Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bomraelerwaard.
Een verloren zoon.
litgever: L. J. VEERMAN', Heusden.
Vo. 266-i ff oensdag 4 September
FEUILLETON.
UlJD VAN ALTEN'
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden l.OO,
'rawo per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
190?.
Advertentién van 16 regels 50 d Elke regel
meer 7ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentién worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Voor velen een afgezaagd, voor an
deren een altijd nieuw en aantrekkelijk
onderwerp.
Dat is een natuurlijk gevolg van onze
wijze van beschouwing; het hangt samen
met ons karakter; bet houdt verband
met onze ervaring.
Toch, al had het onderwerp niets
aantrekkelijks voor ons, dan zullen wij
toch moeten toegeven, dat het altijd
belangrijk blijft en bovendien, bij eene
gezonde levensbeschouwing gaat het
aantrekkelijke van het onderwerp nooit
geheel verloren; mag dat zelfs niet.
Denken wij in de eerste plnats aan
de liefde, die wij ons niet kunnen den
ken zonder hartstocht en dio inderdaad,
zonder hartstochtelijk gevoel voor een
bepaald persoon, ook niet denkbaar is.
Dat gevoel, dat de mensch vaak in zyn
jeugd reeds kent en dat hem later
meestal geheel vervult, dat een deel van
zyn levensrichting bepaalt, zal op later
leeftijd hem meestal niet meer vervul
len. Toch blijven wij immers mot be
langstelling gadeslaan, hoe de jeugd den
strijd strijdt, dien wij ouderen ook eens
gestreden hebben; zyn wij bereid met
raad en daad by te staan en desaoods
te troosten over ondervonden teleur
stelling.
De liefde, die man en vrouw voor
elkander gevoelen, al is zij in zeker
opzicht niet de hoogste, al is zij zonder
eenige zelfzucht zelfs ondenkbaar, boe
zemt ons vooral daarom belang in, wijl
zij altijd op een zeker, bepaald doel
gericht is: op de vereeniging tot een
duurzame levensgemeenschap, die ge
meenschap, die de bron is van het fa
milieleven, dat op zijn beurt den grond
slag der maatschappij vormt.
Vast staat het dat die liefde, hoe zij
ook ontstaan moge, altijd gekoesterd
wordt met het bepaalde doel om het
eigen geluk te verhoogen. Vandaar dan
ook al die teleurstelling, al dat ongeluk,
omdat het ongeluk immers slechts denk
baar is, waar zekere voorwaarden wor
den vervuld, waarvan men te voren
nimmer met zekerheid weten kan of
zij al ot niet vervuld zullen worden.
Daarom is het zoo verstandig, zich
altijd te doordringen van de groote waar
heid, die men toch zoo vaak zou willen
wegcijferen, dat geen volmaakte toe
standen op de wereld bestaan en dat
het huwelijk, evenmin als iets anders,
een hemel op aarde kan zijn. Dat stemt
tot nadenken, dat stemt tot besef van
plichteD, dat doet instemmen met het
schoone en treffende woord van een
bekend schrijfster: dat er veel dingen
in het leven zyn waarvan wij afstand
moeten doen en dat sommigen onzer
dat ook van de liefde zollen moeten
doen; omdat toegeven aan de liefde
soms in strijd zou zijn met de banden
die ons vroeger leven ons heeft opge
legd, banden die het gelnk van anderen
van ons afhankelijk heeft gemaakt en
die wij dan zonden moeten verschea-
renook omdat wij soms te voren
kunnen berekenen dat wij het doel niet
zullen bereiken, het doel onzer betame
lijke zelfzucht; bevorderiug van eigen
geluk.
In zedelijken zin en eene instel-1
ling als die van hot huwelijk mogen wij
niet anders beschouwen daarvoor is zij
te ernstig; in redelijken zin is het
huwelijk slechts geoorloofd, waar men
op redelijke gronden kan berekenen dat
het er inderdaad toe kan leiden, het
eigen geluk en dat van een ander te
bevorderen. En ook dan nog is dat ge
luk alleen denkbaar, waar een ontzag
lijke mate van zelfkennis gepaard gaat
met een onuitputteÜjken voorraad van
gednld en toegevendheid, die van weers
kanten de fouten en gebreken bedekt
en de verschillende karakters en opvat
tingen langzamerhand tot één zacht ge
rimpelde oppervlakte doet samensmelten.
