Bel Land van (lensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. lm nip toiierii. VerscMi zniver drinkwater. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 248Q. IJ oensdag 29 November. FEUILLETON. land van aliens- VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO, franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. 19QS. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 7% ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag avond ingewacht. In aansluiting met ons vorig weten schappelijk praatje, waarin wij de be- teekenis van zuiver drinkwater voor de volksgezondheid bespraken, willen wij thans eens nagaan, hoe men zich wel zuiver drinkwater verschaft. De lezer, die een goede waterleiding thuis heeft, vindt zulks een vrij eenvoudige zaak, want hij heeft het kraantje slechts open te draaien en hij wordt ruim van goed water voorzien. Maar niet iedereen heeft de beschik king over eene waterleiding en al is dit wel het geval, dan wil men er toch allicht nog wel iets meer van hooren. De plaatsen waar wij het water halen of aftappen zijn van directen invloed op de kwaliteit er van. Men onder scheidt regen-, wel- en rivierwater, zoo mede het watér uit meren en plassen. Het regenwater is gewoonlijk zeer zui ver, doch de moeite om het te verza melen, maakt het minder geschikt voor eene geregelde voorziening. Rivierwa ter is alleen in den bovenloop zuiver en in de lager gelegen plaatsen zeer slecht; langs bewoonde streken stroo- mende ontvangt het allerlei vuilnis, faecale stoffen, doode dieren enz. enz. Het zakwater of putwater is in den regel door een lang verblijf in den bodem wel rijk aan opgeloste stoffen, doch om hygiënische redenen meestal niet af te keuren talrijke onderzoekin gen hebben aangetoond, dat bij goed filtreerende grondlagen, het water reeds op eene diepte van 4 Meter geheel vrij is van lagere organismen, hetgeen men toeschrijft aan de bijzonder langzame filtratie van den bodem, waardoor het eenige jaren duurt voor dat het geval len water is doorgedrongen tot het grondwater. Om die redenen is grondwaterleiding aan te bevelen boven rivierwaterleiding, daar de daarbij toegepaste kunstmatige zandfilteratie gevaren voor besmetting kan opleveren, zooals gebleken is bij verschillende typhus-epidemiën en bij de cholera-epidemie van 1893 te Al- tona. Bij de verschaffing van zuiver drink water heeft men te onderscheiden, die in het groot, welke een geheele plaats voorziet, en de zuivering van water in het huisgezin. De eerste geschiedt door den aanleg Miss Boughton stond in een klein, nietig, tweehandsche-boekenwinkeltje, in Broad way, te bladeren in een werk van Ampère. „Wilt u dit voor mij inpakken?" vroeg ze den winkelier. Toen ze haar arm uitstak om het hem aan te geven, deed de lange, wijde mouw van haar mantel het kaft omslaan van een ouderwetsch bijbeltje, in zacht lederen band, dat op een stapel schoolboeken lag. Toe vallig viel haar oog op de fijne, verbleekte letters van eenige woorden op het schut blad: „Aan mijn besten ^jongen, van zijn liefhebbende moeder." „Hèontsnapte haar, in weerwil van zichzelf, „hoe kan iemandoch, wilt u mij dit ook maar geven," en haastig, doch eerbiedig, sloeg ze het bijbeltje dicht. Zij vond het verschrikkelijk treurig, akelig on verschillig van degeen, die zóó iets had kunnen verkoopen, die een dergelijk hei lig teeken van moederliefde van de hand had kunnen doen. Het eigenaardige, fraaie, verbleekte schrift wekte allerlei herinne ringen op aan haar eigen ouderlijk huis, aan hare kinderjaren, aan liefdevolle zorgen, aan vertrouwelijk praten 's avonds bij 't naar bed gaan. Wie was deze moeder, die gebeden had? Of vriendelijker gedacht misschien was hij óók dood, en was dit de reden waarom het boek, waarbij hij geschreid had en waarin hij troost had ge vonden, in handen van vreemden was ge komen, in onverschillige handen, zoodat het ten