Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. In het strijdperk. i Een Gezondheidsmaatregel. rooi Uitgever: L. J. YESRMAH, Heusden. M 2423 ZATERDAG 13 MEI 1905. LAMB VAN ALT^ Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 8 maanden f l.OO. franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën Tan 16 regels 50 et. Elke regel meer 7Vi et. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. De beroemde Berlijnsche medicus, prof. Moritz Lazarus, heeft in het orgaan voor volkshygiëne (Blatter für Volks- gesundheitspflege) een verhandeling in het licht doen zien over de beteekenis van het hart voor den arbeid. Na een anatomische uiteenzetting van dit lichaamsdeel, waarmede, om het zoo uit te drukken, het leven des menschen staat en valt, en er op te hebben ge wezen, dat zelfs een voorbijgaande op winding een groote uitwerking op het hart kan uitoefenen, toont de professor aan, dat het aan geen twijfel onder hevig is of ook de arbeid voor beroep, ambt of handwerk door de voortdurend heid zijner werking van nog veel groo- tere beteekenis is voor de functies van dat onontbeerlijke orgaan en daardoor, natuurlijk, voor den toestand van het gansche lichaam. In de allereerste plaats vraagt pro fessor Lazarus hoe de houding is van het lichaam bij den arbeid. Wanneer de mensch rechtop staat, gaat de bloeds omloop anders in zijn werk dan bij een zittende houding, bij rechtop zitten anders dan bij een gebukte houding, bij het staan weer anders dan bij het loopen, enz. Daaruit volgt, dat de bewegingen van het hart door bijna elke soort van arbeid een wijziging ondergaat, te meer daar als de normale toestand van het hart wordt aangenomen die van een mensch in liggende houding, en er wel weinige „karre weitjes" zullen worden gevonden, die door een mensch in deze houding kunnen worden volbracht. En mijnwerkers, die in de schachten in liggende houding moeten werken, ver- keeren in een nog meer abnormalen toestand, daar zij, op den rug uitge strekt moeten arbeiden met de armen boven het hoofd. De vermoeienissen, die het hart wor den opgelegd, worden bij het zitten en staan steeds zwaarder, men behoeft maar te bedenken, dat de kracht waarmede het hart het bloed uit de beenen op zuigt, in staande houding veel sterker moet zijn dan in liggende, en ditzelfde is ook het geval met de kracht, waar mede het hart het bloed naar het hoofd moet stuwen. Bij een zittende levens wijze, welke het deel is van de meer derheid der werklieden met hoofd en hand, wordt het hart eveneens ver moeid door het herhaalde buigen en FEUILLETON. M. VON ESCHEN. 50) De poet bracht kennisgevingen, kaartjes, brieven en daaronder een met den stempel Meisenbach en de naamletters en het nieuwe wapen van Philip Brann. Onwillekeurig onthutste de Overste von Sonnenfels. «Gekheid zeide hg terstond bjj zichzelf, «dat zjjn de zenuwen maar Hg brak de enveloppe open en las en zonk roerloos achterover. «PapaVerschrikt boog Doraline zich over baar verbleekten vader heen, en zjj greep naar den flacon met eau de Cologne om zgn slaap te bevochtigen. «Raak mg niet aanlc riep hg buiten zichzelf, en hg richtte zich in zgn volle lengte op. »Je zoudt je bezoedelen Daarop viel hg in zgn armstoel neder. «Groote Hemel!* Angstig omklemde Do- raline hem nu. «Gjj zjjt ziek! Kom tot u zelf, papa!« Hg stiet haar van zich af. «Daar - hier, deze brief lees!* bracht hg met moeite uit, alsof hg zgn laatste k.