Ilet Land van lleusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Levensgeluk. OOM BERNAC. UHB VAN VOOB Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. I itgever: L. J. VEERMAN, Heusden. iVo. 2789 Zaterdag 14: November. 1908 Advertentie® van 16 regels SO ct. Elke regel meer 7ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiên worden tot Dinsdag- en Vrijdag avond ingewacht. Professor Pel, hoogleeraar aan de Amsterdamsche Universiteit, hield voor eenigen tijd hierover eene rede, waar aan we het volgende ontleenen Ons levensgeluk hangt vooreen groot deel van ons zelf af, en in het algemeeo genomen is de gezondheid de bodem, waarop de boom des gelaks het best gedijt aldus is de theorie waarvan de professor uitging. Des te opmerke lijker is het echter, dat de mensch zoo weinig bedacht is de gezondheid, dat kostbare bezit, dat meer waarde ver tegenwoordigt dan goud of eer, onge schonden te bewaren. Roekeloos wordt met dezen schat des levens omgespron gen, alsof hij een waardeloos bezit ware. Ja, zelfs de gedachte, dat er soms zoo bitter weinig van noode is om in ons fijn aangelegd organisme het evenwicht te verstoren, komt ter nauwernood bij hem op! En toch stelt bijna ieder het leven op den hoogsten prijs, ook al is het hem reeds geopenbaard, dat op aarde geen volmaakt geluk gevonden wordt, en al weet hij reeds uit ervaring, dat niemand kommer en zorg bespaard blijft. Ja, zelfs hij, die met klem en zonder aarzeling beweert dat het leven voor hem waardeloos is geworden cn het scheiden hem niet zwaar z<<ude vallen, pleegt niet zijn waren gemoedstoestand bloot te leggen. Wat wij dan doen moeten P Prof. Pel antwoordt daarop: Leef doelmatig 1 Het komt in het dagelijksch leven slechts zelden aan op volkomen onthouding, doch bijna immer op het betrachten van matigheid. Maat houden in alles is voor de meeste menschen niet gemak kelijk, gelijk in het algemeen bet cen trum voor maatgevoel in den tegen woordigen tijd bij velen slecht geor ganiseerd, weinig ontwikkeld is, althans in een zeer labiel evenwicht verkeert Hoe dikwijls wordt de maat in het dagelijksch leven niet in elke richting overschreden? Van alcohol, tabak, vleescb en vele andere genot- en voe dingsmiddelen wordt misbruik gemaakt, en zoo verraadt zich ten slotte dan ook de wijsheid der menschen door in alle dingen maathoudend te zijn zoowel in den lichamelijken als in den geeste lijken arbeid, zoowel bij in- als bij uit spanning, zoowel bij het betoonen van vreugde als bij de uiting van verdriet. Het beginsel van maai en hanrt onie FKIIU.ETO.Y Een herinnering aan het Keizerrijk van Napoleon I. (10. Touaaac bleef zijn beginselen getrouw maar toen hg in plaats van vrede oorlog vond, nijpend gebrek de weelde vervangen had, en in stede van gelijkheid een keizer rijk was geboren, werd hij halfkrankzin nig. Bq werd de woesteling, dien gij nu gezien hebt, en zijn eenige gedachte is zijn groot lichaam en reuzenkracht te gebruiken om hen te verdelgen, die zijn ideaal in den weg hebben gestaan. Hij kent geen vrees en is volhardend en onverzoenlijk. Ik twijfel er geen oogenblik aan, of hij zal mij dooden om de rol, die ik vannacht gespeeld heb." Mijn metgezel zei dit op den kalmsten toon ter wereld en ik zag nu, dat hij niet overdreef, toen hij zei, dat er meer moed toe noodig was om zgn verachtelijk werk te doen, dan om den mooien officier uit te hangen, zooals Lasalle. Hij zweeg even en ging toen, als tot zichzelf sprekend, voort..Ja, ik heb mijn kans laten voor bijgaan. Ik had hem moeten doodschieten, toen hg met den hond worstelde. Maar als ik hem slechts had gewond, zou hij mij evenals den hond in stukken hebben ge trokken misschien is het dus zoo toch nog het beste." We hadden het moerasland verlaten ik had al eenigen tgd het zachte, veerkrach tige gras der duinen onder ^nijn voeten gevoeld en onze weg voerde beurtelings