Het Land van Heosden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
In het strijdperk.
M 2401.
De Ouderdom.
Uitgever: Li. J. 7E1BMAH, Heusden.
ZATERDAG 25 FEBR.
1905.
UHötolALTE^
TOOK
Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnemestiprp: per 8 maanden f l.OÖ.
franco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentien van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letten naar plaateruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
De beroemde geleerde Elias Metsjm-
kof heeft onder het opschrift „De Ouder
dom" een studie in het licht gegeven,
waarvan het tijdschrift „Wetenschap
pelijke bladen" een vertaling bevatte en
waarin ons een overzicht wordt gegeven
van den tegenwoordigen stand onzer
kennis omtrent den ouderdom.
Vooraf geeft de schrijver een schets
van de gebreken des ouderdoms, niet
alleen van lichamelijken, maar ook van
geestelijken aard.
De ouderdom is een tijdperk in ons
leven, dat vol is van de sterkste tegen
strijdigheden. Aan den eenen kant be
zielt ons het verlangen om te leven,
te werken, te beminnen, en daartegen
over staat de onmogelijkheid om die
wenschen te verwezenlijken. Wat is dan
toch wel het kenmerkende van dat zoo
ongelukkig tijdperk van 's menschen
leven
De verzwakking in den ouderdom,
die met den dood eindigt, is niet zoo
zeer het gevolg van de slijtage der
cellen van ons organisme, als wel dóix-
van, dat het voortplantingsvermogen
der cellen beperkt is en eindelijk niet
meer voldoende om de geleden verliezen
te herstellen.
Het feit, dat bij verschillende soor
ten en wezens ouderdom op zeer onge-
lijken leeftijd een aanvang neemt, moet
tot bet besluit leiden, dat ook hierin
niet van een onomstootelijke wet moet
worden uitgegaan, maar van de gege
vens in elk individu, mensch, dier of
plant aanwezig.
Dat de haren hun kleur verliezen is
een gevolg daarvan, dat een groote hoe
veelheid cellen in beweging komen, die
de kleurstof opnemen en wegvoeren.
De atrophie (verslapping) der spieren
wordt veroorzaakt door een vermeer
dering der kernen en van de stof die
hen omgeeft. Evenals er bij het grijzen
cellen zijn, die de kleurstof vernietigen,
evenzoo verslinden, om zoo te zeggen,
bij de spieren de vermeerderde elemen
ten het samentrekbaar weefsel. In het
been van den grijsaard wordt de been-
derenstof vernietigd door reusachtige
cellen. Bij de atrophie dezer organen
is dus het algemeen verschijnsel waar
het op aankomt, de vernietiging van
de deelen die nuttig zijn voor h9t orga
nisme, door beweegbare cellen, die veel
FEUILLETON.
M. VON ESCHEN.
28)
Neen bet ging toch nietl En evenwel,
van het eerste oogenblik af dat hg dat huis
had betreden, had ook de rgkdour, die daar
heerschte, hein verstrikt. De eene hartstocht
had den anderen, oin naar zjjn lust en zin
te kunaen leven, gevoed, evenals een be
kwaam mineur onmerkbaar doch zeker den
grond hoe lanaer hoe meer onderrujjnt.
Nu kwam Philip Braun aan het open-
leggen van zjjn omstandighedendaarbjj
week zjjn schroom en was hn weder zich
zelf.
De baron was ock weer bjj de zaak. Nog
geen jaar geleden, zou hg dezen minnaar
door zjjn knecht de trap hebben laten af
smijten, maar nu had hg op dat punt an
dere inzichten: de jonge Braun was een
schitterende partjjl
Natunrljjk had hg geen lust de zwager
van zjjn schoonzoon te worden, die familie
betrekking was te belachlgk en belache
lijkheid kon hg niet verdragen. Maar hg
bezat nog genoeg edel gevoel, om het geluk
van zjjn dochter niet in den weg te willen
•taan, al moest daarvoor zichzelf ook
achterstellen. Eene rjjke partg is tegenwoor
dig immers een geluk voor een arm meisje 1
»Ik zal er met Doraline over spreken;
zjj^alleen heeft hier te beslissen.* De Overste
overeenkomst met elkaar hebben. Het
zijn vraatzuchtige cellen, die zich mees
ter maken van de kleurstof der haren,
anderen vernietigen de stof der beende
ren, weer anderen verslinden de samen-
trekbare stof der spieren.
