Het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Boinmelerwaard.
Het Tolk Tan dwergen.
Xn het strijdperk.
M 2435.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 24 JUNI
1905.
UÏNID VAN aliens
VOOK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementaprga: per 3 maanden f l.OO.
franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentien ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/» Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Aller oogen zijn gevestigd op dit volk,
op de Japanners. Op dat „volk van dwer
gen", gelijk het spottenderwijze wordt
genoemd, wordt na den zeeslag, nu het
zich zoowel te zee als te land in den
oorlog de baas heef! getoond boven
het eeuwenoude Rusland, meer dan ooit
de aandacht gevestigd.
De vraag rijst onwillekeurig: waarin
ligt die groote kracht van Japan Het
kleine land, dat zich durft meten met
het machtige Rusland.
Een marine-officier van die natie, die
vroeger onder Togo diende en op 't
oogenblik te Londen vertoeft, heeft het
geheim van die kracht geopenbaard.
De opvatting van den Staat is een
geheel andere dan in Europa. Daar toch
is het individualisme heerschend en
geldt hetelk voor zich. Nu moge onder
den drang der omstandigheden Europa
zich in meerdere of mindere mate soci
aal ontwikkelen, in dien zin dat de
Staat den enkeling moet helpen, in
Japan daarentegen gaat het individu,
de afzonderlijke persoon geheel op in
den Staat. Hij telt en acht zichzelf niet,
maar brengt gaarne al het zijne teu
offer aan het welzijn van den Staat.
Eigen nooden niet tellend, is hij geluk
kig als het den Staat maar welgaat en
deze rijker wordt.
Eén ideaal bezielt allen en voor dat
ideaal wijken alle persoonlijke begeer
ten en verlangens, alle persoonlijk ge
noegen wordt er gaarne aan ten offer
gebracht. Voor den Staat te sterven is
hem een genot, want hij is gelukkig
door de wetenschap dat zijn eigen nietig-
heidje, door te verdwijnen, meewerkt
tot den opbouw der gemeenschap.Vrouw
en kind, geld en goed, ambt en leven,
alles heeft juist den voor hem de grootste
waarde, als hij ze kan opofferen voor
den Mikado, de vleeschgeworden staats
idee.
Omtrent den slag van Korea zegt hij,
dat die is toe te schrijven aan de man
schappen. Zij zijn door en door met de
zee vertrouwd en op tallooze kleine
vaartuigen met haar bekend geworden.
Daarom ofschoon Japan een eilanden
rijk is evenals Engeland heeft het
betere zeelieden dan dit land. Men kan
een visscher zoo wegnemen van zijn
schuit en in 6 weken is hij een goed
FEUILLETON.
vak
M. VON ESCHEN.
61)
Het wbr ook niet noodig, hg had nog
wat geld, en dsn, als men zulke goede
vrienden beeft 1 Wrask op een hunner voor
al het kwaad, dat zjj hem gedaan hebben,
wraak, dat zou iets zjjn!
Maar tegen de machtigen der aarde is
niet veel uit te richten, zjj hebbea altjjd
gelgk. Zooveel Terstand had bjj nog; maar
als hg een hunner heimeljjk betrekken kon
bjj dat denkbeeld geroeide hjj een boos
aardige vreugde! Misschien had dit hem
zoo Troeg naar het bosoh gedreven, meer
nog dan de lust tot jagen zelf, hoewel de
ontslagen boschwachter van Julius Braun
alle liefhebberjj daarvoor nog niet verloren
bad.
»Zoo'n reebok is toch maar een koste-
ljjk gebraad! Maar het moet een van den
Meisenbachschen grond zgn, want het er
gert die heeren zoo, als hun iets wordt af
geknapt, wat voor alle menschen geschapen
is.<
Weder had hjj de flesch aan de lippen
gezet. Daar hoorde hjj voetstappen, en zoo
sterk is de macht der gewoonte op den
mensch dat hjj, hoe stoutmoedig bjj zich
nog een oogenblik te voren ook gevoelde,
wegschool achter een dichte braambeziën-
heg, die langs de helling van den berg
matroos. Ook, zegt hij, is de vorming
beter. Zoo leeren de stokers eerst aan
wal het stoken voor ze op de schepen
komen.
