Hel Land van Heusden en Aliens, de Langstraat en de Bommelerwaard.
jju
Voor het arme kind.
In het strijdperk.
Uitgever: E. J. VEERMAN, Heusden.
2442
WOENSDAG 19 JULI
1905.
TOOK
Dit blad versch^nt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementaprgs: per 3 maanden f 1.06.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Wij doen in deze heerlijke zomer
dagen een oproeping voor het arme,
ziekelijke kind.
Kan er heerlijker roeping zijn dan
mede te werken om het opkomend ge
slacht zoo krachtig mogelijk te maken.
Ons ernstig streven moet zijn het
opkomend geslacht zoo krachtig mo
gelijk toe te rusten voor het leven,
het lichamelijk en geestelijk welzijn
der jeugd te bevorderen.
Wie heeft niet gaarne zijn moreelen
en geldelijken steun over voor eiken
maatregel die strekken kan tot heil van
onze kinderen?
Zeker, voor de ontwikkeling onzer
kinderen wordt in dezen tijd veel ge
daan. Maar wij vragen: wat is in de
eerste plaats voor de ontwikkeling van
het kind noodig, is dat niet een gezond,
krachtig lichaam? Een lichaam, dat
weerstand kan bieden aan die ontelbare
invloeden, die het jonge leven maar al
te vaak bedreigen.
En hoevele van die arme, bleeke
wezentjes zijn er vooral in onze groote
steden, die vragen om frissche lucht.
Gij allen, die in deze dagen u gereed
maakt, om uw zomervacantie elders
door te brengen, vraagt ge niet in .de
eerste plaats, wat voor uw kinderen
het beste zal zijn, kiest ge niet voor
den tijd van ontspanning uw tijdelijk
verblijfplaats ter wille van uw kin
deren f
Gij weet by ervaring, wat voor uw
jongens en meisjes, ook al kunt ge u
gelukkig rekenen, dat gij tot de bevoor
rechten behoort, die hun kinderen da-
geiyks ruimschoots kunnen geven, wat
ze noodig hebben, nuttig is.
Gp weet het by ervaring, zeggen we,
dat niet alleen voor hen noodig is een
tijd van ontspanning, maar dat ze vooral
behoefte hebben aan eenige dagen,
waarin ze kunnen genieten, waarin ze
zich kunnen sterken door vrije bewe
ging in de frissche lucht, in het heer-
lpke licht, weldaden der natuur, waar
van men alleen daarbuiten het genot
deelachtig kan worden. Welnu, we
behoeven dan ook niet te vragen, of
ge in dagen als deze, als de vacantie-
tijd in het gezicht is, nooit hebt gedacht
aan zoovele bleeke kindergezichtjes,
aan zoovele zwakke schepseltjes, die
ook, o zooveel behoefte hebben aan
lucht en licht, aan vryheid, aan alles
FEUILLETON.
M. YON ESCHEN.
68)
Ja, hg zou rein en trouw naar het ver
heven doel der echte kunst zoeken en
bjj dit denkbeeld hief hg het op de borst
gezonken hoofd op, en het genie straalde
uit de groote, glinsterende oogen. Hg zou
zich door al de laagheid en onreinheid, die
dreigend, vgandig, in de wereld zjjn weg
mocht versperren, heen slaan, en de kunst,
waaraan hg zich gewgd had, bevrgden van
alle beschadigende machten, opdat zjj zieh
in haar vollen, zuiveren glans straalde.
O, mocht hij goede feeën vinden tot
steun en bescherming tegen alle kwaad,
tot zegen en overwinning voor dat doel;
mocht hg haar getrouw bljjyan, wanneer
zg hem op zgn weg de hand reikten 1
En zacht, als de laatste zucht van een
stervende, waarvan niemand weet of het
berouw, een bede om vergeving of om ver
lossing is, kwam het over zgn lippen
»Doraline!c
XXVIL
Reeds lang rust Baron von Sonnenfels
in het graf zjjner vaderen. Niemand wist
waarom de kommandant zoo streng met
zichzelt in het gerichte was gegaan of waar
om bjj het leren niet langer dragen kon,
wat opgesloten ligt in dat ééne woord
„buiten-zyn".
We behoeven u dat niet te vragen.