Men kan zich gemakkelijk ervan over
tuigen dat die werking der eetcellen in
de meest verschillende organen van den
grijsaard plaats heeft. Men vindt haar
in de hersens, waar zulke cellen bezig
zijn de edelste bestanddeelen van ons
organisme te vernietigen. In de nieren
en de lever treft men opeenhopingen
van eetcellen aan, die de afscheidende
cellen dier organen doen verdwijnen, en
daardoor hoogst belangrijke verschijnse
len van atrophie te voorschijn roepen.
Nadat zij de edele deelen van het
organisme, zooals de cellen der zenuwen,
der nieren en der lever vernietigd heb
ben, blijven de eetcellen op hun plaats
en vormen daar bindweefsels, zonder
dat zij ooit bij machte zijn de rol over
te nemen van de kostbare cellen die
verdwenen zijn. Op die wijze ontstaat
de verharding van de organen bij den
grijsaard, de voornaamste oorzaak van
ons vroegtijdig verval. De studie van
de verschijnselen, die den ouderdom ver
gezellen, bewijst dus dat zij veroorzaakt
worden door een cellulaire werking, die
de vernietiging van edele deelen en de
heerschappij der eetcellen meebrengt.
Deze iaatsten, die in den normalen
toestand den rol spelen van verdedigers
van het organisme tegen de aanvallen
der microben, eindigen met zich meester
te maken van zijn nuttigste deelen. Er
gebeurt tijdens den ouderdom van ons
lichaam iets dat vergeleken kan worden
met datgene wat in den ouderdom van
sommige volken plaats grijpt, wanneer
namelijk het leger, dat oorspronkelijk
bestemd was om den staat te verdedigen
tegen buitenlandsche vijanden, zich tegen
zijn eigen medeburgers keert.
Metsjnikof heeft getracht aan te too-
nen, dat de theorie omtrent den ouder
dom, waarbij een zeer overwegende rol
wordt toegeschreven aan den aanval
der eetcellen op de edelste deelen van
ons organisme, veel meer is dan een
gissing, en op talrijke en juiste gege
vens berust. Het zou hoogst belangrijk
zijn, zegt hij, als wij dieper konden
doordringen in de oorzaken van het
drama, dat in het binnenste van ons
organisme wordt afgespeeld en zulke
hoogst ernstige gevolgen heeft. Onge
lukkigerwijze is de wetenschap niet ver
von Sonnenfels stond van zjjn plaats op
Philip Braun gevoelde, dat hem zgn af
scheid was gegeven.
Allesn een lichtroods rand om de frissche
gewasscben oogen duidde aan dat Doraline
geweend haddiep boog zjj het hoofd over
haar werk, hoe weinig haar stemming ook
pasts bjj de rococo-figuurtjes, die zg schil
derde: dartelende en stoeiende knapen en
meisjes. Maar toch moest: zg zich bejjveren
om zoo verleideljjk mogelgk op het blauw
satjjn te tooveren. Koenraad had gedreigd
zjjn vader te zeggen dat hjj tegen Pink
steren het beloofde matrozenpakje wilds
hebben. Alexe was gegroeid en er moest
nieuw ondergoed en kleeren voor baar ge
kocht wordende winter bad, natunrljjk,
ook veel geld gekost, waartegen al haar
moeite, haar sparen en bezuinigen niet veel
meer dan een druppel water op een gloei-
ecden steen was.
Drukkender dan ooit gevoelde het meisje
de macht der omstandigheden. Ach, mocht
zjj weder eens onbezorgd het leven inzien,
haar neiging volgen, schilderen wat haar
beviel, lezen waarin zjj belang stelde, ook
een toilet naar haar smaak kunnen kiezen,
vrooljjk in gezelschap zich verheugen de
eerste te zgn, zich al die kleine grillen ver
oorloven, onbeteekenend voor een ander,
die ze niet keat, maar een gemis voor ieder,
die er aan gewoon is. Ja, zjj was dat wer
ken voor geld moede; dat moeten, altjjd
weer hetzslfde, dreigde haar tegen haar ge
liefde kunst te makenja, zjj zou wel
zg zou wel Maar voor 't oogenblik kon
zjj slechts weenen!
Voor de eerste maal gevoelde zjj in haar
hart een verlangen om rjjk te zgn, rjjk en
genoeg gevorderd om den onderzoeken
den geest tevreden te stellen en iets
meer te geven dan gissingen.
