Mel Land van Heusden en 4llena, de Lamstraal en de Boinmelerwaard. I M 2471 Be Laiioloiies van het Letter des Ms ia Amerika. LTitgaver: Li. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 28 OCF. 1905 FEUILLETON. Een inoeielijke taak. UïlD VAM ALTEN' VOÜÜ t)it blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG. 1 Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.06. f'inco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke I aam^wri 5 cent. AdTertentiên ran 1G regel» 50 et. Elke regel meer 71/» Groote letters naar plMtsrnimte. Adrertentiën worden tot Dinsdag- «a Vrijdagavond ingewacht Het was in 1897, tegen het einde eener algemeene nijverheidscrisis die overal de geesten had aangezet tot het zoeken naar middelen tegen de werk loosheid en de overbevolking der steden, dat de bekende heer Booth Tucker, destijds en tot voor kort commandant van het Leger des Heils in Amerika, zijn vermaarde uitspraak deed„de landlooze mensch naar het menschlooze land". Hij reisde de voornaamste staten der Amerikaan8che Unie af met het doel rijk en arm te overtuigen, dat er een weg was om te ontkomen, zij het ook al niet geheel dan toch voor een groot deel, aan de verschrikkelijke ellende dier beide economische ver- schynselen. Zijn nieuw maatschappelijk reddingsplan werd door hem in de vol gende woorden saamgevat„Plaats den overtolligen arbeid door middel van het overtollige kapitaal op het overtollige land, teneinde die drieëenheid van over tolligheid te veranderen in een eenheid van productie." De kamer van koop handel van San Francisco was één der lichamen, die veel belang m de zaak stelden. Zij noodigde den heer Booth Tucker uit, zijn doel in haar midden nader toe te lichten. En het gevolg daarvan was, dat door haar een com missie werd benoemd om met het Leger des Heih samen te werken tot stich ting eener landkolonie want dat was wat het plan beoogde in den staat Californië. Daar was land in overvloed. Het oog der slichtingscommissie viel op een stuk land van ongeveer 210 H.A. opper vlakte, in een dal 150 raylen van San Francisco verwijderd, tusschen twee heuvelrijen, de Gabilan en de Santa Lucia geheeten, en vier mijlen van het station Soledad van den Zuider-Pacific spoorweg. Het land heeft een prach- tigen lichten grond, ongeveer 15 voet diep, eertijds van de bergen afgespoeld en door de rivier geëffend. Door de schaarschte van regen in die streek heeft de bodem zijn oorspronkelijke vruchtbaarheid behouden, zoodat be mesting voor de cultuur in jaren niet noodig is. Het land behoorde een rijken grondbezitter, van wien het werd ge kocht en naar wien het in de bij het Leger des Heils gebruikelijke militaire termen „Fort Romie" werd gedoopt. (2. Roquebrune had zijn besluit genomen: hij zou niets zeggen. Uit zijn mond ten minste zou zijn vriend niet de jammerlijke tijding vernemen van den onherstelbaren slag, die hem had getroffen en die de vreug de zijns levens te gelijk met de hoop zijner toekomst in één graf had doen nederdalen. Hij zou, hij wilde zijn drukkend, pijnlijk geheim bewaren. Hl. Wat is er toch veel wreeds in afstanden Wat doen zij den mensch zijne zwakheid, zijne onmacht diep gevoelen! Niets, niets kan ze te niet doen. Geen mogelijkheid is er om onmiddellijk bij onze dierbaren te zijn, die ons noodig hebben. Wij moeten wachten, tot de afstand, die ligt tusschen hen en ons, is afgelegd; wij moeten, hoe zeer ook ons hart van doodelijke onrust jaagt, geduld oefenen, zonder dat wij het uur van onze aankomst ook maar in 't minst kunnen verhaasten. Helaasen wanneer men dan van elkaar gescheiden is door oceanen, door wereld- deelen, wanneer men zich bevindt geheel aan 't andere einde van onzen aardbol, dan komen zelfs de berichten pas aan, wanneer de gebeurtenissen, waartoe ze aan leiding gaven, in het moederland reeds bijna weer vergeten zijn. Onze tranen be llet was in 1898. Achttien arme families