rgsend en dalend over de lage heuvels van beheerscht ten slotte de geheel© orga nische en on-org&niscbe wereld. Zjj zijn onmisbaar voor de wereldorde. Wij vinden hen terug in deD bouw der kristallen, in het planten- en in het dieren rijk. Wij herkennen hen zoowel in de vaste gewichtsverhoudingen, waar in de stoffen zich met elkaar verbinden, als in het mechanisme der groote we reldlichamen, en zoowel in de harmonie der sferen als in het rijk der tonen en klenren. Maat en harmonie vormen als het ware de grondwet der schoonheid zij zijn tevens het fundament der ge zondheid. Het verbreken der mast en der harmonische verhoudingen leidt tot stoornissen in het evenwicht, die men bij den mensch ziekte noemt. Niet ten onrechte en als symbool van ware wijs heid hebben dan ook de wijggeeren van Griekenland den tempel van Delphi met de veelbeteekenende woorden ver sierd Nergens zij overdryving I Men klaagt over zenuwen! Welnu, prof. Pel weet er een geneesmiddel voor: d'. arbeidde geregelde, liefst zonder overhaasting verrich'e digelijksche ar beid. Arbeid op ieder gebied, doch bij voorkeur die, welke rekening houdt met den individueelen aanleg, neiging en lust. De ondervinding leert ons immers dat organen, die niet behoorlijk gebruikt worden, achteruit en ten slotte ten gronde gaan, terwijl een doelmatige functie hen sterkt en tot verhoogde werkdadigheid in staat stelt. Voor het behoud der gezondheid is eene geregelde tunctie onzer organen dus een eerste vereiechte. Doch de arbeid vermag nog meer en in ht*m schuilt nog ren hooger beginsel. De begaafdste mensch'® van alle vol keren hebben steeds de diepste betee kenis van den dagelijkschen arbeid door grond, en wie h<»eft niet zelf het op beurende, het verheffende van den ar beid ondervonden? Hij houdt ons licha melijk jeugdig, geestelijk frisch, hij staalt den wil, versterkt de physieke en moreele energie; hij verkwikt het gemoed, waakt tegeo verveling, h)udt af van slechte wegen, behoedt voor een vroegtijdigen ouderdom en zet ons schier onopgemerkt over de beslommeringen des levens henen. Zelts voor bejaarden is ledigheid geen voordeel, ook hun komt passende arbeid nog ten goede, en het hooggeroemde „eervolle rust" dient niet te letterlijk te worden op gevat. Iluilc n land. Daarom roept professor Pel een i^der reld bestaat zijn deze wetten der levens toe Weest arbeidzaammaar daarnaast kunst onveranderd gebleven en zij zullen, wijdt hij zgn aandacht aan de hygiëne wat ook geschiede, de algemeene grond- twn het gemoed. Onbegrijpelijk groot beginselen eener gezonde levenswijze is de invloed onzer gemoedsstemming blijven. op onz-n lichamelijken t estand. K-n opgewekt gemoed, een goed humeur, eene blijmoedige levensopvatting, die Aa4f«e'l Igk gevonden niet vervalt in oppervlakkigheid, zijn Renter's agentschap seint d.d. 11 dezer de beste voorwaarden om gezond en ujt Kopenhagen gelukkig te zgn, en de vreugde dee Kapitein Storm, de gezagvoerder van levens te genieten. den Deenscben schoener .Inga" heeft Te beklagen is hij, die blind is voor de tijding meegebracht, dat kapitein de onschuldige genoegens des levens Chalker, van het Amerikaanscne schip of dermate door zijn werkkring in be- Pejopa, op een landtocht in het noor- «lat wordt genomen, dat hij .oor niete delijk<> (tadeelte yau Labrador. Diet v.r ooe of oor heeft dan yoor dal wat met™n de ko,t ter hoogte Tan Kaap Mug- ford een eenvoudig kruis heeft gevon- rpn dageligkschen arbeid m direct tot- den „Mrop de n£m Andree»*U)nd. band staat. Hy loopt gevaar eenzydig,jn <|en grond ouder het kruis lag een te worden, in en door den arbeid te jjjk en ook een doos met papieren, gronde te gaan, cn is diep ongelukkig, Waar de beide makkers van Andree indien de vervulling van zijn dagtaak zijn gebleven, is niet bekend geworden hem wordt ontnomen. Aan de ouders maar de papieren, welke zich in de en de onderwijzers verblijven de taak f!?