoe de mid
delen te verschaffen.
I
niet uit het oog verloren en desnoods
:in de kleine republiek weer opgenomen.
Onlangs heeft zich in een stad reeds
een vereeniging gevormd van oud-leden
dezer gemeenschap, die trouw de be
trekkingen met George onderhoudt.
Deze tracht nu eenige oud-kweekelingen
zoo te vormen, dat zij zelf aan 't hoofd
van nieuwe jongensrepublieken kunnen
staanhet is n.l. zijn plan, in elk der
Amerikaansche staten minstens één
Junior-republic te vestigen.
Buitenland.
Een telegram uit het Japanscbe hoofd
kwartier in Mantsjoerjje, ontvangen, zegt
dat de vjjand het westerleger aanviel nit
Woe-tsjen-tai; hg werd echter teruggeslagen.
Een Russische strgdmacht, ter sterkte van
200 infanteristen en 300 cavaleristen, ver
toonde zich den 9 en, uit de richting van
Tiao-sai-ton komende. De daar geplaatste
Japansche troepen sloegen den vjjandeljjken
aanval af, en de Rassen trokken met een
verlies van 60 man op Ma-tsjoean-tse terng.
Onze verliezen bedroegen 6 man.
Het gerucht, dat generaal Stoessel om
een wapenstilstand verzocht zou hebben,
wordt bevestigd. Maar naar Stoessel's be
doeling zou dat verzoek niets gemeen heb-
oen met de voorbereiding tot een overgaaf
van de vestinghet begraven der dooden
»op gronden van menscüeigiiüeiac worut
dcor den Russischen commandant als re
den opgegeven. Geen wonder dat de Ja
panners dat verzoek afgeslagen hebben.
De hooghartige weigering van Stoessel eeni-
gen tgd geleden, toen de Japanners hem
datzelfde verzoek deden, komt den beleger-
len te Port Arthur nu duur te staan. Yoor
zulke gpvallen geldt in den oorlog natuur
lijk: leer om leer.
»De voornaamste aaoeiljjkheid in de be
legerde stad zoo seint een correspondent
is voor 't oogenblik, ze in hygiënisch
opzicht goed in orde te houden. De typhns
blijkt een eren gevaarlgke vjjand te zjjn
als de belegeraar, de hospitalen zjjn vol
typhusljjders'le lucht wordt verpest door
de onbegraven ljjken die om de stad heen
liggen, en bjj gebrek aan goed drinkwater
wordt de ziekenlijst voortdurend langer.
Ran generaal Stoessel de bezetting goed
voeden en gezond houden, dan kan zgn
Neen, hg zon niet ontvangen worden,
al had hjj ook sedert vier weken da fraaiste
villa betrokken, vlak tegenover de villa van
*on Sonnenfels; al was hjj ook, wat heden
den baron inzonderheid ergerde, met een
paar Trakhener hengsten naar de jacht ge
reden, zooals geen van de heeren cavalerie-
officieren, zelfs niet Prins George en de
Baron von Sonnenfels, luitenant-kolonel bjj
het ***sta regiment hnzaren, te zjjner be
schikking had. Zoo'n parvenu!
Maar de overste heeft vandaag geen ge-
Ink; hos hg ook zgn gebied doorkruist, ner
gens vertoont zich wild, terwjjl aan de over-
zjjde telkens nieuwe schoten getuigen, dat de
kans zgn buurman, den parvenu, gunstig
is. Eu hjj wordt hoe langer hoe toorniger:
hg is niet meer alleen een vurige, trotsche
jager, hg is ook een vnrige, trotsche edelman.
Eindeljjk is er een geritsel in de struiken
daar omhoog, op ongeveer twee honderd
passen afstand, schiet een hert nit het kren-
pelhout te voorschjjn. Schuw en angstig
ziet het rond; scherp teekenen de fjjne
pooten, de slanke hals en de kop met prachtig
gewei zich af tegen den met mos begroeiden
stam van een onde denneboom.
Vergeten is wat den baron nog zooeven
verdroot; zacht sluipt hg nader, paf! het
dier springt hoog op, doet nog een paar
sprongen achterwaarts en ligt dood op den
grond.
Met een juichkreet snelt de jager op zgn
buit tos en juist was hjj er met zgn jacht
mes bjj neergeknield om het ontweien te
beginnen, toen er een harde vuist op zgn
schouder werd gedrukt.
