Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
In het strijdperk.
yooB
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
M 2445
ZATERDAG 29 JULI
1905.
1
asesga <4
iËtó
m
A Af 1
rkl fl
1 i B
f
1 li I
111
IP
II krl
Still
WÉk
1 kr 1
1 f 1 li
-i
1 LAMB VAM ALTEN/
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
AbouHementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën yan 16 regels 50 et. Elke regel
meer 77s ot. Groote letters naar plaatsruimte.
AdyertentiSn worden tot Dinsdag- en Vrjj dagavond
ingewacht.
De Ongevallenwet op
den goeden weg.
Twee uitspraken heeft kort geleden
de Centrale Raad van Beroep gedaan,
waaruit blijkt, dat dit hoogste rechts
college in zake de ongevallenverzekering
hoog genoeg staat om terug te komen op
vroegere dwalingen. De twee quaestie's
zijn van zoo overwegend belang, immers
ze beheerschen zoo groote stukken van
het gebied dezer verzekering, dat ze
een vermelding alleszins verdienen.
Twee woorden, die in het dagelijkseh
leven dikwijls door elkander worden
gebruikt, kregen in de Ongevallenwet
twee geheel afzonderlijke begrippen aan
te duiden, wij bedoelen de woorden „be
drijf" en „onderneming." Men kan zeg
gen, dat iemand een winstgevend be
drijf of dat hij een winstgevende onder
neming heeft, daarmee doelende op wat
men ook wel noemt zijn „zaak." Het
eerste is volgens de Ongevallenwet on-
juist. Zij duidt met „bedrijf' aan, wat
men ook noemt „vak" of tak van
industriezoodat dus volgens deze
uitlegging in een onderneming, een zaak,
wordt uitgeoefend een bedrijf, een tak
van industrie. De werf Conrad" en
de Westersuikerraffinaderij te Amster
dam b.v.b. zijn ondernemingen, waarin
worden uitgeoefend de bedrijven res
pectievelijk van scheepsbouw en suiker
raffinaderij.
Dat lijkt eenvoudig, maar in de prac-
tijk heeft het tot verschillende moeilijk
heden aanleiding gegeven, het eerst
voorzoover ons bekend in een geding,
waarin het de vraag was, ot een boot
werker, die voor een kolenhandelaar
steenkolen loste en door een ongeval
getroffen werd, recht op uitkeering had.
Neenzei de Rijksverzekeringsbank
want de kolenhandel wordt niet ge
noemd in de Ongevallenwet als verze-
keringsplichtig. Ja, zei de raad van be
roep, want de kolenhandelaar oefent
tevens uit het bedrijf van kolen vervoer
en dat bedrijf wordt wel degelijk in de
Ongevallenwet genoemd. Neen, eindelijk
de Centrale Raad; want al vervoert
deze kolenhandelaar kolen, hij doet het
alleen voor zijn eigen handel en niet
voor derden, m.a.w. hij doet het niet
als bedrijf.
De Centrale Raad was dus van oor
deel, dat men alleen dan een bedrijf
uitoefent, als men bepaalde werkzaam
heden verricht voor derden. Een bedrijf
FEUILLETON.
M. VON ESCHEN.
71)
Ginds, tusschen de bóomen door, sche
merde het nieuwe gebouw, en boren hun
kruinen uit rees de toren in het midden,
van welks spits de vlag vrooljjk wapperde
ter viering van de voltooiing.
»Het gebouw is klaar,* zeide Doraline,
terwjjl zjj Helmut naar het venster trok
»niets ontbreekt er meer aan dan de heer
en meester om het werk te beginnen. Wilt
gÜ dan is 't bet uwe; zoo niet, dan
zullen anderen hier te gebieden hebben, en
ik ga met n mee.c
Eenige oogenblikken zag Helmut ernstig
naar het vreedzaam natuurtooneelkalm en
vast werden zjjn gelaatstrekken, die zoo
even nog zoo beweeglgk waren; toen zeide
met een snel besluit;
»Wjj big ven hier, geliefde; wat ik aan
kennis gewonnen heb, zal ik voor de mate
nemen, die voor mg bepaald isons allen
is een zekere mate gesteldik ben met de
mjjne tevreden. Yoor mjjn geneeskundige
stadiën is hier een ruim veld geopend, en
voor mgn werken, misschien juist voor zulk
werk als waarvoor ik naar mgn eigen er
varing het meest geschikt ben.»