°8 bevinden, zullen dat waarschgn- bg de kinderen liefde of sympathie ijh ophelderen. uantekwe. ken voor gepae e ontspan- Ue Red. Tan N. R Ct. schrijft hierbg u :j _i. u j in Andree was een Zwoel, die behalve mngsbezigheid, waartoe ook de lief Ie a|, be,„>fenaar vsn de luihlTMrt wk tot de achoone kuneten getekend moet ige beke„dheid had verworven door worden; doch hovend behoort belang- Xyn studies en geschriften op meteoro- stelling voor de levende natuur te wor-1 logisch gebied. Hij heeft den 19en met haar oneindige Oct. 1893 een toentertijd geruchtma- en haar wondervolle kenden ballootocht volbracht over de •len aangekweekt verscheidenheid openbaringen. Laten wij toch vooral den zin voor het schoone, het harmonische, het wel gevormde en het welluidende bij onze kinderen trachten te ontwikkelen, opdat zij reeds het schoone en goede, wat hen dagelijks omringt, leeren zien, waar- deeren en liefhebben, roept de hoog- Bothnische Golf. Hg vatte later het plan op, om zich met een luchtballon door een gunstigen wind over de Pool te laten voeren. Het gelukte hem, invloedrijke mannen, o. w. koning Oskar van Zwedeu, voor zgn plan te interesseeren. Hg kreeg geld en liet een ballon volgens eigen aanwijzingen vervaardigen, waarmee hij leeraar met warmte uit. Die liefde ver- op bet Deneneiland (een der meest edelt h't gemoed en bevordert indirect de gezondheid. Matigheid in alles, benevens gere gelde arbeid, afgewisseld met rust en doelmatige ontspanning, schept voor oud en jong, rijk en arm, zoowel voor den geleerde als voor den handwerks man, de gunstige voorwaarden voor het behoud der gezondheid en het be reiken van een hoogen, krachtigen en gelukkigen ouderdom. Deze eigenschap pen of liever deze deugden, hebben de volkeren groot en sterk gemaakt, zij hebben de natiën doen bloeien, het welzijn van het individu het best ver zekerd en meer dan eenige andere tot bet gelukkig volbrengen van onze le venstaak, tot het in stand houden der gezondheid en tot bevordering der volku- welvaart bijgedragen. Zoolang de we- noordwestelijke eilanden van Spitsber gen) wilde opstijgen, zoodra de wind richting, het weder en het jaargetijde gunstig zouden zijn. Na een misluk king in 1895 werd 11 Juli 1897 de tocht werkelijk ondernomen. De ballon, met Andree en twee makkers bemand, steeg op eu werd door den wind in noorde lijke richting meegevoerd. Enkele door de reizigers weggeworpen kokers over bet begin van de reis zijn nog terug gevonden. Noch van de ballon, noch van de drie mannen was later ooit meer iets vernomen. Na een onzekerheid van ruim 11 jaar schijnt nu eindelgk eeuig lichtte sullen worden ontstoken. Indien bet gevonden graf w e r k e 1 g k dat van Adree blijkt te zijn, is het bijna zeker, dat de ballon niet heel ver vandaar is gedaald. Hij is dus den breeden zeearm tusscben Spitsbergen en Groenland, „Ja, mijnheer si een uur of twee." daarna Groenland zelf in de breedte en ten slotte nog de Baffinbaai of Straat Davis overgevlogen. Kaap Migford ligt even ten zniden van 58* N. Br. en 62c W. L. Het is onbegrijpelgk, dat Andree's metgezel len er niet in zgn geslaagd, bet vlak ten zniden dier kaap gelegen zendings station Okkak te bereiken, na Andree indien hg het geweest is, die werd gevonden te hebben begraven. In ieder geval moeteen of misschien wel de beide makkeis van Andree nog na hem hebben geleefd, alvorens zelf te gronde te gaan. Ook andere dingen zijn vreemd. An dree moet met zjjn b ïllon in Labrador, of vlak bij de kast van dat schiereiland zijn gedaald, vermoedelijk niet heel ver van 58* N. Br., en 62* W. L. Hij was opgestegen op het Denen eiland dicht bij 80° N. Br. en 10* O. L. De ballon zou dus minstens 22 breedtegraden en 72 lengtegraden heb ben afgelegd. Het Noordsch Aardrijkskundig Ge nootschap heeft Dinsdag vergaderd om kennis te nemen van het plan