Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
M 2448,
ïnroen
Twee helden.
Uitgever: L. J. YIERMAK, Heusden.
WOENSDAG 9 AUG.
1905.
UUD VAN .ALTÊ^'*
VOOR
Dit blad versohjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per poat zonder prgarerhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 77a ot. Groote lettere naar plaatsruimte.
Adrertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
m—mmmmmi iu-..« p. i «-Wl
Na ruim vier jaren voorbereidens
staan thans de Kinderwetten" te wor
den ingevoerd. Eenige weken geleden
verscheen een drietal Algemeene Maat
regelen van Bestuur ter nadere regeling
van verschillende belangrijke punten,
door de wet voor zoodanige regeling voor
behouden. Hoewel de tijd voor kennis
neming en overweging dier maatregelen
nog betrekkelijk kort was, mogen ons
toch reeds enkele opmerkingen van het
hart, een woord van kritiek, misschien
van waarschuwing. Niet om wantrou
wen te wekken is het ons te doen
tegen de ontwerpers der maatregelen.
Het geldt thans, met vereende krachten
zoo van de overheid als van parti
culiere belangstellenden, op wier mede
werking de wet zoo vaak beroep doet
te komen tot een zoo goed mogelijk in
praktijk brengen van hetgeen de nieuwe
wet en de nieuwe maatregelen brach
ten. Van meer belang dan de geschreven
regel is veelal de wijze van toepassing.
Bepalen wij ons thans tot een en
ander over den Algemeenen Maatregel
(Staatsblad 209), welke in hoofdzaak
handeltover inrichting en beheer van
de nieuw ingestelde Tuchtscholen en
der Rijksopvoedingsgestichten, benevens
over de verpleging van jeugdige „over
treders" in particuliere zorg.
Zoo bg de regeling der tuchtscholen
als bij die der rijksopvoedingsgestichten
treft, dat van de nieuw-inkomende over
treders zal worden gevormd een eerste
klasse of afdeeling, welker verpleegden
„afgezonderd" zullen worden gehouden.
Onder de rijksopvoedingsgestichten is
dat te Alkmaar het gesticht, waar kin
deren, door rechterlijk vonnis ter be
schikking der regeering gesteld, voor
zoover zij niet onmiddellijk voor ver
pleging in particuliere zorg worden aan
gewezen als verpleegden der eerste
klasse hunne intrede in het rijksopvoe-
dingswezen zullen doen. Later worden
zij, naar gelang van hun leeftijd, ge
plaatst in het gesticht te Doetinchem
of te Avereest. Het gesticht te Alkmaar
wordt dus een soort doorgangshuis, het
welk door alle rijksopvoedelingen, die
het rijk aan zich houdt, zal worden ge
passeerd. Het zelfde gesticht dient overi
gens voor hen, die kort gezegd
in particuliere verpleging of in de
andere rijksgestichten het &1 te bont
maakten. Men zal deze combinatie van
nieuwelingen en zeer weerbarstigen be
vreemdend vinden, doch men bedenke,
wat ik reeds zeide, dat de nieuw-inko-
menden aanvankelijk zullen worden ge
houden in afzondering. Het blijkt niet,
dat, wanneer deze aanvankelijke afzon-
4—MMBrvHMiiÉi*mmD—watwiuiwiiu'Sr -
FEUILLETON.
Een verhaal nit een vroegeren opstand
op Creta.
2)
En daarna kondigden de luide bevelen
om zich opnieuw te verzamelen, het nade
rend gedrnisch van regelmatige voetstappen,
bet klinken der afgezette geweren op de
steenen, tot den onuitsprekeljjken anest
der ongelnkkigen, die zich reeds in veiligheid
hadden gewaand, aan, dat de benlen vast
besloten waren het zoek geraakt spoor weder
te vinden.
Een stilte als van het graf heerschte in
het donkere gewelf. Allen knielden neder
onder het verzuchten van gebeden, het
jjverig maken van het teeken des kruises,
somwglen lacht gevend aan een ingehouden,
te lang bedwongen snikken. De drie man
nen alleen stonden, met het oor in de
richting naar buiten, scherp toe te luisteren
naar wat daar buiten zon voorvallen.
