et Land van flensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard,
Til Y114.
Iets over Slavernij.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 2707. Zaterdag 1 FebruarilOOS.
FEUILLETON.
i
ÜÏ40 VAN ALTEN/
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00,
franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7ys ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
In onze jeugd leerde men ons, als
ten geschiedkundig feit, dat de slavernij
was afgeschaft. Dat werd ons natuur
lijk niet geleerd met de opzettelijke
bedoeling om ons te misleidenveel
meer om te doen uitkomen dat de in
stelling, krachtens welke de eene mensch
geheel in de macht van eenen anderen
mensch verkeert, als met goede zeden
en beschaving in strijd, niet behoort
te worden toegelaten. Dat er geen sla
vernij meer zou bestaan is ons waar
schijnlijk nooit gezegd; althans niet
door onze onderwijzers, die het wel
beter zullen hebben geweten. Maar een
voudig afschaffen doet men eene in
stelling, om zoo te zeggen zou oud als
de wereld, niet met één pennestreek.
Men kan het wel doen op het papier
maar niet in werkelijkheid.
Dat bij de oudst bekende volken in
het Oosten, de slavernij een instelling
was, geheel saatngeweven met het be
staan van den staat, is vrij algemeen
bekend. Overwonnen volken, stammen,
of vijanden in 't algemeen, werden als
slaven weggevoerd om in het gebied
van den overwinnaar huiselijke ofper-
soonlijke diensten te verrichten, waarbij
i zij geene rechten of bezittingen en en
kel plichten hadden. Zij hadden, zoo
goed als de grond of het roerend ver
mogen, een eigenaar en gingen als zoo
danig van de eene hand in do andere
over.
Dat veroveren van geheele volken,
stammen of families, om ze als slaven
weg te voeren, is van zelf in onbruik
geraakt, omdat op die wijze geen oorlog
meer wordt gevoerd, en desniettegen
staande bestaat de slavernij nog op bijna
de helft van de oppervlakte der aarde
Zoo wordt b.v. in de landen, waar de
Islam beleden wordt, de landbouw ge
heel door slaven gedreven. De slavernij
is er eene instelling, door de godsdien
stige wetten toegelaten.
Vraagt men, hoe men dan nu aan
die slaven komt, dan is het antwoord
diep treurig. In den grooten Congostaat.
b.v. worden de dorpen onophoudelijk
door Arabische bandieten overvallen en
vrouwen en kinderen geroofd. Zij wor
den, met de mannen die niet gesneuveld
of gevlucht zijn, aan lange kettingen
vastgeklonken en met snelle marschen,
waarbij er zeer velen bezwijken, naar
naastbijzijnde slavenmarkten ver-
d, b.v. Zanzibar, Mascate, Tripoli,
Fez, enz., om dan publiek te worden
verkocht. En de beschaafde mogend
heden, al zijn zij meester in de streken
waar het slavenstelsel nog bestaat,
kunnen er geen einde aan maken en
moeten haar althans oogluikend dulden.
De Turksche regeering laat ook den
slavenhandel in 't geheim toe. De En-
gelschen in Egypte en de Franschen in
Tunis, zijn er tot heden niet in kunnen
slagen om eene gewoonte uit te roeien,
die in zulke uitgestrekte streken ge
makkelijk in het leven is te boude*.
Nergens is het met den slavenhandel
erger gesteld dan in het Zwarte wereld
deel. Men schat het aantal slaven daar
op een half millioen, maar het aantal
van hen, die bij de strooptochten om
komen of onder weg naar de markt
sterven is vermoedelijk viermaal zoo
groot.
Het is een bekend feit, dat op Cuba
nog slaven werden gevonden, toen de
Amerikanen eenige jaren geleden het
groote eiland in bezit namen. De chris
tenvolken hebben dan ook aanvankelijk
de slavernij geenszins versmaad en zelfs
in Europa is de lijfeigenschap, toch ook
een vorm van slavernij, waar immers de
mensch één was met den grond, zeer
lang in eere gehouden.
Columbus, de wereldontdekker bij
vergissing, gewende de Spanjaarden er
aan, honden te hebben, afgericht om
op menschen jacht te maken. Dit was
een van de vele vormen, waarin de on
gelukkige Amerikanen door de Span
jaarden zoo gruwelijk werden mishan
deld, dat het land langzamerhand ont
volkt werd. Tengevolge van de hevige
klachten daarover, kwam men op het
denkbeeld om de Indianen te vervangen
door negers uit Afrika. Zij werden ge
haald van de kusten van Guinea, waar
ze door de Portugeezen en Engelschen
en door de inboorlingen zei ven werden
geleverd.