van San Francisco werden als pioniers naar de kolonie gezonden. Het Leger des Heils betaalde alle kosten van hun vervoer en hun levensonder houd, zoowel als de aanschaffing van materialen voor het bouwen van een voudige woningen en de bewerking van den grond. Men hoopte, dat de families dra in staat zouden zijn in hun eigen onderhoud te voorzien en ten slotte zich met noesten arbeid een welvarend en onathankelyk bestaan te verschaffen. Doch het noodlot wilde, dat de eerste jaren, die op hunne ves tiging volgden, buitengewoon droog waren. En daar de kolonie geen vol doende irrigatiemiddelen bezat, mislukte iedere oogst, terwijl het vee van honger omkwam en de 75 bewoners der kolonie bitter gebrek leden. Na twee jaar gaven 17 families den moed op en verhuis den weder naar San Francisco. De ie mislukking der eerste proefneming le verde het Leger dos Heils een verlies van 26 000 dollars op. Maar het gaf desondanks met de eenig overblijvende familie de hoop niet op om de zaak over alle moeilyk heden heen te helpen. En daaronr is het niet teleurgesteld, terwijl die eene familie thans in het bezit is van een boerderij die een goede vier duizend meer waard is dan zij heeft gekost. Onmiddellijk na het vertrek der teleurgestelde fami lies werden door de leiders van het Leger des Heils, die met het toezicht op en de administratie van de kolonie zyn belast, maatregelen genomen om de kolonisten geheel onafhankelijk van regen te maken. De aanvoer van een naburige waterleiding werd vermeer derd, terwijl van een verwijderde rivier water werd betrokken door middel van een nkuw stoompompstation, dat het gemeenschappelijk eigendom is der 20 families, die vuor en na sinds 1901 naar de kolonie werden gezonden en die bijna allen reeds een heel eind op weg zijn naar een onafhankelijk be staan. Iedere familie ontving gemiddeld 8 hectaren land, dat haar onder contract door het Leger werd verkocht voor 250 dollars per hectare, plus de kosten der door de vorige families gemaakte gebouwen. De koopsom moet in gelijke jaarlijksche deelen binnen twintig jaren afgelost worden met een rente van het onbetaalde ten bedrage van 5 pet. Yee en alle benoodigde materialen werden den kolonisten door het Leger geleverd tegen vijf gelijke jaarlijksche aflossin gen van de kosten met een rente van 6 pet. van het onafgeloste bedrag. Om zich tegen verlies te waarborgen, nam het Leger een hypotheek op alle ge leverde vee en materialen, terwijl in het contract werd bepaald, dat de ko lonisten pas na volledige afbetaling van hun schuld in het genot van het wet telijk bezit hunner plaats zullen worden gesteld, bij verwaarloozing hunner ver plichting tegenover het Leger met ken nisgeving van de plaats verwijderd kunnen worden en dan tot delging van hun schuld het land met al de bezit tingen daarop in beslag zal kunneu worden genomen. Tot dusver echter zijn alle families hunne verplichtingen trouw nagekomen. Geen enkele denkt er aan de kolonie te verlaten. ginnen te vloeien, wanneer ze thuis mis schien reeds weer gedroogd zijn! Gelukkig voor hem, had Henri de St. Dié geen somber voorgevoel van hetgeen hem te wachten stond. Gelukskind als hij was, had tot nu toe geen enkele ramp zijn levenshemel verduisterd en geloofde hij nog steevast aan de blijde beloften van eiken nieuwen dag. Hij droomde zijn ge- luksdroom rustig voort, zonder aan het ontwaken te denken. Over eenige weken immers zou hij te Brest debarkeeren; daar was dan al een stapel brieven voor hem, waaronder die van zijn vrouw, waarvan één hem voor zeker de geboorte van zijn kind meldde en tal van andere gelukwenschen voor hem bevatten! Natuurlijk zou hij onmiddellijk nonactiviteit aanvragen, desnoods een paar dagen verlof, en dan naar Toulon snellen, om daar te zwelgen in 't genot van het weerzien zijner aangebeden vrouw en zich te verlustigen in de glimlachjes van zijn eerstgeborene Roquebrune, die