«"ht bjjeenraapte. Haastig greep zg naar deu brief, om te zien of die eenige opheldering valt deze plotselinge hevige ontroering gaf. Nu wsn- knikken van het bovenlijf, de knieën en de heupen, waardoor de bloedsomloop ten gevolge van de eveneens knikkende bloedvaten bemoeilijkt wordt. Boven dien komen ook de organen in het onderlijf en de borst bij een zittende houding uit hun gewone stelling, zij worden aan een verhoogde drukking onderworpen en daardoor tot een abnor male versnelling en vermeerdering van arbeid gedwongen. Bewegingen als het z.g. „rengelen", het uitstrekken van de beenen, het rekken van het lichaam en diep ademhalen zijn slechts onwille keurige erkenningen van dit feit. Yooral de bij het zitten zoo saam- geperste longen kunnen haar taak niet in den vollen omvang verrichten en daarmede hangen een onvoldoende ver zorging van het bloed, een ontoerei kende voeding van het lichaam en ook een wijziging in de werkzaamheden van het hart nauw samen. Het hart doet wel zijn uiterste best om deze bezwa ren te overwinnen, maar dit kan niet geschieden dan ten koste van groote krachtsinspanning der spieren. Ook andere factoren zijn van groot belang. Daartoe behooren de duur van den arbeid, de daartoe vereischte in spanning, de ruimte waarin wordt ge werkt met betrekking tot licht en lucht en ook de gemoedstoestand waarin de arbeider zich bevindt, of hij kalm is en tevreden, of mismoedig en gejaagd. Werken vele ongunstige invloeden ge- ruimen tijd samen, dan kunnen ziekte verschijnselen niet uitblijven en deze bespeurt de mensch spoedig genoeg aan een steeds stijgend gevoel van onbe haaglijkheid. Het allereerst, helaas, grijpt de mensch, in zijn drang naar herstel, naar prikkelende middelen, die een voorbij gaande opwekking van de functies van het hart te voorschijn roepen. Hij deed verstandiger om te trachten de ongun stige voorwaarden, waaronder hij werkt, te verbeteren of te doen verdwijnen. Dat velen, die z.g. „hoofdwerk" ver richten, liefhebbers zijn van sterke koffie, is geen t( eval, maar ook bij dit betrekkelijk weinig schadelijk middel volgt, op de kunstmatige opwekking, steeds een toenemende afmatting. Erger nog is de alkohol, in den vorm van bier, wijn of bitter. De alkohol heeft dezelfde gevaarlijke eigenschappen als de koffie, in zóó verre, dat beiden een giftige uitwerking hebben op de hart spieren, maar hij tast ook het geheele organisme aan, daar hij het zenuw stelsel en vooral diens centrum, de her- kelde Doraline ookmaar zg hield zich aan het blad van de tafel vast, met haar blik op het papier gev?stigd. Het was eeu brief, zoo fijn ingekleed als nauwelijks denkbaar was voor Philip Braan; misschien had juffrouw Nini de pen gevoerd Er stond geen woord te veel in, maar elke uitdrukking was klaar en duideljjkmet inachtneming van alle moge lijke inschikkelijkheid en verschooning, maar dringend, met onweerstaanbare kraoht. Al het bloed week uit Doralines gelaat. Zg sloeg de handen voor de oogen, huive rend voor den verschrikkelijk afgrond, die aan haar voeten gaapte. «Niet waar?« was alles wat de baron den moed had te zeggen. Daar op de tafel iag de brie! zooals hg aan Doralines hand ontzonken was, en werk tuigelijk las de baron nog eens die letters, die hem als iu vlammend schrift aangluur den. En wjj zgn allen egoïsten en dwazen; wjj klemmen ons aan een stroohalm in het water vast, als de golven dreigend om ons heen ruischenwjj rennen in gevaar onzen naaste omver wat zullen wjj doen, als ons nog erger dan de dood dreigt? De baron viel op de knieën: «Heb deer nis, Dora, heb deernis!