In het noorden van Amerika werden
later al de katoenplantages door negers
bewerkt, die er zich hadden gevestigd
en langzamerhand eene geheele, nu
nog bestaande bevolking gingen uit
maken.
Het was vooral William Wilberforce,
die aan den strijd tegen de slavernij
den eersten stoot gaf. Toen de noorde
lijke Staten beslist de afschaffi ng eisen
ten eener instelling, die de zuidelijke
Staten voor den landbouw meenden
niet te kunnen missen, barstte in 1860
de oorlog uit, dien de noordelijken in
1866 wonnen, sedert welken tijd on
wrikbaar aan het beginsel der persoon
lijke vrijheid wordt, vastgehouden, al
zijn de sporen der slavernij nog vol
strekt niet overal verwijderd.
Ook in onze eigene Oost-Indische
bezittingen heerscht hier en daar nog
slavernij, hetgeen daarvan een gevolg
is, dat wij al die onmetelijke landen,
geenszins onder ons rechtstreeks bestuur
hebben. Waar dit wel het geval is,
houdt evenwel de Nederlandsche re
geering een goed wakend oog en doet
al het mogelijke om eene instelling te
doen verdwijnen, die met onze chris
telijke instellingen en met alle ware
j beschaving in strijd is.
Al wordt, het zwarte werelddeel lang
zamerhand door de Europeanen inge
slikt, het zal zeer groote moeite kosten
om aan de menschenjachten een einde j
te maken, en zoolang deze bestaan zal
men met het „levende ebbenhout" ook
wel een weg weten te vinden. Eerst
wanneer algemeen aan die openbare
markten van menschen een einde zal
zijn gemaakt, zal deze handel zelf een
knak gekregen hebben, die haar einde
lijken val zal voorbereiden.
iliilteiiland.
De verwarring en onrust in Perzië
nemen toe, ook in de hoofdstad. De
New York Herald publiceert een tele
gram uit Teheran van Dinsdag over
een opzienbarend optreden van den
president der Nationale Vergadering,
in een bijeenkomst van dat lichaam.
De president beschuldigde dien Dins
dag een der invloedrijkste leden van j
het Perzische parlement, Seijed Ab-j
doellah, ervan, zich met enkele anderen
te hebben laten omkoopen.
De rede van den president bracht
groote verbittering teweeg onder de
leden der Nationale Vergadering. We
gens het groote aanzien, dat Seijed
Abdoellah algemeen geniet onder het
volk, verwacht men te Teheran, dat
de tegen hem uitgesproken beschuldi
ging tot zeer ernstige incidenten zal
aanleiding geven. Trouwens, de rede
van den president der Nationale Ver
gadering is niet onbeantwoord gebleven.
In een bijeenkomst, welke onmiddel
lijk na die aanklacht in een naburig
gebouw werd gehouden, hield de volks
vertegenwoordiger en priester Mozafïerie
een woedende rede tegen den voorzitter
der N. V., wien hij verweet, een werk
tuig te zijn van den Sjah, en samen
te spannen tegen de Grondwet. Mocht
de president der N. V. het wagen zich
weer in het parlement te vertoonen,
dan zou hij Moezafferie hem
daar dooden
Zoo zijn in het Perzië van 1908 de
politieke zeden.
EENE VERTELLING VAN MAIUE COLVAN.
(23.
Het eerste, dat hem op het rechte spoor
bracht, was hare verhouding tot Magdalena,
en de winter was nog niet voorbij hij
kwam het jaar na Michael's vertrek of
hij gevoelde eene liefde voor Thyra, die
eenigszins geleek op de liefde, die zij zelve
gevoeld had. De dokter had reeds lang
gaarne willen trouwen, maar Blechts met
haar, die hij boven alle anderen stelde, en
tot nu toe had hij de vrouw nog niet ge
vonden, die hij voor zijn geheel lang leven
de zijne zou willen noemen; hij was bang
zich met haar te vervelen. Misschien had
hij in het buitenland begaafde vrouwen
ontmoet, zooal niet bemind, die in hem
het verlangen hadden opgewekt naar die
ware zeldzame ontwikkeling.
Thyra, die alles las wat er uitkwam, had
natuurlijk ook veel over de vrouwenvraag
gelezen, en vermaakte zich er mee op haar
eigen bedaarde manier, die moderne rid
ders te hooren ijveren tegen de ingewor
telde vooroordeelen, die tot wet zijn ge
worden.