Maar de hoofdzaak zit in hunne per
soonlijkheid. Het volk is goed, zij houden
van hun werk, ze klagen nooit over
zware diensten of gebrek. Hoe veel koude
en ongemak zij voor Port-Arthur moes
ten lijden, zij dronken niet en maakten
geen ruzie. Ieder man, evengoed de
admiraal als de kolendrager, is trotsch
op zijn arbeid die hij voor zgn land
doet. Daarom is ook de discipline zoo
goed en behoeft er nagenoeg nooit een
beroep op te worden gedaan, tenzij om
iets te onderwijzen. Er heerscht onder
de mannen een onbepaald vertrouwen
op hunne leidslieden. Toen admiraal
Togo na Port Arthur's val in Japan
terugkwam zag hij er vermoeid en over
spannen uit, maar toen hij weer ver
trok was hij opgewekter zelfs dan in
't begin van den oorlog. Hij ging aan
boord van de „Mihasa" en deze stoomde
weg en weken lang wist niemand waar
hij was.
„Ik," zoo schrijft de genoemde officier,
„wist het, omdat het schip voor koud
weer was uitgerust en daarom niet zui
delijk kon gaan. Maar in Japan vroeg
niemand iets, wijl ieder wist dat Togo
zijn zou waar hij wezen moest
en gelijk men weet, hij is er geweest
ook."
Wat een benijdenswaardig land, waar
zoo allen leven voor het welzijn van
het geheel en eigen grootheid daarin
zoeken, dat zij wedijveren om de meeste
te zijn in het bevorderen van aller
welvaart en bloei.
Deze gedachte komt onwillekeurig
bij ons op, in de dagen van heden,
waarin een strijd wordt gevoerd tus-
schen partijen in ons land.
Daar is geweeklaagd over een over
winning van Japan, omdat zulks een
zegepraal zou zijn van de rijzende zon
over het kruis en een bedreiging van
onze Westersche zeden en instellingen,
maar, als 't er eens op aankwam, waar
zou de echt christelijke geest, die leert
dienen en leert de meeste te zijn in
dienstvaardigheid, die gebiedt elkanders
lasten te dragen, meer worden gevon
den: in Japan of in Nederland met
zijn verschillende partijen en groepen?
Of men nu behoort tot de uiterste
rechter- of de uiterste linkerzijde, of
zich laat indeelen in een van de in
liep, dien hg juist wilde beklimmen.
Wie duivel kan hier al zoo vroeg komen?*
bromde hg in zichzelf. Dat had Karei Bitter
niet verwachtda onderhoorigen van mijn
beer von Braun, meende hg, zonden op den
ochtend na da bruil ofte viering van hnn
heer wel rnst namen. Nieuwsgierig gluurde
bjj door de takken, die hem verborgen.
Wat was daar aan de hand?
Dokter Werner en twee heeren verschenen
op de bepaalde plaa* s, de eenzame plek in
het bosch van Meiseubach. Die edaanten,
die daar, in donkere mantels gehuld, zoo
ernstig stapten en stil rondzagen, vormden
een sombere stoffige bg het landschap in
dien nevelaohtigen morgenstond.
»Het duurt lang* »Zon hjj niet ko
men* >Onmogelgk.« Dat was het eenige,
wat Karei Bitter van het zac'pt gemompel
verstond. *Daar« de een stiet den ander
aan.
»Daar gebeurt wat,* dacht de luisteraar;
jnist kwam de Majoraatsheer in 't gezicht;
Graaf Löbau en het lid der gezondheids
commissie, Stern, de eerste chirarggn in R.,
vergezelden hem. Karei Bitter kende hem
nog .vaD vroeger
De Majoraatsheer en dokter Werner
groetten elkander nanweljjks; hun begelei
ders wisselden eenige woorden en maten
het terrein.
Drommels! dat wordt ernst,* zeide
Bitter bg zichzelf; als oppasser bjj een
officier had hjj eens een duel bjjgewoond.
De Majoraatsheer en de jonge dokter
plaatster zich met het pistool in de hand
tegonover elkander; hjjzelf zette zich in een
gemakkeljjke afwachtende houding.
Heimat Werner zag er bleek en onuit-
gesloten groepen, bij allen geldt het in
meerdere of mindere mate de vraag,
die eenmaal Kajafas stelde als de hoofd
vraag: „Wat is ons nut?"