Dit echter kunnen wij gevoegelijk
aan de geleerden overlaten. Wij ves
tigen ten slotte de aandacht op de lossen,
waarmede professor Metsjnikof zijn stu
die, waarvan wij uit den aard der zaak
slechts een onvolledig uittreksel konden
geven, besluit. Het is een les van hooge
wijsheid, dat hij ontleent aan een hoog
geacht geneesheer te Londen, dr. Weber,
die zelf zeer oud is en kort geleden de
middelen heeft opgesomd om zijn eigen
leven dragelijk te maken en voor zijn
talrijke patiënten de kwalen van den
ouderdom te verzachten.
„Men moet zijn organen zoo krachtig
mogelijk houden. Men moet ziekelijke
neigingen opsporen en bestrijden, zoo
wel die welke erfelijk zijn, als die, welke
men in den loop van zijn eigen leven
verkregen heeft. Men moet matig zijn
in het gebruik van spijs en drank, even
als in andere lichamelijke genietingen.
Zoowel in als buiten de woning zorge
men voor züivere lucht. Eiken dag, on
verschillig hoe het weer moge zijn, moet
men lichaamsbeweging nemen. In vele
gevallen moet men gymnastiek der
ademhalingsorganen verrichten en wan -
delingen doen ook op stijgende wegen.
Men ga vroeg naar bed en sta vroeg
op; men slape niet langer dan zes of
zeven uur. Eiken dag neme men een
bad of wasscbe het lichaam, hetzij met
koud of warm water, al naar ieders
gestel, somstijds kan men beurtelings
warm en koud water gebruiken. Regel
matige arbeid en inspanning van de
hersens zijn noodzakelijk. Men streve
naar kalmte van gemoed, trachte het
leven te genieten en zoeke een opge
wekte levensbeschouwing. Aan den an
deren kant bestrijde men zijn harts
tochten en beheersche zijn zenuwen.
„Eindelijk is er een vasten wil noo-
dig, die den persoon dwingt zijn ge
zondheid te bewaren en alkoholische
dranken en andere opwekkende mid
delen te vermijden."
Het recept is eenvoudig en weinig
kostbaar. Het is slechts de „durf" om
het aan te pakken.
Buitenland
De toestand in Rusland.
Een revolutionair moet aan een corres
pondent van de Matin hebben medegedeeld
vrijDan, dan wie weet haar ge
dachten zwierven af naar den altjjd nog
beminden jongeling dan, o zeker zou
hjj hier den «lans en de pracht vinden,
waarvoor zgn kunstenaarshart altjjd zoo
gevoelig was geweest en het nog meer ga-
worden was; dan zou sjj hem te gemoet
kannen tred*n in een kostbaar, schitterend
kleed, in een onverstoorbare goede luim,
zooals zjjn genie tot scheppen behoefde, dan
zou hjj haar liefhebben zooals verder
kwam Doraline niet. Terwjjl zjj in die
stemming was, trad de baron de kamer
zjjner dochter binnen. Verbaasd, bjjna ba-
leedigd, hoorde zjj zgn boodschap aan.
•Nooit !c Huiverend bedekte zjj het
gelaat met de handen.
Om 's Hemelswil!* verschrikt boog
hjj zich over haar heen »heb ja zoo'n
afkeer van dien jonkman?*
Als wezenloos staarde Doraline voor zich
nit. »Ja!« antwoordde zjj. Ditmaal gold
het niet Philip alleen; maar zgn kwaad
gesternte wilde, dat hjj haar weder de ver-
persoonlijkisg werd van alles wat zjj haatte
en vreesde. En afwerend hief zjj weder de
hand op.
•Nooit!*
De Overste von Sonnenfels had zgn
plicht gedaan. »Het spjjt mjj,« was het
eenige, wat hjj zeide.
Opeens sloeg zjj haar armen om zgn
hals. »Papa,« riep zg uit, >nu geen zoo
genaamde leugen om bestwilzeg mg open
en eerljjk de bittere, harde waarheid. Hebt
gg een reden om dat huwelgk te wenschen?*
•Neen,* klonk het op vasten toon tot
antwoord. «Integendeel.*
•Goddank l« zeide de baron, bjj zichzelf,
dat de volgende week in Rusland de alge-
reieene werkstaking zal uitbreken. Alles
daarvoor is in bijzonderheden geregeldde
stakers zullen thans gewapend zgn. la het
voorjaar zal een opstand der boeren volgen,
welke ten doel heeft zich meester te maken
van den grund, die thans nog aan de groote
kapitalisten toebehoort, en wanneer de re-
geerieg die beweging tracht te onderdruk
ken, zullen de boeren nog verder gaan en
is een groote revolutie onvermijdelijk.
