Hel Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Ertea iet goeiejokbpw tepstaiers.
la het strijdperk.
Uitgever: L.. J. YEETRMAN, Heusden.
M 2413.
ZATERDAG 8 APRIL
1905.
LAN0 VAN ALTEN/-
VOOS
Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.06.
franco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentien van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 1l/t °t* Groote lettere naar plaatsruimte.
AdvertentiSn worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Als we in dezen tijd de verschillende
sprekers hooren op politiek gebied, in
dezen tijd vooral, nu het weer loopt
tegen de verkiezingen, staan we ver
baasd over de uitingen van vele dezer
sprekers tegenover de tegenpartijdeze
heeft niets goeds gewrocht en beloven
niets goeds voor de toekomst, in één
woord deze wordt zooveel mogelijk
zwart gemaakt.
Alléén de eersten hebben het ware,
wat de andere doet deugt niet, al is
het gord.
Een mooie gelijkenis hierover lazen
wij in een onzer dagbladen:
„"Wat is onkruid?"
„Alle kruid, dat niet is opgegroeid
in mijnen tuin".
„Maar bij uwen buurman wordt het
zelfde kruid gekweekt, dat groeit iu
uwen tuin
„Onmogelijk. Als mijn buurman dat
kweekt, is het namaaksel. Ik alleen
heb het echte".
Is dit goed te noemen? Neen, het
is juist het tegendeel. Zij, die alles wat
de tegenpartij doet in een kwaad dag
licht stellen, en zeggen dat alleen het
kruid van hun tuin echt is, en dat
van buurmans tuin voor onkruid uit
maken, handelen niet edel.
Dit kwaad vertoont zich niet echter
alleen bij verkiezingen, maar openbaart
zich bij allerlei gelegenheden.
Zoo doen op het gebied van het
staatsleven menschen, die, aan welke
zijde zij ook staan, beweren hun vader
land, zoo doen leden en leiders van
verschillende kerkgenootschappen, die
allen zeggen den godsdienst lief te
hebben.
Dat een mensch op staatkundig, maat
schappelijk of godsdienstig gebied eene
overtuiging zich verwerft door ernstig
nadenken, wie zal dat niet goedvinden
Te minachten zijn zij, die eenvoudig
voortloopen aan een door anderen ge
vlochten leiband, of die eigenlijk het
leven leiden zonder zich daarover te
bekommeren, alleen maar denkende aan
wat er te eten of te drinken valt, hoe
men zich er het handigste en voordee-
ligste doorheen zal slaan.
Maar moet dat nu, waar men zich
zulk een overtuiging heeft verworven,
noodwendig leiden tot het miskennen
van al het goede, dat bij de andere
partgen of richtingen te vinden is?
FEUILLETON.
M. YON ESCHEN.
40)
>0, Doraline zuchtte hjj onwillekeurig,
lig had haar iu lang niet gezienhoe
gaarne zon bjj in haar nabjjheid geweest
zjjn; dan, meende hg, zon alles hem wel
lichter zgn gevallen, dan zou haar hart
wel een woord van troost voor hem gevon
den hebben
En met de gedachte aan haar rees ook
de herinnering aan do kleine Marie in hem
cp. Dien ochtend had hg het meisje nog
gezien zjj was, evenals hg, bg haar oom,
den ongelnkkigen stoker, getelegrafeerd,
die niemand anders op de wereld bezat
daa zgn zuster en haar kinderen.
Zjj was weer gezond en sterk geworden,
en de arm, dien hg geheeld had, was weer
krachtig. Ernstig had het meisje haar oom
berispt over zgn vloeken op het noodlot
en de hartvochtigheid van rjjkelui, en hem
getroost met de verzekering, dat zg bg
hem wenen en vcor twee werken zon.
En de gestalte van de kleine, nn eigenlijk
groot geworden, Marie verzoende den jongen
dokter eenigzins met zgn dageljjksch werk.
Zg had hem ook haar groeten aan de
lieve freule opgedragen, en hem verzocht
haar te zeggen hoe het met hen gesteld
waa; ale de nood kwam zou zg wel hulp
Zoo iets getuigt niet alleen van blinde
vooringenomenheid, maar ook tevens
van onjuiste waarneming.
Wij zouden daarom allen, die hun
partij of richting liefhebben den raad
willen geventracht ook het goede op
te zoeken bij de tegenpartij.
