Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard,
Door ei
Uitgever: L. J, VEERMAN, Heusden.
No. 2546. ff7oensdag IS Juli
De Aardappelziekte en ïare liestrjjdii.
FEUILLETON.
uns vam alten/s-
voor
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO,
franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
19Ü6.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7% ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Nu de tijd daar is, waarop deze
ziekte zich meestal in de aardappelen
vertoont, zoo schrijft de landbouwkun
dige medewerker van het H.blad, schijnt
het mij wenschelijk op die kwaal de
aandacht te vestigen en tevens het
bestrijdingsmiddel er tegen te bespreken.
De ziekte der aardappelen wordt waar
genomen sedert het midden der vorige
eeuw en woedt elk jaar, hoewel in
droge zomers slechts sporadisch, ts de
zomer daarentegen warm en vochtig,
met veel zoogenaamde broeiluchten, dan
richt de ziekte ontzettend veel schade
aan.
De aardappelziekte vertoont zich het
eerst in het loof, dat steeds grooter
wordende, bruine vlekken verkrijgt.
Ook waaneer het blad roestig wordt,
vertoonen zich deze bruine vlekken,
doch bij vochtig weer ziet men aan
den onderkant van het blad, om de
bruine vlek, een witten, wolligen rand,
terwijl dit bij de roest niet het geval
is. Beginnen zich bruine vlekken op
het aardappelloof te vormen, dan is
binnen enkele uren uit te maken, of
men al dan niet met de gevreesde
aardappelziekte heeft te doen. Enkele
aangetaste blaadjes worden in een wijd-
monds-flesch gedaan, deze wordt met
een kurk gesloten en vervolgens op
een warme plaats gezet.
Heeft men met de aardappelziekte
te doen, dan zijn binnen enkele uren
de pas genoemde witte randen aanwezig.
De ziekte wordt veroorzaakt door een
zwam, welker myceliumdraden door de
weefsels van hel blad dringen. Alle
stengel- en bladdeel n, welke met de
zwamdraden in aanraking komen, ster
ven en worden bruin. De zwam ont
wikkelt tal van conidiëndragers, die
voortdurend conidiën laten vallen, zoo
wel op andere deelen der planten als
op den grond.
De ziekte breidt zich onder gunstige
omstandigheden dan ook zoodanig uit,
dat binnen enkele dagen het geheele
loof verwoest is niet alleen, doch door
den regen worden de conidiën in den
bodem gevoerd en de sporen besmetten
de daar aanwezige aardappelen. De
aangetaste aardappelen verliezen hun
zetmeel, worden inwendig bruin en
dientengevolge waardeloos. Worden de
zieke knollen bij het rooien niet ter
dege verwijderd, dan gaat in den hoop
of in den kelder de ontwikkeling der
Voor de derde maal rende het paard de
manége rond. Toen het eindelijk tegenover
zijn meester was, liet de pikeur het eens
klaps los en sprong terug. Het dier wierp
den kop omhoog, schudde dien, nam een
sprong en rende de manége rond. Nu was
het voorkomen van zijn meester als door
een tooverslag veranderdde buigzame,
zachte leden rekten zich uit; spelend, als
bij een ontwakenden panter, begonnen de
spieren te werken, de oogen werden wijd
geopend en schoten vuur, de kleine hand
balde zich om de karwats. Toen het dier
weder in zijn nabijheid was gekomen, zat
hij met een plotselingen sprong op den rug
van het ongezadelde paard.
Die sprong was met zulk een vlugheid
uitgevoerd, dat het publiek weder in een
daverend applaudissement uitbarstte, en
nu begonnen de kunstverrichtingen. Het
was haast ongeloofelijk; hij speelde met
zijn leven, alsof het hem niets waard was,
terwijl allen om hem heen sidderden. Die
slanke, maar veerkrachtige leden schenen
geen vermoeidheid te kennen, in elke bewe
ging was iets katachtigs.
Ademloos zwijgen, dan weder daverend
applaudissement, wisselden elkander onder
het publiek af; hij sloeg er geen acht op,
alles scheen langs hem af te glijden.
Ilse zat zwjgend en onbeweeglijk, als
door een toovermacht geboeidzij kon met
het gefluister van bewondering niet instem»
zwam voort en de aardappelen worden
in de bewaarplaats ziek.
Heel gemakkelijk kan het gebeuren,
dat enkele besmette knollen onder de
poters van het volgende jaar zijn (on
gerekend nog de zieke knollen, welke
bij het rooien op het veld zijn achter
gebleven) en zóó wordt de brug gelegd,
waarover een volgend jaar de ziekte
zal binnen komen.