Er werd aau de deur geklopt. Op den
is een tak van voortbrenging in eoo-
nomischen zin, maar of meD voortbrengt
voor zich zelf of voor derden doet er
niet toe. In Drenthe wordt nog door
velen geregeld het eigen brood gebak
ken zoo iemand oefent o.i. wel degelijk
uit het bakkersbedrijf. En wanneer de
Koningin op het Loo koeien houdt om
zich de melk voor de huishouding te
verschaffen, dan oefent zij wel degelijk
uit het veehoudersbedrijf.
De eisoh, dat de werkzaamheden
moeten geschieden voor derden, behoort
bij het begrip „onderneming." Een
onderneming heeft de Drentsche boer
niet, die zijn eigen brood bakt, noch de
Koningin, die zelf koeien houdt, want
zij doen het niet voor derden, niet om
winst te maken.
En nu de noodlottige gevolgen van
deze o.i. verkeerde uitlegging van het
woord „bedrijf". Zij is de oorzaak, dat
de kolensjouwer van zooeven geen scha
deloosstelling kreeg, terwijl hij daarop
wel recht zou gehad hebben als hij voor
een cargadoor werkte. Zij is de oorzaak,
dat een werkman, die hout stapelde
voor een houthandelaar, ongetroost werd
weggezonden, terwijl hij een uitkeering
zou gekregen hebben, als hij voor een
zagerij werkzaam was geweest.
Intusschen, zooals wij reeds zeiden,
de Centrale Raad schijnt den eisch,
dat gewerkt moet worden voor derden,
weer te laten vallen. De firma van Heek
Co. te Enschedé heeft spinneryen en
weverijen; in de eerste worden degareDS
gesponnen voor de laatste. Overeen
komstig de leer van den Centralen Raad
beweerde nu de firma van Heek, dat zij
alleen uitoefende het bedrijf van katoen-
weven, niet dat van katoenspinnen,
omdat zij niet spint voor derden doch
alleen voor haar eigen weverijen. Maar
ziet, nu was de Centrale Raad van oor
deel dat daarom nog niet het spinnen
als afzonderlijk bedrijf mocht worden
genegeerd.
Waarmee dus de Centrale Raad het
vereischte, dat gewerkt wordt voor
derden, voor het begrip „bedrijf"
heeft weggeworpen. Als het college
dezen weg blijft volgen, zal dat zeker
strekken tot een betere toepassing der
Ongevallenwet.
En nu de andere quaestie; zij be
treft het begrip „invaliditeit". De On
gevallenwet zegt daarvan in artikel 22
Yoor de toepassing van deze wet
wordt een werkman geheel of ge
deeltelijk ongeschikt geacht tot wer
ken, indien hij geheel of gedeeltelijk
drempel verscheen een knaap tusscben de
vier en vjjf jaar. Een weinig schuw zag
hg rond toen zag hg Helmut Werner, en
vroolgk snelde hg naar hem toe. Nu kwam
ook de vrouw, die hem hier gebracht had,
binnen, een boerin in de schilderachtige
kleederdracht van Picardie. Helmut gaf de
vrouw een teeken om zich te verwjjderen,
en toen nam hg het knaapje bjj de hand.
»Kom, Gero,* zeide hg, begroet je nieuwe
mama
Wat beteekent dat, Helmut?* Verschrikt
deinsde Doraline terug. »Om Godswil, waar
komt dat kind van daan - wie is hg
wien behoort hg?«
»Zie hem maar eens aan, Dora,* ant
woordde hg, op een toon, die tegel jjk ver
zoekend en geruststellend was, »of ge hem
niöt kent
Krullend golven de lange lokken langs
den hals van den kleinen Gero; Doraline
kent die kleur, al schgnt zg ook een wei
nig lichter; zg kent ook die trekken, die
donkere oogen. En door herinnering over
stelpt, weert zg den zoon van de vrouw
af, die haar het eerst, ja, alleen, al het
leed van haar leven berokkend heeft.
»Dora, ik heb borg voor u gestaan,*
hernatn Helmut, en hg wees er op, dat het
knaapje in den rouw was.
»Arm kindl* Reeds reikt® Doraline den
kleine de hand, maar weder trok zg die
terng. »De moeder?*
Stil, stil! Erger dan dood was zgn
eenige verklaring op hetgeen zg vragen
wilde.