Opeens weerklinkt te midden van al deze
angstige spanning een scherpe kreet. Het
kind van Dascalopétrakis, door vrees ba
rtering (na ten hoogste één maand) op
houdt, dan toch de eerste afdeeling als
zoodanig geslrengelijk van de weerbar
stigen afgezonderd blijft. Maar dit zal
toch wel in de bedoeling liggen; wel
licht ook wordt beoogd de verpleegden
der eerste afdeeling stééds, na hunne
verpleging in afzondering, onmiddellijk
over te brengen naar Doetinchem of
Avereest. Geheel duidelijk spreekt echter
de maatregel zich op dit punt niet uit.
Maar nu die verpleging in afzonde
ring. In de tuchtscholen en in de ge
stichten beide duurt zij behoudens
buitengewone gevallen ten hoogste
één maand. Yoor kinderen beneden de
10 jaar of die voor afzondering onge
schikt blijken, duurt zij „niet langer
dan ter wille der hygiëne (gezondheids
leer) volstrekt noodzakelijk is". Het
is jammer, dat een K. B. niet verge
zeld gaat van eene memorie van toe
lichting. Misschien waren wij anders
een verklaring rijk geworden van dit
mysterieuze woord hygiëne, sleutel,
waarmee, in den jare 1905, het rijk
der Nederlanden een kind, rijksopvoe-
deling beneden de 10 jaren, zal op
sluiten in „eenzaamheid"
Men leze nog eens na wat bij de tot
standkoming der Kinderwetten gespro
ken is over opheffing van de laagste
leeftijdsgrens van strafbaarheid. „Die
grens was niet meer noodigwij hebben
voor kinderen nu alleen nog maar kin-
derstraffen en gaan uit van het denk
beeld: geen kind onder welke voor
waarde ook, in de gevangenis of het
huis van bewaring!" En waarlijk, in
het huis van bewaring of in de gevan
genis wordt dan ook niet het 9-jarig
kind in eenz lamheid opge
sloten. Neen het zal worden in tucht
school of rijksgestichtin afzonde
ring verpleegd
Het wordt niet uitdrukkelijk gezegd,
maar de bepalingen betreffende de eerste
klasse (afdeeling) wekken den indruk,
alsof het verblijf daarin bedoeld is als
een tijdperk van observatie. "Wederom
valt te betreuren het gemis aan eene
Memorie van Toelichting; d&n ware
belangwekkend geweest te vernemen,
welke argumenten de opvoedkundige,
zielkundige, als regel deden stellen, dat,
tot observatie van den aanleg en het
karakter van een kind het beste middel
zou zijndat kind te plaatsen in af
zondering.
Het tweede hoofdstuk van den Al
gemeenen Maatregel van Bestuur
over „Stelling ter Beschikking der Re
geering" handelt over de vormen
van dwangopvoeding in de volgende
rangschikkingrijksopvoedingsgestich
ten verpleging in particuliere zorg
vangen of misschien wel gekweld door den
honger, na zoo lang niets te hebben ge
nuttigd, wringt zich in de armen van de
vronw, die het zoosven van den vader heeft
overgenomen, en bljjft, zonder dat eenig
geaus vermag het tot badaren te brengen,
zjjn gekrjjt herhalen, dat voor de geschokte
vluchtelingen geljjk staat met een vonnis
tot foltering en dood. Allen zgn overeind
gesprongen, de armen omhoog, in een ge-
baur van radeloozen angst, en allen snellen
als n man toe om het geluid te smoren,
om met de band den mond te beteugelen,
die hun dood dreigt te berokkenen.
Maar de vader is hen voor. Hg doet al
wat hg kan om Georgi tot bedaren te bren
gen, spreekt hem toe met de liefste woord
jes, liefkoost en kust hem. Alles tevergeefs.
De heftige gebaren, de schrik over de plot
selinge nadering van al die verwrongen
gezichten, hebben den kleine geheel van
streek gemaakt, hg is niet tot kalmte te
brengen, en de hand des vaders nadrukke
lijker wordend, is onmachtig den noodlot-
tigen kreet te smoren, die al luider en
luider wordt onder het stuipachtig geschrei.