Wij zijn eenmaal een groote natie
geweest, wier naam met eerbied en
ontzag werd genoemd in de raadszalen
van Europa, een volk van beteekenis,
en we zgn gedaald tot een natie van
den 8en rang ter wille van onze
koloniën. Hadden we deze niet, we
zotiden op de weegschaal der volkeren
nog heel wat lichter zijn. En de tijd
van achteruitgang dagteekent van den
tijd der verdeeldheid in den lande.
Zou Japan Nederland hierin niet een
beschamend voorbeeld geven?
En wanneer we die verkiezings-
drukte achter den rug hebben, is dan
de wensch zoo ongepast dat alle par
tijen er zich eens op toelegden om nu
de werkelijke volksbelangen te bevor
deren niet die van één groep of
ééne partij, maar van allen, ook waar
dat gepaard moet gaan met opoffering
van eigen persoonlijke wenschen of
belangen? Dan zou het zinnebeeld van
het Engeland van het Oosten de
„Rijzende Zon", het onze worden, om
dat het licht van vrede, welvaart en
geluk zich al verder en verder ver
spreidt. Maar dan zou ook eerst het
„Kruis", het zinnebeeld van dienende,
zelfopofferende toewijdende liefde eerst
ten volle tot zijn recht komen.
Buitenland.
In het wetsontwerp dat de Zweedsohe
regeering Woensdag in de buitengewone
zitting van den Rjjksdag heeft ingediend,
vraagt zjj machtiging om met het Noorsche
Storting besprekingen te honden en een
voorwaardelijke schikking vast te stellen
ten aanzien van de zaken welker regeling
noodzekeljjk geacht wordt in geval van af
scheiding.
De minister-president zeide, in den Raad
van State waarin dit ontwerp opgemaakt
werd, dat het geenszins in Zweden's belang
zon zgn, met dwangmaatregelen op te tre
den; hg beval das besprekingen aan, want
het was wenscheljjk dat bjj onderling over
leg waarborgen vastgesteld werden voor
een vredig samen leven onder alle omstan
digheden. Besprekingen zgn noodig voor
de afwikkeling der zaken; ze kannen zeer
wel door gemachtigden gevoerd worden.
sprekeljjk trenrig nit, maar vastberaden;
hjj vreesde den dood niet, maar toch had
hjj besloten voor zjjn leven te strjjden.
Philip Brann was opgewonden, vsrhit; hjj
dorstte naar het bloed van zjjn vgand, wraak
zucht had de overhand op elk ander ge
voel en maakte hem onrustiger dan hjj
anders zjjn zou.
>Vjjftien passen afstands met gelgkma-
ti? vooruitstappen,* zeiden de secondanten,
en de duellisten vatten post.
>Een, twee, drie!* Een flikkering
twee schoten knallen een blauwe rook'
wolk stjjgt op.
Ongedeerd stonden de tegenstanders te
genover elkander; een licht rood van opge
wondenheid had Heimat* gelaat overtogen;
verwonderljjk, zeker tegen zgn wil, zag hjj
er bjjna opgeruimd nit, als van een zwaren
last bevrjjd.
Philip was bleeker geworden; woede en
teleurstelling, verdubbelde haat spraken uit
zgn gelaatstrekken.
Wat schieten die kerels slecht schimpte
Bitter, achter zgn braambeziënheg verscholen.
>Ik zon wel weten te raken, al is het ook
nog zoo'n slecht licht.* Onwillekeurig greep
zgn hand naar de revolver onder zgn jas.
>EeD, twee, drie!* Weder een blauwe
rookwolk, Helmut Werner was op de knie
neergezonken, zgn gelaat was met bloed
overstroomd; Philip stond hoog opgericht
met een zegevierende uitdrukking op het
nn weder rood gelaat.
Karei Bitter knarsetandde; hjj stelde be
lang in den uitslag van het tweegevecht.
De dokter stond weder op; het schot
was slechts laags zgn voorhoofd gestreken,
de schok had hem doen wankelen. De da<
Eerst nadat deze voorloopige regeling ge
troffen is en nadat de Rjjksdag daarover
beraadslaagd heeft, zal Zweden zich moeten
bezighouden met de vraag of het zgn
goedkeuring wil hechten aan de ontbinding
en de nietig-verklaring der nnie-aete.