Men heeft nog niet de minste aanwijzing
omtrent de identiteit van den moordenaar
van grootvorst Ssrginsde man weigert
elke inlichting. Maar mag men de uitteraard
niet zonder eenig voorbehoud te aanvaar
den berichten over hem gelooven, dan is
h<j overigens spraakzaam geno-g. Hij noemt,
zjjn cipiers »arme kerels* en drukt zgn
medaljjd*n ait over het »gewurm« der over
heid tegen de revolutionairs beweging. Hjj
verklaart dat alle nieuwsgierige vragen hem
slechts een glimlach afpersen en dat hg
niets meer zal zeggen dan hjj zelf goed
vindt. Zjjn daad is geweest een gevolg van
zjjn plicht om een verdrukt volk te helpen
redden en vóór grootvorst Ssrgins voor altjjd
te ruste is gelegd zullen er nieuwe slacht
offers gevallen zjjn. De grootvorsten hebben
jaren lang alle wetten van betameljjkheid
met voeten getreden en den zwakken wil
des Tsaren voor hun eigen zelfzuchtige
oogmerken geëxploiteerd. Hjj wist wel, dat
d« Tsaar enkel het werktuig der grootvors
ten was en daarom zou de revolutionaire
partg den Keizer van al die booze geesten
bevrjjden, Dat was de eenige weg om Keizer
en volk voor verdere rampen te behoeden.
»Wjj zullen, verklaarde hg, den Tsaar be
vrjjden in de hoop, dat hjj eenmaal zich
bjj onze beweging zal aansluiten en het
hoofd worden van f en nationalen regee-
ringsvorm naar Westersch model. Politie
noch spionnen zullen echter in staat zgn
om hen te beschermen, die door Gods wil
ten doode zjjn opgeschreven*.
Uit verschillende aanwjjzingen bljjkt, dat
de moordenaar een man van goede opvoe
ding is; men merkt het aan zgn manieren,
zgn onderkleading, zgn spraken.
De koetsier van Sergius is Dinsdag aan
zgn wonden bezweken.
Te Soechoemkale (Transkaukasië) is een
algemeene werkstaking uitgebroken. Ten
gevolge van de dreigementen van de drjjvers
bigde dat hjj tegenover die reine oogen,
die hem zoo oprecht aanzagen, ten minste
op dit punt niet behoefde te liegen.
•Goddank!* Het was Doraline alsof haar
een rotsteen van het hart was gewenteld;
toen ging zg weder met haar werk voort.
De Overste von Sonnenfels moest nog
een weinig tjjd van beraad nemen, alvorens
hg kon beslissen hoe hg verder zou han
delen; daarna richtte hjj zich met een krach-
tigen ruk in zjjn gewone houding op, en
vastbesloten «ing hjj den volgenden ochtend
naar de villa van den rjjken man.
Vertrouweljjk en op vriendeljjken toon
deelde hjj den jongen Braun de kiesche
zaak mede, zeggende, dat de liefde een
wonderljjk ding was, nog grilliger dan een
mooie vrouw; dat Doraline hem niet be
minde, maar dat de vriendschap tnsschen
hen er niet onder ljjden mocht. Open en
rond, vroeg hjj daarop Braun senior om
de hand zjjner dochter.
Papa Braun was, natunrljjk, verrukt dat
zgn lievelingsweusch dan toch vervuld werd,
want Bell, zooals hij haar noemde, was
eigenljjk zgn lieveling. Flip zou wel een
auder meisje vinden 1
Fatsoenshalve verzocht hg voor zjjn doch
ter eenige dagen tjjd tot bedenken. Hjj
was toch zeker van den baron! Hjj had
zelf zoo lang moeten wachten eer de kriu*
gen der elite voor zgn familie geopend wa-
ren en het doet iemand toch goed zich
ook eens een persoon van beteekenis te
gevoelen l
Bella behoefde zich niet lang te beden
ken. De jonge Romberg beviel haar, wel
is waar, zeer goed, maar de baron niet
slechteigenljjk bevielen alle mannen haar,
werden de winkels gesloten. Voerlieden zoo
min als schuitenvoerders zjju te krjjgen. Er
is geen brood, geen vleesch en geen andere
eetwaar te koop. Onder militaire bescher
ming zgn twee vleeschwinkels geopend. Op
straat loopen vele werkloozen, en overal
ziet men soldaten. Vele inwoners ljjden
honger. De leiders van de arbeiders beloven
echter dat de staking spoedig gedaan zal zgn.