Op een oogenblik als dit, kan, mag er geen
sprake zgn van tot rede brengen, van ge
duld oefenen. Eén minuut, één seconde kan
allen ten gronde richten. Het kind moet
tot zwjjgen worden gebracht, tot eiken prjjs,
en de omringende gezichten, thans allen
a. verpleging in gestichten, b. verple
ging buiten gestichten. Het zou te haas
tig geredeneerd zijn, enkel uit deze
rangschikking te besluiten tot eene
voorliefde der regeering voor de rijks-
gestichts-verpleging. Toch mogen wij
met eenigen grond vreezen, dat zoo
danige voorliefde werkelijk aanwezig is.
Leerzaam immers zijn in dit opzicht
de cijfers voorkomende in de spoedwet
tot verhooging der Justitie begrooting
over 1905.
(Slot volgt)
Buitenland.
Men meldt nit Brugge aan het H. r.
Antw., d.d. 7 dezer:
De gemeente Dudzeele, bjj Blankenberghe,
waar het gisteren kermis was, zal dezen
bloedigen kermisdag r iet gauw vergeten.
Vooreerst zette in den namiddag, een af-
grjjseljjk drama de gemeenta in rep en
roer.
De herbergier Roels had 3 Hollandsche
muzikanten aangeworven om in zgn lokaal
te spslen. Deze drie muzikanten waren in
den namiddag met een vrouw gekomen
en vrouw Roels had hen, in eene boven
kamer eten gebracht. Terwgl de mannen
nu aan 't eten waren zag Roels de vrouw
naar beneden komen en het huis verlaten.
Toen schoot hem te binnen, dat in een
niet gesloten kast, op gezegde kamer, eene
som van 2200 fr. lag. De ontstelde herber
gier dacht aanstonds aan diefstal en liep
naar boven, doch de 2200 fr. waren ver
dwenen. Wat er toen gebeurd is, is moeljjk
te zeggen. In alle geval, de man greep zgn
geweer, terwgl de drie muzikanten de vlucht
namen. Onmiddellijk daarop verscheen Roels
aan zgn venster en loste 4 geweerschoten
op de menigte, die op het gerucht van
den twist kwam toegesneld.
't Eerste schot trof Gustaaf Mareyt, oud
26 jaar, landbouwwerkman te West-Kapel-
le, die daar met zjjne vrouw voorbjjkwam.
De kogel kwam terecht ia den mond en
deed Mareyt doodeljjk gewond neervallen.
Een bunr, Constant Engels, 39 jaar, win
kelier, vader 4 kinderen, die op den dorpel
van zgn huis stond en Mareyt zag vallen,
snelde toe om het slachtoffer op te rapen,
doch werd op dit oogenblik door een kogel
in de borst getroffm en stortte dood ter
aarde neer. Twee andere kogels troffen
geen doel.
De dader werd intasschen door moedige
burgers ontwapend en overgeleverd aan
de plaatselijke politie, die de gendarmerie
verwittigde, welke in den avond Roels
naar de ge rangenis van Brugge overbracht.
■■■■■■■■■■■awi
woest dreigend, eischenstilte of de dood I
Uit aller mond klinkt dof, maar onverbid
delijk, hetzelfde woord, dat vader en kind
met een zelfde lot bedreigt: Dood hem,
dood hem, of wjj allen komen om, met
hem
Sprakeloos, onbeweeglijk, staat Dascalo
pétrakis tegen den rostwand geleund, allen
overheerschend met zjjne forsche gestalte,
het kind krampachtig tegen zgn borst hou
dend, terwgl alleen zgn blikken vnur schie
ten op de naar den dood van zgn kind
hunkerende menigte. Heeft hg niet zooeven
nog het leven van zgn kind in de waag
schaal gesteld om die uitgeputte vrouwen
op te richten, die op deu weg neergezonken,
reeds op het ergste zich hadden voorbereid
En zjj, zjj zgn het, die het nadrukkelgkst
den dood eischen van dit schepseltje, dat
voor haar werd opgeofferd. Maar wat zon
het baten te redetwisten, zich te verzetten
tegen deze ellendigen, die, als door angst
verwilderde diereD, hem aangrjjnzen en bloed
eischen? Ook zjj hebben kleinen te verde
digen en zgn, alles vergetende in hun laag
hartig gevoel van recht en zelfbehoud, tot
alles in staat.
Hel lot is geworpen. Vardi en Stelianos
hebben een blik gewisseld, welke door den
vader werd opgevangen, en de heillooze
daad zal worden volbracht, ten spjjt van
elke bede, van allen tegenstand.