van Amnndsen (den man van de Noord westelijke Doorvaart). Amundsen begon met er op gezag van Nansen op te wijzen, dat de belangrijkste taak van het Pool-onderzoek bestond in het meten van de diepte en uitgebreidheid van het centrale Pool-bekken. Om de daar over nog ontbrekende gegevens aan te vullen, wil Amundsen met het beroemde poolschip van Nansen en Sverdrup, de Pram, naar bet noordelijkste punt van de kust van Alaska gaan. Daar, bij Point Barrow, aangekomen, wordt dan noordwaarts gestevend, totdat bet schip beklemd raakt in het Pool-gs. Daarna wordt vertrouwd op de noord westwaarts of noordwaarts gerichte drift van de ijsvelden die de centrale Pool-zee be dekken. Deze drift kan de Fram over of dicht langs de Pool voeren. In Spits bergen of Barentszee zou het Poolschip dan wel weer loskomen. De Fram moet worden voorzien van voorraden voor 7 jaar. De reis zou waarschijnlijk een jaar of vijf duren. Uit gebrek aan dagloonera op het land gebruikt men in Denemarken ook Poolsche arboidera, gevaarlijk volkje, dat in den laatsten tijd al erge dingen heeft uitgehaald. Bg Holte heeft een troep vau zeven Polen nn Maandag avond een gruwel ij ken moord gepleegd. Zij stormden bij een grooten boer bin nen, terwjjl hij met vrouw en vier kinderen aan tafel zat, en bonden, na een hevige worsteling, den man op zijn stoel vast. Uit vrees dat hg los zou komen schoten zij op hem en staken VIL Wordt vervolgd). IIEIW1BL4D de kust Niettegenstaande de duisternis, liep mijn metgezel met groote zekerheid voort, zonder een oogenblik te aarzelen en stapte stevig door, wat mij, nat en verstijfd als ik was. best beviel- Ik was zoo jong, toen ik mijn geboortegrond verliet, dat ik waarschijnlijk zelfs overdag de streek niet herkend zou hebben, maar nu, in het don ker en half versuft door mijn avonturen, l>egreep ik in het minst niet, waar we wa ren ot waarheen we gingen. Er was een zekere roekelooze onverschilligheid over mij gekomen en het was mg hetzelfde, waar ik heenging, als ik maar de rust en schuil plaats kreeg, waaraan ik behoefte had. Eindelijk stond mijn metgezel stil. De regen had opgehouden, en, ofschoon de maan nog achter de wolken zat, kon ik een weinig om mg heen zien. Een witte, gapende kuil, die een verlaten krijtgroeve bleek te zgn, lag vlak voor ons. Er rondom heen groeiden braamstruiken en varens. Angstig om zich heen kijkend, baande mijn metgezel zich een weg door de verspreid staande struiken, tot hg een eindje m de kriitgroeve afgedaald was. Hii liepeenigen tijd voort langs een «mal paadje, dat achter hooge braamstuiken liep. ..Kunt ge een licht achter ons zien?" vroeg hg. Ik keelde mij om, keelt nauw lettend naar alle kanten, maar kon er geen ontdekken. In het oogenblikje, dat ik met mijn rug naar hem toe stood, had hij een struik uitgerukt of opzij geschoven. Toen ik me weer omwendde, zag ik een vierkante, don kere opening in den witten, glinsterenden krijt w&nd. .,De ingang is nauw. maar verderop wordt het breeder," zei hg. Ik aarzelde een oogenblik. Waar voerde die vreemde man me heen Leefde hij als een wild beest in een hol, of was dit een val, waarin hg mg lokte? Op dit oogen blik kwam de maan juist van achter de wolken te verschijn en in baar zilveren licht zag dit zwarte, donkere gat er onuit sprekelijk naargeestig en dreigend uit. „Je bent te ver gegaan om terug te krabbelen, goede vriend," sprak de man. „Gg moet mij of volkomen of in bet geheel niet vertrouwen." „Ik ben tot uw beschikking." „Stap er dan in en ik zal volgen." Ik kroop op handen en voeten in de nauwe gang. Mijn metgezel volgde mij; toen wij beiden binnen waren, wachtte hij eveD, sloot de gang en wij bevonden ons plotseling in het stikdonker. „Ga voort, tot er een trap naar beneden gaat," zei hij, „daar hebben wij meer ruimte en kunnen wij licht maken." Na ongeveer 150 pas voelde ik dat de grond daalde. Zooara ik