»Groote Hemel! En toch, ik kan niet,
ongeschikt is geworden tot arbeid,
welke overeenkomt met zijne krach
ten vóór het ongeval en met zijne
bekwaamheden.
Heeft de wetgever met art. 22 be
doeld, zoo wordt gevraagd, dat bij in
validiteit ten gevolge van een ongeval
moet worden onderzocht in hoeverre
de werkman nog eenigen arbeid kan
verrichten, welke dan ook, dan wel in
welke mate hij ongeschikt is geworden
voor den specialen arbeid, dien hij
deed vóór het ongeval.
Bijvoorbeeld: als een spoorwegmachi
nist bij een déraillement een been verliest,
moet dan gevraagd worden, of hij nog
eenig werk kan doen, (als portier b.v.,
om aan een groot station het vertrek
der treinen af te roepen), dan wel of
hij nog als spoorwegmachinist bruik
baar is.
De wet zegt, dat moet worden na
gegaan of de werkman geheel of ge
deeltelijk ongeschikt is geworden tot
arbeid, welke overeenkomt met zijne
krachten vóór het ongeval en met zyne
bekwaamheden. Twee factoren moeten
dus in rekening en met elkander in
verband worden gebracht:
le. De krachten van den werkman
vóór het ongeval.
2e. Zijn bekwaamheden.
Zijn bekwaamhedend. w. z. wat hij
heeft geleerd, zijn vakkennis, en zijn
krachtend. w. z. zijn lichamelijke ge
schiktheid; om het met twee woorden
uit te drukken: wat hij kent en wat
hij kan.
Het eerste, zijn bekwaamheden, zijn
vakkennis, is natuurlijk voor en na het
ongeval dezelfdevandaar dan ook, dat
de wet spreekt van zijn krachten voor
het ongevalmaar terecht deze woorden
bij de bekwaamheden heeft weggelaten.
Bijgevolg dient de vraag aldus gesteld
Wat kon de man doen met zijn
vakkenniszijn bekwaamheden en zijn
krachten voor het ongeval, en wat heeft
hij thans aan die zelfde bekwaam
hedennu zijn lichamelijke geschikt
heid door het ongeval is verminderd.
De Centrale Raad heeft in zijn eerste
uitspraak, die deze quaestie gold, een
andere leer gehuldigd. Hij wilde boven
dien gevraagd zien, of de invaliede nog
werkzaamheden kan verrichten, die
„geen bijzondere eischen van bekwaam
heid stellen". Dat zou dus hierop neer
komen, dat b.v. iemand, die zijn vak
niet meer kan uitoefenen tengevolge
van een bedrijfsongeval, moet gevraagd
worden, of hij nog een werk kan ver-
Helmut, ik kan niet, het is te veel!*
»Wat heeft papa je voor boodschap aan
de nieuwe mama gegeven?* vroeg Helmut
het kind.
»Papa is weggegaan.* Felix had zgn
zoontje de woorden zoolang voorgezegd, tot
dat hg ze van buiten kende; zgn toon klonk
daarnaar, maar daardoor ook des te kin
derlijker, en daarbjj sloeg hg de oogen
zoo vertrouwelijk op, als slechts de blik
van een kind is, dat niemand bedriegen
kan. >Hjj kon me niet meenemen. Het was
ook heel leeljjk, die zwarte, houten kist,*
de kleine scheen zich nu aan zgn eigen ge
dachten over te geven, »hu papa zag
er zoo treurig uit, zoo bleek, zoo zoo
anders. Ik kende hem haast niet meer
ik was bang voor hem.* Hjj huiverde nog
bjj de herinnering, en toen barstte hjj iD
tranen uit. »Papa, papa, kom weerom
ik zal niet meer bang wezen haal mjj,
ik zal altjjd zoet wezen! Och, toe, papa,
kom weer bjj mjj!<
Reeds had Doraline het kind in haar
armen genomen; het snikte aan haar borst.
»Gjj zult goed voor mg zjjn,* zeide hjj
tusschen zgn tranen door. »Papa heeft ge
zegd dat gjj goed zjjt c
»Hra, hm, laat iemand zich nu maar
eens alle moeite geven om een menschen
kind voor te bereiden* Helmuts oude
humor scheen teruggekomen te zgn
»pas denkt men dat het gehoorzaamt,
of het slaat zgn eigen weg in. Of die mis
schien niet de beste is
>Halt, kleine snaak, laat je mama na
weer aan mjj over
richten, dat geen bijzondere bekwaam
heden eischt.