Een deugdzame huisvrouw moet een god
in haar man zien, ook al heeft hij alle
ondeugden, staat in de Indische wet, zeide
bij eens. Wij zijn gelukkig niet in Indië,
maar bij ons is iedere man bang, dat zijn
vrouw meer zal weten dan hij. Dat schijnt
hem een belachelijke toestand. Is hij dom,
by is toch een man, en als zoodanig na
tuurlijk haar meerdere. Als niemand hem
bewondert, dan heeft hij toch nog altijd
zijn vrouw daarvoor.
Thyra lachte, maar kwam toch eigenlijk
nooit met haar eigen oordeel over die din
gen voor den dag. Hoewel met alle hoe
danigheden toegerust om de eerste te zijn
op dien nieuwen weg, blijft zij toch den
ouden bewandelen, en zoo wonderlijk is
de liefde van een man, dat hij misschien
daarom juist zoo onzinnig verliefd werd
op haar. Dat zij verstandig en begaafd was
deed hem zeer aangenaam aan, maar nog
liever was het hem, dat zij nooit haar best
deed hare meerderheid te toonen.
Ja, zij was wel een vrouw voor hem,
maar hij was verstandig, en hij was zich
zijne liefde niet bewust voordat hij ook
wist, dat zij nooit zou trouwen. Hij had
haar niet het hof gemaakt, hij was geen
ongelukkige versmade; maar eens op een
dag had Thyra lachend gezegd, dat het nu
eindelijk de gulden tijd voor de oude juf
frouwen was. Vroeger bijna uitgelachen,
op zijn hoogst beklaagd, konden zij nu
het hoofd ophoudenzij had een zwak
voor dien stand en zoude er naar trachten
de vaan der oude juffrouwen hoog te dragen.
Er was iets in haar toon, dat hem zeide,
dat zij 't ernstig meende; hij vermoedde,
dat zij zoo sprak, wel wetende tegen wien
zij sprak; zij had blijkbaar meer aanbidders
gehad dan haar aangenaam was en wenschte
geen nieuwe meer; als zij gelukkig kon
zijn in haar eenzaam bestaan, zou hij haar
navolgen.
Er was tusschen Thyra en den dokter
zelfs nooit veel over vriendschap gesproken.
Het woord was misschien nooit genoemd,
maar de zaak was er. Hij las in dien in
zichzelf gekeerden blik als in een boek
Dit geschiedt te Ttheran. De Turk
sche troepen en Koerdische benden
zijn reeds flink op weg om aan de
westgrens van Perzië een ferm stuk
grondgebied in bezit te nemen, en
worden Russische troepen saamgetrok
ken in Russisch Transkaukasië. Tegen
wie zullen die troepen worden gebruikt
Tegen de Turken, tegen de Perzen?
Het is niet te zeggen. Wèl staat vast,
dat Perzië als hulpelooze staat bij een
gewapende botsing zelfs van an
deren aan zijn Noordwestgrenzen
geen voordeel kan hebben. In derge
lijke gevallen is de zwakste altijd het
kind van de rekening. En, uit een
oogpunt van militaire weerkracht, heeft
Perzië geen kans tegen de Turken of
Russen.
Bovendien, in Tabris woedt reeds de
burgeroorlog.
Het Nowojo Wremja, zoo meldt de
Petersburgsche correspondent van de
Times, heeft een opzienbarend artikel,
behelzende dat de Japanners welhaast
600 bataljons bij de hand zullen hebben
voor een inval in Siberië, en dat in
Klein-Azië al een Turksch leger onder
de wapenen is om Perzië binnen te
vallen, „en Duitschland's plan om Rus
land van de Perzische golf af te scheiden
te volvoeren". Bovendien is er, volgens
het Wremja, een omwenteling in Finland
op til.
De correspondent merkt op, dat het
blad er op uit is, het sedert een jaar
veld winnende chauvinisme aan te wak
keren, de reactie te versterken en de
hervormingen in het vergeetboek te
brengen.
Woensdagmiddag werden te Helsing-
fors twee stationsbeambten, die een paar
kisten met geld vervoerden, door vier
gewapende roovers overvallen. De roo-
vers doodden een der beambten, maak
ten zich meester van een kist en ont
kwamen.
Uit Saloniki wordt geseind, dat een
bende Bulgaren in het dorp Alistrati
het huis van een Griekschen priester,
Adamantios, heeft verbrand, waarbij deze
levend verbrand is.
