Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Gedwaald. KINDERARBEID. Uitgever: L. J, VEERMAN, Heusden. No, 2335. Zaterdag 25 Iflei. FEUILLETON. 19Q7, UNO VAN ALTÊN^ VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden l.OO, franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag avond ingewacht. Er bestaat een gedichtje, dat onge veer aldus luidt: Kom tot mij, o kinderen, En fluistert mij in 't oor, Wat de wind en de vogels zingen In uw zonnigen atmospheer. Aan die eenvoudige, gevoelige regels dacht ik, toen ik las wat over kinder arbeid gezegd is op het onlangs ge houden congres voor kinderbescherming en beperking van arbeidsduur. Kind en arbeid Die twee woorden strijden tegen el kander, riep een onderwijzer uit. Kind en arbeid! In de combinatie daarvan ligt de geheele lijdensgeschiedenis van zoo menig arbeiderskind besloten. Voor de menschen vragen wij levens tijdvoegde de spreker hier nog aan toe. Daarom willen wij voor hem ver korting van arbeidsduur. Maar de kin deren behoeven speeltijd. Zij moeten tijd hebben om waarlijk kinderen te zijn. Het gebrek hiervan leidt tot de bandeloosheid van de jeugd, waarover tegenwoordig zoo geklaagd wordt. Woorden, waar ik het van harte mee eens ben. En, ik denk elk mijner lezers. Want het moge waar zijn dat dit congres hoofdzakelijk ui'ging van de iSoc. Dem Arbeiderspartij, en het gelijk gekleurde Nederlandsch Vakverbond (slechts één met-socialistische arbeiders organisatie, t.w. het Alg. Ned. Werk liedenverbond was vertegenwoordigd.) het moge waar zijn dat daardoor de gehouden referaten en de aangenomen resoluties een zelfde eigenaardig tintje dragen, |in den grond der zaak zijn wij het toch allen over deze zaak eens, dat het kind meer wettelijke bescher ming behoeft dan net op dit ©ogenblik geniet. Op dit gebied ontmoeten elkan der de strijders voor de moest uiteen- loopende levensdenkbeelden. Zeer gedocumenteerd heeft de be kende edelaardige Zweedsche schrijfster Ellen Key dit onderwerp behandeld in haar bekend boek„De eeuw van het kind". Als motto schreef zij voor in haar prachtig werk deze twee toepasselijke zinsneden uit „Zoo sprak Zarathustra": „Het land van uw kinderen zult gij lief hebben deze liefde moet uw nieuwe adel zijnhet niet ontdekte in de verste zee. Daarheen moet gij uw zeilen wen den". 22) Hij was bleek van aandoening. Hij deed een stap nader tot haar en op onbeschrij felijk zachten, teederen toon zeide hij „Truce ik ben terug. O! heb je me niet vergeten, lieveling? Ik ben hier om je als mijne bruid bij mijne ouders te brengen 1" Al sprekend wilde hij haar hand grij pen, haar tot zich trekken. En Gertrude stond daar, wit tot aan de lip pen zij verroerde zich niet. Als geboeid staarde ze in de smeekende oogen van den man tegenover haar. Slechts een oogenblik, want toen Frank nu hare hand wilde grijpen, trok zij die bliksemsnel terug en haar gelaat ontspande zich. Een toornig verachtelijke gloed straalde hem tegen. „Ellendeling! waag het niet mij aan te raken!" zeide ze op gesmoorden toon, vol woede. „Lieveling toch, hoor...." „Ellendeling," viel Gertrude driftig in, „durf je mij zoo aan te spreken, op dien toon? Je bent een schurk, versta je, een schurk. Ga om Godswil heen. Zegt je hart je dan niet, dat je niet waard bent te leven. Ga! zeg ik je ga om uzelfswil en die uwer vrouw. Om Suzanne, om harentwil wil ik je sparen, maar ga, vóór ik tot een ander besluit kom!" Maar Frank ging niet. Het juichte in hem, want hij wist, dat Gertrude hem „Aan uw kinderen moet gij goed maken, dat gij de kinderen uws vade ren zij tal het verledene moet gij op lossen. Deze nieuwe wet geef ik U". En zij droeg het