Maar die leer is, dunkt ons, in lijn
rechten strijd met de bedoeling van
artikel 22.
Maar ook hier meenen wij een ver
andering ten goede te bespeuren. Een
timmerman had bij een ongeval op drie
plaatsen zijn been gebroken en was
dientengevolge ongeschikt geworden
voor alle staande werk. Hier overwoog
de Centrale Rtad bij uitspraak van
4 Juli j.l.:
dat, waar de werkzaamheden in
het timmervak zoo goed als uitslui
tend staande worden verricht en de
man geen ander vak heeft geleerd,
er weinig werkzaamheden, die zittend
kunnen worden verricht, passend
voor hem zijn.
Op de door ons gespatieerde woorden
komt het aan. Niet meer naar de werk
zaamheden, die geen bijzondere eischen
van bekwaamheid stellen, wordt hier
gevraagd, maar naar die, welke voor
een vakman passend zijn. De Cen
trale Raad stelde dan ook 's mans
verlies aan arbeidsgeschiktheid op 90%.
Buitenland.
De eischen, welke de commissie uit den
Zweedschen Rjjksdag aan haar verslag heeft
toegevoegd, voor het geval de unie ont
bonden wordt, zgn de volgende;
1. Aan eiken kant van de grens tus
schen de twee rjjken wordt een gebied af
gebakend, binnen hetwelk de vestingwerken
worden gesloopt en geen nieuwe vestingen
mogen worden opgericht.
2. De Zweedsche Lappon in het Noorden
van Noorwegen krjjgen het recht hun ren
dieren daar te laten weiden.
3. De doorvoerhandel door beide landen
wordt beveiligd tegen belemmeringen of
onbilijjke bemoeieljjking.
4. De, bg de verdragen omschreven,
rechtspositie van Zweden tegenover vreemde
mogendheden moet duideljjk vastgesteld
worden, zoodat met nama de volkomen
vrjjheid van Zweden van eenige verant
woordelijkheid voor Noorwegen tegenover
andere staten vast zal staan. De commissie
acht een scheidsrechterlijke overeenkomst
met Noorwegen wenscheljjk, maar met be
trekking tot de vraag van de ontbinding
dar unie niet nocdzakeljjk.
Men seint uit Kristiania dat de Noorsche
pers de gestelde voorwaarden zeer mosilgk
De kleine Gero had beide armpjes om
Doralines hals geslagen, en hield haar zoo
vast, alsof hg haar nooit wilde loslaten,
terwjjl hg haar met stralende oogjes aaüzag.
»Gjj zjjt goed, zooals de goede feeën,
waarvan papa dat mooie sprookje vertelde
en mooi, zooals die mooie vrouw op
de schilderjj. Weet ge wel, oom Helmut
Yragend zag Doraline naar Helmut op
zgn gelaat teekende een weemoedig ernstige
uitdrukking. »Ik heb nog een verrassing,
een geschenk, dat mg voor u gegeven is,«
zeide hjj, en bood haar zgn arm aan.
»Mag ik mee?* vrosg de kleine Gero,
in onschuldige kinderlijke vrooljjkheid.
»Ja, mgn jongen, je behoort er ook bjj.«
En nu gingen zg naar de groote zaal, en
stonden voor het laatste stuk, dat Felix
Romberg geschilder 1 had. Helmut Werner
had het met zgn bagage voornitgezonden,
aan Hans geadresseerd, en deze had het,
in verstandhouding met hem, hier laten
neerzetten.
En die schilderjj was een waar meester
stuk! Wat komen de figuren dnideljjk uit,
alsof zg leefden! Hoe natnurlgk zgn de
houdingen! Hoe aangrijpend schoon en
jnist is het contrast tusschen de wereldge-
biedende Romeinen, in hnn oververfjjnde,
reeds vervallen beschaving, en de woeste,
maar in hun beste kracht nog niet geknakte,
Germanen; elk een karakter en tegelgk
een type van zgn volk!
Hoe uitvoerig is de bewerking tot ia
de kleinsto bizonderheden van de wapen
rusting der fiere krjjgers, de ruige haren
van de berenvellen, die de lendenen en de
asnnemeljjk acht en ten deele als een in
menging in het binnenlandsche bestuur van
Noorwegen beschouwt.