natuurlijk de vertrou weling was van al deze heerlijke voorspie gelingen en gedachten, luisterde met in- nigen weemoed toe, wanneer zijn vriend daarover aan 't woord was. O, hoe graag had hij willen vluchten, die gesprekken vermijden, welke hem griefden en hem soms 't hart deden ineenkrimpen van weer galoos leed Doch in de beperkte ruimte van een schip kan geen der opvarenden zijn tochtgenooten mijden of zich afzonde ren. Hij verdroeg dus dat telkens weerkee- rende verhaal, vermande zich en verkropte de smart, die hem doorpriemde bij het aanhooren van al die schoone plannen, Btuite tiland- De toestand in Rusland. De berichten uit Rusland worden met den dag ernstiger. Alle groote steden zijn geheel van spoorwegverbin ding verstoken en op vele plaatsen sta ken de telegraaf beambten ook het werk, zoodat de meeste beriehten met groote vertraging de buitenwereld bereiken. Het adres van het spoorwegpersoneel aan de ministers Witte en Chilkof men zou haast van een ultimatum kunnen spreken is door afgevaar digden aan genoemde ministers ter hand gesteld het luidt De gedelegeerden zijn de ware ver tegenwoordigers der eischen van het geheele spoorwegpersoneel. De tijd is voorbij, dat beslissingen over zaken van het hoogste gewicht langs den admi nistratieven weg genomen mogen wor den; alle eischen van de arbeidende klassen moeten geregeld worden bij wetten, die met medewerking des volks opgesteld en door geheel Rusland goed gekeurd behooren te worden. Er is maar één oplossing van de crisisonverwijlde afkondiging der staatkundige waarbor gen en vrijheden en bijeenroeping van een constitueerende vergadering door algemeen en rechtstreeks kiesrecht. Het volk mag niet naar opstand gedreven worden, er mag niet opnieuw bloed vergoten worden. Het volk heeft genoeg bloed geofferd in Mantsjoerije en thans in de steden en dorpen van Rusland. Indien er getwijfeld wordt aan het recht der gedelegeerden, zich vertegenwoor digers te noemen van het geheele spoor wegpersoneel, dan behoudt de afvaar diging zich het recht voor, hun die haar uitzonden van raad te dienen over middelen om door strijd een betere toekomst te verwerven. Witte heeft in een rede tot deze af gevaardigden gezegd, dat er slechts een uitweg isde demping van den opstand met geweld van wapenen. Anders komt het tot een burgeroorlog tusschen het Russische volk en de stakers. In alle twee de gevallen zal er veel bloed vloeien. De Russische regeering zal kunnen ondergaan in de tegenwoordige crisis, maar dan zal zij de „intellec- tuels" meesleepen, die de crisis hebben uitgelokt. Dat zou op een omwenteling uitloopen, waarbij het gezag in de han den van gevaarlijke burgers zou komen. Maar indien gij, eindigde Witte, iets bestendigs en goeds wilt helpen bevor deren, eindigt dan de spoorwegstaking. Het antwoord van de stakers hierop was dat zij een bijeenkomst belegden, in welke dertig duizend burgers het besluit moeten genomen hebben, om een algemeene staking op de Russische spoorwegen af te kondigen. De Tsaar zou Witte hebben ontbo den en met dezen twee uur beraad slaagd over den toestand. Witte moet den dringenden raad hebben gegeven vrijzinnige hervormingen en een wer kelijke grondwet in te voeren voor het kwaad erger om zich heen grijpt. In een vergadering, door de Ver- eeniging van ingenieurs gehouden, is besloten, dat het de plicht van alle ingenieurs is, op alle ondernemingen, werken, fabrieken, constructiebureau's enz. het werk neer te leggen. Donderdag begon men reeds te staken. Een bericht uit Petersburg, d.d. 26 dezer luidt: Hedenochtend heeft zich de werkstaking tot de handelswereld uitgebreid. Alle magazijnen en winkels zijn gesloten. Het post- en telegraafkan toor is door militairen bezet. De laatste telegrammen uit Moskou luiden kort en bondig: Toestand ver schrikkelijk, watergebrek, hongersnood en vrees voor plundering. Volgens Politiken, dat bizonder werk