Als voorbehoedmiddel tegen de zoo
gevreesde aardappelziekte, heeft men
de Bordeausche pap leeren kennen,
dezelfde stof, welke wij onlangs aan
bevolen als bestrijdingsmiddel tegen
de schurftziekte in onze vruchtboomen.
Regel is, dat een veld met aardappelen
tweemaal wordt besproeid, per H.A.
gerekend, telkens met een oplossing,
bestaande uit 1000 L. water, waarin
15 K.G. koper-vitriool en 10 K.G.
versch gebrande kalk. Het besproeien
moet, zal het goed geschieden, gebeuren
met een pulverisateur. Kleine terreinen
heeft men wel behandeld met een tuin-
gieter, waarin zeer fijne gaatjes, doch
men bereikt hiermee slechts ten deele
het doel, wijl de onderkant der meeste
bladeren niet geraakt wordt, waar juist
de conidiëndragers zich ontwikkelen.
De eerste besproeiing moet geschieden,
zoodra men hoort, dat in de streek de
z.ekte begint op te treden, want men
vergete het niet, dat de Bordeausche
pap nog meer voorbehoedmiddel tegen
de aardappelziekte is, dan een genees
middel. Een paar dagen te laat sproeien,
kan ten gevolge hebben, dat het loof
reeds bijna geheel verwoest is. De tweede
besproeiing heeft gewoonlijk drie weken
later plaats, want vooral bij veelvul
dige regens spoeit de pap van de bla
deren, en kunnen deze dus opnieuw
besmet worden. Tweemaal besproeien
^an één H.A. aardappelen kost hoog
stens 30 gulden, een som waarlijk niet
te hoog, wanneer men rekent welke
groote voordeelen er tegenover staan.
In de eerste plaats is de pap een uit
stekend voorbehoedmiddel tegen de ziek
te, waardoor dus een goede oogst meer
verzekerd wordt. In de tweede plaats
wordt, door het koperzout, op het blad
de groeitijd der bladeren verlengd.
De ondervinding heeft geleerd dat
wanneer men een akker aardappelen
voor de helft besproeit en de andere
helft onbesproeid laat (zelfs als op het
onbesproeide gedeelte de ziekte door
het gunstige weder niet optreedt), het
het besproeide loot toch minstens drie
weken langer groen blijft. Dit. geeft
menzij hield haar adem in, en haar hart
was als dichtgenepen van beangstheid over
dien waaghals. Het was haar, alsof die fon
kelende oogen haar gansche ziel als door
een magnetische kracht hadden aangetrok
ken.
In vliegenden ren stoof het paard haar
voorbijintusschen maakte Hugh een stoute
luchtsprong en moest weer op den rug van
zijn paard neerkomen. Daar miste hij zijn
sprong! Een kreet van schrik ging onder
het publiek op maar reeds kleefde hij
als een kat aan het achterdeel van het
paard, en groette rondom. Het was een be
hendig stuk geweest, en het bravogeroep
nam geen einde.
Ilse leunde bleek over de balustrade, haar
keel was als dichtgesnoerd. Niemand lette
op haar, aller oogen waren op den paard
rijder gevestigd. Deze stond nu op zijn
paard, en nadat hij nog tweemaal de ma
nége had rondgereden, werden de deuren
geopend en reed hij Ilse vlak voorbij. Zij
boog zich voorover, om hem nog eens in
't gelaat te zien, en bij die beweging viel
het ruikertje viooltjes, dat zij van Alldorff
gekregen had, voor de hoeven van het paard
neder. Hugh zag de bloemen vallen, sprong
van 't paard, greep de viooltjes, en drukte
ze galant aan zijn lippen. Zijn donkere
oogen vestigden zich een oogenblik op het
bleeke gezichtje. Hij wenkte nog even met
de oogen terug, en toen viel het gordijn
achter hem dicht.
„Ilse," riep Ina, zich tot haar voorover
buigende, „hoor je dan niets? We wil
den weten of het met opzet, dus een hulde
van uw kant is, of alleen toeval, dat je
bloemen voor de voeten van dien knappen
man vielen?"
„Ik kon het niet helpen," antwoordde zij
verstrooid, want nog altijd was zij onder
een belangrijk voordeelzoolang toch
het blad groen blijft, groeit de plant
men zal bijgevolg minder kleine en
naar verhouding meer groote aardap
pelen rooien. Hoe langer de groeitijd,
hoe meer zetmeel (het hoofdbestanddeel
van den aardappel) er gevormd zal
wordende qualiteit wordt dus beter,
en bijgevolg kan de te bedingen prijs
hooger zijn.
