Hel Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
MEKSCHELIJKHEID.
Uitgever: L. J, VEERMAN, Heusden.
No. 2587. Zaterdag 8 December. 19QG.
FEUILLETON.
LAND VAN ALTEN/
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00,
franco per post zonder prijaverbooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 77s ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Wat wil dat zeggen?
Niets meer ot minder dan aan den
aard, de natuur van den mensch te be
antwoorden. Nu zeggen sommigen, dat
de mensch van nature boos is en ge
neigd tot alle kwaad.
Neen, meenen anderen, de mensch
was in den aanvang onontwikkeld, lang
zamerhand is hij tot kennis gekomen.
De strijd om het bestaan, die, naarmate
de bevolking op aarde toenam, allengs
moeilijker werd, noodzaakte tot scher
ping van het verstand, tot nadenking
en overleg.
In dien strijd werden de edele gaven
van verstand en hart meer en meer ge
vormd, tot telkens meer volkomenheid
gebracht.
De edelsten onder de menschon leer
den den strijd om 't bestaan te voeren
met terzijdestelling van lage zelfzucht.
Zij leerden zich zei ven beheer schen en
eigen geluk niet afhankelijk te maken
van schade en ongeluk van anderen.
Zoo kwamen de edele neigingen der
menschen meer en meer tot haar recht
en bleek het duidelijk, dat als de stel
regel: Behandel anderen altijd zoo als
gij zelf door hen wenscht behandeld te
worden, gevolgd wordt, het leven aan
genaam en gemakkelijk is.
Dat is dan ook de reden, waarom
vooral in den laatstentijd van alle zijden
stemmen opgaan tegen den oorlogdat
is dan ook de reden, dat het Roode en
het Witte kruis is ontstaan, om het
lijden door den oorlog veroorzaakt, zoo
veel mogelyk te lenigen. Daar zijn er
stellig weinigen, die den oorlog niet
verafschuwen en hem dan ook gaarne
voor goed van de aarde zagen verdwijnen.
Daar mogen er zijn, die hem een
noodzakelijk kwaad noemen, wij stem
men dit laatste alleen toe als hij strekt
tot beveiliging en bescherming van land
en vrijheid, waar die belaagd en aan
gevallen worden.
Wij zien niet in, waarom het nood
zakelijk is, dat Europa tot aan de tan
den gewapend is, wij zien niet in, waar
om het noodig is, dat de natiën jaar
lijks millioenen bij millioenen wegwer
pen voor oorlogswezen. Yan de groote
Staten moet echter de ontwapening uit
gaan de kleinere Stateu zouden, al be-
geeren zij nog zoo den vrede, onver
antwoordelijk handelen, indien zij niet
5)
De eenige dochter van deze familie was
jong, schoon, zacht levenslustig, het toppunt
van zijn verlangen en deze bood hem dus
de gelegenheid om zich met de familie
Greenbourough te vermaagschappen en zich
tevens aan het hoofd te stellen van een
eeuwenoud grafelijk geslacht. Dit was het
eenige, waarnaar hij streefde.
De ouders van Lallah wisten wat zijn
verlangen was en hielpen hem. De naam
O'Canor had eertijds een goeden klank
en de graaf scheen, al was hij ook niet
jong meer, een goede partij. De ouders van
het meisje waren echter nog niet zoover
gekomen om hierop «enigen dwang uit te
oefenen. De graaf zelf vond het beter zich
niet te veel op te dringen, maar deed zich
in elk gezelschap als een echte gentleman
voor, hij meende dat dit hem in 't ver
volg zou ten goede komen.
En Lallah?
Zij was een jong, onervaren meisje, dat
zelf nog niet wist hoe zij er over dacht.
Slechts eens was het gebeurd, toen zij in
de nabijheid was van Graaf James, dat zij
een zeldzaam gevoel van angst en afschuw
van hem kreeg. Zij kon niet zeggen hoe
het kwam. Zij schrok voor zijn handkus
terug, verloor bij zijne welgemeende, ridder
lijke uitingen van bewondering de altijd
gelijkmatige rust harer ziel, werd verlegen,
haastig, onopmerkzaam, zooals een dier,
dat in een kooi is opgesloten, en trachtte
bedacht waren op de mogelijkheden, die
kunnen voorkomen om hunne grenzen,
hun land te verdedigen.