slotte een plaatsje vond in het muffe boekwinkeltje, bij beduimelde La- tij nsche grammatica's en losse nummers van tijdschriften. Ze was ten minste blijde van waterleidingen. Het spreekt van zelf, dat dan het water moet worden ontleend aan plaatsen vrijblijvend van vuil, faecaliën en ziektekiemen. Gewoon lijk past men voor de zuivering toe eene filtratie door groote lagen zand, soms gepaard gaande met zuivering door middel van aluin of ijzerchloride. In het groot geschiedt de zuivering ook wel door middel van ozon (d.i. zuurstof in een bepaalden toestand) waartoe echter eene groote electrische installatie noodig is. In vele plaatsen van ons land zijn echter geen waterleidingen en is het dus zaak van het huisgezin om het drukwater te zuiveren. Dit kan geschieden door lo. chemische zuivering; 2o. eenvoudige filtratie; 3o. absorbeerende filtreerstoffen 4o. verhitten tot 100 gr. C. De chemische zuivering geschiedt door toevoeging van sommige chemische ver bindingen aan het water, waardoor en kele bestanddeelen in oplosbaren toe stand worden afgescheiden en bezinken zwevende deeltjes, die het water troebel maken worden medegevoerd, waardoor het water helder wordt. Deze methode noemt men daarom ook wel de klaring van het water. De meest gebruikelijke middelen zijn aluin, ijzerchloride en overmangaanzure kali. Hiervan is de ijzerchloride hei minst aan te bevelen, daar de te gebruiken hoeveelheid juist in verbinding moet staan tot de hoeveel heid te bezinken stoffen. Bij te veel gebruik van het ijzer zout krijgt het water een onaangenamen smaak en bij te weinig gebruik is de klaring onvol doende. Aanbevelenswaardig is ook de toe voeging van 1 gram zoutzuur per Liter water, omdat daardoor ook eenige zui vering ontstaat en het zoutzuur boven dien gunstig werkt op de spijsvertering. In geval er cholera heerscht is het gebruik van zoutzuur in het drinkwater zeer aan te bevelen, omdat de cholera- bacterie niet in een zure omgeving kan leven, De maaginhoud wordt door zout- zuurhoudend water zuur gemaakt en als men dus cholera-bacteriën met bet eten of drinken binnen krijgt, kunnen zij in de zure omgeving van de maag niet blijven leven. De zuivering door filters is eene mechanische, die ten doel heeft het dat het in het bezit gekomen waa van eene, die het zorgvuldig bewaren zou, met pië teit, als iets van waarde, iets waaraan droeve herinneringen verbonden waren. De najaarsbui, die haar in het oude boek winkeltje een schuilplaats had doen zoeken, was voorbijeen waterig zonnetje wierp zijn schijnsel door de deur op de gebogen gestalte en het grijze hoofd van den win kelier, die haar pakje maakte, en op een ander dien zij nog niet opgemerkt had, die tegen een toonbank tegenover haar leunde en bladerend in een oud prenten boek, telkens schichtig de oogen naar haar opsloeg, met vreemden, verlangenden blik. Hij was een wrak, misschien slechts veer tig jaar oud, in een „gekleede" jas, die hem niet paste en met moeite dichtgeknoopt was, herhaalde kennismaking met storm en regen had er eene eigenaardige groene kleur aan gegeven; een paar lange magere armen en dito hals staken er een eind uit. Hij was een type, dat gemakkelijk is thuis te brengen een type, dat veel voorkomt in publieke leesinrichtingen, öm en bij oude boekenstalletjes, verfijnd en arm ziekelijk en verloopen. Toch was er iets zoo aandoenlijks in het bleeke, uitgeteerde, verstandige gelaat, een zoo droeve, smeekende uitdrukking in de groote, schitterende, bruine oogen, die boven de holle wangen ééne seconde de hare ont moetten, dat Miss Boughton even een ge waarwording had van verwantschap en sym pathie met dit armzalig overblijfsel van wat eenmaal misschien een braaf, innemend jong mensch was. Natuurlijk keek zij, uit beleefdheid, ter stond een anderen kant uit, maar inplaats van het pakje aan te nemen, zei zè tot den winkelier: „Och, ik moet eigenlijk nog verder. Zou u 't mij kunnen laten bezor gen Ik woon hier vlak bij. 