Of er aan de besproeiing geen na-
deelen verbonden zijn Eerlijksheids-
halve moet ik verklaren, dat dit een
enkele maal het geval is. Het gebeurt
toch, dat de besproeide aardappels zoo
tot den verhoogden groei worden aan
gezet, dat zij dóórwassen er loopt een
lange draad door den aardappel; de
verkoopprijs wordt er door verlaagd.
Toch make men zich niet te bevreesd
voor dit nadeel.
In de eerste plaats treedt het door
wassen véél minder op bij blauwe dan
bij blanke aardappelen en dan nog bij
blanke soorten niet even erg. Het meest
vatbaar zijn de Friesche jammen en
de Munsterschen. Yooral van de laatsten
is dit hoogst jammer, wijl ze zoowel
wegens qualiteit als quantiteit voor de
cultuur een zeer belangrijke variëteit
zijn.
In de tweede plaats schijnt het door
wassen alleen voor te komen onder
bepaalde omstandigheden. Wanneer na
melijk in het begin vau den groei te
weinig regen valt (zoodat de aardappels
betrekkelijk armoede lijden) en er volgt
dan een periode van afwisselende regen
buitjes en droog, zonnig weer, dan
vodral schijnen vele aardappelvariëtei
ten door te wassen en met de besproeide
schijnt dit dan hoofdzakelijk het geval
te zijn, gevolg van het koperzout. Het
doorwassen is aan het loof waar te
nemen, wijl dit uit de bladoksels nieuwe
bladeren gaat vormen. Proefnemingen
zijn wenschelijk om te onderzoeken of
in zulk een geval opzeitelijke bescha
diging van het loof (knakken), het
doorwassen der knollen kan voorkomen.
Itiiitenlaiid.
De Tribune bevat een bericht, waar
schijnlijk afkomstig van den Russischen
gezant te Londen, van dezen inhoud
Hoewel de Russische regeering het
vriendschappelijke karakter van het
voorgenomen bezoek der Engelsche
vloot waardeert, en evenzoo de flinke
wijze waarop ie Engelsche regeering
haar houding heeft gehandhaafd, moet
zij toch ook erkennen dat het bezoek
de toovermacht van die oogen, die haar
geboeid hadden. Zij had wel opgemerkt,
dat Hugh het ruikertje aan zijn lippen
drukte, en dat had haar innig verheugd,
maar er over spreken vermocht zij niet.
Het zou beter geweest zijn, dat die bloe
men onder de hoeven van het paard ver
trapt waren geworden, dan dat hij, die ze
opraapte, zijn blik had gevestigd op haar,
wie ze ontvallen waren!
Het was Ilse onmogelijk het beeld van
dien man uit haar herinnering te verdrijven
stiller dan gewoonlijk was zij uit den circus
teruggekeerd, en dat was zij ook al de
laatste dagen gebleven, zonder dat iemand
het opmerkte.
Haar gedachten draaiden gedurig in den
zelfden kring, en Hugh Hunter nam een
gevaarlijke plaats in onder haar droom
beelden.
Sedert twee dagen had Ina zich ook niet
bij haar laten zien, wat anders niet weinig
haar bevreemding gewekt zou hebben, maar
waar zij nu nauwelijks acht op sloeg. Zij
zat weder, als in den eersten tijd van haar
huwelijk, aan het hoekvenster en zag droo-
mend uit het venster. Toen kwam het ver
langen naar lucht bij haar op, en met een
snel besluit kleedde zij zich, en ging, voor
't eerst na een geruimen tijd, alleen en te
voet uit.
Zooeven waren de lantarens opgestoken,
een grauwe schemering heerschte in de
straten, en een dunne nevel hing als een
sluier over de opflikkerende lichten. Het
was een geheel nieuw genot voor de jonge
vrouw, zich om dezen tijd, onbekend en
alleen, onder het straatgewemel te bewegen.
Haar schuchterheid, die haar hart een
weinig sneller deed kloppen, verhoogde
zelfs het aangename er van. Zonder plan
of doel, liep zij voort; de koude kleurde
van die vloot thans ontijdig zou kun
nen blijken, wegens den onzekeren toe
stand in sommige Russische havens.
Daarom heeft de regeering te Peters
burg haar inzichten meegedeeld aan die
te Londen.
