Bel Land van (lensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
in het strijdperk.
Jachtwet en Arbeidswet.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 2380.
WOENSDAG 14 DEC.
1904.
Oorlog tusschen Japan en Rusland.
d£T Unq VAMiALTEN^
TOOK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonaementiprgi: per 3 maanden f 1.00.
franco per post zonder prjjayerhooging. Afsonderljjke
□nmmers 5 cent.
Adyertentiên yan 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/» ot. Groote lettera naar plaatarnimte.
Adyertentiên worden tot Dinadag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Of er tusschea deze wetten veel overeen
komst bestaat? Neen, integendeel schrijft
het Weekblad „Vooruitgang"; zij vor
men juist de grootst mogelijke tegen
stelling. Maar daarom leenen zij zich
en meer nog de toepassing harer
strafbepalingen niet minder tot ver
gelijking.
De grootst mogelijke tegenstelling,
zeiden wij. De Jachtwet een niet genoeg
te veroordeelen overblijfsel van middel-
eeuwsche opvattingen, de arbeidswet,
een hoogelijk toe te juichen uiting van
nieuw rechtsgevoelde eerste een over
bodig, ja geheel misplaatst stelsel van
hinderlijke verbodsbepalingen en dwin-
gelandjj, de tweede een nog veel te
beperkte bescherming van de maatschap
pelijk zwakken, die nog dringend uit
breiding behoeft.
De Jachtwet, een wet, die in het
belang van weinige aanzienlijke jacht-
lustigen, de wildplaag met zorg in stand
houdt en den landbouwer zoo goed als
voortdurend verbiedt op eigen grond
de vernielers van de vrucht van zijn
arbeid te dooden, de Arbeidswet, die
in het belang onzer geheele samenleving
den overmatigen of gevaarlijken arbeid
te keer gaat van vrouwen en kinderen
en deze personen dus tegen te harde
eischen van wien ook, beschermt.
Een wet die nog steeds een vloek
is, tegenover een wet, die meer en meer
een zegen moet en zal worden.
In het bizonder was het de toepas
sing der strafbepalingen, die wij wilden
vergelijken. Welnu, de uitgaven van
het Centraal bureau voor de statistiek
doen ons daarvoor leerrijke gegevens
aan de hand.
Allereerst omtrent de jachtwet. In
de laatste „Bijdragen tot de statistiek
van Nederland", afdeeling „Crimineele
statistiek", loopende over het jaar 1902
en in November 1904 verschenen, vin
den wij, dat er in 1902 ingevolge de
Jachtwet 7215 veroordeelingen plaats
vonden. Yan deze vonnissen luidden er
427 op hechtenis, 6788 op geldboete
of plaatsvervangende hechtenis. Yoegen
wij hier nu nog bij, dat van jachtwet
boeten een zeer groot deel niet pleegt
te worden betaald maar „uitgezeten",
wat uit den stand en de finantieele
draagkracht der veroordeelden zeer be-
FEUILLETON»
M. YON ESCHEN.
8)
Verder zullen wjj, natuurlijk, geen om
gang houden,* was alles wat de baron er
bovendien bjj het oversteken, van gezegd
had, alsof hg zichzelven en zjjn dochter het
onvermijdelijke wilde verlichten.
Nu zat Doraline in het salon der villa
Braun. De weelderige inrichting van dat
vertrek, boeide haar aesthetisch geoefenden
blik; maar zjj wist, dat al die pracht,
waarbjj hun woning, in weerwil van de
smaakvolle elegantie, die daar heerschte,
geweldig afviel, haar vader moest krenken,
en min of meer kwam er een gevoel van
wrevel tegen het geld der Brauus bjj haar
op.
De lang gewenschte bezoekers werden
met beleefdheden overstelpt. Doraline wist
niet wat haar daarin meer tegenstond, de
plompe slaafschheid of de opdringende vleie
rij zjj bewonderde haar vader, dat hjj dat
alles zoo bedaard verdroeg; maar weldra
ergerde zjj zich er over, dat hg, die haar
altgd als een ideaal van fgne beschaving
en ridderlijkheid was toegeschenen, nu bjjna
niet welgevallen de koketterieën van Bella
opnam, die even uitdagend onki=sch als
Btrjjdig met goede manieren waren, maar
waardoor zjj zich niettemin van het leeuwen
deel in het gesprek meester maakte.