'tls maar een stapje" Toen zij het nummer van haar water de een of andere poreuse stof, b.v. zand, spons, linnen, kool etc. te laten passeeren, waardoor zwevende stoffen worden tegengehouden. Deze filters hebben het nadeel, dat zij zeer fijne organische stoffen doorlaten en tegen bacteriën geen enkele waarborg opleveren. De rol, die de poreuse stof moet spelen, bestaat in het opslorpend vermogen ten opzichte van gassen. Beenderkool en houtskool zijn hiertoe bijzonder geschikt. In hunne poriën wordt veel zuurstof opgenomen, die voornamelijk werkt op organische stoffen en deze verbrandt. Door deze oxydatie worden ook opge loste metalen (lood en ijzer) verwijderd, daar deze in onoplosbare oxyden wor den veranderd en in de kool terug blijven. Aangezien genoemde filters echter bacteriën doorlaten, zocht men naar een filtreerend medium van groote dichtheid en vond daarvoor asbest en porcelein. Evenwel bleek later, dat de verwach tingen omtrent deze stoffen te hoog gespannen waren. De meest bekende filters van dit soort zijn die van Piefke, Cheavin en van Chamberland. In Pasteur's laboratorium werd het eerst on verglaasd porcelein als filterstot aangewend. Hij vervaar digde porceleinen buizen, die thans onder den naam van bougies of filter kaars bekend zijn. Het water wordt daar onder geringe drukking door de wanden geperst, waardoor het vuil op de buitenvlakte wordt teruggehouden. Aanvankelijk had men van den filter Chamberland-Pasteur groote verwach tingen, voornamelijk uit een bacterio logisch oogpunt. De practijk heeft die verwachtingen evenwel niet alle beant woord. De filters worden langzamerhand onbruikbaar, omdat de poriën ten slotte geheel door anorganische stoffen worden gesloten. Op den duur houden de filters geen bacteriën meer tegen en moeten de bougies herhaaldelijk worden gerei nigd of vernieuwd. Dit reinigen is niet zoo eenvoudig en moet geschieden door uitkoken en behandeling met chemische sloffen. De filter Chamberland-Pasteur is dus wel geschikt voor gebruik in laborato riums, maar is voor het huisgezin niet aan te bevelen. De meest afdoende zuivering van water is dus: eenvoudige filtratie om zwevende stoffen te verwpderen en daarna flink koken, waardoor de bac teriën worden gedood en de toxaal- buminen hunne vergiftige werking ver liezen. Buitcnlaiid. De toestand in Rusland. Het telegraafagentschap meldt, dat Zaterdag te Sewastopol onder de ma trozen en de soldaten van het regiment van Brest onlusten uitgebroken zijn. Ook onder de havenarbeiders doen zich teekenen voor van een roerigen geest. Behalve dat de muiters admiraal Pi- sarefsky verwond en een ander officier gedood hebben, gelastten zij den com mandeerenden admiraal de stad binnen drie dagen te verlaten en zetten zij het spoorverkeer stil. Volgens berichten van Zondag heeft het regiment van Brest zich van de muiters afgescheiden en is naar het kamp gemarcheerd. De militaire over heid neemt een afwachtende houding aan. De Joodsche inwoners vluchten. De bevelhebbers en andere officieren der oorlogsschepen zijn gevangen ge nomen. Alle oorlogsschepen betuigden 's avonds hun sympathie aan de mui ters bij monde van deputaties. De ar tillerie en sappeurs hebben zich bij de revolutionaire beweging aangesloten. De Daily Telegraph verneemt uit Pe tersburg dat ook in het binnenland de troebelen bedenkelijk toenemen, vooral op het platteland en onder de werk lieden in'de steden. Werkstakingen en uitsluitingen nemen toe, en zelfs bui tenstreken, waar het tot nog toe kalm is gebleven, (bijv. Simbirsk,) doen nu aan het oproer mede. Een Engelsch grondeigenaar in Simbirsk heeft te Pe tersburg de hulp van troepen ingeroe pen en de belofte daarvan verkregen. Toch beweert de correspondent der Daily Telegraph dat nergens in Rus land de vreemdelingen gevaar loopen. Het zemstwo-congres sprak zich bij het