De meeste Engelsche bladen zijn van
oordeel dat de Engelsche regeering dit
als een wenk uit Petersburg beschou
wen zal, om het bezoek der vloot aan
de Russische Oostzee-havens liever uit
te stellen, vermoedelijk tot 1907.
Namens der Minister van buitenlan-
sche zaken werd Maandag in het hooger-
huis gezegd: Om bovengenoemde reden
heeft de regeering besloten den kruis
tocht, zooals die was ontworpen, niet
te laten plaats hebben.De regeering
betreurt het zeer, dat het bezoek moet
worden uitgesteld, voornamelijk omdat
een nieuwe regeling van het overblij
vende deel van het program, moeie-
lijkheden zou opleveren. Daarom is be
sloten den geheelen voorgenomen kruis
tocht in de Oostzee te doen vervallen,
de bezoeken aan andere havens daaron
der begrepen.
In een park te Petersburg heeft een
goed gekleed jongman, voor de oogen
van veel wandelaars, generaal-majoor
Koslof met drie revolverschoten gedood.
De moordenaar, die door het publiek
vervolgd werd, schoot al vluchtende
nog een paar malen zijn wapen af,
maar werd toen ingerekend. Koslof
had niets met de politiek te doen, maar
omdat hij zeer veel gelijkt op generaal
Trepof neemt men aan dat hij het
slachtoffer geworden is van een vergis
sing en dat de aanslag op Trepof ge
munt was.
Te Kisjinef zijn vier politieagenten
in hechtenis genomen wegens mishan
deling van joden.
Uit Nikolajef wordt gemeld dat een
bediende van een suikerfabriek, op weg
naar een bankinstelling, door gewa
pende bandieten van 30.000 roebels
beroofd is. Een der roovers werd door
een soldaat doodgeschoten, een andere
in hechtenis genomende overigen
ontkwamen.
Te Odessa is 's nachts in de kadetten-
school een bom ontploft. Verscheiden
leerlingen werden gekwetst en een
deel van het gebouw is vernield.
Matoetsjinki, een bekend advokaat,
is Zaterdag te Warschau op straat
doodgeschoten. De moordenaar is ont
snapt.
De werkstaking te Bakoe breidt zich
weer sterk uit. De meeste eischen van
de stakers zijn verworpen. Te Bibi Eibad
is de directeur van een naphta-fabriek
vermoord.
De Russische Rijksraad heeft het
haar ooren en wangen, de snelle beweging
deed haar goed.
Maar de pret duurde niet lang. Een
verloopen kerel volgde de onbeschermde
vro uw met de flonkerende juweelen oor
ringen nu eens had zij dat dronken ge
zicht naast zich, dan voor zich, en terwijl
die met bloed doorloopen oogen haar aan
gluurden, mompelde hij woorden, die zij
niet verstond, maar die haar den grootsten
angst aanjoegen. Zij was nooit een heldin
geweest, en nu was zij meer dan ooit be
vreesd voor zulk een indringer.
De vent bleef hardnekkig om haar heen
draaienoveral, waar zij ging, zag zij hem
naast zich, en al sneller werden haar schreden,
al angstiger klopte haar hart. Toen zij den
hoek van een straat omsloeg, stiet zij eens
klaps op de elegante gestalte van een heer
in een pelsjas, die met een „pardon" wilde
uitwijken, maar de angst gaf de jonge
vrouw moed. Zij bleef staan, en zeide
bevend, zonder de oogen op te slaan
„Och, mijnheer, zoudt ge mij voor eenige
schreden uw bescherming willen verleenen?
Die man daar maakt het mij lastig, en ik
ben bang voor hem."
„Met het grootste genoegen," antwoordde
een zachte stem. „Mag ik u mijn arm aan
bieden
Ilse zag op en Hugh Hunter in het
gelaat. Met een gebaar van schrik drukte
zij de hand op haar hart, en nu had hij
ook een flauwe herinnering van haar reeds
eenmaal gezien te hebben. Het duurde
niet lang of hij was op de hoogte, want
onder de vele voorrechten, die hij bezat,
behoorde ook een verbazend geheugen.
„Mevrouw," zeide hij derhalve, in 't minst
niet verlegen of verrast, want na de viooltjes
opgeraapt te hebben, had hij verder eigenlijk
geen oogenblik aan Ilse gedacht, „hoe zal
wetsontwerp van het ministerie betref
fende de maatregelen tegen den hon
gersnood verworpenmet 72 tegen 45
stemmen werd goedgekeurd het door
de Rijksdoema aangenomen wetsont
werp, waarbij 15.000.000 roebel worden
toegestaan voor uitgaven in Juli voor
de aanschaffing van zaad en voor voe
ding der door den mislukten oogst be
nadeelde bevolking.