grijpelijk is, zoodat dus de veroordee-
lingon die feitelijk op hechtenis te staan
kwamen veel talrijker zijn dan 427,
en met 2000 zeker nog veel te laag
geschat wordenen voegen wij er ook
nog bij, dat van de 7215 veroordeelden
er 388 waren jongens beneden 16 jaar,
2346 beneden 23 jaar, dan komt men
uit deze cijfers al aanstonds tot deze
beschouwing
In één jaar zijn er in Nederland
meer dan 7000 personen van hun beurs
of hun vrijheid beroofd, omdat zij het
waagden oogstvernielend gedierte te vel
len buiten jachttijd of zonder jachtacte
of ondanks heerlijk jachtrecht; omdat
ze dus, hetzij opkwamen voor de vruch
ten van hun inspanning, hetzij een brood
winning zochten door toeëigening van
wat niemand's eigendom is.
En onder die veroordeelden zijn er
zeker 2000, die om hun vergrijp de
gevangenismuren werden binnengeleid
binnengeleid in die atmosfeer van ver
derf, waar zoo menig veroordeelde on
bedorven zijn intree doet om het, na
goeden „leertijd", als candidaat-misda
diger weer te verlaten.
Want men bedenke, dat meer dan
2300 der in 1902 wegens jachtdelict
veroordeelden nog minderjarigen waren.
Waarlijk, als de staat aankweeking
van werkelijke misdadigheid bedoelde
terecht zou de jachtwet er een ver
nuftig middel toe heeten.
En thans de cijfers der Arbeidswet.
Daaromtrent vermeldt het Tijdschrift
van ons Statistisch bureau, dat in het
jaar 1904 2524 overtredingen werden
berecht. Niet, dat de Arbeidswet niet
meerdere keeren zou zijn overteden,
noch dat er niet meerdere processen-
verbaal zouden zijn opgemaakt; het
getal wil alleen zeggen, dat in 2524
gevallen van overtreding veroordeeling
gevolgd is.
Trekt men van dit getal nu af de
1220 gevallen, waarin de overtreding
slechts bestond in een niet behoorlijk
invullen van vereischte formulieren, dan
blijven er over 1300 gevallen van eigen
lijk aantasten van het weinige, dat de
bestaande Arbeidswet beschermen wil.
Zoo bestonden 112 overtredingen in
het doen arbeiden van een kind beneden
12 jaar. Als men daarbij in 't oog
houdt, dat, erg genoeg, het verbod niet
geldt voor land- en tuinbouw en veen
derij dat alle huisarbeid, waarbij schro-
Dit ergerde Nini ook, maar ook dit
laatste alleen.
Deze jong8 dame, die wel begrip had
van cbie in houding en toilet, maar al
zeer weinig van 't innerlijke moest weder
iets hebben, waarop zjj haar kwade luim
lucht kon geven.
Met een onbeschaamd minachtenden blik
begon zjj het eenvoudige, maar nette kleed
van Freule von Sonnenfels in oogen-
schouw te nemen, en dat dit haar bekoor
lijk stond, maakte juffrouw Nini nog wre
veliger.
Wel was 't haar vurig streven voornaam
te zjjn; maar toch haatte zjj de voorname
lieden ook, omdat zg hen moest vleien,
daar het verkeer met hen haar eerst zou
verheffen, en omdat zjj zich naar hen
moest voegen, esr zjj over hen kon heer-
schen. En in het pralend opsommen van
haar aanspraken en weelderige gewoonten
zocht zg nu en dan vergoeding voor
wat zg nog niet had, zooals men dikwjjla
ziet van hen, die zonler moeite rjjk zjjn
geworden, maar ook niets anders dan rgk.
Al meer en meer stonden die mensehen
Doraline tegen; haar vader had haar daar
eigenljjk niet moeten brengen, meende zg.
Maar hg moest van haar antipathie niets
bespeuren, en daarom was zg bigde, toen
Braun het voorstel deed om het huis eens
door te loopen en de paarden te gaan zien.
Natuurljjk was hier veel te bewonderen.
Al heeft men zelf geen goeden smaak, kan
men dieu met geld toch aan zich dienstbaar
naaken. Met behulp van den stoffeerder,
was de villa een juweel van sierljjke in
richting geworden. De paarden waren ook
prachtig; éénmaal slechts had de paarden-
melijke kinderexploitatie veelvuldig is,
er buiten valt; dat ten slotte een on
voldoende inspectiemacht waken moet
voor de naleving van wat dan wel ver
boden is dan geeft het getal van
112 veroordeelden zeker nog stof te
over tot onvoldaanheid.