boek op „Aan alle ouders, die hopen in de nieuwe eeuw den nieuwen mensch te vormen". Wat vertelt Ellen Key in dit werk, wat verlangt zij in deze eeuw voor het kind? Een krachtige, beschermende wet voor vrouwen en kinderen Overal waar de industrie zich ont wikkelt, zoo schrijft zij, wordt de vrouw dan het huis, het kind aan het spel onttrokken. In de tijden van het gilde werd de kinder- en de vrouwenarbeid in het gezin en in de werkplaats van den man verricht. Maar sedert de in dustrie den huiselijken arbeid der vrouw steeds meer heeft ingekrompen, kon de groot industrie haar behoefte aan goed- kooper arbeid door het werk der vrouw dekken, die evenals de kinderarbeid, op verschillende plaatsen de loonen der volwassen mannelijke arbeiders heeft gedrukt. Het loon waarmede de ge huwde man door zijn arbeid het gezin kon verzorgen, wordt nu verdeeld over meer der familieleden, Zoolang de be roepsarbeid groote persoonlijke lichaams kracht of buitengewone bekwaamheid noodig had, viel hp in den regel den man ten deel, niet den vrouwen en den kinderen. Maar met de machines viel deze haar natuurlijke bescherming weg, want om een machine te bedie nen was er in veel gevallen noch lichaams kracht noch bekwaamheid noodig, ja in zekere gevallen bijv. in de katoen spinnerijen of beneden in de mijnen, hadden de buigzame vingers meer waar de omdat zij leniger, de teere lichamen omdat zij slanker waren. In Engeland bereikte de vrouwen en kinderarbeid het eerst zijn hoogte punt. De armhuizen zonden bijv. ge heele zendingen in de wolweverijen van Lancashire, kinderen die afwisselend aan dezelfde machines werkten, en in dezelfde vuile bedden sliepen In de industrie-districten kwijnde de bevolking dientengevolgeer ontstonden voorheen niet bekende ziekten deonwe- tenheid en ruwheid namen toe zwangere vrouwen, kinderen van 4 5 jaar werkten 1418 uren. Gedreven door het bericht over de onderdrukkingen op dit gebied schreef Elizabeth Barreth haar gedicht „De kreet van de kinderen", hetgeen den toorn opwekte van de werkgevers, maar daardoor ook tot de „tienuur wet" spaarde omdat zij hem liefhad „Gertrude ik ben niet getrouwd, 't Is mijn neef, dien je bedoelt. Lieveling, 'tis een vreeselijke vergissing!" riep hij uit. Bij die woorden voer opeens een schok door haar heen; zij wankelde en zij zou gevallen zijn, zoo Frank haar niet had opgevangen. Voorzichtig zette hij haar op de bank naast zich en trok haar hoofd aan zijn borst. Toen Gertrude wilde spreken, sloot hij haar den mond met een kus. „Neen, neen," zeide hij ontroerd, „zeg niets; ik weet wat je zeggen wilt. Arm kind, dat wij beiden zoo lijden moesten door dat misverstand." Gertrude richtte haar hoofd opzij glim lachte en zag hem aan, terwijl tranen over hare wangen vloeiden. „Suzanne is met mijn neef Arthur ge trouwd; ik niet; maar o, Trude, ik heb je zoo lief altijd zoo lief gehad; zeg Hij voleindigde den zin niet. Schuchter legde Gertrude haar hoofd tegen zijn schou der, en toen zachtjes: „O! Arthur, je was nooit uit mijne ge dachten. Je weet niet, hoe het mij te moede was, toen je bij ons afscheid me toeriep: „vergeet mij niet." Hoe gaarne had ik toen gezegd: „neem mij mede; ik wil mèt je werken en lijden," maar je ging heen en liet mij alleen achter. En nu dacht ik, datdat „Dat ik met Suzpnne gehuwd was! O! kind! hoe kon je gelooven, dat ik je ooit vergeten zou Frank vertelde hierop alles, wat er ge beurd was sedert dien lang verloopen tijd, dat hij van haar was heengegaan. En achter het struikgewas, recht tegen over de bank, stond de fabrikant Meinderts. medewerkte. Door deze werd bepaald dat vrouwen, kinderen en jongelieden niet langer