Zal het denkbeeld, dat de oorlog een
gruwel is, nog meer veld winnen, dan
moet de menschelykheid algemeener
worden en ieder den hierboven opge
geven stelregel tot zijn levensleuze
maken.
In naam van wat voor den mensch
het heiligste en hoogste moest wezen,
werden dikwijls de menschen verdeeld
en van elkander vervreemd. Geen vrede
en rust en kalmte, maar strijd en twee
dracht werden gebracht. De mensche
lijkheid werd verzaakt, en terwijl men
opging naar de bedehuizen, maakte men
het optreden der krijgsmacht noodig.
Zien we toch toe, aan zulk vertrap
pen van de edelste kiemen van liefde
en vrede niet mee te doen.
Men zegtde uitersten raken elkaar.
Die waarheid is ons in de laatste jaren
ook duidelijk gebleken. De partij, die
op maatschappelijk gebied de eerste
viool wil spelen, verdeelt en ruit op,
evenals de andere partij. Ze beijveren
zich beide, de menschelykheid tot zwij
gen te brengen, den vrede en de rust
te verstoren, die onderling zoo zeer
noodig is.
Wat daartegen te doen
Stil er in berusten? Dat niet. Dat
nooit
In naam der menschelijkheid willen
we ons beijveren door woord en voor
beeld de eensgezindheid onder de men
schen te bevorderen.
In naam der beschaving roepen we
iedereen op met ons mee te strijden,
dat de afgunst onder de menschen af-
neme en broederzin bevorderd worde.
In de kracht en met de bewustheid
van ons goed recht om te eischen dat
men niet blindelings anderen volgt,
maar uit eigen oogen ziet, roepen we
allen toe: zie toe, dat men u uwe rust
niet ontrooft, u niet verleidt tot onte
vredenheid met lot en leven, u niet
meesleurt op het pad, waarop het een
eisch is met menschelijkheid te breken
en waarop de verbittering van naar
hunne meening miskenden u toeroept:
Haat ieder, die meer heeft en bezit
dan gij zelf!
Begrijpen we toch, dat de leer door
de revolutie-par tij gepredikt, tot deze
dwaasheid leidt: dat de armste op de
wereld een volslagen menschenhater
moet zijn.
Neen, dat moet niemand worden.
door hare antwoorden het gesprek af te
breken om zich dan te kunnen verwijderen.
Dat zij de vrouw van dezen man zou
worden, hiervan had men nog niet gespro
ken. Verschillende gesprekken met haar
moeder hierover loopende, had zij nauwe
lijks begrepen. Zij was bij zijn aardigheden
altijd koud, waarom de Graaf haar eens „de
Madonna van ijs" genoemd had. Ja, zij
werkte een toenadering halsstarrig tegen,
zeer tegen den zin van haar moeder, die
haar hierover dikwijls scherp berispte.
Nu was toevallig de graaf weer met haar
in gesprek. Lallah kon zonder onhoffelijk
te zijn, zich niet meer terugtrekken. Maar
het scheen, als was de Voorzienigheid niet
met hem, want een dienaar trad binnen
en fluisterde hem iets in 't oor.
Graal James werd bleek en keek recht
voor zich uit. Hij voerde Lallah weder in
de zaal terug. Een buitengewone onrust
scheen in hem te zijn opgekomen.
Bang en rusteloos bewoog hij zich tus-
schen zij n gasten en op een oogent lik ver
dween hij door een lange, minder ver
lichte gang.
Met haastige schreden ijlde hij naar het
einde van de gang, bleef staan en zocht
onder het tapijt naar de een of andere
knop. Na eenigen tijd vond hij deze, drukte
erop en een onzichtbare deur opende zich.
Het voor hem ontsloten zijnde vertrek
had van buiten meer onzichtbare deuren.
Graaf O'Canor scheen besluiteloos, welke
hij zou openen.
Eindelijk opende hij er een en trad binnen.
Flauw licht van een lampje, dat op den
schoorsteenmantel stond, kwam hem tegen.
Bliksemsnel stak hij zijn hand in een
der broekzakken en haalde een scherp,
klein dolkmes voor den dag.
Bij zijn binnenkomen had zich een ge
stalte, uie tegen den schoorsteen leunde,
Welaan, naar menschelykheid dan
gestreefd.