van nieuws uit de Oostzee-provincies pleegt te maken, heerscht er te Riga een soort van anarchie. Dinsdag zouden de staats-brandewijnwinkels vernield zijn. Een kassier van den spoorweg is op straat vermoord; 24.000 roebels wer den door de moordenaars op het lijk gevonden en geroofd. De Polytechnische school is gesloten. Eergisteren kon het Petersburgsche blad Nazja Zjizn niet uitkomen, omdat de redactie weigerde een bevel van de censuur op te volgen. De uitgevers van de liberale bladen te Petersburg hebben naar aanleiding daarvan besloten, zich verder niet te storen aan de censuur, en de regeering te trotseeren. Het Telegraafagentschap meldt, dat in den ministerraad, die Woensdag is gehouden, de vraag over de instelling waarvan geen enkel, geen enkel zou wor den verwezenlijkthij luisterde gelaten j naar dit preludium van een hooglied der i liefde, dat nimmer zou gezongen worden. „Wat ben jij toch somber sedert je weer aan boord bent, Georgeszeide De St. Dié dan somtijds. „Mij dunkt, mijn jongen je moest ook gaan trouwen, net als ik. Kijk, daar ben ik nu vast van overtuigd alleen in 't huwelijk is het ware geluk te vinden. Vergelijk jezelf nu eens met mij. Je hebt niet den minsten haast, mogelijk niet den minsten lust om binnen te loopen. Waarom Omdat er aan wal niets is, dat j je trekt. En ikIk ben al halfdronken van vreugde, wanneer ik bedenk, dat, wan neer ik aan den wal stap, iemand mij met ongeduld verwacht, met innig ver langen mijn komst te gemoet zieten wie die iemand is, behoef ik je niet te zeggen." Het gebeurde dan wel, dat Georges te genover zooveel blind vertrouwen in de I toekomst een gevoel van wroeging kreeg over hetgeen hij had gedaan. Die mach tige vreugde deed hem pijn, folterde hem. Het was hem, alsof hij de hand had in de schennis van iets heel moois, iets heel hoogs en heiligs, alsof hij een feest bij woonde in een vertrek naast een sterfkamer. En toch bleef hij zwijgen. Hij trachtte zichzelf in slaap te sussen. Welken waar borg had hij voor de waarheid van 't be richt Die diplomaat had hem wel over een brief gesproken, maar wie had dien I brief geschreven? Welk vertrouwen moest hij stellen in een briefschrijver, dien hij niet eens bij namen kende? En dan gelukte 't hem soms zich aan die hersenschim vast te klampen, in weer wil van het feit, dat zijn verstand hem duidelijk te kennen gaf, dat zij op geen enkelen aannemelijken grond steunde. Zoo gingen de dagen en ook de weken voorbij De tropischs zeeën liggen reeds achter hen; de sombere kusten van Bretagne be ginnen reeds aan den horizon op te doemen daar zijn reeds de geduchte riffen van Fi- nisterre, die uit zee de koppen opsteken als grimmige bewakers van de vaderlandsche kust. De „Pallas" heeft ze netjes ontzeild. De groote logge oorlogsbodem wiegelt reeds op de reede van Brest. Hij ligt voor zijn ankers. Saluut aan 't vaderland! De sloep, die aan het quarantaine-bureau het permissie-biljet om binnen te loopen zal gaan halen, is al van boord. Overeen uurtje zal ze terug zijn met 't verlangde document, want quarantaine is niet te duchten: alles is goddank wel aan boord. En die boot brengt meteen de brieven mee, die door allen zonder uitzondering met zooveel ongeduld worden verwacht. Het vreeselijke oogenblik is nabij. Roquebrune zorgt, dat hij in de nabij heid blijft van zijn vriend; hij wil aan zijn zijde staan, wanneer de verpletterende slag hem treft. Het bootje is de haven alweer uithet nadert snelde roeiers doen 't vooruitvliegenhet komt langs boordde konstabel nadert met de mail hij deelt de brieven uit. Ook De St. Dié krijgt zijn pakketje. Hij doorloopt de adressen met iets koortsach tigs in zijn blikGeen brief van zijne vrouwHoe is dat mogelijk? Mis schien komen die nog naDoch piot van een minister-kabinet definitief in bevestigenden zin is beslist. De eerste- minister zal den titel van president dragen en het recht hebben