Zoo vaak hebt ge immers ook van uw
dokter wel gehoord, dat het voor dit
of dat kind, van uw werkster, van uw
arbeider, zoo goed zou zgn als het eens
voor een week of drie kon worden
uitgezonden naar zee of naar een bosch-
rgke omgeving, en met uw medicus
hebt ge 't dan zoo jammer gevonden,
dat het onmogelgk was, ook zelfs, in
dien het geldelijk bezwaar door uwe en
andere hulp zou zgn uit den weg ge
ruimd, eene inrichting te vinden waar
een kind kan worden opgenomen.
Zie, dat wijst op een leemte. Amster
dam heeft zgn Folmina-Stichting te
Egmond aan Zee, vacantie-kolonies te
Zandvoort. Rotterdam heeft zgn kolonie
te Oostvoorne en Ulvenhout en zoo
zgn er nog eenige, helaas, veel te weinig.
Het buitenland is ons ook in dit
opzicht verre vooruit.
De oorzaak Trekt men het nut der
zoogenaamde Gezondheids-kolonies in
twgfel
Immers neen. Vraag er den doktoren
naar en ze zullen u allen zeggen, dat
het verblijf in een kolonie menig kind
heeft gered, dat bg zeer velen de resul
taten van big venden aard zgn geweest
Mogelgk is 't, dat in ons land met
betrekkelgk weinig groote centra ge
meend wordt, dat het aantal zwakke
kioderen niet zoo bg zonder groot is.
Maar al ware dat zoo, zou dan juist
het bezwaar, om ze te helpen, om ze
te redden, niet zooveel te geringer zgn
En in ons land, waar zoo menig lief
plekje is te vindeD, zoowel met bosch
als duin, zou het niet veel moeite kosten
een zomerverblgf te stichten voor ons
toekomstig geslacht, waar het arme,
ziekelgke kind gezondheid en levenslust
terug kan krggen.
Men sla voor dit goede doel de han
den ineen; er zgn iD onze gemeenten
gelukkig n#g genoeg warme harten die
kloppen voor het kind.
Dat men zich dus hoe eer hoe beter
vereenige voor dit heerlgk doel. De weg
daartoe is niet moeilgk. Sedert enkele
jaren bestaat er in ons land een Cen
traal Genootschap voor Kinderherstel-
lings- en Vacantie-kolonies, dat zich
ten doel stelt plaatselgke vereenigingen,
die afdeelingen van dat Genootschap
kunnen zgn, de behulpzame hand te
bieden, vooral daar waar de oprichting
van een eigen „Tehuis" te bezwaarlgk
dat toch zoo rjjk, met alles, wat hem sehgn-
baar het liefst was geweest, voor hem lag.
Zoo hier en daar was men wel begonnen
te fluistereH; dat gefluister was een geraisch
geworden, en al klonk daaruit niet alles
wat in den scboot der aarde verborgen
lag, het klonk toch luid genoeg om in
andere kringen dan die van R. door te
dringen, en duideljjk ook.
Ev waren, ongeveer drie maanden rer-
loopen sedert, op last van Prins George,
de teraardebestelling van het stoffeljjk over
schot van zgn vriend met alle militaire
eerbewjjzen had plaats gehad, toen hg eaa
strenge order ontving om den heeren offi
cieren het lidmaatschap in de wedrenclnb
te ontzeggen als het hazardspel daar werd
toegelaten, en bovendien alle hazardspelen
te verbieden; en de nieuwe kommandant
kreeg een vermaning om de toenemende
weelde in het regiment tegen t# gaan, op
dat niet alleen de rjjkste, maar ook de
braafste officier zgn stand kon ophouden.
Philip Braun was ook reeds lang in het
mausoleum van Meisenbach bggezet.
Alle nasporingen om den moordenaar
van *'en jongen Majoraatsheer te ontdekken
waren vruchteloos geweest. Maar toen het
volgend jaar de herfst in het land kwam,
zat Karei Bitter als gewoonljjk in de kroeg,
bg zgn brandewgn. Ondanks het verbod
van zgn dokter en de smeekingen zgner
zuster, hield hg zich hoe langer hoe meer
aan dien trooster, zonder den gewenschten
troost van vergeten anders te kunnen vinden
dan in een hoe langer hoe sterker hoeveel
heid, en was daardoor hoe langer hoe el
lendiger en rerzwakternaar geest en lichaam
zoü zgn.