Zoek het goede!
Dat is een bron van genot. Of zou
niet elke vonk van warme liefde voor
staat en maatschappij, opgemerkt bij
de tegenpartij, ons vreugde verschaffen?
Het is zoo heerlijk bij menschen, die
in menig opzicht ver van ons staan,
op te merken den zedelijken ernst, den
ijver voor wat zij goed noemen, de
liefde voor waarheid en recht. Dat te
zien, doet aanstonds bespeuren dat hooge
en heilige dingen ook hen voor oogen
staan, het leert ons dat wij niet
onder vreemden verkeeren, als onze
voet zich zet op hun weg.
Daarmede is al dadelijk ook de klove
vernauwd, die ons van hen scheidt en
wordt binnengehouden menig woord,
dat bij den strijd, die tiisschen hen en
ons is, zoo licht van de lippen komt.
Hoe menig woord werd ingegeven door
die halve blindheid, welke partijzucht
heet, hoe onrechtvaardig en hard was
menige uitdrukking!
Zegt men nu dat van hunne zijde
iets dergelijks wordt gedaan, dan is dat
toch geene verontschuldiging, want om
dat er onder hen half blinden, die niet
juist opmerken en niet weten te waar-
deeren, worden gevonden, zijt gij toch
niet verplicht, hetzelfde te doen. Gij
behoeft toch niet slecht, te zijn, uw
eigen levensgeluk te verminderen, om
dat anderen dit doen. Juist uw voor
beeld van waardeering van het goede,
hetwelk bij hen gevonden wordt, moet
aanleiding zijn dat zij zich schamen,
den mond snoeren, wat anders blijft
het gaan: hard tegen hard.
Maar, zult gij zeggen, dan zullen
wij onwillekeurig zwakker worden in
de overtuiging dat het kruid, in onzen
tuin groeiende, het echte is?
In zoover dit de vrucht is van halve
blindheid, zou ik het voor u heerlijk
vinden.
Maar waar gij het goede in andere
partijen op staatkundig, maatschappelijk
of godsdienstig gebied waardeert, be
hoeft dat geen schade te doen aan de
vastheid uwer staatkundige of godsdien
stige overtuiging. Zij is de slotsom van
ernstig denken en wordt door zulk een
waardeering van het goede bij den
tegenstander niet omvergeworpen; al-
brengen.
Zoo hal hg een aauleidinr oai Doraline
te bezoeken, en nog heden zon hg hrnr
zien.
Terwjjl bg zich aan die aangename ge
dachte overgaf, sprong hg eensklaps op;
met een verschrikkelijk gekraak was de
equipage van Philip Braun tegen eendroschke
aangereden, waarvan de paarden schichtig
geworden waren, wat het ongeluk veroor
zaakt had. De paarden waren dwars over
elkander gevallenmet hu I en ho l kreeg
men ze weer op; half onder de paarden,
half onder de gebroken droschke, lag een
man, die er uit gevallen was, bewusteloos;
alleen een gesteun duidde aan dat hg nog
leefde.
Werner vernam van den koetsier dat
die heer in de nabgheid woonde; zoo goed
en kwaad als het ging, brachten zg hem
naar huis.
Weldra wist de dokter wat hem te doen
stond; behalve de uitwendige kneuzingen,
waren er ook inwendige, die een onmiddel
lijke operatie noodzakelijk maakten. Het
was een moeilijk geval, maar Helmut ge
voelde een zekere blijdschap zoodra er iets
Jegeljjks te doen was. In galop reed hjj
naar de stad, en spoedig kwam hjj met de
noodige instrumenten en hulp terng.
Na vier uur iang met veel zorg en moeite
behandeld te zgn geworden, lag de gewonde
goed verbonden ia de kussens. De dokter
kon zich verwjjderen. Maar de avond was
gevallenhet huis stond eenzaam tnsschen
bosch en veld, op een gedeelte van den
grooten,weg, en het gezin bestond slechts
ait man en vrouw en dienstmaagd. Zjj
leen wordt zij gezuiverd van dien waan,
door den man omtrent het kruid in
zijn tuintje gevoed.
Buitenland.