De Aftenpost zegt dat bet aftreden van
het Zweedsche kabinet een nieuwen en
nog geheel onberekenbaren factor in den
loop der gebeurtenissen heeft gebracht. Het
blad hoopt echter dat de aangelegenheid,
zonder onnoodig uitstel, door wederkeerige
toegeeflijkheid en oprechte pogingen tot een
voor beide lauden gelukkige en eervolle
oplossing gebracht zal worden.
De Stockholmsche correspondent van de
Daily Mail verzekert op geza^hebbenden
toon dat de ware raden waarom de Keizer
den Tsaar wenschte te ontmoeten, was dat
Wilhelm II ean Hohenzollernsehen prins op
den Noorschen troon wil plaatsen. Ook
's Keizers verlangen om den koning van
Denemarken te bezoeken, zou daarmee ia
verband staan. De Tsaar zon het plan
goedgekeurd hebben, mits de Noorsch-
Ru8sische grens eenigszins in hst voordeel
van Rusland gewjjzigd werd. Als de Noren
met het plan meegaan, zouden de andere
mogendheden er zich moeieljjk tegen kunnen
verzetten.
In de namiddagzitting van Donderdag
stelde da Zweedsche regeering aan het
Storthing een ontwerp voor om door een
volksstemming te laten beslissen over de
scheiding van Zweden. Op 13 Augustus zal
de stemming plaats hebben, op dezelfde wjjze
en naar dezelfde kiezersljjsten als bjj de
laatste Storthingverkiezing. Hst regeeringa-
voorstel werd naar de speciale commissie
verwezen, die dadeljjk bjjeenkwam.
Op sommige plaatsen van Spanje, in de
provinciën Cadix, San Lucar, Arcos, Bornos,
is de nood hoog gestegen. Een groot deel
Ier bevolking Ijjdt gebrek. De menschen
planderen bakkerswinkels, en broodkarren
zgn op straat in 't geheel niet meer veilig.
De Daily Chronicle verneemt nit Weenen
Uit Konstantinopel wordt gemeld, maar
het bericht is niet bevestigd, dat de Sultan
zgn broeder Recbad, vermoedeljjk erfgenaam
van den troon, heeft laten opsluiten in
dezelfde vesting, waarin sultan Moerad ver
leden jaar is gestorven.
Bjj de stad Palermo heeft in een mgn,
tengevolge van het inslaan van den bliksem,
een ontploffing plaats gehad, waarbjj twaalf
arbeiders gedood, vier ernstig en een aan
tal anderen licht gewond werden.
schouders der Germaansche reuzengestalten
dekken, elke veer van de vleugels op hnn
helmenHoe stil is de achtergrond behan
deld, en toch hoe harmonisch is het effect!
Maar met welk een verheven waardigheid
treedt daar, tusschen de dennen uit, de
Germania, als een geest des wouds uit het
hart van haar volk geboren, als een be
waakster en beschermster des Lands den
aanvoerder der legioenen te gemoetAf
werend hondt zjj in de linkerhand het schild,
ernstig heft de rechter het zwaard op, en
tegelgk schgnt zjj een profetes, die den
vjjand zjjn ondergang aankondigt: haar
lippen zgn tot spreken geopend, een majes
teit, zeker van de overwinning, omgeeft
haar gestalte met een tooverachtigen glans
van zegepraal, alsof al het licht zich in
haar vereenigt, van haar schgnt uit te gaan.
En van welk een verheven beteekenis ia
het effect van dit licht hierHet omstraalt
c'e bladerrjjke kruinen der oude boomen,
zoodat zg in zgn schjjnsel blinken; het
valt op de gestalten der trotsche Romeinen,
en verhoogt de pracht hunnsr wapenrus
tingen; maar het verblindt en verwart ook
hnn blik, omdat zjj den glans van dat
licht niet verdragen kannen, en angstig
grjjpt de aanvoerder in den teugel van zgn
schuw geworden strjjdros en loert op een
aitweg; maar de trotsche gezichten der
Barbaren klaren daaronder op, alsof zjj in
dit visioen tegelgk de vrjjheid en de groot
heid van hnn volk zien.
mil
Naar het Duitsch
VAN
(Slot volgt.)