Dat Genootschap, dat voor enkele
jaren opgericht, hier en daar reeds af
deelingen telt en reeds aan menige aan
vraag om plaatsing van een of meer
kinderen, zg 't dan ook op bescheiden
wgze kon voldoen, heeft het duidelgk
ervaren, hoe groot de behoefte is aan
Kinderherstellings- enV acautie-kolonies.
Het is daarom, dat het thans het plan
heeft gevormd een of meer tehuizen te
stichten, bestemd voor kinderen uit ons
geheele land.
Daarvoor is geld noodig, maar zou
dat geld er niet zgn in Nederland?
Wg durven er niet aan te twgfelen en
het is daarom, dat we met vrgmoedig-
heid deze opwekking tot onze lezers
richten.
Mocht het bovenstaande velen opwek
ken tot verwezelgking van dit heerlgke
doel; dan is ons doel bereikt en het
kind zal u daarvoor dankbaar zgn.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 77i ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrgdagavond
ingewacht.
Buitenland.
De toestand In Rusland.
Als nappel op de droevige onlusten te
Lods kan men thans dagelgks geboeide
kozakken op weg naar de militaire gevan
genis zien. In de kazernes zgn massa's
gouden horloges, Bieraden en hoopen geld
gevonden, die deze handhavers der Russi
sche staatsorde van de door hen doodge
slagen of -geschoten slachtoffers hebben ge
roofd.
De te Berljjn verschg'nende Russische Cor-
respondenz, het orgaan der Russische libe
ralen, spreekt over de toenemende ontevre
denheid, die er in de keizerljjke familie over
Tsaar Nikolaas zou heerschen. Vooral Maria
Feodorofna, de Keizerin-moeder, zou zich
beg veren om haren zoon tot afstand van
den troon te bewegen, of althans tot een
tjjdeljjk uit handen geven van de regeering.
De grootvorsten steunen de oude keizerin
in haar heerschzuchtig streven.
Het zon niet zoo heel veel moeite kosten,
volgens genoemd blad, den Tsaar te bewe
gen tot den afstand. Behalve in oogenblikken,
dat hg ten prooi is aan aanvallen van auto
cratie, is hg zich bewust, niet voor zgn
taak berekend te zjjn. Zelfs heeft hg menig
maal aan de keizerin verklaard, dat bg
gaarne zgn post van Keizer zou willen ruilen
voor dien van prior in een klooster. Was
het mogelgk geweest, het eens te worden
over den opvolger van den Tsaar, dan zou
geworden.
Op zekeren avond had hg, als gewoonljjk
in zulke oogenblikken, over zgn leven ge
vloekt en eindelgk waa hg week ge
worden als een kind, en dsarbjj zoo babbel
achtig als een oud wjjf.
Eerst sloeg niemand acht op zgn gezwets
van wraak en gerechtigheid, van schieten
in bet bosch« en het «geheim van Meisen-
bach.c Maar eindelgk werd men opmerk
zaam een schrandere bol paste een en ander
aan elkaar; er kwam een aanklacht en on-
middellijk volgde de inhechtenisneming er op.
En toen geen ontkennen meer hielp, toen
Karei Bitter zich in zjja eigen woorden
verstrikt had, toen de straf zeker, en zgn
eenige troost niet meer in zgn bereik was,
toen was het hem te benauwd geworden;
door ophanging maakte hg een einde aan
zgn leven.
Juffrouw Nini was bepaald het gevoeligst
door de ongelukken in de familie getroffen;
het was ergerljjk, dat het noodlot zoo weinig
complimenten maakte met een familie als
het gezin Braun, waar men toch altjjd ge
meend had het geluk in pacht genomen te
hebben.
Haar vaders geest had werkeljjk geleden
hjj zat maar te zuchten en te jammeren.
Wat men ook deed om hem uit zjju staat
van verdooving op te wekken, of in een
aanval van wanhoop tot bedaren te bren
gen, altjjd bleef hg bjj het oude refrein:
Alles is jjiellc
Het scheen dat deze groote les, die zjja
noodlot hem had gegeven, alle andere er
varingen verdrongen, alle verder streven
verstikt had.
er al lang een paleisrevolutie zgn losge
broken. De Tsaar wordt algemeen gemin
acht in de keizerlgke familie. Maar er zgn
te veel sollicitanten, en onder dezen is er
niet een, die uitblinkt door andere eigen
schappen dan brntaliteit, gemis van ge
weten en kunstvaardigheid om zich ten koste
van het volk te verrjjken.