candidaten voor te stellen voor minister-portefeuil les, met uitzondering van die van buitenlandsche zaken, van oorlog, van marine en van het hof. In Pabjanice zijn ernstige onlusten uitgebroken. De troepen gaven salvo's af, waardoor verscheidene personen ge troffen zijn. Tot dusverre ontbreken bijzonderheden. Van betrouwbare zijde wordt verno men, dat op een der stations in Finland Donderdagochtend twee wagens volge laden met bommen zijn aangekomen. Toen de politie aankwam om de wagens in beslag te nemen, waren zij intusschen gelost. Om een juist denkbeeld te krijgen van de treurige toestanden in Rusland, laten wij hier een uittreksel volgen van een der lezingen, welke thans door prof. v. Reusner, oud-hoogleeraar aan de hooge school te Tomsk, te Weenen worden gehouden. Over de bureaucratie sprekende, zeide prof. van Reusner, dat deze instelling er steeds naar gestreefd heeft om aan de verhouding van vorst en volk een patriarchaal karakter te geven, zoo on geveer van een grondbezitter tegenover zijne arbeiders, voor wier welzijn hij zorgt, in ruil waarvoor dezen zich met niets bemoeien mogen en alleen zorgen, dat het land voldoende voordeelen voor den eigenaar afwerpt. De eerste plicht van den boer is belastingen betalen. Is hij daartoe niet in staat, dan moet hij daarvoor weriien. Hij moet vlijtig en braaf zijn en stipt aan de bevelen der overheid gehoorzamen, op straffe van anders naar willekeur gestraft te worden. De boer heet sinds de ophef fing der lijfeigenschap vrij te zijn, maar die vrijheid wordt waardeloos gemaakt door het passtelsel en de zware belas tingen, waardoor het hem nagenoeg onmogelijk gemaakt wordt het kleinste stukje grond te verwerven en hij feite lijk slavendiensten verricht. En wat krijgt hij daarvoor? Haast niets. Dui zenden boeren sterven jaarlijks van hon ger, terwijl het door hen geteelde graan uitgevoerd wordt om 's lands begroo ting in evenwicht te houden. De neringdoende stand in de steden is er niet beter aan toe. Die is geheel afhankelijk van de ambtenaarskaste. Doen die lui niet wat de ambtenaren willen, dan laten deze eenvoudig hun winkel of fabriek sluiten en verbannen den eigenaar langs administratieve weg. Het gaat de menschen alleen maar goed, als zij de ambtenaren „stoppen", wat gewoonlijk geschiedt in den vorm, dat inrichtingen van weldadigheid, die in- seling verbleekt hij, nadat hij een der brie ven heeft geopend, en een rauwe kreet ont snapt aan zijn borstHij weetalles, en buiten bezinning valt hij in de armen van zijn vriend, die achter hem staat, in afwachting van het bange oogenblik, waarin zijn steun zou noodig worden. Georges zet hem neer op een bank. God dank! een zenuwachtige schok doortrilt zijn gansche lichaam; wanhopig verbaasd ziet de arme rond, en op het gezicht van Georges, die over hem heen gebukt staat breekt een stroom van tranen los. Zoo blijft hij gerui- men tijd doorsnikken en schreien, kramp achtig de handen klemmend van zijn vriend, die eveneens zijn tranen den vrijen loop laat. En in dit oogenblik, met dat beeld der vertwijfeling vóór hem, die ongelukkige jonge man, aan wiens jeugd zoo plotseling wreed een einde wordt gemaakt, wiens hart een wonde is geslagen, welke de tijd wel zal kunnen sluiten, maar waarvan een on- uitwischbaar litteeken zal overblijven, in dit oogenblik juicht Roquebrune over zijn stilzwijgen. Het menschelijk leven is zoo kort en telt zoo weinig dagen van waar en onvermengd geluk! Het wreede noodlot schenkt zoo wei nige uren, die liefelijk zijn in hare nage dachtenis. Roquebrune vond, dat hij wél gedaan had. Twee maanden had de reis van Kaapstad naar Brest nog geduurd. De Voorzienigheid had toen reeds over bet lot van De St.. Dié beslist. Georges had met die twee maan den ten minste den geluksdroom van zijn i vriend nog verlengd. fj Naar het Fransch.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1905 | | pagina 1