Het verbod, vrouwen of kinderen te
doen arbeiden als regel vóór 5 uur 's mor
gens of na 7 (soms 10) uur 's avonds,
werd in hetzelfde jaar 816 maal over
treden.
Werd, wat een lichtzijde mag heeten,
voor het doen arbeiden eener vrouw
binnen 4 weken na haar bevalling
slechts één maal veroordeeld van
het doen arbeiden van vrouwen of kin
deren gedurende de voorgeschreven rust
uren werden weer 319 gevallen met
veroordeelend vonnis getroffen.
Maar nu de zwaarte der straffen,
Zet u schrap, lezer; bereid u voor op
het verhaal van den strengen arm des
gerechts.
Yan de 2524 overtredingen der Ar
beidswet werden er 444 met geldboete
van slechts 50 cents gestraft; met in
begrip dezer 444 werden er 1113 ge
straft met geldboete van f 1 of minder,
en 1575, dat is ®/s van alle overtredingen
met geldboete van f 2 of minder.
Slechts in 160 der 2524 gevallen
beliep de boete f 10 of meer.
Meer dan t 20 boete kwam slechts
16 maal voor. Hooger dan f 30 werd
in het geheel niet opgelegd.
En ten slotteveroordeeling tot hech
tenis wegens overtreding der Arbeids
wet heefttwee malen plaats gehad
Eens hechtenis van 2 en een keer van
5 dagen. Beide keeren geschiedde dit
nog door denzelfden kantonrechter. In
1902 kwam hechtenis zelfs niet één
maal voor!
7225 overtredingen der Jachtwetzij
worden gestraft met hechtenis in 427
gevallen, dat is bij 6 percent der over
tredingen.
2524 overtredingen der Arbeidswet
zij worden gestraft met hechtenis in 2
gevallen, dat is bij 0.07 percent der
overtredingenin 1802 zelfs bij 0
percent.
Zoo handhaaft men ten onzent de
wet, die het wild beschermt
En zoo handhaaft men de wet, die
vrouwen en kinderen beschermt.
Buitenland.
Een bericht uit Petersburg, dd. 11 dezer,
kooper de verzoeking niet kunnen weer
staan om den onwetenden sportman in den
nek te ziendie zweetvos, dien hjj hem
voor een goed rjjpaard had verkocht, had
een zaalrug. De cavalerist maakte den ren
tenier daarop opmerkzaam, en deze was
woedend, dat bg voor zjjn geld bedrogen
was.
»En als die jongen zich er nog maar
wat om bekommerde!* riep hjj toornig uit.
Die jongen was een jonkman van vier
entwintig jaar, die op dit en zoo me
nig ander punt volstrekt niet was zooals
zjjn vader hem wenschte. Hg stelde in 't
minst geen belang in sport,; hjj gaf niets
om vrouwen; geen balletdanseres van de
opera was het nog gelukt, zijn gemoedsrust
ie verstoren; hjj dronk ook niet, en dat
kon hg tcch zooveel doen als hg maar
wilde! »Och, wat zou ik hem niet willen
geven, als hg maar een gentleman wilde
zjjn!* zuchtte Braun senior, die zichzelf
geheel vergat in zjjn verdriet over zulk
een ontaarden zoon »al speelde hg ook,
zou ik met vreugde zjjn schulden betalen!*
Op een anderen tjjd zou de Overste von
Sonnenfels om deze definitie van een gent
leman gelachen of al naar zjju stemming
was de sabel getrokken hebbenmaar
nu boeiden hem slechts de laatste woorden.
Den vorigen avond had hg, als gewoon-
ljjk, in de sociëteit gespeeld, maar in zjjn
opgewonden stemming hooger dan ooit, en
voor de eerste maal had de fortuin hem
den rug gekeerd; voor de eerste maal staat
hg nu tegenover een werkeljjk deficit in
zjjn kas; hg is Baron Stein zes duizend
mark schuldig, die hg niet bezit.