debat over Polen met 168 tegen 10 stemmnen uit voor autonomie van Polen. Voor de regeering, met name voor den Tsaar, moet deze muiterij veel ge vaarlijker schijnen dan de boerenbewe ging, omdat met het leger de laatste steun van het tegenwoordige regeerings- stelsel wegvalt. Zonder een vertrouwd huis opgaf, meende ze, dat de andere man luisterde, het lange lichaam naar voren uitrekkend, den uitgeteerden wijsvinger tegen de kin gedrukt. Ze hoopte, dat het niet was om te komen bedelen. Maar neen, daarvoor scheen hij toch te veel een heer. Ze zou hem dol graag hebben willen hel pen ze zou het heel jammer vinden, als die man in zijn ongeluk liep Toen Miss Boughton dien middag thuis kwam, liet ze haar Ampère op tafel liggen en nam met een gemengde gewaarwording van ergernis en medelijden het versleten oude bijbeltje ter hand. Wie weet, of er niet meer biographische bijzonderheden in te vinden waren. Halfvervuld van hare eigen gedachten, half onverschillig, half met een gevoel van weemoed, sloeg ze de bladzijden om, toen zij eensklaps een tekst zag, waaromheen met inkt een streep ge trokken was. Deze luidde „Ik ging gebukt in het zwart, als een die over zijn moeder treurt." Zij deed het boek dicht, zacht, eerbiedig. Tranen stonden in hare oogen, terwijl ze prevelde-: „Hij heeft dus niet vergeten Ongeveer twee maanden, nadat deze kleine episode plaats had, bracht hare ka menier haar een briefje, waarop antwoord verzocht werd. Het adres was geschreven met een flinke, maar bevende mannenhand. Zij opende het couvert en las „Gij herinnert u misschien, dat gij, een paar maanden geleden, in het oude boeken winkel tje een bijbeltje hebt gekocht. Dat heeft mij toebehoord. Als ik u zeg, dat het een geschenk was van mijn lieve moe der dat zij er met eigen hand mijn naam in geschreven heeft; en dat het mijn eenige herinnering was aan een gelukkig verleden, zult u begrijpen, hoeveel waarde het voor my heett. Ik heb het verkocht, toen ik in drie dagen niet gegeten had. Ik heb haar eerst gevraagd, of zij het goed vond, en het was mij alsof zij antwoordde„Doe het." Maar iederen dag ging ik er heen en keek ik er naar, hield ik er de wacht bij, tot ik het terug zou kunnen koopen. Toen kwam u, en u kocht het. Ik zag aan uw gezicht waarom u het kocht. God zegene j u daarvoorIk luisterde naar uw adres. Iederen dag hoopte ik, dat ik het van u terug zou kunnen koopen. Thans ben ik ziek ik ga sterven, zeggen zij, dus kan ik er u nooit voor betalen, maar zoudtgij het mij willen geven Ik zou het zoo heel graag terug hebben. Voor u kan het geen waarde hebben, voor mij is het alles alles wat mij is overgebleven aan hoop, aan her inneringen, vriendelijkheid, liefde, alles wat mij rest van thuis Door de lange, holle zalen van het gast huis bewoog zich zachtkens de Zuster met haar wit mutsje en haar witten boezelaar. Buiten vlokte de natte sneeuw, vastklevend tegen de hooge ramen. Alles in het groote, stille gebouw deed zoozeer denken aan lij den, aan ziekte en dood, dat de dame, die door de verwarmde gangen liep, rilde on der haar bonten mantel. Hij scheen haar verwacht te hebben, al thans hij was netjes geschoren maar Miss Boughton schrikte van hem toch maakte zijn uiterlijk een gunstige indruk. Hij was ontzettend vermagerdtoen hij stil lag, met gesloten oogen, het gezicht ietwat op zijde, trof haar het fijne, als gebeeldhouwde van zijne trekken, het bijna vrouwelijke in den vorm zijn mond, waarover een dun kneveltje hing. Het was alsof zijn ziekte al het onoogelijke, al de sporen van uit spattingen en losbandigheid, had doen ver- dwij nen en slechts wat schoon en aantrek kelijk was, gelaten had. Het leven had hem gehuld in schande en ellendede mantel van den dood verleende hem eene ontzet- leger schijnt bet baast niet mogelijk, dat de hervorming in Rusland langs vreedzamen zamen weg tot stand komt, maar dreigt elk oogenblik het gevaar, dat