* riep hjj uit. Langzaam nam het meisje de handen van haar gelaat afzg zag het witte hoofd van haar vader, dat hg, aan wanhoop ter prooi, in haar kleeren verborg; zgn trotsche gestalte bezweek onder de smaad, die hem bedreigde. senen, prikkelt; men denke maar aan het onbehaaglijk gevoel, dat „katterig heid" heet. Het beste middel om de kwade ge volgen van door zittenden arbeid ver stoorde functies van het hart tegen te gaan, is, volgens prof. Lazarus, een flinke wandeling, af en toe afgewisseld door lichte gymnastiekoefeningen, die nooit in „inspanning" mogen ontaarden. Nog voordat de Simplon-tunnel in ge bruik genomen is, wordt er al gedacht aan een nieuwe tunnel door de Alpen, ter ver korting van den weg van Italië naar Zwit serland. De ingenieur Radclif vVard heeft een plan ontworpen voor den aanleg van een electrische spoor van Turjjn naar Mar tigny, in het kanton Wallisereiland, welk plan in het Italiaanscha departement Pie- raont zeer gunstig most zgn ontvangen en thans aan het Italiuansohe departement voor openbare werken in onderzoek schjjnt te zgn. De afstand tuaschen Turjjn en Martigny bedraagt 157 K.M., en de nieuwe Ijjn zou een aanzienlijk kortere verbinding geven tuMchen het noordwestelijke daal van Italië en de Midden-Europeescbe landen, dan de Mont-Cenisljjn, de Gotthard- en de Simplon- ljjn. Zoo bedraagt bg voorbeeld de afstand tussehen Turjjn en Lausanne door de Sim plon-tunnel 365, door den Mont-Cenis 367 en over Martigny 224 K.M. Genua-Lusanne: over Milaan 458, over Novarra 420, en over Turjjn-Martigny 883 K.M. Savona- Lausanne: door den Simplou 447, over Martigny 368 K.M. YeDtimiglia-Genua- Lausanneover Milaan 609, door deu Simplon 555, en over Martigny 395 K.M. In het Glatzer gebergte heeft een wolk breuk zware schade aangericht, met name te Silberberg en Giersdorf. Het water drong in de huizen en spoelde huisraad, akker gereedschappen en vele andere dingen weg. Velden en weiden liggen onder een dikke sljjklaag, het gezaaide is verwoest. Te Eilendorf, bjj Aken, gaan een man en een vrouw trouwen, die beide uit drie vorige huwelijken kinderen hebben. Wan neer ook deze echt met kinderen mag ge- zesend worden, zullen er iu het huisgezin «zevenderlei* kinderen zgn. De «Evangelische Kirchsnzeitungc bevat eeu verslag van een tot dusver niet ge publiceerde redevoering van keizer Wilhelm, «Heb deernis, Doraline!* jammerde hg weder, «denk aan de familie, de kinderen Doraline beefde over al haar leden. Zg dacht aan Hans, haar lieveling, aan Koen- raad, hoe zjj van jjver gloeiden voor het beroep, dat geen bevlekten naam duldt, hoe hun leven vergiftigd zou zgn, als zg niet meer met vereering konden opzien tot hem, die het hun geschonken had, aan Alexe Zjj had haar stervende moeder beloofd de beschermster, de goede engel van het gezin te zgn; zjj had zichzelve die belofte gedaan in de ure, toen zjj het geluk van haar hart had verloren; het was haar le vensdoel geworden d9 zielen der kinderen voor kwaad, hun lot voor leed te behoeden. Roerloos stond het meisje daar tegenover haar vader. «Denk aan de kinderen!* smeekte de baron opnieuw, «laat mjjn schuld niet over hun hoofd komen!* Dat was dan het einde. Philip Braun heeft gezegevierd. Weder is 't geld gebleken de alvermogende macht te zgn, waarvoor zg zich ook moet buigen, die haar ook dwingt. Haar vader had misdreven, maar het was zgn bloed, dat door haar aderen vloeide; al was hg er zelf van afgeweken, hem dankte zjj haar edele trotschheid, haar eer gevoel, haar idealischen zin, daarin had hg haar opgevoed. Neen, de schande zou zgn hoofd niet treffen. En haar broers en zuster o neen, onbeschroomd, ongekrenkt, zouden zjj iedereen onder de oogen kannen