Met meer instemming zullen we aan
het einde van dezen tijdkring, indien
het ons gegeven wordt dit te beleven,
de prediking van het heerlijk woord
vrede op aarde, vernemen, als we ons
zelf ingespannen hebben den vrede
onder huis-, plaats- en landgenooten
bevorderd te hebben. We zijn van ver
schillende ontwikkeling; we ijveren
ieder voor onze eigen inzichten. Moge
het geschieden met inachtneming van
de humaniteit. Dan zal het blijken, dat
het bestaan van verschd geen vloek
behoeft te wezen, maar een zegen kan
zijn, een zegen, die de waarheid tel
kens meer nabij voert.
Dien zegen ook in onzen kring te
doen wonen en werken, 't is ons allen
aanbevolen.
■Buitenland.
Men herinnert zich nog wel den knaap,
die verleden jaar al de Parijsche taal
kundigen op hol bracht, omdat hij een
voor allen onbekende taal sprak, name
lijk bet Agrach, en dat ten slotte bleek
een gebrabbel te zijn van eigen vin
ding. Die knaap is nu weer aangehou
den wegens landlooperij. In den meot-
kundigen dienst heeft men hem aan
stonds herkend. Hij sprak nu dadelijk
gewoon Fransch.
Ook in hel groothertogdom Luxem
burg is mond- en klauwzeer onder het
rundvee uitgebroken. Vee van daar
mag zonder voorafgaand onderzoek niet
binnen het Duitsche tolgebied vervoerd
worden.
Woensdagmorgen is de beruchte moor
denaar Hennig terechtgesteld op het
binnenplein van dé gevangenis van Plöt-
zensee, bij Berlijn. Het was toen juist
een jaar geleden, dat Hennig den kell-
ner Gierenoth vermoordde. Hij heeft
zich de laatste oogenblikken gek gehou
den de handlangers van den beul had
den groote moeite hem naar het scha
vot te brengen. De terechtstelling was
binnen de twee minuten afgeloopen.
Te Clifton in den staat Arizona zijn
bij een overstrooming, veroorzaakt door
de doorbraak van een dijk, 60 menschen
verdronken. Een deel van de handels
wijk der stad is vernieldde materieele
schade is zeer aanzienlijk. Van verschil
lende spoorlijnen daar in de buurt zijn
groote gedeelten weggespoeld.
De eerste minister van Engeland heeft
opgericht.
Een gorgelend, kermend geluid kwam
uit den mond van den graaf.
Kletterend viel het wapen op de tafel
neder.
Met beide handen hield hij het gelaat
bedekt en staarde den man aan, die als
een standbeeld voor hem stond.
Vast had men kunnen gelooven, dat een
spiegelbeeld van den graaf plotseling vleesch
en bloed geworden was en zij nu tegenover
elkander stonden. Kleur, het haar op de
zelfde wijze geknipt, baard, neus, voorhoofd,
trekken, grootte en houdingalles, ja
alles, was in de kleinste bijzonderheden
hetzelfde.
Slechts in een ding vond men versohil,
het spiegelbeeld had bruine oogen en een
helderen, minder scherpen en hatelijken
blik. Een ernstige, geheel treurige uitdruk
king lag in hem.
Nog altijd staarde de graaf den indringer
aan, als zag hij een geest Plotseling scheen
hij weer tot gedachten te komen.
De graaf sidderde. Zijne handen hield
hij krampachtig open, als moest hij zijn
vingers in de keel van den vreemdeling
steken. De vreemdeling daar en tegen
stond als uit ijzer gegoten, geen wimper
bewoog, geen lid roerde zich. Deze stijfheid
scheen den graaf bovennatuurlijk toe. Hij
stond als versteend.
Sidderend bracht hij zijn vingers aan
zijn voorhoofd.
„Ik geloofikwordt kindsch!"
mompelde hij met de lippen, die hun dienst
schenen te weigeren. „Ik zie reeds spoken!"
Daarna keek hij nog eenmaal met vast
beradenheid op en schreeuwde:
„Gaat weg, spookbeeld! Gaat weg, zeg
ikGaat weg
Hij liet den stoel, die hij in wanhoop ge
grepen had om met de verschijning een
Woensdag in het Lagerhuis gezegd, dat
de Koning de handvest, waarmee Trans
vaal zijn nieuwe grondwet krijgt, getee-
kend beeft. Volgens een nieuwsagent
schap is 't Zaterdag gebeurd. Maar nu
moet nog het groote zegel er aan ge
hecht worden. De minister verwachtte,
dat dit van de week zou geschieden.