dan 10 uur daags in de textiel-industrie mochten werken, en na deze wetgeving volgden er meer in den zelfden geest. Gelijke toestanden hebben ook in andere landen een gelijke wet geving doen ontstaan. In Saksen, België, den Elzas, in de Rijnprovincie waar reeds in het jaar 1828 een Pruisisch militair er de opmerkzaamheid op ves tigde dat het aantal van hen die voor den dienst geschikt waren was achter uitgegaan door de ontaardende uitwer king van den vrouwen- en kinderarbeid kwamen de gevolgen van het stel sel even ontzettend aan het licht als in Engeland. Maar ondanks de daar, evenals bijna overal aangenomen, be schermende wetten, gaat aldus be sluit Ellen Key de vrouwen- en kinderarbeid nog steeds voort, en neemt de vernietigendste vormen aan in die takken van bedrijf, die buiten het gebied der wetgeving liggen. Maar is die kinderarbeid dan zóó erg 't Is toch billijk dat een kind uit een arm gezin een deel der lasten meeiraagt! Yindt gij dat waarlijk? Is het goed dat in Rusland honder den of duizenden kinderen die jonger dan 10 jaar zijn driejarige kleintjes werden er zelfs bij gevonden 18 uren per dag in de mattenweverijen moeten zwoegen? Is het menschelijk evenveel Zwits.ersche dreumessen hun gezondheid te doen verliezen, bij het vervaardigen van speelgoed let welspeelgoed Schreit het niet ten hemel dat in Italië allerlei kleine misvormde bede laars rondloopen, die in de zwavelmij- nen van Sicilië opgegroeid, ineengedrukt werden door het vervoer van zware zakken door lage mijnschachten? Alle kinderarbeid, dat ben ik met Ellen Key en hare medestanders eens, moet verboden worden. Men vereenigt zich, zegt de schrijfster, met dezen eisch, als men bijv. uit het rapport van een arts verneemt, dat, niettegenstaaude de beschermende wetgeving het gemiddelde cijfer dat de lengte en het gewicht bij de kinderen aangeeft, in Lancashire nog altijd lager is dan ergens anders. Yan de 2000 onderzochte kinderen waren er slechts 153 werkelijke gezond en sterk, terwijl 198 in hooge mate. ver minkt waren, en de overige meer of minder beneden den standaard van goede gezondheid bleven. Alle arbeid in de katoenindustrie van 6 uur 's morgens tot 5 uur '8 avonds verandert zegt Hij had Alles gehoord, alles gezien. Suzanne stond niet ver van hem, en, toen zij nu Frank zijne liefde hoorde be kennen, zag zij haren echtgenoot onwille keurig aan. De fabrikant stond, met een trek vol lijden op zijn manlijk gelaat, de twee ge lukkigen op de bank aan te staren. Daar ontmoette zijn blik dien van Su zanne en plotseling strekte hij zijne armen naar haar uit om haar aan zijn hart te klemmen; hij fluisterde eenige woorden, maar Suzanne, zonder zelf te weten wat ze deed, wierp een blik vol verwijt op hem, en ging heen. Arthur Meinderts zag dien blik; hij slaakte een diepen zucht en zonk, als gebroken, half bewusteloos tegen den be- mosten boomstam. Toen hij weer tot bezinning kwam, zaten Gertruide en Frank nog op de bank. Hij had zij n hoofd dicht naar haar toegebogen, terwijl hij vertelde. Arthur sloop stil uit zijn schuilhoek en ging langzaam in gedachten verzonken naar huis. „Wat nu? Wat nu?" vroeg hjj zichzelf af. Lang liep hij in diep gepeins voort, maar toen scheen hij een besluit genomen te hebben. Sneller schreed hij voort.Inde villa aangekomen, ging hij naar zijn kamer en sloot die van binnen af. Nu liep hij naar zijn bureau, opende het, en woelde met zijn hand in een der vele vakjes. Na een oogenblik hield hij een portret in de hand, in een couvert ver borgen. Een zwart lintje was er omheen gebonden. Zonder het nog met een blik te verwaardigen scheurde hij het in snippers en wierp het in de