Waar de goede wil, de ernst, het
geduld, de hoogere opvatting van plicht
niet wogen, daar zal geen hartstocht,
geen persoonlijke genegenheid ooit kun
nen aanvullen wat aan de vereeniging
ontbreekt. Slechts mei die hoedanig
heden is het mogelijk, dat de hartstocht
zieh ontwikkelt tot een liefde, die het
geheele leven vervult, al geven wij er
misschien ten slotte dien naam niet
meer aan.
En daarom staat ook die andere lief
de, die minder gezocht is en die slechts
uit natuurlijke oorzaken ontstaat, die
liefde waarvan de hartstocht geen be
standdeel uitmaakt en die veel meer
vrij is van egoisrae, altijd hooger.
Hier denken wij aan verschillende
schakeeringen en zeker in de eerste
plaats aan de ouder met name aan de
moederliefdeniet zoozeer omdat er
verschil zou zijn tusschen de genegen
heid van ouders voor huuoe kindereu,
maar omdat de moeder als vrouw dieper
gevoelt en tot meer opofferingen in
staat is.
Zeker, ook in den omgang der ge
slachten k-nnen wij de ware liefde, die
het geluk van haar voorwerp zoekt,
maar zij zal dat geluk toch niet van
het eigen geluk afscheiden en dat is
met de moederliefde wel degelijk het
geval. De moederliefde kan wel een
middel wezen om het eigen geluk te
bevorderen. En, wat is natnarlijker?
Wie ziet niet gaarne zijne zorgen be
loond, zijn werk bekroond; wie ziet
niet gaarne de vruchten van eigeo ar
beid; wie ziet niet gaarne de schoone
bloem zich ontwikkelen in de plant,
met trouwe zorg gekweekt? Maar toch
staat het vast dat die liefde niet tot
doel heeft bevorderingen van eigen ge
lnk.
En dht karakter bezit ook de naasteu-
liefde, na de ouderliefde zeker de schoon
ste, ofschoon dan ook het moeilijkst te
beoefenen.
De hartstocht treedt ons van zelf te
gemoet en zijn kiuderen te beminnen
valt niemand moeilyk; maar het is lang
zoo gemakkelijk niet, te arbeiden aan
het geluk van de menschen in het al
gemeen, belang te stellen in hun lot en
streven, hen te schragen en te helpen,
hnn lijden te verlichten en hun vreugde
te deelen.
Toch \s het ten slotte die liefde, d:e
uit een hoog gevoel van plicht geboren,
de wereld in het algemeen tot een dra
gelijk verblijf inricht. Daarom ook heeft
het gewijde woord zoo vaak en zoo
herhaaldelijk van die liefde gesproken,
die, waar ze met vrucht beoefend wordt,
de allerschoonste parel is aan de kroon
van het menschel ijk bestaan.
Als wij de liefde niet bezitten dan
hebben wij niets en indien wij haar niet
kennen, dan hebben wij het hoogst
vermogen van de ziel niet gevoeld.
W aarom
Omdat de ware liefde, in welken
vorm dan ook, alles verdraagt en alles
overwint.
Daarom is zij dan ook de meeste.
En daarom is zij kostbaarder dan
rijkdom, edeler dan een groote naam.
Volgens een bericht uit Madrid is
de politie aldaar er in geslaagd zeven
j>ersonen van de beruchte schatgravers
in hechtenis te nemen. Het is een
belangrijke vondst, en deze vondst heeft
de politie vermoedelijk op het spoor
gebracht van nog een andere bende,
lie in de Spaansche schat een bron
van bestaan vindt. De politie is gewaar
geworden, dat de gevangen bende van
zeven, in de laatste 15 maanden, uit
verschillende landen f 168,000 getrok
ken heeft.
Wij hebben wel meer gelegenheic
gehad over de Spaansche schat te
schrijven, en met het vinden van de
bende te Madrid zal de vorm van op
lichting, die onder deze aantrekkelyken
naam „de Spaansche schat" bekent
staat, ook zeker nog niet de werelc
nit zyn.
Deze oplichterij wordt aldus bedre
ven Gij ontvangt op een goeden mor
gen een brief uit 8panje, met de
verzekering, dat de schrijver in het
»ezit ie van een machtig geheim Hij
weet een plaats waar een schat van
kostbare juweelen begraven ia, eenige
jaren geleden, en die het eigendom
zyn van ieder die ze maar grijpen wil.
De schat is afkomstig van een dief,
die overleden is, en zijn buit voor de
politie heeft willen verbergen. Of de
schat is afkomstig van don Carlos, of
van keizerin Eugenie, die haar begraven
heeft in den Fransch-Duitschen oorlog.