De tekst zou dan Maandag in bet
Parlement ter tafel gelegd en Woens
dag openbaar gemaakt worden.
Een telegram uit Tandzjer van Woens
dag meldt: De sultan heeft aan den mi
nister van oorlog bevel gegeven zich
met een aanzienlijke troepenmacht naar
Tandzj er te begeven om er de orde te
handhaven, omdat aldus de vreemde
oorlogschepen hun tioepen niet zouden
ontschepen.
Een telegram van Donderdag meldt
Li Mohamed Gebas, minister van oor
log, is uit Fes vertrokken met 3000
man ruiterij en voetvolk om de orde in
den omtrek van Tandzj er en elders te
herstellen.
Te Cadix liggen drie kruisers met
volle bemanning en mariniers aan boord
gereed om op 't eerste bevel naar Tand
zj er te vertrekken.
De geheime politie te Petersburg heeft
dezer dagen een duivelsche samenzwe
ring tegen Stolypin ontdekt. Revoluti-
onnairen waren voornemens, met een
automobiel langs het huis van Slolypin
te rijden, waarbij een der inzittenden
een bom in een bouquet verborgen, door
de vensters van Stolypin's studeerkamer
zou werpen.
Het plan werd ontdekt. Dertig per
sonen zijn gevangen genomen.
Daar men dezer dagen op Martinique
een hevige aardbeving voelde, die der
tig seconden duurde zonder evenwel
schade aan te richten, heeft de Fransche
regeering bevel gegeven, dat de troepen
zich zouden verwijderen. Slechts 150 man
blijven achter.
Volgens een bericht van het ofïicieele
Perzische orgaan „Tan" heeft in Ker-
manschah een bomontploffing plaats
gehad, waardoor de bezitter der huizen,
in een waarvan de ontploffing plaats
greep, gedood werd. Een nauwkeurig
onderzoek leidde tot ontdekking van
30 bommen, waarvan er 8 gevuld waren.
Onder de Chineezen, die in de haven
van Durban bijeen kwamen om naar
China terug te keeren, brak een hevig
oproer uit. Ze gingen elkander met
messen en dolken te lijf. Verscheiden
Chineezen werden gedood of ernstig ge
wond.
strijd te beginnen, weder zinken. Hij tui
melde tegen den wand en stond daar, bleek,
naar zijn adem happende, met knikkende
knieën
De gestalte had zich bewogenEen hoo-
nende lach vloog om de hoeken van zijn
mond; zijn hand maakte een afwerende
beweging. Toen zeide de vreemdeling met
diepe, welluidende, maar treurige en tee-
dere stem
„Waarom schrikt u? Ik kwam om met
u te spreken".
„Sergei Ilitsch!" snauwde graaf O'Canor
en sloeg beide handen voor de bonsende
slapen.
De andere keek hem eenigszins dreigend
aan.
„Sergei Ilitsch?" herhaalde hij. „Waar
toe al deze komedie? Ik dacht dat U me
beter zoudt kennen
„Mijn God, mijn God, het is niet mo
gelijk!" kwam het zacht, maar invliegende
haast van zijne lippen. Dan, al zijn moed
en kraqht verzamelende, bulderde hij- den
vreemdeling toe:
„Sergei Ilitschwat komt gij hier
doen?"
„Kent ge mij niet? „Sergei Ilitsch?"
antwoordde de andere met heftigheid. „Gij
weet welSergei Ilitschis dood,
is vermoord gevonden
„Maar gijgij gij leeft nog. Ge
zijt niet dood, Sergei Ditsch!"
„Wat wilt ge dan? Ge weet, dat Ilitsch
vermoord werd. Men heeft zijn lijk gevon
den, onderzocht, men heeft het begraven,
men heeft een aanklacht van beschuldiging
wegens moord ingediend de aangeklaagde
is voor het gerecht gedaagd. Zij heeft hare
schuld bekend, men meent hare motieven
begrepen te hebben, men heeft ze veroor
deeld wat wilt ge nog meer? Dus voor
eens en voor altijdSergei Ilitsch is
De wilde-beestenspelvertooningen te
Berlijn blijven nog 'steeds gevaarlijk.
Men herinnert zich de aanvallen op
den temmer Peters in den circus Busch
en op Hinriclisen in den circus Schu
mann. Peters, die beter is, zou eergis
teren weer optreden, maar dezelfde leeuw
van vroeger had het weer op hem ge
munt, en ook de andere beesten deden
gevaarlijk. De toeschouwers schreeuw
den: Scheid uit! en liepen weg. De
voorstelling werd afgebroken en de nij
dige leeuw met strikken gevangen. Ge
lukkig kreeg niemand letsel.