papiermand. Eenige dezelfde arts, den hoopvollen tien- jarigen in den mageren bleekgelen der tienjarigen, en deze ontaarding der be volking in de fabrieksdistricten wordt een ernstig gevaar voor Engelands toe komst. Ik zou daarvan willen makenVoor de toekomst der menschheid. Laat ons daarom de handen ineen- leggen. In plaats van de sociaal-demo cratische ontwikkele zich spoedig eene algemeene actie. Het kind mag niet langer lijden. Met cijfers en statistieken moet wor den aangetoond hoe erg het is. Men kent de waarheid niet. Dat is de eeni ge reden dat het kwaad nog bestaat. Z. N. en Adv. ■tuiten land. Over de ontdekking van de bommen- fabriek te Koeskala (Finland) wordt nader gemeld, dat 20 Russen een villa gehuurd haden, voorgevende, dat za zoude dienen om er 19 patiënten te verplegen. In de villa werd een bom- menwerkplaats opgericht. De aandacht der buren viel er op, dat men in de villa met een zekere geheimzinnigheid te werk ging. De politie werd gewaar schuwd en drong op een nacht het huis binnen. Zij nam 13 personen in hech tenis, waaronder 2 vrouwen en 6 stu denten. Vier groote manden met afge werkte bommen en een groote massa ontplofbare stoffen van allerlei aard, werden in beslag genomen. Zes bewo ners zagen kans te ontvluchten; de overigen werden naar de gevangenis te Wiborg overgebracht. Allen behoorden tot de revolutionaire organisatie. Een zonderlinge moord is Woensdag te Southsea, in Engeland, gebeurd. Daar leefde een rijke weduwe met name Crum- pe. Desmiddags kwam een oud deftig heer met een rijtuig haar een bezoek brengen. De grijsaard hij is 75 jaar was zoo zwak, dat hij ondersteund moest worden, toen hij uit het rijtuig naar de deur ging. Hij werd bij mevrouw Crum- pe toegelaten en, nauwelijks met haar alleen, schoot hij haar dood. Daarop begaf hij zich naar een koffiehuis, dronk er een half fleschje roodewijn uit en gaf zich op straat bij den eersten politie agent aan, dien hij zag. Hij schijnt ook Crumpe te heeten en een neef van don echtgenoot der vermoorde te zijn. Hij maakte aanspraak op een deel van het vermogen, dat de weduwe Crumpe ge ërfd had. Nog altijd nadere bijzonderheden over brieven, eveneens met een zwart lintje om wonden, gingen denzelfden weg. Ten iaatste greep hij nog, na onderzoekend te hebben rondgezien, een klein doosje en vertrapte het onder zijn voet. Nu haalde hij diep adem. „Dat is voorbij", prevelden zijne lippen. „Veel heb ik door haar geleden maar dat is voorbijeen nieuwe periode van mijn leven treed ik in". Rustig zette hij zich in den armstoel voor het open raam. Alles was daarbuiten stilslechts een zachte koelte woei naar binnen. De natuur had zich voor kort te slapen gelegd om straks, met nieuwe levenskracht bezield, weder te ontwaken, wakker gekust door het vriendelijk zonnelicht. Arthur zat daar voor 't geopende raam met het hoofd door de hand ondersteund. Geen enkele trek van smart of lijden was op zijn gelaat zichtbaar; in hem was het vrede en licht! Suzanne was naar hare kamer gesneld en zonk op een stoel neer. Met de handen voor 't gelaat, barstte ze in zenuwachtig snikken uit. De natuur deed zijne rechten gelden. Haar teeder lichaam schokte onder de diepe snikken. Haar zenuwen waren tot het uiterste gespannen geweest en nu deed de gloeiende tranenstroom haar goed. Nonnie was door Truida reeds naar haar bedje gebracht; dat wist Suzanne niet. Isu hoorde het kind hare moeder in de naaste kamer snikken en verbaasd, bijna angstig richtte zij zich met wijdgeopende oogies op. Zacht stapte ze daarna, met hare bloote voetjes, uit haar ledikantje en sloop, door de tusschendeur naar de andere kamer. Daar zag ze Suzanne, met de