Mareyt, wiens toestand bedenkelijk is, werd
naar 't gasthuis te Brugge vervoerd.
Wat de diefstal aangaat, het geld is
verdwenen en de daders bljjven onbekend.
Roele moet in een aanval van razerng
gehandeld hebben, daar hg rechtstreeks op
een hoop volk inschoot.
Een verschrikkelijk ongelnk kwam in
den loop van den avond nienwe verslagen
heid te Dudzeele verwekken. Een schipper
van Heyst, Jan van Dierendonck, 34 jaar
oud, die naar de kermis was geweest,
keerde langs de baan van den buurtspoor
weg naar huis. Doof zjjnde, werd hg door
den tram verrast en vreeseljjk verminkt.
Naar het gasthuis van Brugge vervoerd,
is hg daar d»zen morgen overleden.
Sedert de oprichting van het station van
draadlooze telegraphie te New York, heb
ben vele telegrammen, die door schepen
op zee verzonden werden, op geheimzinnige
wjjze hunne bestemming niet bereikt.
Men heeft beweerd, dat zjj op een of
andere wjjze »gestolenc waren. Nauwkeu
rige nasporingen hebben echter thans eerst
tot de ontdekking van den >dief< geleid.
In het groote beeld der Vrjjheid aan den
ingang van de Hudson meent men den
hinderpaal gevonden te hebben. De renzen<
figuur uit brons bljjkt een zeer sterke elec-
trische geleider te zgn en zoo heeft deze
talrgke draadlooze telegrammen van hnnne
richting afgeleid. Toen het Canard stoom
schip Caronia onlangs bg New York strand
de, zocht men zonder resultaat vjjf aren
lang een draadlooze verbinding te krjjgen
ongetwjjfeM had de godin der vrjjheid de
gemeenschap verhinderd.
Te Stockholm is Maandag het volgende
koninkljjk besluit afgekondigd: Daar ik op
aanraden van mjjn geneesheer eenigen tjjd
rust moet nemen, frissohe lacht moet op
zoeken en baden gaan gebruiken om ge
zondheid en krachten weder te krjjgen na
de voor het lichaam en den geest zoo in
spannende zorgen der laatste maanden, en
daarom na de regeering op mjjnea zoon
overdraag, wil ik opnienw den dank be
vestigen, welken ik reeds openlgk mjjn volk
van Zweden heb gebracht. Ik kan niet
voldoende uitdrukken hoe veel waard de
vele bewjjzen van liefde en sympathie mjj
geweest zgn en hoeveel troost zjj mjj ver-
sehaft hebben voor hetgeen ik ondervonden
heb door het afvallen van het volk dat ik
in het diepste van mjjn hart in broederljjke
liefde met mjjn volk van Zweden had wen-
schen te vereenigen.
Men meldt uit Konstantinopal, dat de drie
mannen en drie vronwen, die uien voor
W3——B—B8WB——B—M—■HM—UUJUMa
Maar neen, zjj zal niet meer noodig zjju,
want de vader, alles vergetende in het
waanzinnig besef, dat de jagende hartslag
van den kleine, die hg tegen zich aan voelt,
moet worden bedwongen, klemt het vleesch
van zjjn vleesch vaster en vaster aan zgn
borst, tot eindeljjk de rotswanden niets an
ders hebben te weerkaatsen dan een ge
smoord geluid, het wegstervend bjjgen
van den laatsten doodssnik.
Zjj hooren nog steeds hoe de sol
daten aan den voet van den berg elkander
toeroepen; hunne vloeken, verwenschingen,
zgn duideljjk verstaanbaar en allen staan
verstgfd van angst, als steenen beelden,
krankzinnig door de spanning, of het toe
val hun zal brengen redding of ondergang.
Wie zal zeggen van welken duur die
martelende uren van afwachting waren, die
hun een eeuwigheid toeschenen
Reeds geruimen tjjd had men van buiten
af niets meer gehoord, toen Vardi, zich
met de grootste omzichtigheid naar den
uitgang wagende om rond te zien, het
heilbrengend woord kon doen vernemen:
>Wg zgn gered!