Verschillende Russische bladen uit
het Wolga-gebied hangen droevige too-
neelen op van den hongersnood in die
streken. Het heette eenigen tijd gele
den, dat die zelfs zoo erg was, dat de
boeren hun dochters verkochten. On
langs werd dit tegengesproken, maar
nu wordt het andermaal staande ge
houden.
In en om Simbirsk leven tallooze ge
zinnen op niets anders dan aardappelen,
alle vee is verkocht en koren is met
40 cent het poed (ongeveer 16 K.G.)
gestegen. De Tataren aan den buiten
kant zijn er zoo mogelijk nog erger
aan toe. In het district-Tetyoesji moet
het nu gebeurd zijn, dat jonge meisjes
aan slavenhandelaars uit den Kaukasus
zijn verkocht tegen prijzen wisselende
van f 127.50 tot bijna f 200dezen sla
venhandelaars gebeurt het niet alle dag,
dat zij op blanke koopwaar de hand
kunnen leggen.
De ouders verontschuldigen zich met
te wijzen op den honger hunner andere
kinderen en van zichzelven. Erger gaat
het nog toe onder boeren nabij Astra
kan, die hun vrouwen dwingen dë" ver
dachte huizen in die stad binnen te
gaan, waarvoor de echtgenoot een
schandeloon van 25 roebels ontvangt.
Ook Samara lijdt bitter onder de ge
volgen van misoogstin het geheele
gouvernement woedt dan ook hongers
nood. Thans moet gebleken zijn, dat
het door Lideval verduisterde graan
(zie ons vorig no.) voor een groot deel
voor deze provincie bestemd was.
De Exchange Cy (een nieuwsagent
schap dat niet al te best bekend staat,
wat zijn betrouwbaarheid aangaat) meldt
uit Petersburg, dat daar aan het depar
tement van Oorlog slechte geruchten
zijn ontvangen uit het Verre Oosten.
De Japanners zouden, opnieuw troepen
zenden naar Mantsioerije; en Chineezen
en Japanners zouden hebben beweerd,
dat zij „de Russen zullen gaan terug
drijven tot aan het Baïkal-meer".
De Times verneemt uit Tokio: De
Japansche regeering heeft nieuwe plan
voor altijd dood!"
„Dat is waanzinnige taal! Sergei Ilitsch,
gij staat voor mij
„Maar stil, mijnheer, stil! Hebt ge hem
zelf niet vermoord gijde loerende
weerwolf van mijn huis?" Zijn stem klonk
zeer scherp en dreigend en toch ook kla
gend en treurend.
„Ik? Gij raast man! Waart gij niet gis
teren in 't gerechtsgebouw? Hebt gij het
niet gehoord en gezien? Wat voor den
duivel heeft graaf O'Canor met haar en
de geheele moordgeschiedenis te maken?"
„Ja", kwam het weder zonderling uit
zijn mond„wat heeft graaf O'Canor met
den moord te maken? En toch, mijnheer,
was U gisteren daar".
„Gij steekt den draak met mij. Mijnheer
Ik heb geen voet in het gerechtsgebouw
gezet. Wat heeft een graaf O'Canor voor
een belang bij dergelijke sensationeele ge
schiedenissen
„Maar nu interesseert het U toch wel,
dat U nu weet, dat hij leeft, dien je had
willen vermoorden
„Bij God, ik heb met een waanzinnige
te doen Weet gij dan, wat ge zegt Graaf
James O'Canor zal een wildvreemden man
vermoorden, zal Sergei Ilitsch vermoord
hebben? Hoe laat zich dat begrijpen?"
„Sergei Ilitsch moest sterven, wanneer
graaf O'Canor leven wilde," zeide de
vreemdeling op gedempten toon.
De graaf beefde over al zijn leden. Een
boosaardige blik kwam in zijn oogen.
„Dus Sergei Hitsch is werkelijk dood.
En gij beweertdat men hem on
schadelijk moest makenbrak hij kortaf.
Hij had zijn volle zelfbeheersching terugge
kregen. Zijne blikken staarden op den grond
en zochten het wapen, dat hij had laten
vallen.
Naar het Duiischt
Wordt vervolgd.)