Reeds lang WAren de inkomsten van
meldt; Een groot aantal studenten der uni
versiteit en leerlingen van andere hoogere
scholen hier, onder wie men vooral leerlin
gen opmerkte van het instituut voor ge
neeskunde, kwamen om elf uur Newsky-
Prospect op en wierpen het publiek oproe
rige proclamaties toe. Er waren er die rie
pen: weg met de autocratie! en:
De oorlog moet ophouden! Poli tie-agenten
te voet en te paard, gendarmen te paard
en in het verborgen opgestelde posten van
politie uit de naburige straten, overvielen
de manifestanten, deden een charge in wilden
galop ea joegen de menschen van den bree-
den weg in een vlucht van verbijstering onder
kreten van schrik de trottoirs op. Er volgde
een hard gevecht tusschen de politie en de
gendarmen eenerzjjis en de manifestanten
met het in verzet komende publiek ander
zijds. Daarop een groot aantal arrestaties.
Vjjftig menschen zjjn gekwetst. De betoo
ging heeft twee uren geduurd.
Na afloop der onlusten te Petersburg
sprak de correspondent der Standard daar
met een hooggeplaats staatsambtenaar. Deze
zeide, dat deze onlusten niets war«a ver
geleken bjj wat in de provincie is geb mrd.
b.v. in Wite"besk, waar drie regimenten aan
het muitan zjjn geslagen en vele dagen
lang de stad plunderden. De commandant
der stad, daarover uit Petersburg berispt,
pleegde daarop zelfmoord. In Wiasma heb
ben ook regimenten gemuit, en de winkels
geplunderd. Daarenboven zjjn de boeren
in de gouvernementen Jekaterinoslaf, Kazan
en Saratof in opstand gekomen. In hof
kringen wacht men angstig op dan afloop
van den strjjd tusschen de reactionnairen
en de hervorraingsgezinden. De tsaar aar
zelt, maar hjj zal, naar de ambtenaar (of
de correspondent) gelooft, eindigen met ten
gunste van de Mirski-partjj te beslissen.
Naar het heet, zal de keizer in de volgende
week op den Nikolaasfeestdag een oekas
uitvaardigen, waarin de hervormingen wor
den aangekondigd.
Verscheiden hooggeplaatste reactionairen
willen hun ontslag nemen, wanneer Mirski
aanbljjft; o. a. de gouverneurs van War
schau en Kief en het hoofd der politie te
Moskou.
Naar men uit Rome bericht, dreigt er
een nieuwe, algemeene spoorwegstaking.
Het spoorwegpersoneel heeft Giolitti voor
een eisch tot loonsverhooging gesteld, waar-
zjjn erfgoed benevens zjjn traktement ge
bleken niet toereikende te zjjn voor zulk
een leefwjjze als de baron overeenkomstig
zjjn stand en de toenemende weelde van
den laatsten tjjd voor zich vorderde. De
eene som na de andere was op zjjn bezit
ting opgenomen; met zjjn gelukkig, lucht
hartig karakter had de overste zich altgd
gemakkelijk over zulke onaangename oogen-
blikken heengezet en de zorgen van het
tegenwoordige in slaap gewiegd met de
hoop, dat met een nieuwe bevordering ook
de verwachte verbetering komen zou.
Sedert de laatste jaren behoorde de bezit
ting hem nog in naam toe, omdat hg die
niet mocht verkoopen. Maar bjjna niemand
wist er van. De overste was veel te trotsch
dan dat hg iets van zjjn omstandigheden
zou laten big kende meeste verbaasden zich
er over dat hg toch veel rjjker was dan
men gedacht had, en enkel waren benieuwd,
hoe lang von Sonnenfels het nog wel zou
uithouden. Wat hemzelf betrof, zjjn luchtig
karakter liet hem niet in den steek: nog
één rang hooger, en alles zou wel weer in
orde komen! Intusschen schikte hg zich,
zonder in zjj a leefwgze buitenshuis iets te
veranderen, stilzwggend en zonder morren,
in de bezuinigingen, die Doraline, meer
vermoedende dan wetende, in het huishouden
invoerde; want hg was veel te trotsch om
zelf zjjn dochter zjjn toestand te bekennen,
en te riddelgk om tegenover een dame, al
al was die ook zjjn dochter, gemeljjk te
zjjn. Maar hg was toch een mensch en
een man, en de knellende verlegenheid,
waarin hg zich nu bevond, lag hem zwaar
op het hart.