De keizerin-moeder was misschien nog
de geschikste persoon, meent het blad, maar
van die Deensche keukenmeid, zooals zg
haar plegen te noemen, willen de groot
vorsten niet weten.
Bommenfabrieken worden in Rusland nog
dagelgks ontdekt. Te St. Petersburg Vrgdag
avond een midden in de stad bg het minis
terie van spoorwegen. Daar werden twintig
bommen gevonden, klaar voor gebrnik, be
nevens 50 pond dynamiet. Er lagen duizen
den proclamaties gereed, waarin de Peters-
burgsche werklieden worden uitgenoodigd
den 22sten Januari te herdenken door op
22 dezer bommen te werpen onder da sol
daten.
Te Bakoe heeft de politie 91 bommen in
een onderaardsche bergplaats in beslag ge
nomen.
Het is niet alleen bjj de zeemacht in
Rusland gebruik om een mindere die over
het eten dnrft te klagen als een hond nser
te schieten, hetzelfde gebeurt bg het leger.
In de fabriekstad Zgierz bjj Lodz weigerde
een afdeeling kozakken het verstrekte voed
sel te gebruiken. Zg zonden een hnnner sis
afgevaardigde naar hun kapitein, maar nau-
weljjks had Ali Kazanof, zoo heette de
kozak-afgevaardigde het verlangen zgn ar
kameraden: dnbbele soldjj, dubbele rant
soenen, beter voedsel en betaling der achter
stallige soldjj, overgebracht of de kapitein
trok zgn revolver en schoot Ali net neer
als met den veelbesproken matroos Omelt-
sjak aan boord van de Knjas Potemkin ge
schied is. De kozakken bleven niettemin bg
hun eischen, waarop de kapitein infanterie
ontbood, die de rebellen omsingelde, ont
wapende en boeide. Daarna werden ze in
de militaire gevangenis 'in de vesting Iwan-
gorod opgesloten om met den krjjgsraad
kennis te maken.
De oproerige beweging onder de lands-
ljjke bevolking neemt zoowel in de Znide-
ljjke als in de Oostzee-provineiën, toe. De
grootgrondbezitters dringen daarom bjj de
overheid aan op krachtige voorzorgsmaat-
Haar moeder och, met die was nooit
wat te beginnen geweest, herinnerde Nini
zich liefderjjkdie hadden zg altjjd maar
zoo op sleeptouw genom?n maar nu
weende zg, zoodra iemand met haar sprak.
Zelf de huishoudelijke zorgen waren ver
geten.
Juffrouw Nini was nog jong, het leven
lag nog voor haar; zjj had voor zichzelve
nog niets tot stand gebracht. Haar enga
gement met Helmut Werner was afgespron
gen; daar had zg wel geen verdriet van
o, foei, neen maar het was toch
zeer onaangenaam; zg had tegenover het
lot een gevoel als iemand, die zich voor
zgn armoede schaamt, en ook een lust naar
wederwraak; zg verlangde naar verandering
van tooneel.
Het was toch werkeljjk maar een geluk
geweest dat graaf Löbau zich haar ver
mogen had aangetrokken, want in gelde-
ljjke aaugelegenheden was Jnlius Braun
ook nalatig geworden, en juist had hg bg
een speculatie niet op zgn tellen uepast en
een slag gekregen, die hem 300,000 Mark
kostte.
Het was dus niet meer dan natnurljjk,
dat juffrouw Nini papa vriendeljjk beduidde,
dat hjj geen verstand meer had van zaken
doen en met beminneljjke dienstvaardigheid
het beheer van de Brauosche flaaaciè'n op
zich nam, waarbjj Graaf Löbau haar met
zgn manneljjk financieel genie beloofde be-
üulpzaam te zjju.