De Tribune verneemt uit Johannes
burg, dat de politie voortgaat met het
in beslag nemen van veel assegaaien
en speren. Uit Klerksdorp en Barber-
ton is tot de regeering het verzoek ge
richt, geweren uit te deelen aan de
mijnwerkers. Uit het binnenland komen
gewapende blanken hun diensten aan
bieden.
De te Johannesburg verschijnende
Sunday Times bevat particuliere berich
ten uit Natal, volgens welke de Natal-
sche Kafferhuurlingen afgrijselijk huis
houden. Zij maken de gewonden Kaf
fers meedoogenloos af, dooden zonder
onderscheid strijders en niet-strijders
en geven noch kwartier noch pardon.
Te Momedal zouden de Kafferhuurlin
gen alleen 3000 gewonde en niet-gewon-
de Kaffers afgemaakt hebben. Momedal
geleek dan ook een reusachtig slacht
huis.
Verschillende Engelsche ochtendbla
den geven het verhaal van de Sun
day Times weer, waaraan zij geloof hech
ten, omdat de cerikuur het doorliet. Som
mige bladen dringen aan op een onder
zoek. De Engelsche regeering mag zul
ke schandelijke bloedbaden niet dulden.
Te Teheran heeft Vrijdag een botsing
plaats gehad tusschen de troepen en
ontevreden studenten die een optocht
hielden. Van de studenten werden er
12, van de soldaten 2 gedood.
De New Yorksche Tribune verneemt
uit New Orleans dat, volgens mede-
deeling van een vertegenwoordiger van
den Mexikaanschen centraalspoorweg,
een geheim genootschap van Mexikaan-
sche werklieden in de grensplaatsen
een oproeping heeft verspreid, waarin
de Amerikanen worden vermaand, vóór
4 September het land te verlaten. Reeds
in het begin van Juni hebben er te
Cananea onlusten plaats gehad, die vol
gens dezen berichtgever het uitvloeisel
waren van deze zelfde beweging, waar
bij de in Mexiko gevestigde Amerika
nen groot gevaar Toopen.
President Diaz en de overheidsper
sonen doen hun best om het geheime
verbond te vernietigen, en in de stad
Mexiko zijn ook reeds een aantal per
sonen in hechtenis genomen.
ik het noemen, toeval of bestiering, wat
op dit oogenblik mijn heimelijk verlangen
verwezenlijkt? Uw bloemen rusten op mijn
hart, en sedert dien avond, toen ge mij
verscheen als een wezen uit een hoogere
wereld, terwijl ik aan den afgrond der ver
twijfeling stond, heeft uw beeld mij dag
noch nacht verlaten. Dat ge mij op dit
oogenblik waardig keurt u een dienst te
bewijzen, beschouw ik als een gunstig voor
teeken voor de toekomst
Zijn stem klonk zacht en droefgeestig
terwijl hij sprak, lag op zijn trekken de
treurigheid, de weemoedige smart eener
edele ziel, en toch was niemand daar min
der de man voor dan Hugh Hunter. Hij
sag, dat de jonge vrouw aan ziju zijde
rijk gekleed was, er zeer lief uitzag, en uit
verveling drentelde hij door de straten;
want vrienden, zelfs maar vluchtige beken
den, bezat hij weinig of niet, door zijn op
vliegenden, ruwen aard.
Een zoet gevoel doortintelde Uses hart.
Zij had dus niet alleen aan dien avond
teruggedacht, maar hij ookhet kwam
niet bij haar op, dat hij haar zou kunnen
bedriegen, zij nam zijn woorden voor waar
heid aan.
„Ik heb voor u gebeefd," zeide zij, met
een haperende stem „waarom speelt gij
zoo lichtzinnig met uw leven
„Het leven is een weefsel van droomen,
voor de vroolijken licht, voor detreurigen
zwaar." Hij wist wel, hoe goed het masker
van treurigheid hem stond, en Ilse zag
verbaasd tot hem op.
„Ik vond u zoo benijdenswaardigDe
toejuichingen van het publiek, net bewust
zijn van uw kracht, de roem, die gij be
haaltis dat alles niets voor u
Uit hat Duitsch.
34)
(Wordt vervolgd.)