Speelschulden zjjn schalden van esr; zjj
mee 44 millioen lire gemoeid zouden zjjn.
De regeering zou als antwoord een wets
ontwerp gereed makeu, „dat een spoorweg
staking tot een misdrjjf stempelt en straf
baar stelt, zooals de Nederlandsche wet
het doet."
De Peterburgsohe correspondent van het
Petit Journaal seint, dat er een beweging
op touw is gezet om de terugroeping van
admiraal Rozjestwenski's eskader te ver-
krjjgen, dat, naar men vreest, niet tegen
de Japanners op kan. De correspondent
van de Echo de Paris bevesti/t dvn kommer,
dien men te St. Petersburg gevoelt over
het lot der Oostzee-vlo >t, nu le vloten van
Port Arthur en Wladiwostok hebben afga-
daan en Togo's vloot volkomen strjjd vaar
dig is. Deze correspondent beweert te kunnen
zeggen, dat reeds tot terugroeping is be
sloten.
De Petersburgsche correspondent van de
Daily Expres, die ook gewaagd heeft van
de in zekere kringen te Petersburg bestaande
neiging om de Oostz-fsmiMw-len terug te
roepen, seint, dat all* oericht-ii o»-r de
vorming van een derde Oostzee eska ler niet
dan gissingen zjjn. »Er is geen derde es
kader, dat de moeite van 't uitzenden waard
zou zjjn, en de Rassen kunnen het ook
binnen een maand niet maken. Wat de
Zwartezee-vloot betreft, ook al werd aan
deze vloot de doorvaart der Dardanellen
toegestaan, dan zou ze toch weinig gevechts-
waarde hebben.*
Volgens een ambteljjk bericht uit Port
Arthur, dd. 10 dezer, zjjn er vier linieschepen,
twee kruisers, een kanonneerboot en een
torpedotransportschip volkomen ontredderd.
Verdere beschieting van de Russische vloot
is onnoodig. Na wordt de stad beschoten,
waaraan zware schade wordt toegebracht.
De Daily Mail* verneemt uit Tokio, dd.
12 dezer: Een officier, die pas te Modzji
terug is gekeerd, zegt dat er, bg gelegen
heid van den wapenstilstand op den 9den
dezer, duizend Russische ljjken geteld zjjn
in den omtrek van den Berg van 203 M.
Ofschoon kapitein Klado met zjjn arti
kelen over de Zwartezee-vloot een berisping
en gevangenisstraf heeft opgeloopen, maakt
het »Nowoje Wremja* nn weer een be
schouwing van hem openbaar, dezen keer
moeten op den dag betaald worden! Waar
hg die som vandaan moest balen wist hg
nog niet; hjj was huiverig voor den ban
kier, die mocht hem eens weigeren; nog
hnireriger was hjj om naar den Jood te
gaandat zou het begin van het einde zjjn,
als er niet toevallig een fortuintje tusschen-
beide kwam.
>Gjj zjjt toch een gelukkig man liet
hij zich in zjjn gedachtenloop ontvallen
»men zon bjjna wenschen zaken te doen
in plaats van het zwaard te voeren
hier speelde echter weer esn trotsche, spot
tende trek om zjjn lippen.
De rentenier was een man, die de wereld
kendehjj wist, dat de glans van het offi
ciersleven, evenals dat van den adel, veelal
maar een sehjjn isdat dikwjjls de nood
al de trotschheid, al de eer van dien be
voorrechten stand overboord werpt, om maar
de wezeDljjke waarde van het leven, in zjjn
stoutste hedendaagsche beteekenis, tot eiken
prjjs te verkrjjgen.
Hg zag den baron scherp aan; diep in
zjjn zwarte oogen glinsterde iets, maar zoo
verborgen, dat men het nanweljjks bemerken
kon. »Zaken doen ja, vroeger heb ik
hard gewerkt,* verklaarde hjj rondnit; «te
genwoordig speculeer ik alleen maar! Dat
is ook een sport en wel een, waarbg
de kansen te berekenen zjjn, als men de
omstandigheden met een juisten blik weet
te overzien. Een sport, waarvoor men zich
terdege moet voorbereiden, en die naar ik
meen, wel met het zwaard te vereenigen is.«
Nooit in zjjn leven had de baron het
beursspel in een zoo gunstig licht gezien.
(Wordt vervolgd).
IMI
Naar het Duitsch
VAN
•jz.XZ*.