zisn; zjj zou haar levensgeluk er voor ten den 9n Maart, bg de eedaflegging der reernten te Wilhelmshaven gehouden. Het verslag zegt, dat de keizer wees op heldendaden der Japanners, die voortkwa men uit de Japansche vaderlands- en kin derlijke liefde, waarvan de voorbeeldige discipline van leger en vloot een gevolg was. Doch, vervolgde de keizer, nit de Japansche overwinningen moet niet de conclusie getrokken worden, dat Buddha machtiger is dan Christus. De nederlagen van Rusland zgn hoofd zakelijk te wjjten aan het feit, dat de christelijkheid in Rusland ver te zoeken is, terwjjl de Japanners verscheiden christelijke deugden bezitten. Een goed ehristen is een goed soldaat. Doch, ging de keizer voort, ook bg het Duitache volk ging de christelijkheid achter uit en hjj twjjfelde, of, zoo de Duitschars in geval van oorlog tot God baden om overwinning, de rechtvaardige God aan hun gebed gehoor geven zou. De Japanners, zeide de keizer, waren een geesel Gods evenals Attila en Napoleon. De Duitsohers moesten er voor zorgen, dat God er niet eens toe zou moeten over gaan hen met zulk een geesel te straffen. Een gedeelte van de stad Marquette, in den Amerikaanschen staat Kansas, is door een wervelstorm verwoest. Gisteren waren reeds 24 ljjken gevonden, en van 35 men schen was bekend, dat zjj gewond waren. Twee kerken en een schouwburg zjju ver. nield. Ook da omtrek van de stad moet zwaar geleden hebben. Ook de stad Snjjder, in den staat Okla homa, moet door een wervelstorm gedeel- teljjk vernield zgn; van de 1000 inwoners zgn er ongeveer 125 gedood en 150 ge wond. De spoorweg heeft zwaar geleden. Op de hoofdljjn naar San Franeisco is het verkeer gestremd. Tegeljjkertjjd zgn er 30 menschen gedood op het gebied van Oastee, eenige mjjlon ten Zuiden van Snyder. De oorrespondent van de Petit Bleu te Athene beweert dat de opstandelingen op Kreta een dynamietaanslag beproefd hebben tegen de woning van den Italiaanschen con sul-generaal, die als deken van het consnlaire corps de nota der mogendheden aan het parlement van Kreta onderteekend heeft. Men zegt verder dat 175 man van de internationale troepen en van de gendarme rie belegerd worden in de stad Psilnero. offer brengen. «Wees bedaard, papa,* zeide Doraline zoo plechtig zacht als men in de nabjjheid van overledenen spreekt, «ik trouw met Philip Braun Geen vier-en-twintig uren waren nog verloopen, of de ekwipage ran den jongen Majoraatsheer hield voor de villa Soanenfels stil. De jonkman stapte de stoep op, liet zich aandienen, maar eerst bjj den baron. Het voorhoofd van den baron gloeide, toen hg den aanstaanden bruidegom naar zgn verloofde geleidde voor 't overige was elk zjjner bewegingen onberispeljjkalleen bewaarde hg het stilzwggen en trok zich terug. Doraline had zorgvuldig toilet gemaakt, zjj wilde den plieht, dien zjj op zich had genomen, volbrengen, zjj had hem ook willen begroeten; immers was zjj hem dank schaldig daarnaMaar de woorden be stierven haar op de lippenzwjjgend zagen zjj elkander een poos aan. Teen scheen hjj zich te herinneren waarom hg hier eigenljjk gekomen was en reikte haar zgn boeket toe. Doraline was een hartstochtelijke lief hebster van bloemen, maar nu wenkte zjj slechts, dat hg ze op de eerste de beste plaats zou nederleggen. «Hebt gjj hebt gjj het meegebracht?