Het is een kleine moeite, er zijn weinig
uitgaven noodig, om den schat te vin
den, maar de briefschrijver is een arme
drommel en hy heeft het reisgeld niet
om bij de plaats te komen waar de
schat begraven ligt. De schrijver biedt
aan, den schat te deelen, als de ont
vanger van den brief zoo goed wil zijn,
een kleine geldsom te zenden aan die
en die, volgens den schrijver veelal
een geestelijke van hoogen rang, in
een Spaanscn plaatsje, welke geestelijke
zoo vriendelijk is geweest, belangeloos
den armen schrijver van den brief te
helpen, door aan te bieden, het geld
in ontvangst te nemen.
Gjj zendt het geld en hoort er nooit
meer iets van. Gy zult er biet meer
inloopen, maar uw buurman wordt het
volgende jaar beetgenomen.
De beruchte Spaansche roover Per-
nalês, die zich door rjjne daden in het
Zuiden van Spanje grooten roem had
verworven en gedurende verscheidene
weken door 800 man werd achtervolgd
is eindeljjk door de veldwachters in het
dorp Villaverde doodgeschoten.
In Polen neemt het rooverwezen
weder schrikbarend toe. De roovers tre
den zoo driest op en bij het publiek
zit de angst er zoo in, dat de menschen
dikwijls niet eens aangifte durven doen
van een roofgeval, uit vrees voor wraak
neming van de zijde der roovers. 't Is
dus een waar schrikbewind, dat de roo
vers uitoefenen.
Er wordt in de jongste berichten
weer een reeks van gevallen van roof
gemeld. Te Lodz is op klaarlichten dag
het bureau eerer kredietinstelling leeg
geplunderd. Te Warschau hebben «ie
roovers een schoenenmagazijn leegge
haald. De politie schjjnt tegenover «uw
alles machteloos te staan.
te achten om een eind te maken aan
de aanslagen op de Japanners. Iu ver
scheidene plaatsen toch moeten Japan
sche ambtenaren en ïelfs vrouwen door
de Koreanen vermoord en hanne hoof
den aan boomen te pronk gehangen
zijn. Te Tekaau en te Yoekien is ge
ducht gevochten tasechen Japansche
en ontslagen Koreaansche soldaten. Te
Tsjonjoe vielen 400 Koreanen de Japan
ners aan en brachten hun, dank zij hun
ne kennis van hst gebergte, zware ver
liezen toe. Zeven patriottische leiders,
die door de politie naar Seoul mne«ten
worden gebracht, zijn daar nooit aan
gekomen, maar hebben «mdei weg hanne
boeien weten te verbreken en hunne
bewakers gedood. De ex-Keizer wordt
na beschuldigd een complot te hebben
gesmeed.
Brieven uit Seoal staan vol berichten
over de gewelddadige onderdrukking
door de Japanners van elk verzet der
Koreanen tegen de Japansche overheer-
sching. Gansche dorpen in bet district
Yangkien zijn in den asch gelegd en
de bewoners, die verdacht worden van
opruiing tegen de Japanners, zonder
genade doodgeschoten. De Japansche
overheidspersonen verklaren dat noodig
Reuter seint uit Teheran, dat Atabek
Azam, de groot-vizier van den Sjah
van Pertië, Zaterdagavond bij het ver
laten van het parlementsgebouw dood
geschoten is. De Daily Mail heeft ver
nomen, dat Atabek Azam door vijf
kogels getroffen is, en «lat hij «»p de
plaats dood neerviel. Ook een soM <at
is doodgeschoten en een lid v in de
vergadering heeft een schot in het been
gekiegen. Een der moordenaars heeft
zelfmoord gepleegd, een twee«le is ge
vangen genomen, de anderen zyn ge
vlucht.
Atabek Azam was een der krachtigste
voorstanders van de hervorming van
Perzië.
De hooge waardigheid, die Atabak
Azam bekleedde, had hij ontvangen in
1898, maar hy had die tot heden niet
onafgebroken bekleed. In September
1904 was hy vervangen door prins
Ain-ed-Daoeleh. Atabek Azam heeft
toen een groote reis door Europa ge
maakt. Het is pas twee maanden geleden
dat hy hersteld is in zyn waardigheid
van groot-vizier. Deze gebeurtenis vatte
men algemeen op als een leeken, dat
de Sjah beslist iu de richting van
hervormingen wilde sturen.