Dit woord deed allen herleven, allen,
behalve den kleinen Georgi, wiens hoofdje
machteloos, met de slapheid van den dood,
nedergleed in de eensklaps zich ontspan
nende armen zjjns vaders.
de plegers van den aanslag op den snltan
houdt, nu te Luzern zgn. Daarbjj is de
vrouw van den Belg Joris, die in Kon-
stantinopel gepakt is. De daders worden
voor Armeniërs of Bulgaren gehouden.
Volgens een auder bericht is men nn
te Konstantinopel overtuigd, dat geen Bnl-
garen schuld aan den aanslag hebben,
maar alleen Armeniërs, en is daarvan het
gevolg, dat er in Tnrkjje Armeniërs bjj de
vleet in de gevangenis worden gestopt.
Volgens de laatste berichten nit Dnitsch
Zuid west-Afrika staat 't nu vast, dat Hen
drik Witbooi met een sterke krijgsmacht
aan de Tsjeib staat, een rivier die tusschen
Hoedoep en Keitsoep stroomt. Zoo is hg
dan weer verschenen in het gebied, waar
de Duitschers hem met zooveel moeite nit
verdreven hebben. Gen. von Trotha verza
melt nu troepen om hem daar aan te
vallen. Eerst in de twee helft der maand
znllen die troepenbewegingen klaar zjju.
Morénga zal intusschen door een kleinere
troepenmacht in het oog gehouden worden.
Naar 't heet, vertrekken binnenkort weer
5000 man versterkingen uit Duitschland.
De Rjjksdag heeft 't geld daarvoor niet
bewilligd, maar de regeeriug zal 't er
waarschjjnljjk op wagen en later de goed
keuring van den Rjjksdag vragen.
De toestand In Rusland.
De Finsche Senaat had in een verzoek
schrift tot den Tsaar er op gewezen, dat
het plan van de Russische regeeriag om
in Finland politieke misdrjjven aan de
behandeling van de plaatselijke rechtbanken
te onttrekken en naar den Russischen
krjjgsraad te verzenden, met Finland's
grondwet in strjjd zou komen, aangezien
de doodstraf, welke de krjjgsraad kan uit
spreken, sedert 1325 niet toegepast is.
Toen Zaterdag bekend werd, dat de Tsaar
het verzoekschrift afgewezen had, kwamen
de vertegenwoordigers van arbeiderspartijen
te zamen en besloten eenstemmig, na een
reeks scherpe, verbitterde redevoeringen,
tegen de regeringsmaatregelen, die zware,
onheilvolle gevolgen dreigden te hebben,
te protesteeren en dezer dagen groote be
toogingen te houden.
Zondagnamiddag hielden 20.000 werk
lieden en personen van de ontwikkelde
standen op het senaatsplein te Helsingfors
een betooging tegen de invoering van de
berechting van politieke misdaden door
krjjgsraden. Van zes spreekgestoelten wer
den redevoeringen gehouden, waarin ge-
eischt werd de gevangenneming of afzet
ting van verschillende ambtenaren, de af
schaffing van de gendarmerie in Finland,
«'«HngnQjnBaMMnMMHnMBUHMRMMnBaHMRiaRÉMkHÉnn»
En toen, wat wanhoop, wat tranen, wat
medelijden, welke betuigingen van spjjt,
hoe velen van de hardvochtigen van zoo
even zonken nu vol diep berouw voor de
voeten van den armen vader op de knieën.
Te laat!
Stelianos nam zjju muts af en sprak
plechtig. >Hg stierf voor het vaderland.
Hjj is een held!«
Deze woorden schenen Dascalopétrakis
op te wekken uit zgn jamm9rljjke verdoo-
ving. Een held herhaalde bg een
held voor het vaderland, en het kind
over zjjn schouder leggende, schreed hg,
met wezenloozen blik en met den strakken
loop van een krankzinnige, te midden van
de knielende vrouwen naar den uitgang.
Drie dagen daarna vonden zjj zgn ljjk,
doorboord van kogels. Plassen bloed in het
rond deden zien, dat hjj zgn leven duur
had verkocht. De Turken hadden hun ge
vallenen weggevoerd en Dascalopétrakis lag
alleen, met het gelaat naar den blauwen
hemel gerieht en nog steeds met den kleinen
Georgi rustend in zjjue armen.
Men begioef hen op de plek van zgn
laatsten strjjd, en nog heden vindt men
daar een Bteen, waarop gebeiteld staat
Twee helden.
Naar het Fransch door E. F.
(Slot).