Uit Warschau wordt aaa de Presse ge
meld dat een officier vau de ruiterjj die
bekend stond om zgn wreedheid bjj de be
teugeling van de jongste troebelen, op straat
is gevonden met een dolk in zjjn keal. Op
het ljjk lag een kaartje met het opschrift
nummer 1.
Een ander telegram uit Warschau meldt:
De trein-n komen bier ledig aan en veel
burgers verlaten de stad. De spoorwegbe
ambten verwachten binnenkort een algeheele
ontreddering van het verkeer. In de buurt
der scholen komen voortdurend relletjes
voor, en men heeft zelfs kinderen opgesloten
in de gevangenis.
Donderdag werd gemeld:
Het spoorwegverkeer te Warschau staat
geheel stil, geen trein rjjdt er meer naar
Duilschland of Oostenrjjk. De Weensche
trein, die om halfeen gistermiddag moest
vertrekken, kon al niet meer weg. De sta
kers van den Warschau-Weenen-spoorweg
posteerden zich voor de locomotievenlood-
sen en beletten, dat de machines naar buiten
kwamen. Den gebeelen dag hadden er drukke
sauiensprekingen tnsschen directie en sta
kers plaats. Op andere ljjnen duurt de sta
king voort of breidt zjj zich uit.
De stakers te Waischau aloeg«n Don
derdagavond tot daden van geweld over.
Zjj vernielden het groote schakelbord op het
station buiten de stad en sneden bovendien
nog verscheiden telegraafdraden door.
In de benedenstad zgn erge onlusten uit
gebroken. Er zgn troepen ter beteugeling
aangekomen.
De arbeiders aan de gasfabriek hebben
het werk gestaakt.
De correspondent van de Daily Telegraph
seint nit St. Petersburg, dat de regeering
het volk tracht op te zetten tegen ds ont
wikkelde klassen, en de politie in 't bjj zon
der de arbeiders tegen de studenten ophitst.
Dezen dreigen hnnnerzjjds met een gewel
digen boerenopstand tegen den landeljjken
adel, met moord op grooten schaal en ver
als zjj maar knap en galant waren. Felix
had haar eens gekast het was niet meer
dan natunrljjk dat zjj zich kusien liet en
weerom kuste, daarom trouwen daar
dacht zjj niet aan. Neen, dat was geen
partg. Barones von Sonnenfels, de vrouw
van een kommandant, een generaal, een
excellentiedat klonk eerst goedIn haar
verbeelding zag zg reeds al de gedecoreerde
oude heeren en deftige oude dames, die
haar menigmaal deden gevoelen, dat papa
met noten en citroenen had geloopea, voor
de jonge mevrouw buigen; zjj lachte!
De jonge dames zouden ook beleefd moeten
zgn, al berstten zjj ook van afgunst en
ergernis; zjj lachte nog meer! En de heeren
luitenants die zouden de vrouw van
hun hoofdofficier aanbidden; overal zou zjj
de eerste zjjn dat zou een heerljjk leven
wez9n! Zg klapte ia de handen. En Felix
ja, dat was jammer. Maar vooreerst
was hjj nu op reis, en als hg terugkwam,
kon hg immers haar cavalier big ren. De
groote dames in de Frausche romans hadden
allen een cavalier.
•Zeker, papa, heel graag wil ik den
overste nemen,* verklaarde zg terstond met
een lachtig hart.
•Zou je geen last van de kinderen heb*
ben?* vroeg mevrouw Braun.
De kinderen ja, daaraan had Bella
nog in 't geheel niet gedacht. Maar op dat
punt was zg veel meer vrg van vooroordeel
dan haar moeder, die zich nog maar niet
van het klein burgerljjk begrip van plicht
en verantwoording kon losmaken.
Naar het Duitsch
VAN
mmammm em mi
-TfiTiriTonrii—mianmnnfiwi 'nwsisriiii mww—fii mi in m iin un
Wordt vervolgd).
WÊÊ