Omtrent de gruweljjke misdaad te Galmaar
de (zie ons vorig no.) meldt het Handels
blad van AntwerpenZondagmorgen, bjj
bet krieken van den dag, vond de baan
wachter op den spoorweg het gedeeltelijk
vermorzeld ljjk van een man. De ontbo
den geneesheer deed een vreeseljjke ontdek
king. De doode was niet verongelukt, maar
vermoord.- De borst, die door de wielen van
den spoortrein niet geschonden was, droeg
talrgke diepe wonden, steken van messen
of dolken. De vermoorde was dus op de
rails gelegd om aan een ongeluk of een
zelfmoord te doen gelooven. Men herken
de in hem een zekeren Bon wens, 50 jaar
oud, bewoner van eene kleine pachthoeve
te Haerne, bjj Edingen.
Bg nader onderzoek ontdekte men een
bloedspoor ta midden van den steenweg,
druppels, die aantoonden walken weg men
met het bloedende lgk had gevolgd. Ea dit
spoor leidde naar de hoeve van den ver
moorde, gelegen op omtrent vjjf kilometers
van de spoorbaan, te midden van het veld.
De echtgenooten Bonwens hebben dertien
kinderen, waarvan het oudste, een soldaat,
Zaterdag met onbepaald verlof naar huis
kwam. Op de vragen, die men hen stelde,
raakten de moeder en de oudste zoon in
de war, terwgl zg wilden doen gelooven
dat vader Bouwens Zaterdag naar de her
berg gegaan en nog niet teruggekeerd was.
De burgemeester en de commandant van
de politie geloofden die uitlegging niet en
onderzochten het hais. Het bed was bebloed.
Op de achterplaats was eene kar, insgeljjks
met bloedvlekken, en daarnit kon men op
maken dat de man in zjjn bed vermoord
was en dat daarna het lgk op die kar naar
den spoorweg gevoerd was. Dit vermoeden
vond zooveel te meer grond, omdat men
wist dat de va'er slecht overeenkwam met
zjjne vrouw en den oudsten zoon.
Het parket van Brussel heeft nog den
zelfden dag een onderzoek ter plaatse ge
daan daarb jj kwam het volgende aan den dag
Het huisgezin bestond uit de ouders, 48
en 43 jaar oud, en dertien kinderen. De
oudste zoon, Karei Lonis, is soldaatdaarop
volgen twee tweelingzusters en tien andere
kinderen, waarvan de twee jongsten, ook
schenen hier vreemd, onbekend te zgnde
vrouw wan nog zoo jong,'zoo onervaren;
zg wierp een smeekenden blik op den dokter
in dien blik was iets wat hem Doraline
herinnerde. Hg was voornemens ia den
loop van den avond terng te komen, maar
met de gedachten aan de geliefde, nam
hg een kort beslnit en bleef.
Zgn patient werd onrastig; er kwam
koorts bg, en eerst tegen den ochtend viel
hjj in slaap.
Helmut was tegenover hem gaan zitten,
en voor de eerste maal kwam bg nu eigen-
ljjk eerst recht tot bezinning en hield esn
overzicht bg wien hg zich bevond. En toen
gevoelde hg zich, ondanks zjjn streelend
bewnstzjjn van kennis en getrouwe plichts
vervulling, teleurgesteld. De dag, een van
die operaties, die opzien wekken, waardoor
naam gemaakt wordt, had hem weder niet
nader gebracht tot het doel, dat hjj nooit
nit het oog verloor; het waren weder men
schen van geen beteekenis met wie hjj in
aanraking was gekomen.
En met een afgematte uitdrukking op
zgn gelaat, die meer dan de vermoeidheid
van een wakend doorgebrachten nacht ver
ried, keerde hjj den volgenden ochtend naar
zgn woning terug. Het was reeds te laat ge
worden om nog ter ruste te gaan, nog te
vroeg om zjjn praktjjk te beginnen. Hjj
stak zjjn lamp aan; hjj zette een kop
sterke koffie, om voor d6n dag zjjn geest
wat op te wekken; hg zag de boodschap
pen na, die voor hem gekomen wareshet
onde liedje: mazelen, roodvonk en tering,
zoo&ls Nini spottend had aangemerkt 1
Het duurde lang eer Heimat Werner
tweelingen, nog maar zes weken ond zgn.
Al de leden van dit groote huisgezin, ten
minste die welke »tot de jaren van ver
stande gekomen zgn, worden van recht-
streeksche of onrechtstreeksche meeplichtig-
heid verdacht.