Andere leden van den Raad van State
zeiden hun honding te znllen regelen naar
die van den voorzitter. De Koning ver
klaarde daarna: De Raad van State vergt
van mjj een moeiljjken stap. Mjjn geweten
zegt mjj dat ik gedurende mjjn lange re
geering steeds gestreefd heb naar het doel,
dat ik mg bjj mjjn troonsbestgging had
gesteld, nameljjk het welzjja van de broe
dervolken. Het is waarljjk pjjnljjk voor mg
mede te moeten werken tot de ontbinding
van een nnie waarin ik de onafhankelijk
heid, veiligheid en het gelnk van de twee
koninkrjjken vereenigd heb.
Wanneer ik echter bereid ben om aid as
te handelen, gebenrt dit om een nog erger
kwaad te verhoeden en in de overtuiging
lat een unie zonder onderlinge overeen
stemming voor Zweden geen enkel werke-
ljjk voordeel zou opleveren.
De Daily Telegraph verneemt nit Kopen
hagen Tal van Zweedsche en Noorsche
families zgn blgkbaar zoo zeker niet dat
de Noorsche crisis in der minne geregeld
zal worden en deponeeren daarom hun
familiewaarden bjj Desnsche banken.
Toen de leden van het nienwe Hongaar
sche ministerie Woensdag de Kamer binnen
traden, werden zjj met teekenen van afkeu
ring ontvangen.
De minister-president Fejervary verzocht
den voorzitter der Kamer 's Konings brief
voor te lezen waarin van de benoeming der
nieuwe ministers kennis wordt gegeven.
Vervolgens las de premier een verklaring
voor betreffende de omstandigheden waar
onder het kabinet optreedt. Fejervary haalde
toen nog een brief van den Koning voor
den dag en wilde ook dezen laten voorlezen,
maar dit wekte opgewondenheid. Onder
groot geraas verzetten de afgevaardigden
zich tegen het voorlezen van den brief,
onderstellende dat de verdaging der zitting
daarin aangekondigd werd; zjj wenschten
eerst een motie van wantrouwen in het
kabinet in stemming gebracht te zien. De
vergadering werd geschorst. Na de her
opening besloot de Kamer de beraadslaging
over het onderwerp dat aan de orde was,
te hervatten, en daarna den brief des Konings
te laten voorlezen. De leden van het kabi
net verlieten de zaal. Frans Kossuth stelde
namens de meerderheid een motie van wan
trouwen in het ministerie voor, en de Kamer
nam die met groote meerderheid aan. Ver
volgens werd de brief van den Koning voor
gelezen, behelzende dat de zitting tot 15
September verdaagd wordt. Dit wekt groote
opschudding. Men roept Tisza toe: 't Is
schande! 't Is een laagheid! De vergade
ring werd te midden van hevig lawaai ge
sloten.
Het Huis der magnaten nam een motie
van wantrouwen aan in de regeering die
met het parlementen de grondwet in strgdis.
In de politieke kringen te Weenen let
men aandachtig op den toestand in Hon-
garjje, die zeer vererarerd is na deze Kamer
zitting. De Neue Freie Presse schrjjft dat
de moeljjkheden grooter geworden zgn nu
de Kamer verdaagd is. Het blad zegt dat
tjjdens het voorlezen van de kouinkljjke
boodschap tot verdaging der Kamer de too-
neelen die voorvielen een bepaald revolu
tionair karakter droegen.
Een waar gruwelstuk is dezer dagen
in Transkankasië (Rusland) uitgehaald. In
«en dorp bjj EriWan hebben Armeniërs zes
mannen, vier vrouwen en zes kinderen le
vend verbrand. Andere vrouwen werden
meegesleurd en onteerd. Armenische benden
belegerden toen ook het dorp Sjoesji ge
durende elf dagen, namen het in, plunderden
het en staken het in brand. Een ander dorp
(Ilsji bjj Karakis) werl gebombardeerd
menschen en dieren sterven er den honger
dood. De muiters zjjn van moderne gewe
ren voorzien en geheel op militairen voet
ingericht. De telegrafische verbinding tus-
schen Eriwan en Tiflis is verbroken. De
oproerlingen werden bjj een aauval op het
versterkte Geüanorasjan met verlies van
honderd gesneuvelden teruggeslagen. Het
dorp Sjoeloendian werd drie dagen door
de soldaten verdedigd. Na aankomst van
een sotnia ter versterking sloeg de bevel
hebber der troepen een rechtstreekschen
aanval der rebellen af en bracht hen groote
verliezen toe. Een aanvoerder met een groe
ne turban is gedood, 's Nachts gingen de
kozakken over tot den aanvalzjj namen
870 man gevangen en maakten een zwarte
vlag, met de hand van den Profeet er op
afgebeeld, bnit, voorts een menigte wape-
ellisten wilden volstrekt het derde schot
lossen; het bloed had nog altgd Werners
blik beneveldkoortsachtig opgewonden,
wachtte Philip Braun. Eindeljjk verklaarde
Werner zich bereid.