handen het verijdelde komplot tegen den Tsaar. Het heet, dat ook de kleine troon opvolger en de broeder des Tsaren, grootvorst Michael, ten doode opge schreven waren. Onder de 80 tot dus ver gearresteerde personen bevindt zich, naar men zegt, ook een Doema-lid der uiterste linkerzijde. In het vereenigingslokaal der sociaal democratische partij is een huiszoeking gehouden, die den geheelen nacht duurde. De in beslag genomen papieren wogen ongeveer 60 kilo! Men moest ze op een wagen transporteeren. De Petersburgsche oorrespondent der Parijsche Matin zegt, dat in de kringen der uiterste linkerzijde de overtuiging meer en meer veld wint, dat Stolypin het geheele verhaal van de samen zwering verzonnen heeft, teneinde zich te kunnen ontdoen van de elementen, die zijne staatkunde in den weg staan Het Berliner Tageblatt verneemt uit St. Petersburg, dat in de laatste dagen niet minder dan 72 leden van de revolutionnaire militaire vereeniging „Wojeny Sojoes" in hechtenis zijn ge nomen en in de Peter- en Paulusvesting zijn opgesloten. Onder de gearresteerden zouden zich verscheidene officieren be vinden. De Matin verneemt uit Sydney, dat volgens een gerucht, dat daar gaat, een vloedgolf op 30 April groote verwoes ting op de Karolinen heeft aangericht; 200 inboorlingen zouden er bij omge komen zijn. Naar Reuter uit Perim seint, is vol gens een telegram uit Kamaran, op de westkust van Arabië, de bemanning van het Engelsche stoomschip Kilburu, den 27en April op 16.58 gr. N.B. en 41.31 gr. O.L. gestrand, daar geland," maar door Bedoeïnen teruggedreven. Zij vragen hulp van een kanonneerboot, die, als ze spoedig ter plaatse is, de berging van de lading kan bewerk stelligen. Een tiental roovers heeft zich met geweld toegang verschaft tot de porse leinfabriek van Kormilef te St. Peters burg en zich meester gemaakt van den inhoud der kas. Daarna sprongen zij ijlings in eenige huurrijtuigen, die buiten op hen stonden te wachten tijdens den diefstal en wisten aldus te ontkomen. Uit Weenen wordt gemeld, dat de gewezen kroonprinses Stephanie bin nenkort gedenkschriften zal uitgeven. Zij beweert, zich, door de aanvallen op haar gedaan, naar aanleiding van den dood van aartshertog Rudolf, genood voor 't gelaat schreien en plotseling vulden ook de groote donkere kinderoogen zich met traantjes. Stil sloop ze verder en, Suzanne gena derd, legde ze haar krulkopje op haar schoot. „Maatje, maatje!" riep ze tusschen de korte snikjes door. Suzanne, geweldig verschrikt, hief haar hoofd op en, toen zij het kind zag, tilde zij het omhoog en drukte het aan haar hart. „Mijn lieveling; stil maar!" „Stil maar!" herhaalde Nonnie, en Su zanne glimlachte. Zonder dat het kind het zelf wist had het hare moeder afleiding en daardoor troost geschonken. Onder liefkoozingen legde zij het kleine meisje weer in haar bedje en, hoe het ook woedde en schreide in haar binnenste, zij zong het in slaap, zooals zij reeds zoo dik wijls had gedaan. Den volgenden morgen stond ze reeds vroeg op, kleedde zich en, met Nonnie aan de band, wilde ze naar de woonkamer gaan, teneinde daar iets te gebruiken en dan het park in te gaan. Toen zij de huiskamer binnentrad, zat de fabrikant daar reeds. Suzanne ontroerde. Zij wilde heengaan maar hij zeide eenvou dig en vriendelijk: „Suzanne, zou je me een oogenblik ge zelschap willen houden?" Moedig trad zij daarom binnen en zette zich op de canapé neer. Zij wilde Nonnie naast zich trekken, maar het kind rukte zich onstuimig los, ging naar haar vader en legde haar hoofdje tegen zijn knie. Oorspronkelijke roman. Hoofdstuk XXVI. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1907 | | pagina 1