Allen toch wisten wat er geboorde en
zon gebanren, en niemand heeft iets ge
daan om het gruwelstuk te beletten.
Het groote huisgezin kwam toch betrek
kelijk goed aan den kost, maar er heersebte
geen goede overeenkomst.
Hoe ijverig de vader ook bleek, toch was
zjjn gedrag nogal besprekeljjk en de moe
der zelf was, ondanks haar talrgk kroost,
niet van slecht gedrag vrjj te pleiten, na-
taeljjk onder zedeljjk opzicht. Men voege
daarbjj dat de oudste zoon, de artillerist,
te dikwjjls met verlof kwam, terwgl de
dochters des Zondags naar de danszalen
liepen en laat naar hais kwamen. No
Zaterdag was Charles Louis weer onver
wachts naar huis gekomen, terwgl vader
niet thais was, en, daar hg vernam dat
deze laatste in het dorp zjjne aankomst met
misnoegen vernomen had, verborg hjj zich
in de schaar. Ten half II kwam men hem
verwittigen dat vader sliep in zjjne kamer
naast het woonvertrek. De soldaat, woedend
omdat hjj zich zoolang had moeten ver
borgen houden, zeide dat aan dien toestand
een einde moest komen. Hg ging weer naar
bniten, haalde nit het werkhuis een zwaren
hamer, nam in de keuken een groot breed
mes en ging de slaapkamer binnen, gevolgd
door zjjne zuster Lowies eu zjjn broeder
Lso, welke laatste de lamp droeg.
Da kanonnier ging nu achter het bed
staan en sloeg zgn vader herhaaldeljjk mat
den hamer op het hoofd, zoodat bloed en
hersenen rondspatten. Dan kwam hjj vóór
het bed en sneed het slachtoffer de keel af.
Terwgl dit gebenrde, stonden de broeder en
zuster er bjj, en de andere kinderen waren
naar bed gegaan, zeggende dat zjj er zich
niet mee bemoeiden en men kon doen wat
men wilde. De moeder bleef in de keuken,
terwgl bare dochters Justien en Josefhn in
de slaapkamer kwamen zien »of het ge
daan was«. Daarna besloot msn het lgk
op de spoorbaan te leggen. Men spande de
kar in, legde den doode er op en het drie
tal, dat in de slaapkamer was gegaan: de
soldaat, Leo en Lowiss, namen plaats op
den bok.
Het was toen half 12. Geen mensch zag
dien dag met zjjn bezoeken klaar kwam;
toen herinnerde hg zich, dat hjj beloofd
had in de villa Braun te komen, en uit
geput van vermoeidheid kwam hjj daar
eindeljjk aan.
Hjj vond den rjjken man op zjjn gemak
in een liggende houding op de groote, zachte
sofa, met een geïmporteerde echte Havana-
sigaar in de hand.
Weldra kwam juffrouw Nini ook te voor-
schjjn, en nu vernam de jonge dokter waar
om men zgn tegenwoordigheid gewenscht
had. Op een stak grond, dat Jnlns Brann
gekocht had, was een bron ontdekt, die
zont en lithion bevatte. Het was een liefe
lijke streek, de lucht rjjt aau azone; alles
scheen geschikt te zgn voor een bad-genees-
inrichting. Zjj wilden de plaats verkoopan,
maar zoo sposdig mogeljjk, want men kon
nooit weten wat er gebeurdebronnen
knnnen ook ophouden te vloeien, en eiken
dag zou er een nieuwe dergeljjke inrichting
kunnen verrjjzen. Daarom vroegen zjj Werner
om een aanbeveling als geneeskundige,
eenige reclame-artikeltjes.
Nini zat tegenover hem. Met toenemen
de verbazing bespaarde Werner hoe knap
de jonge dame in het rekenen washoe
zg op een penning lette.
>Geld is alles,zside zg met koel ver
stand; >men moet rokening honden met
de omstandigheden, op alles acht geren
en zgn kans waarnemen.
Koel verstandig was ook de uitwerking,
die deze woorden op het hart van den jonk
man hadden.