Bij Nevrokon heeft een bende Bulga
ren twee Mohamedanen gedood.
En dat, nadat pas gemeld was, dat
de actie der Bulgaren tot nul geredu
ceerd was en dat de Bulgaarsche revo-
lutionnairen vrij wel het hoofd in den
schoot hadden gelegd
De Golos Moskwy verneemt, dat de
Russische regeering van plan is twee
legerkorpsen in Finland samen te trek
ken, het gouvernement Wiborg met het
Russische Rijk te vereenigen, Wiborg
tot een vesting-eerste klasse te maken
en de haven Björkö te versterken.
hij had hem nooit iets vertrouwd; maar
misschien had eene uiting van den vader
over Michael's liefde en diens plotseling
vertrek hem op het spoor gebrachten als
hij die twee te zamen zag, zij, die zich
geofferd had, altijd wakend over de andere,
altijd de toekomst voorbereidend van haar
die haar plaats ingenomen had, dan kreeg
hij eerbied voor haar. Het was de moeite
waard, een rol te spelen in dat leven, al
was het slechts een ondergeschikte rol.
Dat zij veel van hem hield, zag en voelde
hij en dat moest hem genoeg zijn. Den
minnaar, hem die begeerde, wist hij te
vernietigen, datweinigje smart rekende hij
niet. Als hij een jonge moeder met haar
kind zag, werd het hem droevig te moede,
maar dat was alles; zijne zieken waren
zijne kinderen, en Thyra was zijn zonne
schijn, daarbij moest het blijven. Hij was
daarenboven vervuld met een van die denk
beelden, die een leven waard zijn, en die
eindigen met den geheelen mensch in te
nemen.
Thyra was de eerste, die iets over dat
denkbeeld te hooren kreeg.
Op haar vraag wat hem eigenlijk in dien
eenzamen uithoek gebracht had, kreeg zij
op zekeren dag een duidelijk antwoord.
Hij zocht rust voor ernstige studiën
laats voor groote gebouwen, talrijke ar-
eiders, zonder dat hij er door geruïneerd
werd, en de nabijheid van de zee voor
zijne waarnemingen. Reeds vóór zijne
buitenlandsche reis had een vraagstuk hem
bezig gehouden: het aanwenden van het
electrisch licht op schepen, waardoor er
voor altijd een eind zou komen aan die
vreeselijke aanvaringen; want terwijl ge
woon licht slechts voor stil weer voldoende
is, heeft het electrische het vermogen door
de dikke duisternis van storm en onweer
heen te dringen. Hij had een jaar in de
hoofdstad gewoond, maar vóórdat het jaar
om was, begreep hij, dat zijn vermogen
lang verteerd zou zijn eer hij zijn doel be
reikt zou hebben. Daarom kwam hij hier.
Maar hij wilde dokter blijven en zijn
moeitevolle praktijk behouden. Het was
gevaarlijk zich dag en nacht in een labo
ratorium op te sluitende eene arbeid
rustte uit van den anderen.
Thyra's huiselijk bestaan kreeg eene ge
heel andere wending met dien nieuwen
buurman. Zooals hij den geheelen dag in
den zadel, 's nachts op zijn laboratorium,
den arbeid verkoos boven den slaap, was
hij in zijn eenvoud en zijn kracht een
dergenen, die tot een vrouw zeggen„Hier
is uw meester." Hij imponeerde haar, zij
zag op tegen hem en tegen zijn vraagstuk,
dat dadelijk al hare belangstelling had ge
wekt. Zij hielp hem zijn leven te veraan
genamen, door hem haar eigen huishoud
ster af te staanzij zou wel een ander
krijgen. De dokter had een neefje, dat hij
als kiDd aannam, en dat op het kantoor
van den reeder kwam, en zoo vormde men
na 's dokters komst twee krachtige gezin
nen, die dikwijls bezoek kregen uit de
hoofdstad of uit andere gedeelten van het
land. De dokter had overal vrienden, en
de betrekkingen van den reeder breidden
zich voortdurend uit. Beide huizen waren
bekend voor hunne gastvrijheid. Bij den
dokter vermaakte men zich, want hij was
een voortreffelijk gaslheer en een meester
op het instrument, dat voor een gastheer
zooveel waarde heeft: den mond. In het
huis aan de scheren ging het ernstiger toe
maar waar Thyra was, was het rustig en
goed, en in haar vader's huis leidde men
Het gouvernement Wiborg behoorde
eens tot Rusland, daar het in 1710 door
de Russen veroverd werd. Na de ver-
eeniging van Finland met Rusland in
1809 werd Wiborg bij Finland ingedeeld.