Eindeljjk hebben we je dan«! klinkt
tegenstand nog wel eanigen tjjd duren.*
Deze opvatting van den toestand wordt
gesteund door al wat wjj in d»-n laatsten
tjjd uit en over Port Arthur gehoord heb
ben, en ze bewjjst genoegzaam. van hoe
groot belang, ook buiten redenen van mensch®
lievendheid om, een korte wapenstilstand
voor de belegerde Russen zjjn moet.
De Petersburgsche berichtgever van de
New-York Herald* licht to«, welke wjjzi-
ging het dichtvriezen ran de rivierm in
Mantsjoerjje in den militairen toestand
brengt. De zeer belangrjjke kwestie van
een voldoende overbrugging van de Hoen-
ho, de rivier bjj Moekden, heeft hare waarde
verloren. De Liao-ho, die de Japanners van
zooveel dienst is geweest voor het aanvoeren
van voorraden, zal binnenkort niet meer
open te houden en dns niet bevaarbaar
meer zjjn. En de Tai-tse-ho zal geen natuur-
ljjke bescherming meer voor Liao-jmg vor
men. (Evenmin dan toch als de Hoenho voor
Moekden). Alle berichten gewagen van vin
nige koude.
Een Russisch correspondent zegt dat de
Japanners zich geheel en al hebben inge
graven in uitgebreide verschansingen, die
met prikkeldraad beschermd zjjn.
De Japanners naoeten ruimschoots voor
zien zgn van schaspspelzen, die zjj vroeger
jaar iD, jaar uit op de markt van Nisji-
Nofgorod hebben opgekocht. Da Russische
sol iaten hebben daarentegen groot gebrek
aan deze warme kleedingstnkken.
Volgens ue >L/aujt
er te Dakar, waar Rodzjestwenski's divisie
thans ligt, een Russisch pantserschip. De
admiraal vertrok met 5 pantserschepon en
5 kruisers van Tandzjor in westelijke rich
ting, maar is te Dakar aangekomen met
maar 4 pantsersehepen en 5 kruisers.
Uit Irkoetek wordt gemeld, dat er thans
ruim 86,000 gewonden, meest van Siberische
regimenten, in de overkropt volle hospita
len tussehen het Baikal-meer en Moekden
liggen. De ambulancetreinen naar Rusland
zgn volkomen onvoldoende om verlichting
te brengen in dezen toestand. Men ver
wacht echter dat het halve aautal gewon
den binnen twee maanden naar het oor
logsterrein zal kannen teragkeeren, zoo
snel genezen enkele wonden van da kern
gezonde Siberische manschappen.
Naar de Daily Express dd. 13 dezer nit
Jinkou verneemt is Zaterdagavond langs
het hem op ruwen toon in oor.
In zgn jjver had de jager de zacht na
derende voetstappen niet gehoord, en ook
niet opgemerkt, dat het hert over de grens
gegaan was, waar nn vreemde heeren re
geerden in plaats van zjjn vriend. Maar
die aanraking en die woorden deden zgn
bloed koken.
Kerel, hoe dnrf jjj je vermetenriep
hjj uit. Meteen herkende hjj in den man,
die ondanks zjjn nieuwen boschwachtersrok
er eenigszins somher en verwilderd uitzag,
«en voormalig soldaat van zjjn regiment.
De baron was met hart en ziel officier,
hjj kende zgn volk nog, al lagen er jaren
tussehen, zooals hier het geval was. »Ken
je dan je kapitein niet meer liet hjj er
bedaard op volgen.
Maar kapitein von Sonnenfels was nog
driftiger geweest dan nu hjj luitenant-ko
lonel washg had zjjn ondergeschikten
niet al te zacht, soms zelfs wel wat onbil-
ljjk streng behandeld, wat hg trouwens
altjjd weer wist goed te maken. En al
vergaven zjj het hem daarom gaarne, ja,
al bleef von Sonnenfels desniettemin hun
lievelingsofficier want hjj had hart voor
zgn soldaten en nam hen voor zich in door
zgn altjjd vrooljjke luim en zgn goedhar
tige mildheid Karei Bitter had het hem
nooit vergeven, dat hg hem eens een on
rechtvaardig arrest had opgelegd, waardoor
hg een kermis in zgn geboorteplaats ver
zuimd en zgn eerste liefje, een aardig, rjjk
meisje verloren had.
(Wordt vervolgd).
iniiiwsnu
Naar het Duitsch
VAN
a iiiimimiiiw■imnnbi ii■mihiilil—iiiii n uw in ■■■■minwi—miinmm iiswswwi