Vermoedelijk is de groot-vizier met
zyn nieuwerwetsche begrippen het
slachtoffer geweest van een politieke
samenzwering.
Voor de tiende maal heeft de jury
van het bof van assissen van de Seine,
voor haar uiteengaan, den wensch uit
gesproken, dat de doodstraf behouden
mag bliiven en, tenzy in heel bijzondere
omstandigheden, de doodvonnissen wor
den uitgevoerd.
Volgens een bericht uit Borgo-nanero,
in de Italiaausche provincie Novara. is
in Boca een kapel van groote kunst
waarde, „Het crucifix van Boca" ge-
j naamd, ingestort. De bouw van de ka-
pel zeventig jaar geleden had
I millioenen Lire gekost. Infanterie, die
in de buurt van Boca manoeuvres hield.
8)
Dora had een broeder gehad, aan wien
zij met haar gansche ziel gehecht, doch die
haar liefde niet waard was, een ellendeling.
Nadat hij te Parijs duizenden doorgebracht,
zijn oudere geruïneerd en bovendien een
berg schulden gemaakt had, was hem ten
laatste, als eeniz redmiddel om misschien
iets van het verkwiste terug te krijgen.de
speeltafel overgebleven. De fortuin had hem
ook hier den rug toegekeerd. Hij was van
kwaad tot erger gevallenten slotte had hij
valsche wissels gefabriceerd, onder anderen
ook ter name van Pierre Stock, een ken
nis van hem, toenmaals een man van for
tuin.
Door dezen ontdekt en bedreigd met
vervolging, had de jonkman zich in zyn
wanhoop gewend tot zijn zuster. Deze had
Stock verzocht om een onderhoud. Dit was
toegestaan en, door haar schoonheid be
koord en aangelokt, had Stock de redding
van den broeder beloofd onder voorwaarde,
dat Dora eens met hem in een der be
ruchtste restauraties van Parijs zou gaan
90up>eeren.
De brieven, omstreeks dien tyd door haar
aan Stock geschreven, had deze bewaard.
Te Brussel bij de wedrennen had hij haar
voor 't eerst na jaren wedergeziendoor
Molé had hij haar woonplaats loeren ken
nen.
Zwijgend had Johan geluisterd. Toen de
ander zweeg, knikte hij een paar maal.
„Iets dergelijks had ik verwacht. Die
ongelukkige vrouw kón geen schuld heb
ben," mompelde hij. „Nu zult u ze
ker ook wel benieuwd zijn naar de oorzaak
van mijn plotselinge verschijning hier; is
't niet?" vervolgde hij toen met bijtenden
spot. ..Zie, hiervan is louter het toeval
de schuld. Het toeval wilde, dat ik dit
hotel koos om te gaan logee ren. Het toe
val wilde, dat ik een kamer kreeg naast
deze; en ook wilde ditzelfde toeval, dat
ik mij juist daar bevinden moest, toen
Dora Price bij u binnentrad. Ik herkende
eerst haar, toen uw stem, werd nieuwsgie
rig. bracht het oor aan de deur en hoorde
het gansche gesprek. Dit is van mij wel
zoo mooi niet, maar, och, ook ik heb mijn
kleine gebreken. Ik luister graag aan deu
ren. weet u. Nu heb ik. evenals u daar
straks een prachtigen inval gekregen. Luis
ter maar eens aandachtig toe. Natuurlijk
kookt u van wraakzucht op mij. Hoe kan
dit andere? Iemand, die op eens al uw
kegels omloopt, is uw vijand. „Welnu,
ik zal n kans geven om wraak op mij te
nemen. Daareven ontving ik een telegram
van ons beider vriend Molé. Hij wacht mij
te Brussel. Van avond sporen wij samen
derwaarts en morgenochtendMorgen
ochtend vechten wij samen. Dat bevalt je,
hè? Ja dat kan ik zien aan je oogen.
Afgesproken dus! Morgenochtend om half
zes in het Bois de la Cambre achter het
roomhnis. Losmaken vóór ik heengi,
vraagt u? Help je zeiven maar: dit deed
ik in Indië wel zee jaar lang."
't Was den volgenden morgen nog zeer
vroeg, toen twee groepjes heeren elkander
in een afgelegen hoek van Brussels welbe
kende wandelplaats ontmoetten.
Zwijgend wisselden de heeren een groet.
De getuigen begonnen de voorwaarden van
het gevecht te regelen.