Het gouvernement heeft 415,000 inwo
ners. Finland's vijanden in Rusland
ijveren al sinds jaren voor de hereeni-
ging van Wiborg met Rusland. Tot
dusverre is dat streven afgestuit op de
loyaliteit van den Finsclien gouverneur-
generaal Gerhard. Maar, ook in verband
met deze zaak, duiken thans opnieuw
geruchten op, dat Gerhard spoedig zal
aftreden.
De politie te Genève heeft in het
Accaciaskwartier aldaar een geheime
anarchistische drukkerij ontdekt, waar
circulaires van revolutionairen inhoud
werden gedrukt, die men Rusland wist
binnen te smokkelen. Vier Russen
zijn in hechtenis genomen.
Uit Londen komt bericht, dat nu
Tibet den laatsten termijn van de oor
logsschatting heeft betaald, de regee
ring van EngelschUndië bevolen heeft,
het Tsjoembi-dal te ontruimen.
In een huis in de Keibelstraat te
Berlijn werd Zaterdag weer een gruwe
lijke aanslag gepoogd op een klein 7
jarig meisje, dat in een kamer alleen
aan het spelen was. De onverlaat, een
man van omstreeks 23 jaar, had reeds
een scherp tweesnijdend mes op bet
onderlijf van het kind gezet, terwijl
hij een witte doek gereed hield om
het bloed op te vangen, toen hij door
de komst van een 15 jarig meisje ge
stoord werd. Hij vluchtte, doch dit
meisje, dat door haar verschijning te
rechter tijd het gruwelstuk voorkwam,
weet een nauwkeurig signalement van
hem op te geven.
In hot garnizoen te Versailles is een
typhue-epidemie uitgebroken. Verschei
den lijders waarvan er reeds tien zijn
gestorven, zijn in het hospitaal opge
nomen. Alle maatregelen zijn genomen
om de ziekte te stuiten. De toestand
moet werkelijk ernstig zijn.
Uit New-York wordt gemeld
De controleur van de schatkist heeft
de nationale bank te Nieuw Amsterdam
gesloten en den accountant in staat
van beschuldiging gesteld. Het tekort
wordt geraamd op 41/? millioen dollar.
De directeuren der bank verzekeren,
dat de deposito's tot het volle bedrag
worden uitbetaald.
De industrieele- en handelsbank in
het hoofdstad, met een kapitaal van
twee millioen dollars, heeft hare be
talingen gestaakt. De directeur verklaar
de, dat de bank solvent is, maar daar
het clearinghouse verklaarde, dat geen
het leven, dat slechts rijkdom vergunt,
maar in verbinding met hooge beschaving;
het leven, dat men in andere landen slot-
leven noemt, en dat niets met de muren
heeft te maken, maar wel met de wijze
waarop men daarbinnen leeft. Maar dat is
de toekomst en wij zijn nog aan het tegen-
woord ihe. Was het door Magdalena'S roe
rende genegenheid, was het door des dok
ters vriendschap of door haar steeds inniger
wordende verhouding met haar vader, dat
de storm zich legde in Thyra's gemoed?
Wij weten het niet, wij weten slechts, dat
zij te moede was als eene, die uitrust van
een zwaar dagwerk, en dat zij iederen avond
tot zichzelven zeide: „Ik doe het met
liefde."
Zoo was het eindelijk noch slechts een
paar maanden, vóórdat de twee jaar ver-
loopen waren, die Thyra als proef gesteld
had. Tegen het midden van den zomer
wachtte men Michael terug, en in den
herfst zal hij zijn jonge bruid meevoeren
naar het land van de zon.
Gedurende die twee maanden heerscht
er op het Scherenhof voortdurend een fees
telijke stemming. Vader telt eerst de weken,
dan de dagen, dan de uren, Thyra's trek
ken krijgen dagelijks een zachter glans En
Magdalena? MetSt. Jan zou hij komen, met
St. Jan, als er slechts een korte wijle is
tusschen het avondrood en den eersten
zonnestraal; maar terwijl de sneeuw nog
den tuin bedekte, zocht zij reeds naar de
lente. Eens stak er een klein wit bloem p'e
zijn hoofdie uit de hardde aardkorst. Zij
kuste het en schreide, het was een bode van
den zomer. Toen kwamen er enkele vlin
ders, witte en gele: „Wij zijn de lente"
zeiden die haar „au volgt hij spoedig."
1 Wordt vervolgd).