* vroeg het meisjs stotterend, «dat ongeluk kige Hg begreep haar; hjj haalde den wissel uit zgn borstzak te voorschgn; hief het papier omhoog, waarna het terstond in kleine stukjes verscheurd op den grand riel, De toestand In Rusland. Uit Reval wordt gemeld: In een door daizend fabrieksarbeiders bezochte verga dering bniten de stad, waaraan afgevaar digden uit St. Petersburg en gemaskerde personen deelnamen, is besloten, naar aan leiding van de lste Mei-viering (Zondag a.s.) een staking van drie dagen af te kon digen en nogmaals eischen te stellen aan de fabrikanten, wier niet vervalling binnen twaalf unr tjjds brandstichting in de fabrie ken tot gevolg zal hebben. Om de ver gaderplaats waren wielrjjders opgesteld om te waarschuwen voor de komst der politie. Deze was echter door onware mededeelin- gen op een dwaalspoor geleid en zocht de vergadering op een heel andere plaats. Van particuliere zjjde is nit Sjitomir te Petersburg bericht ontvangen, dat de onlus ten, tegen de Joden gericht, den 6en be gonnen zgn. Joden, die op een boot waren, werden door christenen met steenen gewor pen. De aangevallenen antwoordden met te schieteneenige menschen werden gewond en het gerucht verspreidde zich weldra door de stad. Iu de voorstad Pawlikofko ont stonden samenscholingen van Israëlieten eenerzjjds, christenen anderzjjds, maar deze onlusten werden dadeljjk onderdrukt. Een Israëliet werd bg ongeluk door een paard gedood. Den volgenden dag had op het voor naamste plein der stad een botsing plaats, waarbjj twee christenen en eenige joden gedood werden. Ook te Podola zgn eenige joden gedood en gewond. De menigte werd uiteengejaagd door de troepen die meer dan 40 christenen in hechtenis namen. Den 8en pleegden troepjes uit de heffe des volks eenige moorden, eigendom van joden ver nielend, vooral in de bnitenwjjken van de stad. Den volgenden dag was het rustig. Een jood werd licht gekwe'st, twee huizen van joden in de voorstad Krajna vernield. De eerste-luitenant der gendarmerie Greschner, die te middernacht uit den schouwburg te Nisjni Novgorod thuis kwam, is aan den ingang van zgn huis vermoord door revolverschoten. De concierge van het huis is zwaar gewond. De moordenaar is gepakt. Hg noemt zich een edelman, Niko- form. Te Petersburg loopt een gerucht, dat Gapon daar is teruggekeerd om weer actief deel te nemen aan de werkliedenbeweging. Maar, naar verluidt, zgn de arbeiders niet meer gesteld op zgn leiding, omdat zjj niets zoodat niemand er nog een enkel woord van zien kon. «Ik dank u, mjjnhe&r von Braun, ik u Deze met goed gelukte grootmoedigheid volbrachte daad, maakte voor Doraline den overgang gemakkelijker. «Ik zal mjjn woord honden, mjjn ver plichting nakomen; liefde verlangt gjj im mers niet. Hier is mjjn hand, een eerljjke belofte*, zeide zjj, in plaats van «een eer ljjke koop, waarde voor geld.* Gretig greep de jonkman de tengere hand, die koud als jjs was, maar daar be kommerde bjj zich nist om. Liefde ba, hjj zou haar bezitten, dat was genoeg. «Mjjn leven, mjjn vermogen, alles behoort u toe, Doraline. Ge zult heerschen, de eerste zjjn overal waar gg u vertoont.* Hg meende het zoo goed ale hjj kon. O, welk een bittere glimlach speelde daar om den fijnbesneden mondhjj waagde het niet de hand, die zjj terugtrok, vast te houden, maar hjj bood haar een sieraad aan, zoo kostbaar als ooit een bruidsge schenk was. Daar had hjj ongetwjjfeld het recht toe; zjj zou het, op zjjn verlangen dragen. Maar met de woorden: «Ik ben gewodn zelve mjjn halssnoer om te doen,* weerde eg zgn beweging af. De diamanten fenkelden om den slanken, blanken hals; Doraliue huiverde; als de punten van naalden stak elke steen op de fijne huid! BHD Naar het Duitsch ▼AH »«i-i a&agBgmgggtgatmm Buitenland. iWtrJt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1905 | | pagina 1