Het pistool zou net wapen zijn, de afstand
veertig pas, met de vrijheid dien afstand
naar willekeur te verminderen en vuur te
geren, wanneer men verkoos.
„Wat heb je voor quaestiee met hem
gehad, vroeg Molé aan Johan. „Of is dit
een geheim
„Een geheim Wel neen't Is een dood
eenvoudig geval."
Hierop duisterde Johan zyn voormaligen
krijgsmakker een paar woorden in.
„Wat is dit? Vecht je om zulk een
beuzeling met hem op 't pistool? Kom, je
vertelt me maar wat om er van af te wezen.
Dat is de reden niet."
„Dan zal er mogelijk nóg een bestaan.
Doch treed nu achteruit. Het is tijd."
Een der getuigen gaf het welbekende
teeken.
..Gaat uw gang, heeren!"
De twee vijanden begonnen elkander te
naderen.
Op dertig pas van zyn tegenpartij geko
men, hief Stock zyn wapen op. Er viel een
schot. Een schaduw vloog over het gelaat
van Johan. Hij bleef echter voortgaan.
Nóg vyf pas, en Stock schoot opnieuw.
Het pistool, dat Johan in de linkerhand
droeg, viel op den grond, doch de voor
malige soldaat vertraagde zijn stap geen
seconde.
Na was Stock nog maar tien pas van
hem verwijderd.
„Maar schiet dan toch, voor den satan!
Je begaat een moord!" gilde Molé.
Johan rukte de jas open. Zijn borst was
geheel bebloed.
I .,Je hebt goed praten, makker. Jij hebt
niet, zooals ik, twee kogels in M lyf," zeide
hij met een flauw glimlachje.
Nóg vijf pas. Toen bleef hij staan en
hief het pistool op, dat hij in de rechter
hand hield.
..Je kans is verkeken, man."
Het pistool deed zyn plicht, en Pierre
Stock sloeg dood op den grond.
Toen de familie van den Blydensteyn,
door Molé per telegram ontboden, dien
middag in net hotel aankwam, waarheen
Johan was vervoerd, was deze stervende,
doch by bewustzijn. Door droefheid over
stelpt, zonk zijn vader naast het ledikant
op een stoel en barstte nit in tranen.
..Niet schreien, vadertje. Waartoe? Aan
mij is zooveel niet verbeurd. Ik was toch
maar een deogeoiet. Alleen speet het mij,
dat de Atjehers na geen kans meer op me
zullen krijgen. Daarvoor heeft die Stock
gezorgd."
„Maar, mijn jongen, wat had die arme,
ongelukkige man toch met je gehad,
dat
„D:e Stock? Och, eigenlijk heel weinig.
In de Ster had hy zyn kamer vlak naast
de mijne. Hy snurkte 's nachts vreeselijk,
en toen ik hem verzocht zyn trompet op
te bergen, werd hij grof. Dat is allee."
Johan gaf Molé een wenk. Deze voerde
den notaris en Lucie inet zich hniten 't
vertrek. Een oogenblik bleef Johan met
zijn stiefmoeder alleen.
„Vlug! Onder 't hoofdkussen! De brie
ven en het geld. Ik hoorde allee. W<ee
genist: hij is dood."
„O, Johan! Ik noemde je een ellendeling P'
„StilDit is vergetenNimmer iets aan
vader zeggen. Dat zou hem verdriet doen.
Voor hem moet het verledene steeds een
geheim blijven. Beloof mij dit. Maar goed
voor hem wezen, en lief, en veel van hem
houden. Goed voor mij was hij ook, beter
dan ik verdiendeen geef 't kleine broertje
een kus van broer Jean.
Het hoofd van den zwerver viel op 't
kussen.
De ziel was ontvlodea.
Op het kerkhof te Laeken staat, half
onder rozen en cipressen verb.rg-n. •*»»n
klein grafteeken. Daar rust Johan. V v i
tyd tot tyd kan men een dame in rouw
gewaad dat graf zien naderen om te weenen
en te bidden.
't is Dora. Haar echtgenoot weet nog
altijd niets, want tot heden zweeg «ij,
omdat Johan haar dit beval. Doch vergeten
kin zij niet; en mogelijk zal die zedelijke
druk haar eenmaal te zwaar woriu Dan
zal de vader de waarheid verae»"-
zal hij weten, dat, om zyn rust, z
geluk te redden, zyn zoon. de t - «I
leven vrij willig ten ofler brach
Dora had de voorwaarde aangenomen en
de gevolgen van dezen stap waren niet uit
gebleven.