beneden was. merkte ik aan de frisschere lacht, dat ik mij in een grootere ruimte bevond. Mijn metgezel sloeg vuur en even daarna had hij een kaars aangestoken. Hij zwaaide h >ar in het rond om de ruimte te ver lichten. Wij waren in een onderaardsche gang, die zoo hoog was, dat ik er met gemak rechtop in kon staan. Mijn leider liep de tannel door, de kaars in de hand, ik volgde hem op de hielen, heenstappend over de groote steenen, die van de soldering of de maren waren gevallen en die nu den weg versper den. „Na," zei hg, mij met een grijnalach over zgn schouder aankijkend, hebt gij in Enge land wel eens zoo iets gezien?" „Nooit," antwoordde ik. „Dit zgn de voorzorgen en maatregelen die men lang geleden in troebele tijden genomen heeft. Nu de tgden weer troebel zijn, zijn se van groot nut voor hen, die deze plaatsen kennen." „Waar voert deze gang heen?" vroeg ik „Hierheen," zei hg en hield stil voor een oude, bouten, stevig met ijzer beslagen deur. Hij ging zóó staan, dat ik niet kon zien, wat hij deed en verschoof toen iets aan bet ijzerwerk. Ik hoorde een scherpen klik en ae deur draaide op haar hengsels. Een steile, versleten trap voerde naar boven. Boven aan de trap was nog een houten deur, die hij op dezelfde manier opende. Mijn geleider hield de deur voor mgn open en sloot haar achter mij. Wij waren nu in een lange, gewelfde gang met een steenen vloer; een flauw olielampje brandde er aan het andere eind. Twee ramen, van ijzeren staven voorzien, toonden ons, dat wij weer boven de opper vlakte der aarde waren. Wij liepen deze gang door, en nog verscheiden andere en gingen toen een korte wenteltrap op. Bovenaan die trap was een open deur, die toegang gaf tot een kleinemaar gezellige slaapkamer. „Ik denk, dat gij u hier vannacht wel zult kunnen schikken." Ik wilde niets liever dan me in mgn vochtige kleeren op de sneeuwwitte sprei neerwerpenmaar voor het oogenblik won mgn nieuwsgierigheid het van mijn ver moeidheid. „Ik ben u veel verschuldigd, mijnheer," zei ik. „Zoudt u nu nog zoo vriendelijk willen zgn mij te zeggen, waar ik ben?' „Gij zijt in mgn huis en dat moet u voor het oogenblik voldoende zgn. Morgen zullen we elkaar nader spreken." Hij schelde en daarop verscheen een magere, boerse he bediende met een verwarden haardos. „De juffrouw ia zeker al naar bed?" „Goed. Ik tal je zelf morgenochtend komen roep>en." Hg sloot mgn deur er de klank van zgn voetstappen was nauwelijks weggestorven, of ik was in diepen, droom- loozen slaap gezonken, dien slechts jeugd en vermoeidheid geven kan." Mijn gastheer deed zgn woord gestand, want toen ik 's morgens door een geluid in mijn kamer ontwaakte, stond hij voor mijn bed, zoo kalm van uiterlijk eu zoo keurig gekleed, dat het mii moeilijk viel in hem denzelfden man te herkennen, die zoo'n weerzinwekkende rol had gespeeld in de aangrijpende too nee len van den vori- gen nacht, in het helle morgenzonlicht geleek hij veel op een verwaanden school meester en die indruk werd nog versterkt door den meesteraebtigen en toch wel wil lenden glimlach, waarmee hij me beschouw de. In weerwil van dien glimlach voelde ik meer dan ooit, dat mijn geheele wezen tegen dien man in opwt&nd kwam en dat ik mü niet op mgn gemak zou gevoelen, voor ik deze ongezochte betrekkingen met hem had afgebroken. Hg droeg een p»k kleeren over zijn arm, die hg op een stoel, aan het voeteneinde van mijn bed, neer gooide. „Uit het weinige, dat gg mij gisteren avond verteld hebt," «ei hij, „maak ik op, dat uw kleedervoorraad op het oogenblik niet in den besten staat is. Ik vrees, dat niemand hier in huis zoo groot is als gg, maar ik heb hier eenige dingen die u misschien wel sullen passen. Hier hebt gg ook eeh scheermes, zeep en poederdoos. Ik kom over een half uur terug, gg zult dan zeker wel klaar zgn."

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1908 | | pagina 1