de uiterste partijen: de ultra-revo lutionairen en de reactie met haar aan hang van „zwarte benden" beiden trachten de overhand te krijgen en zoodoende nog de burgeroorlog ook uitbreekt. Behalve deze muiterij dreigt er ook in Moskou nieuw gevaar. Daar zijn Zaterdagochtend een dozijn kleine fa brieken uitgeplunderd en komen weer andere uitspattingen voor. Verschil lende bestuursorganen liggen overhoop met elkaar met gevolg, dat er halve anarchie heerscht. De minister van financiën is niet te bewegen de brande wijn winkels te sluiten, die zelfs in de rumoerigste wijken open zijn en daar het drukst bezocht worden. Te Peters burg neemt men ook opnieuw zorg wekkende verschijnselen waarde Nefski-werven zijn gesloteneven zoo de sigarettenfabriek van Laferme en andere groote fabrieken. Duizenden werklieden loopen werkeloos rond. Men zit te St. Petersburg in regee- ringskringen dan ook weer op heete kolen. Een bewijs daarvan is een tele gram van Witte aan Petroenkewitsj, den voorzitter van het zemstwo-congres, waarin Witte verklaart, dat de gebeur tenissen van Sewastopol in ernst alles overtreffen, wat in de laatste tijden in Rusland is gebeurd en dat hij het congres smeekt om wat gematigdheid te betrachten. De Petersburgsche correspondent van het Berliner Tageblatt meldt, dat de muiters van Sewastopol een afzonder lijke regeering willen uitroepen. Ook eene artillerie-afdeeling zou over- geloopen zijn naar de muiters, die de spoorwegstations bezet en de telegraaf lijn vernield hebhen, zoodat Sewastopol van het verkeer te land afgesneden is. De bedoelde correspondent is van meening, dat door dezen militairen op stand de laatste hoop der regeering om zich door militair geweld te handhaven, vervlogen is, daar uit een geheele reeks andere steden op handen zijnde mili taire opstanden dreigen. Uit het Dongebied komen protesten tegen verder wegnemen der kozakken, aangezien het daar eveneens roerig en de weerkracht der bevolking uitgeput is. Behalve de kozakken zou nog alleen de eerste divisie van de garde als geheel betrouwbaar te beschouwen zijn. Kopenhaagsche bladen melden dat de politie aldaar, op last der regeering, tende waardigheid. De Zuster raakte hem even aan, en zei „Hier is iemand voor u." Hij sloeg de oogen op, die schitterend van koorts, schoon en levendig waren, en deed een zware poging om zich naar haar toe te keeren, met een glimlach kijkend naar het pakje, dat zij in de hand hield. Zij begreep dien verlangende blik, dien zij zich zoo goed herinnerde, boog zich over hem heen, drukte hem de hand en legde het bijbeltje voor hem op de dekens. „Doe het open, als 't u blieft", fluister de hij. Zij voldeed aan zijn verzoek, en het in de hand nemend bekeek hij hetgeen er voor in geschreven stond, en drukte het met een kracht, die zij niet bij hem ver wacht had, aan zijn lippen en aan zijn hart. „Toen zei hij, met een dankbaren, innig gelukkigen blikGod zegene uEn daar op: „o Moeder! mijn lieve, lieve moeder Eenige oogenblikken lag hij stil, met ge sloten oogen, maar toen zij zachtkens poog de hare hand weg te trekken, deed hij eene zwakke poging om ze te houden en zei met fluisterende stem: „De wereld is vol vriendelijkheid. O, er zijn zooveel menschen goed voor mij ge weest, als ik er nu over nadtnk. Ook van u is het zoo goed, dat u gekomen zij t. Het is zoo heerlijk te denken, weet u, dat het laatste wat ik heb ondervonden iets vrien delijks is. Dit is een vertroostende gedachte om met mij mede te nemen. Mijn moeder zal u zoo dankbaar zijn." Miss Boughton voelde de tranen in de oogen komenhij had toch nog zoo iets beschaafds en innemends, wat moest hij geleden hebben ,,'t Is zoo weinig wat ik voor u gedaan heb", zei ze. „Ik had zooveel kunnen doen als ik het maar geweten hadl" Eensklaps haar aanziende met een blijden glimlach, zei hij lUIIWIBU»

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1905 | | pagina 1