Hjj wilde eerst de juistheid der beriahten
onderzoeken, verklaarde hjj, zich met eigen
wat er gebenrde, maar het bloedende lgk
liet sporen genoeg na op heel den vjjf kilo
meters langen weg, om te beletten dat het
arruwelstuk verborgen zou bljjvea. De drie
monsters legden hun vader dware over de
sporen. Om dit te doen, moesten zg er den
tamelgk steilen spoorwegdjjk mee opklau
teren.
Ten 1 uur keerden zjj naar de hoeve
terngmaar ten 4 ure ging de soldaat te
voet naar Edingen, nam daar een spoorweg
kaartje tot Heerne en stapte daar af, alzoo
den schjjn aannemend, alsof hjj nn eerst
in verlof kwam.
Het parket kwam Zondagnamiddag op de
hoeve aan, juist op het oogenblik dat de
gendarmen die verlieten met een der zonen,
welke hun bekend had wat er gebeurd was.
De andere huisgenooten werden nu ook
ondervraagd en bet was 1 uur des nachts,
eer de soldaat de bekentenissen van zgn
broer bevestigde.
De bebloede hamer werd in het werkhuis
en het mes in de keuken gevonden.
De bebloede beddelakens waren reeds
gewasschen en in de schuur achter stroo
bussels verstopt, te zamen met den overtrek
van den stroozak, welken men had leeg
geschud.
Maar de moordenaars hadden er niet aan
gedacht, de kar af te wasscben en de bloed
vlekken, die door het beddegoed op den
vloer waren geloopen, op te schuren.
De houding van al de leden van dit huis
gezin, de moeder niet uitgezonderd, is af-
8chuweljjk. Al lachend vertellen zjj al de
bjjzondorheden van het gruwelstnk.
De soldaat, zjjne zuster Lowies en zgn
broer Lso zgn naar Brujsel gebracht. De
anderen zgn voorloopig in vrjjheid gelaten.
De droogte in het Zniden en het midden
van Spanjs bljjft aanhouden. De landeljjke
bevolking verkeert werkeljjk in deernis-
waardigen toestand. De thermometer staat
op 34 graden Celsius in de schaduw en
dat om dezen tjjd van het jaar. Het land
volk is zonder werk en zonder verdienste
en niet alleen in de plattelandsgemeenten
wordt de overheid vau alle kanten om
onderstand gedrongen, maar ook in ver
soheiden steden houden troepen werklooze
boerenarbeiders betoogingen.
Het mes snjjdt aan twee kanten. Terwgl
van dnizenden gezinnen de kostwinners
werkloos zjjn, worden de levensmiddelen
steeds dnnrder, te Madrid is het brood al
oogen overtuigen hoe de bron en hoe de
streek was.
>'t Is alles in orde, ik geef er u mjjn
hand tot paud op,c ziide Nini schertsend.
Haar blik zeide meer.
Alsof er een vleiend licht voor hem op
ging, zag de dekter eensklaps duideljjk waar
aan hjj eigenljjk die bljjrende begunstiging
der familie te danken had; waarom men
hem telkens en telkens weer, genoodigd
had, hoswel het er sinds lang niet mser
om te doen was in die prachtig ingerichte
vertrekken een hser, als 't maar een hear
was, te hebben.
En zooals zjj daar voor hem stond, in
haar sierljjk zwart zjjden ochtendkleed, met
een blos van levendigheid op het gelaat,
vond hjj haar lang geen slechten ballast
voor het schip, dat hjj van stapel wilde
laten loopen.
Hjj boog zich over da kleine h ind heen.
Bg die beweging stond eensklaps Doralines
beeld hem voor dsn geest; juist zoo had
bjj zich over haar hand gebogen, in dat
zelfde hais, en tooh zoo anders.
>Ik zal mjja best doen dat gjj over mjj
tevreden zjjt,< zeida hjj, en nam afscheid
maar niet meer dan beleefd.
Nog heden moest hjj Doraline zien,
dacht Heimat; door haar moest hjj de
kracht vinden, die dreigde te bezwjjfcen,
voor het doel naar haar zin met haar1
Maar zjja nieuwe patient nam al zjja tjjd
ia beslag. Zoo ging het den volgenden dag
en den daaropvolgendea, en de week liep
ten einde, zonder dat hjj voor dit bezoek
tjjd had gevonden.
Naar het Duitsch
VAlï
I—BB»II "I'M! 11SBWBBWnsSJWBCSSaiiaSWSPBI1 U rn!U BOBWaWWO—PPSBh
Wordt vervolgd