Het scheen, dat de doek over Heimuts
voorhoofd hem hinderljjk in hat zien was
er was iets onrustigs tastends in zgn greep,
in de richting van zgn wapen gekomen.
»Gaef het hem, geef het hem!* had Karei
Bitter wel willen roepen, en hg zag dat
Philip Brann met een hoosaardigen blik het
nadeel van zgn tegenpartij opmerkte.
Moest hier dan ook weer de man over
winnen, dien hjj haatte, die hem te slim
af was geweest; de zoon van dengene, die
hem had weggejaagd, zonder dat hjj iets
misdaan bad?
Als de leeuw eenmaal bloed heeft gelikt,
kan hjj bet niet laten, zegt men; en in
het vuur wordt de soldaat ook door een
blinde woede aangegrepen. Het bloed op
Helmats voorhoofd had allen hartstocht in
Karei Bitter doen stjjgen. Op dat oogenblik
waren al zgn booze driften gewekt. Mocht
die andere maar een schot door zjjn her
sens krjjgen, dat gnnde hjj hemOnwille
keurig bracht hjj zgn hand aan de revol
ver op zgn borst.
>Een, twee, drie.* En door den blauwen
rook heen, zag hjj Helmut Werner wan
kelen de geneesheeren schoten te hnlp.
Hel en dnivel, de eenige, die hem goed had
gedaan; hem, zjjn zuster en zgn zusters
kindNn werd alles rood voor zgn oogen.
Daar flikkert het boren de braambeziënheg,
een schot knalt een verschrikkelijke gil
klinkt en Philip Braun stort neder.
»'t Is niets,* zeide Heimat. Zgn tegen-
partjj had toch een vrjj geoefende hand
en een onverzetteljjk vasten wil; de kraag
van zgn jas, toevallig door den wind ba-
wogen, had den kogel opgevangen, anders
zou die zjjn hals getroffen hebben waar de
groote slagader ligt; alleen de schok had
hem do«n wankelen. »Ik vrees, dat daar
hulp noodiger is.c
»Te laat,* verklaarde dokter Stern, die
zich over Philip heen boog.
Met verwrongen gelaatstrekken streed de
Majoraatsheer onder vreeseljjke smarten
zgn laatsten strgd. Zjjn hart hing nog aan
het leven; hg gevoelde, dat het mot hem
gedaan wcs.
Nog eenmaal trof Helmut Werner, toen
hjj toetrad om met de anderen den geval
lene bjj te staan, een blik zoo woedend,
dat allen er van schrikten. De hand wilde
zich nog eenmaal tot een vuist ballenzjj
kon het niet meer.
De heeren stonden ook ernstig en stil.
Philip kermde luid en smarteljjk; hjj dacht
aan zgn vrouw, en toen
»Ga niet met ons in het gerichte,* bad
de knecht er tnsschendoor; maar nn rochelde
de stervende slechts nog zacht en al zach
ter; de dood verloste hem van zgn smar
ten.
Een oogenblik bogen de omstanders het
hoofdhet scheen bjjna alsof zjj ook baden
of wel hadden willen bidden. Zonderling,
op alles voorbereid, had Heimat den kamp-
strjjd aangegaan, in het bewastzjjn van
goed recht; en toch, hjj kon het niet loo
chenen, gevoelde hjj zich tegenover den
doode zoo verruimd, als 't ware, zoo ge
nadig gespaard, dat zgn hand vrjjgebleven
was van bloed. Wordt vervolgd
Naar het Duitsch