En voorzeker had de jonge dame geljjk,
want de geestvermogens van den ouden
Braun moesten al zeer geleden hebben, daar
bjj op alles zweeg, op alles knikte, ook
regelen. In het gouvernement Cherson is
dat reeds geschied. In het distrikt Tarutma
zjjn 1060 personen gevangen genomen, na
door de kozakken zoodanig te zgn mis-
han leid, dat twee er van aan de gevolgen
bezweken zjjn. Daardoor komt de schrik
er wel in, maar neemt de ontevredenheid nog
toe, zoodat de uitbarstingen te verschrik-
keljjker zjjD. In de provinciën Czarkow en
Knrsk duren de onlnsten voort. Dat er voor
de overheden belang bjj is, dien toestand
niet al te spoedig te doen ophouden, kan
o.a. bljjken uit feit, dat de gouverneur-
generaal een maandeljjksche toelage geniet
van 5000 roebels, zoolang de staat van
beleg voortduurt.
Te Josefava, in het Peolsche district
Poelawy, heeft het gepeupel tjjdons de
drukbezochte weekmarkt een jjzerm;igasjjn
geplunderd en met de daar geroofde voor
werpen de winkels en woningen der Joden
gebombardeerd. Meer dan 200 woningen
en winkels werden vernield en leegge
plunderd.
Het spoorwegrjjtaig dat te Samara op
een zjjljjn werd gevonden en nog oenige
kisten met geld bevatte, waarvan er een
reeds door een paar jongens naar het kerk
hof was gesleept en daar opengemaakt, was
nit Oost-Azië afkomstig, terwjjl de la'ing
was aangegeven als hnisraad voor het Roode
Kruis. De politie heeft terstond een onder
zoek geopend, maar dat spoedig op hoog
bevel weer gestaakt. Bljjkbaar heeft men
dus weer te doen met een diefstal op groote
schaal, waarvan men de schuldigen liefst
ongemoeid laat.
De regeering maakt in de Regeerings-
bode een bericht openbaar, luidende als
volgt: Russische arbeiders aan de spoor-
wegwerkplaatsen te Tiflis, ten getale van
1000 mm, waren sedert het begin der on
lusten in de stad het doel van stelselmatige
vervolging der raddraaiers. Den 14den werd
een laffe aanslag op de arbeiders gepleegd,
die zich verzetten en weerstand boden te
gen de kuiperjj der revolutionairen. Acht
uur 's oehtends werden 20 arbeiders ziek,
die het eerst van voor hen bereide thee
hadden gebruikt en verschijnselen van ver
giftiging vertoonden. Tien ervan stierven
terstond, terwjjl van de anderen vjjf nog
ernstig en vjjf minder zwaar ziek neerlig
gen. In den theeketel is arsenicum gevonden.
In Znid-Rnsland wordt op 't oogenblik
toen Nini een heel aardig sommetje voor
de moeite van die administratie, zoowel voor
zichzelve als voor den graaf, bedong, en
gemakshalve haar ouders op een jaargeld
stelde. Bjj die beschikking gedroeg mevrouw
Braun zich als een nul vóór het cjjfer. En
dat was maar goed ook, want de schrandere
Nini was van meening, dat oudelui niet
veel geld noodig hebben, en dat, als zjj
geld overhielden, zjj er toch maar dwaas
heden mee zouden doeD.
Toen nam Nini een gezelschapsjuffrouw
aan, en ging, om haar zinnen wat te ver
zetten, op reis. De graaf kon haar toch niet
zoo zonder bescherming laten heentrekken,
neen, dat gedoogde zgn vriendschap niet.
Hg bood haar zjjn diensten als cavalier aan,
en Nini, die van jongsaf daarop gesteld
was geweest, nam dit aanbod aan.
De graaf moeat er wel den slag van ge
had hebben om met juffrouw Nini om te
gaanwant het dunrde niet lang of in de
villa Braun kwam het bericht, dat zg hem
haar hand had geschonken.
Toen dit bericht kwam, had Julius Braun
juist een vrjj helderen dag; hg las en herlas,
en vertrouwde zgn oogen niet; hjj sloeg
met de hand op de tafel, en lachte, dat
het gillend klonk: Alles is gdellc
Daarop schreef hg een brief aan de jonge
vrouw, waarop bjj weder in zjjn gewone
stompzinnigheid verviel, eerst brommend
het gewone refrein herhaalde, om ten slotte
opnieuw onder bittere tranen de jjdelheid
van alle dingen te bejammeren.
Naar het Duitsch
TAN
Wordt vervolgd